Frekari lækkun lánshæfiseinkunna ríkissjóðs yrði álitshnekkir

Ef lánshæfiseinkunnirnar ríkissjóðs lækka frekar fara þær niður fyrir þau mörk sem almennt eru talin skilja á milli hágæða skuldabréfa og annarra skuldabréfa, og væri það töluverður álitshnekkir.

 

Þetta kemur fram í Morgunkorni greiningar Glitnis. Þar segir að lánshæfiseinkunn íslenska ríkisins í erlendri mynt var fyrir bankahrunið A+ hjá S&P og Fitch og Aaa hjá Moody's og eru þetta afar góðar einkunnir. Lánshæfið var því talið gott.

 

Núna er einkunnin komin í BBB- hjá S&P og Fitch og Baa- hjá Moody´s og í raun er það lág einkunn í samanburði við önnur iðnríki. Allar þessar einkunnir eru á neikvæðum horfum sem merkir að vel má vera að lánshæfismatsfyrirtækin muni gefa ríkinu enn lakari einkunn á næstu mánuðum.

 

Nettó skuldir hins opinbera voru við upphaf árs um 29% af landsframleiðslu en nú er það mat þessara lánshæfismatsfyrirtækja að skuldahlutfall þetta fari yfir 100% af landsframleiðslu í ár en íslenska ríkið verður þar með meðal skuldugustu í heiminum. Meðal aðildarríkja OECD er ítalska ríkið á svipuðum slóðum og hið íslenska en einungis eitt skuldsettara. Er það Japan en það ríki hefur glímt við umtalsverðan efnahagsvanda í mörg ár.

 

Meginástæður aukinna skulda ríkisins eru þrjár. Í fyrsta lagi er það fjármögnun á eiginfjárframlagi ríkisins til hinna nýju banka sem talið er verða um 385 milljarðar kr.

 

Í öðru lagi er það kostnaður þess vegna innlánaskuldbindinga utan landssteinanna. Ábyrgðir ríkisins vegna þess gætu orðið um 700 miljarðar kr. en þar eru umtalsverðar eignir á móti hjá gömlu bönkunum. Talsverð óvissa er um niðurstöðu þessa fyrir nettó skuldastöðu ríkisins.

 

Í þriðja lagi er það svo endurfjármögnun Seðlabankans en hann tapaði talsverðu fé vegna veðlána til gömlu bankanna. Reiknað er með að þetta séu um 150 milljarðar kr.

 

Þeir áhættuþættir sem lánshæfismatsfyrirtækin nefna að geti lækkað einunnir ríkisins enn frekar er að ef hagkerfið siglir niður í dýpri og meira langvarandi samdrátt en spáð er t.d. ef markmið stjórnvalda í samvinnu við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn um að skapa stöðugleika á gjaldeyrismarkaði gengur ekki eftir. Þetta myndi þá leiða til meiri halla á ríkissjóði næstu árin og enn hærri skulda.