Gagnrýnir framgöngu breskra stjórnvalda

Gylfi Zoega, prófessor í þjóðhagfræði við Háskóla Íslands, gagnrýnir Breta fyrir framgöngu þeirra í deilunni við Íslendinga. Hann segir að Íslendingar eigi ekki að þjást af óþörfu vegna ákvarðana miljarðamæringa sem áttu Landsbankann eða vegna reiði Breta.

 

Í grein á vef Finacial Times fer Gylfi yfir atburði liðinna daga. Hann bendir á að Icesave-reikningar Landsbankans, sem verið hafa bitbein landanna, tengist ríkisstjórn Íslands ekki á nokkurn hátt. Reikningarnir hafi verið stofnaðir í Bretlandi og Hollandi á grundvelli laga um Evrópska efnahagssvæðið.

 

Gylfi bendir á að vegna falls Landsbankans séu fjármunir sveitarfélaga, góðgerðafélaga, háskóla og lögreglu í Bretlandi í hættu og það væri hörmulegt ef þessir aðilar töpuðu fé.

 

Hann segir að skuldbindingar Íslendinga í málinu ljósar. Samkvæmt íslenskum lögum beri stjórnvöldum að tryggja fyrstu 16.300 pundin á hverjum reikningi en afganginn, allt að 50 þúsund pundum, beri tryggingasjóði innistæða í Bretlandi að tryggja.

Icesave augljóst dæmi um mistök á markaði 

 

Þá segir Gylfi Icesave-reikninga Landsbankans augljóst dæmi um mistök á markaði. Bankinn hafi boðið upp á reikningana til þess að afla lausafjár en um leið varpað áhættu á íslenskan almenning. Innistæðueigendur Icesave í Bretlandi séu jafnmargir íslensku þjóðinni og þá séu ótaldir innistæðueigendur í öðrum löndum og sömuleiðis sparifjáreigendur í Kaupthing Edge, sams konar reikningum hjá Kaupþingi. Hefði Landsbankinn ekki fallið hefðu innistæðueigendur uppskorið vel en þar sem það hafi ekki tekist hafi miklar byrðar verði lagðar á íslensku þjóðina í nútíð og framtíð.

 

,,Íslenska þjóðin geldur dýru verði fyrir það að bankarnir brugðust; lífeyrissjóðir hafa orðið fyrir miklu tapi, peningamarkaðssjóðir hafa þurrkast út og þar með sparnaður stórs hóps. Þúsundir vinnandi manna missa vinnuna, gjaldeyrismarkaðurinn er hruninn og þjóðin horfir fram á hættu á matar- og eldsneytisskorti á næstu vikum," segir Gylfi.

 

Hann beinir því næst spjótum sínum að breskum stjórnvöldum og segir þau hafa ákveðið að ráðast gegn íslenskum fyrirtækjum í Bretlandi til þess að vernda hagsmuni viðskiptavina Icesave. Til þess hafi stjórnvöld notað hryðjuverkalöggjöf landsins í stað þess að leita samstarfs við íslensk stjórnvöld. ,,Þetta leiddi til þess að eignir töpuðust sem gerir það erfiðaða að bæta innistæðueigendum Icesave tap þeirra að fullu." segir Gylfi.

Breska fjármálaeftirlitið hefði getað stöðvað Icesave 

 

Gylfi bendir hins vegar á að breska fjármálaeftirlitið hefði getað varað fólk við Icesave, takmarkað starfsemi þess eða lokað henni. ,,Ekkert af þessu var gert. Ástæða þess að bresk stjórnvöld eru svo reið er sú að stjórnvöldin sjálf, það er sveitarfélögin, lögðu hundruð milljóna punda í íslenska banka," segir Gylfi.

 

Hann bætir við: ,,Íslenska þjóðin á ekki að gjalda að óþörfu fyrir afleiðingar ákvarðana sem milljarðarmæringar sem áttu Landsbankann tóku eða vegna reiði bresku ríkisstjórnarinnar."