Skoðun

Ert þú með lausar gervitennur?

Tannmissir getur verið þungbær því við erum háðari tönnum okkar en við gerum okkur grein fyrir meðan við höfum þær. Tal okkar dregur dám af ástandi tannanna, við tyggjum matinn með tönnunum og hver vill ekki geta brosað breitt og óhindrað? Þetta á við hvort sem tennurnar eru okkar eigin eða við erum með gervitennur. Ef vel tekst til nær fólk yfirleitt að laga sig allvel að gervitönnum. Í fyrstu falla þær vel og sitja sæmilega fastar á undirlaginu, þ.e. gómunum. Með tímanum rýrnar þó beinið þar sem tannræturnar sátu áður. Ástæðan er skortur á álagi og áreiti vegna tyggingar. Þegar beinið rýrnar losna gervitennurnar, sérstaklega í neðri gómi. Þá er nauðsynlegt að fóðra hann. Efri tannagómurinn er hins vegar þannig gerður að hann sogar sig fastan við undirlagið að því tilskildu að hann hafi fallið vel að gómnum í upphafi. Los á efri gómi veldur því sjaldnar verulegum vandræðum. Margir grípa til þess örþrifaráðs að líma gervitennur sínar fastar með þar til gerðu lími sem fæst í lyfjaverslunum. En límið er aðskotahlutur, í það setjast matarleifar og gróðrarstía myndast fyrir sýkla sem aftur valda ertingu og andremmu. Lím myndar fyllingu milli gervigóms og munnslímhúðar og getur því riðlað bitinu, aukið á beineyðingu gómbeinsins og valdið skökku átaki á kjálkaliði, sem stundum leiðir til verkja í andliti, hálsi og höfði. Límið er því hvimleitt til lengdar og ætti ekki að nota nema til bráðabirgða meðan beðið er eftir fóðrun eða öðrum varanlegum ráðstöfunum. Með nútímatækni er hægt að festa gervitennur með svokölluðum tannplöntum. Tannplantar eru skrúfur úr hreinu títan sem græddar eru í beinið þar sem rætur tannanna sátu. Á þessar skrúfur má smíða stakar tennur eða önnur tanngervi. Útfærslur á tannplantagervum eru með ýmsu móti, allt frá tveimur tannplöntum í neðri gómi upp í sex til átta tannplanta í hvorum gómboga. Fer útfærslan eftir aðstæðum og ástandi góma. Þegar tveimur eða fleiri plöntum hefur verið komið fyrir má festa venjulegar gervitennur með smellum sem líkjast fatasmellum. Notandinn getur auðveldlega smellt tönnunum úr og í. Annar kostur er að byggja fastar brýr á tannplanta en þá er notanda ómögulegt að ná tanngervinu úr sér sjálfur, það er einungis á færi tannlæknis. Nú á dögum er unnt að leysa vanda tannlausra einstaklinga á hagkvæman og þægilegan hátt en ómetanlegar framfarir hafa orðið frá þeim tíma þegar einungis var hægt að bjóða lausa tanngóma. Enn sem komið er líta margir á tannplanta sem lúxusmeðferð enda er hún mun dýrari lausn en hefðbundnar gervitennur. Tennur sem festar eru eins og hér er lýst komast næst því að vera eins og náttúrulegar tennur þegar þeirra nýtur ekki lengur við. Notkun tannplanta hefur aukist talsvert enda auka þeir mjög lífsgæði þeirra sem þurfa að nota gervitennur. Fólk getur talað, hlegið og tuggið án þess að eiga á hættu að tennurnar gangi til. <I>Höfundur er tannlæknir með munn- og tanngervalækningar sem sérgrein.<P>



Skoðun

Sjá meira


×