Æsingur í Mannamáli

Það verður fjörlegt um að litast í þætti mínum, Mannamáli, næstkomandi sunnudagskvöld.

Lestur og lesskilningur barna og unglinga: Langur vegur frá því að vera best

Allir eru læsir á Íslandi." Einhvern veginn svona hljómar mýtan sem við höfum svo gaman af að fara með fyrir útlendinga.

Útvarp gleðinnar

Þegar frumvarpið um hlutafélagsvæðingu Ríkisútvarpsins var til meðferðar á Alþingi lagði Samkeppniseftirlitið fram álit. Þar kom fram að reglurnar um hið nýja hlutafélag stönguðust í veigamiklum atriðum á við grundvallarreglur samkeppnisréttarins.

Leikfélagið á tímamótum

Ég skaust norður í heimabæinn minn í gærkvöld; Akureyri - fallegasta bæjarfélag landsins.

Grundvallarreglur og „flaðrandi rakkar“: Útvarp gleðinnar

Þegar frumvarpið um hlutafélagsvæðingu Ríkisútvarpsins var til meðferðar á Alþingi lagði Samkeppniseftirlitið fram álit. Þar kom fram að reglurnar um hið nýja hlutafélag stönguðust í veigamiklum atriðum á við grundvallarreglur samkeppnisréttarins. Fyrir menntamálaráðherra var það ekki áhyggjuefni, heldur þvert á móti gleðileg staðfesting á að tilganginum væri náð

Fjárhundurinn

Það er í frásögur fært, að ábúðarfullur maður var nýlega á leið heim til sín úr sumarfríi á frönsku Rivíerunni, og ók í sinni glæsikerru gegnum hæðir og skóga í Miðhálendinu. Skyndilega þurfti hann að bremsa í beygju, sauðahjörð hafði lagt undir sig veginn og rann þar áfram með jarmi miklu, en samhljómur rollubjallanna endurómaði í hlíðunum í kring.

Sækja sjóinn í ólgu alþjóðlegs fjármálaróts

Íslensku viðskiptabankarnir búa við þann veruleika að erlendir fjárfestar tengja við þá meiri áhættu en við banka annars staðar í hinum vestræna heimi. Kannski ræður þarna einhverju vantrú á því að frá jafnfámennri þjóð geti komið marktæk alþjóðleg fyrirtæki.

Mansal á sér stað í túnfætinum

Með formanni á faraldsfæti

Við Guðni Ágústsson erum að túra um landið þessa dagana; ég á margan hátt eins og bassaleikari við hlið þessarar mikli dívu stjórnmálanna.

Össur heldur ekki vatni

Ég get ekki kvartað yfir móttökum bókar minnar um Guðna Ágústsson sem kom í verslanir um nýliðna helgi.

Heilsufar er málið - ekki holdafar

Rétt eins og aðrir Vesturlandabúar hafa Íslendingar vaxið hratt á þverveginn undanfarna áratugi.

Að vera ósýnilegur

Merk kona sem fædd er árið 1927 sagði við mig fyrir nokkrum árum að margir sem hún þekkti virtust kvíða því að eldast.

Framtíðar strik

Þjóðarbúskapurinn hefur verið býsna háspenntur um nokkurt skeið. Verðfall á hlutabréfum og þar af leiðandi lækkun á gengi krónunnar hefur snögglega breytt aðstæðum. Ýmislegt bendir til að fram undan séu lágspenntari tímar.

Guðni og gærdagsins menn

Það var kafli úr endurminningum Guðna Ágústssonar í Mogganum í gær þar sem meðal annars var vikið að átökunum kringum fjölmiðlafrumvarp Davíðs Oddssonar sem Ólafur Ragnar Grímsson synjaði undirritunar.

Íslandsálagið

Það er erfitt fyrir almenning að átta sig á hvað yfirstandandi hræringar á fjármálamörkuðum þýða. Í raun er erfitt fyrir flesta að spá fyrir um afleiðingar óróleikans sem nú ríkir bæði í Bandaríkjunum og Evrópu.

Tímamót hjá grannþjóð

Í drögum að nýjum heimastjórnarlögum Grænlendinga er viðurkennt að Grænlendingar séu þjóð í skilningi þjóðaréttar, sem hefur í för með sér að þeir geti í krafti sjálfsákvörðunarréttar lýst yfir sjálfstæði frá Danmörku.

Framsókn bankanna

Bankar eiga að vera gróðafyrirtæki, ekki félagsmálastofnanir. Þess vegna voru ríkisbankarnir og fjárfestingarsjóðir ríkisins færðir í einkaeigu eins og gert hafði verið víða annars staðar, svo sem í Austur-Evrópu.

Ofbeldi, útlendingar og kynhvöt

Tíðar nauðganir síðustu vikur hafa vakið mikinn óhug í samfélaginu. Svo virðist sem nauðganir á götum úti veki upp enn meiri ótta og óhug en nauðganir sem eiga sér stað í heimahúsum, sem einmitt er tilvikið um mikinn meirihluta nauðgana.

Neníta á netinu

Fyrir allnokkru kom til mín vinur minn A., organisti og eplabóndi með meiru, og sagði farir sínar ekki sléttar.

Til varnar börnum og unglingum

Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna var samþykktur á allsherjarþinginu fyrir átján árum. Þrátt fyrir að sáttmálinn sjálfur sé átján ára eru brátt fimmtán ár liðin frá því hann var samþykktur af íslenskum yfirvöldum.

Átakalaust líf

Seint verður sagt um mig að ég forðist átök. Ég er í raun afar ginnkeypt fyrir þeim. Auk þess er ég svo löt að það þarf átak til að koma mér út úr rúminu á morgnana.

Ráðherra fær tækifæri

Tíu þingmenn Sjálfstæðisflokksins hafa flutt sérlega athyglisverða tillögu til þingsályktunar um samkeppnisstöðu fyrirtækja í eigu ríkis og sveitarfélaga.

Aukið framboð – hærra verð?

Fyrir allmörgum árum var hlegið hátt og samtaka yfir ummælum Steingríms Hermannssonar sem mig minnir að hafi verið þess efnis að hér á Íslandi giltu ekki sömu efnahagslögmál og í öðrum vestrænum löndum.

Tryggja verður frelsi kvenna

Það sem af er þessu ári hafa níu konur leitað til neyðarmóttöku vegna nauðgana eftir að á þær var ráðist utandyra.

Dauðaskammtur úr apótekinu

Einn reyndasti yfirmaður löggæslumála í Bretlandi, Richard Brunstrom, lögreglustjóri í Norður-Wales, lagði til í haust að öll fíkniefni skyldu leyfð. Um leið hvatti hann stjórnvöld til að binda enda á misheppnað stríð gegn ólöglegum eiturlyfjum.

Finnur í Mannamáli

Finnur Ingólfsson verður aðalgestur minni í Mannamáli um helgina.

Vanhugsaður samningur

Sjónvarpsstöðvar fá fjármagn bæði með auglýsingum og með áskriftartekjum, sem ýmist eru seldar á opnum markaði eða innheimtar af skattgreiðendum.

Afturhvarf til ójafnaðar

Menn ganga mislangt. Einn helzti talsmaður kvótakerfisins hefur sagt í mín eyru, að ókeypis úthlutun aflakvóta síðan 1984 sé ekkert til að gera veður út af, því að sumir hafa heppnina með sér.

Spurning um miðjuna

Valdaskiptin í Reykjavíkurborg hafa leitt til nokkurra heilabrota um hvort vænta megi sams konar atburða við ríkisstjórnarborðið. Forystumenn stjórnarflokkanna eru þráspurðir um þetta ýmist af sjónarhóli vonar eða ótta.

Leikföng dauðans

Það er ekki þrautalaust að halda barnaafmæli. Ég kynntist því um liðna helgi.

Zorró kemur til bjargar

Í frönsku kosningabaráttunni í vor hljómaði eitt vígorðið skært og hvellt og skar sig út úr skarkalanum:

Storkur Björgólfs

Knattspyrnufélagi ríkisins, KR, hefur ekki farnast vel á sparkvellinum á undanförnum árum.

Aðstoð Björgólfs

Þegar Sólveig Arnardóttir leikkona steig á svið til að afhenda verðlaun á Edduhátíðinni, notaði hún tækifærið og auglýsti eftir tilnefningum til Ríkissjónvarpsins í flokki leikins efnis.

Guðni farinn í prentun

Ég horfði á eftir Guðna vini mínum Ágústssyni í prentun fyrir helgi.

Bílræði

Af hverju geta bílar ekki svifið yfir jörðinni, að minnsta kosti af og til – maður ýtir á takka og bíllinn lyftir sér hægt og rólega upp þegar maður mætir einhverjum vitleysingi á ofsaferð... Af hverju eru bílar úr málmi? Af hverju eru þeir ekki úr einhverju eftirgefanlegu frauðplasti þannig að þegar tveir bílar rekast hvor á annan gerist ekki neitt annað en að bílstjórarnir fara að skríkja eða brosa skömmustulega?

Umdeilanleg áform

Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins lagði fyrir skemmstu fram tillögu um svonefnt „Blátt kort“ sem svipað og „Græna kortið“ í Bandaríkjunum á að stuðla að því að lokka inn á evrópskan vinnumarkað fólk frá löndum utan ESB sem býr yfir eftirsóttri sérhæfingu.

Hver er áfengisstefnan?

Við fyrstu sýn virðist það saklaus tillaga að leyfa sölu á bjór og léttum vínum í matvörubúðum. Fyrir þá sem telja sig geta neytt þessara drykkja í hófi, væri það ánægjulegt hagræði að geta keypt rauðvínsflöskuna um leið og verslað er í kvöldmatinn. Er þetta ekki samskonar verslunarfrelsi eins og „þegar þú beittir þér fyrir því að mjólkin færi úr mjólkurbúðunum í matvöruverslanirnar hér um árið,“ spurði kunningi minn á dögunum.

Gerum gott heilbrigðiskerfi betra

Núverandi kerfi heilbrigðismála á Íslandi hefur alltof lengi staðið í stað. Það hefur vantað pólitískt þor til að gera nauðsynlegar breytingar. Á meðan hafa útgjöld til þessa málaflokks vaxið gríðarlega mikið og sogar til sín árlega um fjórðung allra útgjalda ríkisins.

Dagur tónlistarinnar

Hvert getum við farið án söngs og lags? Hvert sem leitað er hljómar tónlist af einhverju tagi. Útvarpsstöðvarnar flestar byggja tilveru sína á tónlist, sjónvarp væri lítið án tónlistar þótt það sé fæst íslensk tónlist, kvikmyndin, leikhúsið og danssalirnir væru snautleg fyrirbæri án tónlistar.

Streymir úr Hálslóni

Á mánudag urðu í íslenskum orkumálum töluverð tímamót, sem þó hafa horfið dálítið í skuggann af mögulegri þátttöku Íslendinga í orkuframleiðslu í öðrum löndum einhvern tíma í óræðri framtíð.

Í töfrabirtu

Ég reyni að fylgja þeirri reglu að forðast þýðingar og lesa sem flest á frummálinu, ef ég á þess nokkurn kost. Þótt ég hafi alloft snarað textum sjálfur úr einu máli yfir á annað (eða kannske vegna þess), hef ég vantrú á þýðingum, ég hef eitthvert hugboð um að þýðendum sé hætt við pennaglöpum, einmitt þegar síst skyldi.

Um vélar og vélamenn

Ítarlegar fréttaskýringar í síðustu viku um afmarkaða þætti í einkavæðingu orkugeirans á Íslandi vekja fleiri spurningar en svör. Það var hárrétt hjá Hannesi Smárasyni í FL-grúppunni að greina vandamál GGE og REI svo að samrunasamningurinn stæðist þar til annað kæmi í ljós, vandi borgarstjórnar væri hik, stjórnunar- og stjórnsýsluvandi.

Góðar fréttir og vondar

Tilkynningum til barnaverndarnefnda hefur fjölgað mikið hér á landi á fyrri helmingi þessa árs miðað við fyrri helming síðasta árs. Fjölgun tilkynninga nemur 32 prósentum en fjölgun barna sem tilkynnt er um nemur 15 prósentum. Tilkynningar um nálægt helming þessara barna leiða til þess að viðkomandi barnaverndarnefndir kanna mál þeirra frekar. Fjölgun barnaverndartilkynninga milli ára nú er ekki einsdæmi því sú þróun hefur verið stöðug undanfarin ár.

Vín í búðir!

Hávær hópur úrtölumanna reynir nú að öskra niður Sigurð Kára Kristjánsson alþingismann og aðra flutningsmenn frumvarps um að leyfa að selja bjór og léttvín í búðum. Voði sé á ferð. Ég spyr: Ætlið þið þá ekki að banna bjórinn aftur?

Ólíðandi yfirgangur

Það er eitthvað mjög öfugsnúið við að íbúar í einu húsi, eða jafnvel einni íbúð, komist upp með að halda næsta nágrenni sínu í heljargreipum svo mánuðum skiptir.