Wagnerliðar fremja ódæði í Malí: „Ég sá dauðann alls staðar“ Samúel Karl Ólason skrifar 13. mars 2025 08:01 Rússneskir málaliðar í Malí. Talið er að um 1.500 slíkir séu þar og hafa þeir verið sakaðir um fjölmörg ódæði gegn óbreyttum borgurum. AP/Franski herinn Rússneskir málaliðar og hermenn Malí hafa framið fjölda ódæðisverka gegn íbúum í norðurhluta Malí, þar sem Túaregar eru í meirihluta. Fjöldamorð hafa verið framin og heilu þorpin brennd og hafa fjölmargir flúið undan ofbeldinu til Máritaníu og annarra ríkja. Þar hefur þetta fólk sagt sögur af hvítum grímuklæddum mönnum sem hafi framið áðurnefnd ódæði við hlið hermanna herforingjastjórnar Malí og brotið á konum. Einn sem flúði til Máritaníu sagði í samtali við blaðamanna Washington Post að hann hefði aldrei séð annað eins. Málaliðar þessir kölluðust á árum áður Wagner Group en hópurinn var fjármagnaður af rússneska auðjöfrinum Jevgení Prigósjín og hafa verið virkir í Malí frá árinu 2021. Þar hafa þeir unnið með herforingjastjórninni sem tók völd árið 2020. Þeir hafa áður verið sakaðir um umfangsmikil ódæði í Malí. Sjá einnig: Hermenn og rússneskir málaliðar tóku hundruð af lífi í Malí Wagner Group og Prigósjín gerðu skammlífa uppreisn í Rússlandi sumarið 2023 en þegar málaliðarnir stefnur á Moskvu gerði auðjöfurinn samkomulag við Vladimír Pútín, forseta Rússlands. Nokkrum mánuðum síðar lést Prigósjín þegar sprenging varð um borð í flugvél hans skammt frá Moskvu. Þá hafði auðjöfurinn ferðast til Moskvu til að reyna að halda stjórn á veldi sínu og málaliðahópnum en varnarmálaráðuneyti Rússlands var þá að taka Wagner yfir. Það tókst að mestu og er hópurinn nú iðulega kallaður Africa Corps, þó Wagner-nafnið haldi áfram velli og þá sérstaklega í Malí. Undir stjórn varnarmálaráðuneytisins hafa umsvif þessa skuggahers Rússa aukist töluvert í Afríku og eru þeir virkir víða í heimsálfunni. Má nefna ríki eins og Malí, Búrkína Fasó, Líbíu, Mið-Afríkulýðveldið, Súdan og Mósambík. Sjá einnig: Barist um Wagner-veldið Starfsemi Africa Corps veitir ríkisstjórn Rússlands aðgang að tekjulindum og aukin áhrif í Afríku og víðar. Herforingjastjórn Malí er sögð greiða Rússum um tíu milljónir dala á mánuði fyrir þjónustu Africa Corps eða Wagner Group, auk þess sem Rússar fá aðgang að gullnámum á svæðinu, sem eru algengar. Myrða mun fleiri en vígamennirnir Í Malí hefur herforingjastjórnin barist við nokkra hópa sem hafa einnig verið virkir í öðrum ríkjum svæðisins. Má þar nefna hópa eins og JNIM, sem er nokkurs konar bandalag uppreisnarmanna og hryðjuverkamanna sem tengjast al-Qaeda, og Íslamska ríkið á Sahelsvæðinu. Einnig má þar finna Túarega sem hafa um árabil barist fyrir eigin ríki í eyðimörkinni í norðurhluta Malí. Hópur þessu kallast FLA. Sjá einnig: Túaregar björguðu spænskum manni úr klóm Íslamska ríkisins Það eru þó að mestu óbreyttir borgarar sem hafa orðið fyrir barðinu á her Malí og rússnesku málaliðunum. Einn sérfræðingur hugveitunnar ACLED sagði Washington Post að árásir á óbreytta borgara væru tíðar. Til að mynda réðust málaliðarnar ítrekað á fólk á ferðinni, myrtu menn konur og börn og rændu öllu verðmætu. Sérfræðingar ACLED áætla að í fyrra hafi að minnsta kosti 925 óbreyttir borgarar verið myrtir í árásum sem rússneskir málaliðar tóku þátt í. Um fjögur hundruð hafi verið myrtir af vígamönnum á sama tímabili. Sjá einnig: Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Ag Mohamed, maðurinn sem flúði til Máritaníu og ræddi við blaðamenn WP, sagði frá því að þegar fregnir bærust af málaliðum og hermönnum á ferðinni reyndi fólk að fela sig upp í trjám. Hann sýndi blaðamönnum einnig myndbönd sem hann og vinir hans höfðu tekið á síma sína. Þar mátti sjá fjölda líka fólks. Í einu tilfelli voru sjö lík á einum stað og í öðru hafði maður verið afhöfðaður. Á enn einu mátti sjá lík kvenna og barna í brunarústum húss. „Ég sá dauða alls staðar,“ sagði Ag Mohamed. Reka fólk í faðm uppreisnar- og hryðjuverkamanna Talið er að um 1.500 málaliðar Africa Corps séu virkir í Malí. Í janúar fengu málaliðarnir mjög stóra sendingu hergagna frá Rússlandi. Um hundrað flutningabílar, brynvarðir bílar, bryndrekar og léttir skriðdrekar voru þá sendir á svæðið en hópurinn hefur einnig fengið herþotur og þyrlur. Wassim Nasr, blaðamaður sem hefur mikla þekkingu á svæðinu, sagði í samtali við WP að stefna málaliðanna og hers Malí væri að myrða eins marga og þeir gætu. Að hræða íbúa og koma í veg fyrir að menn gangi til liðs við FLA og JNIM. Það sé hins vegar ekki að virka. Íbúar séu frekar líklegri að líta á FLA og JNIM í jákvæðra ljósi og þar að auki hafi tengslin milli hópanna orðið meiri. Malí Rússland Vladimír Pútín Hernaður Mest lesið Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Erlent Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Innlent Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Innlent Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Innlent Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Innlent Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Innlent Ellefu slasaðir og þrír alvarlega í Kaupmannahöfn Erlent Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Innlent Fleiri fréttir Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Sænskur blaðamaður dæmdur fyrir að móðga Erdogan Ellefu slasaðir og þrír alvarlega í Kaupmannahöfn Segja 4.700 Kimdáta hafa fallið eða særst Danakonungur til Grænlands í annað sinn á skömmum tíma Ungi morðinginn flúði nýverið af vistheimili Segir sveppaeitrunina hafa verið „hörmulegt óhapp“ Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Rússar ítreka umfangsmiklar kröfur og Trump hótar að fara í fússi Ungur maður handtekinn vegna morðanna í Uppsölum Fagnaði fyrstu hundrað dögunum í Hvíta húsinu Pakistan segir Indland mögulega gera árás á næstu klukkustundum Árásarmannsins enn leitað Þrír látnir eftir skotárás í Uppsölum Fella niður hluta ákæru á hendur meintum sveppamorðingja Íhuga að loka Everest öðrum en reyndu göngufólki Bannað að selja auðmönnum evrópskan ríkisborgararétt Orsakir rafmagnsleysisins sögulega enn óþekktar Fjórir létust þegar bíl var ekið í gegnum frístundaheimili Allt að komast í samt lag á Spáni og í Portúgal Carney og Frjálslyndir fóru með sigur af hólmi Rafmagn að koma aftur á: Íslendingar lýsa mikilli óvissu Spennan eykst milli Indlands og Pakistan Allt í rugli á Rauðahafi Hvetur Kanadamenn að kjósa sig Lýsir yfir einhliða vopnahléi vegna sigurhátíðar í næstu viku Rafmagnsleysið „fordæmalaust“ en engar vísbendingar um tölvuárás Páfakjör hefst í næstu viku Umfangsmiklar og óútskýrðar rafmagnstruflanir á Íberíuskaga Mæðgur alvarlega særðar eftir sprengingu í úthverfi Stokkhólms Rússar segjast hafa handsamað morðingja herforingjans Sjá meira
Þar hefur þetta fólk sagt sögur af hvítum grímuklæddum mönnum sem hafi framið áðurnefnd ódæði við hlið hermanna herforingjastjórnar Malí og brotið á konum. Einn sem flúði til Máritaníu sagði í samtali við blaðamanna Washington Post að hann hefði aldrei séð annað eins. Málaliðar þessir kölluðust á árum áður Wagner Group en hópurinn var fjármagnaður af rússneska auðjöfrinum Jevgení Prigósjín og hafa verið virkir í Malí frá árinu 2021. Þar hafa þeir unnið með herforingjastjórninni sem tók völd árið 2020. Þeir hafa áður verið sakaðir um umfangsmikil ódæði í Malí. Sjá einnig: Hermenn og rússneskir málaliðar tóku hundruð af lífi í Malí Wagner Group og Prigósjín gerðu skammlífa uppreisn í Rússlandi sumarið 2023 en þegar málaliðarnir stefnur á Moskvu gerði auðjöfurinn samkomulag við Vladimír Pútín, forseta Rússlands. Nokkrum mánuðum síðar lést Prigósjín þegar sprenging varð um borð í flugvél hans skammt frá Moskvu. Þá hafði auðjöfurinn ferðast til Moskvu til að reyna að halda stjórn á veldi sínu og málaliðahópnum en varnarmálaráðuneyti Rússlands var þá að taka Wagner yfir. Það tókst að mestu og er hópurinn nú iðulega kallaður Africa Corps, þó Wagner-nafnið haldi áfram velli og þá sérstaklega í Malí. Undir stjórn varnarmálaráðuneytisins hafa umsvif þessa skuggahers Rússa aukist töluvert í Afríku og eru þeir virkir víða í heimsálfunni. Má nefna ríki eins og Malí, Búrkína Fasó, Líbíu, Mið-Afríkulýðveldið, Súdan og Mósambík. Sjá einnig: Barist um Wagner-veldið Starfsemi Africa Corps veitir ríkisstjórn Rússlands aðgang að tekjulindum og aukin áhrif í Afríku og víðar. Herforingjastjórn Malí er sögð greiða Rússum um tíu milljónir dala á mánuði fyrir þjónustu Africa Corps eða Wagner Group, auk þess sem Rússar fá aðgang að gullnámum á svæðinu, sem eru algengar. Myrða mun fleiri en vígamennirnir Í Malí hefur herforingjastjórnin barist við nokkra hópa sem hafa einnig verið virkir í öðrum ríkjum svæðisins. Má þar nefna hópa eins og JNIM, sem er nokkurs konar bandalag uppreisnarmanna og hryðjuverkamanna sem tengjast al-Qaeda, og Íslamska ríkið á Sahelsvæðinu. Einnig má þar finna Túarega sem hafa um árabil barist fyrir eigin ríki í eyðimörkinni í norðurhluta Malí. Hópur þessu kallast FLA. Sjá einnig: Túaregar björguðu spænskum manni úr klóm Íslamska ríkisins Það eru þó að mestu óbreyttir borgarar sem hafa orðið fyrir barðinu á her Malí og rússnesku málaliðunum. Einn sérfræðingur hugveitunnar ACLED sagði Washington Post að árásir á óbreytta borgara væru tíðar. Til að mynda réðust málaliðarnar ítrekað á fólk á ferðinni, myrtu menn konur og börn og rændu öllu verðmætu. Sérfræðingar ACLED áætla að í fyrra hafi að minnsta kosti 925 óbreyttir borgarar verið myrtir í árásum sem rússneskir málaliðar tóku þátt í. Um fjögur hundruð hafi verið myrtir af vígamönnum á sama tímabili. Sjá einnig: Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Ag Mohamed, maðurinn sem flúði til Máritaníu og ræddi við blaðamenn WP, sagði frá því að þegar fregnir bærust af málaliðum og hermönnum á ferðinni reyndi fólk að fela sig upp í trjám. Hann sýndi blaðamönnum einnig myndbönd sem hann og vinir hans höfðu tekið á síma sína. Þar mátti sjá fjölda líka fólks. Í einu tilfelli voru sjö lík á einum stað og í öðru hafði maður verið afhöfðaður. Á enn einu mátti sjá lík kvenna og barna í brunarústum húss. „Ég sá dauða alls staðar,“ sagði Ag Mohamed. Reka fólk í faðm uppreisnar- og hryðjuverkamanna Talið er að um 1.500 málaliðar Africa Corps séu virkir í Malí. Í janúar fengu málaliðarnir mjög stóra sendingu hergagna frá Rússlandi. Um hundrað flutningabílar, brynvarðir bílar, bryndrekar og léttir skriðdrekar voru þá sendir á svæðið en hópurinn hefur einnig fengið herþotur og þyrlur. Wassim Nasr, blaðamaður sem hefur mikla þekkingu á svæðinu, sagði í samtali við WP að stefna málaliðanna og hers Malí væri að myrða eins marga og þeir gætu. Að hræða íbúa og koma í veg fyrir að menn gangi til liðs við FLA og JNIM. Það sé hins vegar ekki að virka. Íbúar séu frekar líklegri að líta á FLA og JNIM í jákvæðra ljósi og þar að auki hafi tengslin milli hópanna orðið meiri.
Malí Rússland Vladimír Pútín Hernaður Mest lesið Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Erlent Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Innlent Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Innlent Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Innlent Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Innlent Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Innlent Ellefu slasaðir og þrír alvarlega í Kaupmannahöfn Erlent Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Innlent Fleiri fréttir Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Sænskur blaðamaður dæmdur fyrir að móðga Erdogan Ellefu slasaðir og þrír alvarlega í Kaupmannahöfn Segja 4.700 Kimdáta hafa fallið eða særst Danakonungur til Grænlands í annað sinn á skömmum tíma Ungi morðinginn flúði nýverið af vistheimili Segir sveppaeitrunina hafa verið „hörmulegt óhapp“ Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Rússar ítreka umfangsmiklar kröfur og Trump hótar að fara í fússi Ungur maður handtekinn vegna morðanna í Uppsölum Fagnaði fyrstu hundrað dögunum í Hvíta húsinu Pakistan segir Indland mögulega gera árás á næstu klukkustundum Árásarmannsins enn leitað Þrír látnir eftir skotárás í Uppsölum Fella niður hluta ákæru á hendur meintum sveppamorðingja Íhuga að loka Everest öðrum en reyndu göngufólki Bannað að selja auðmönnum evrópskan ríkisborgararétt Orsakir rafmagnsleysisins sögulega enn óþekktar Fjórir létust þegar bíl var ekið í gegnum frístundaheimili Allt að komast í samt lag á Spáni og í Portúgal Carney og Frjálslyndir fóru með sigur af hólmi Rafmagn að koma aftur á: Íslendingar lýsa mikilli óvissu Spennan eykst milli Indlands og Pakistan Allt í rugli á Rauðahafi Hvetur Kanadamenn að kjósa sig Lýsir yfir einhliða vopnahléi vegna sigurhátíðar í næstu viku Rafmagnsleysið „fordæmalaust“ en engar vísbendingar um tölvuárás Páfakjör hefst í næstu viku Umfangsmiklar og óútskýrðar rafmagnstruflanir á Íberíuskaga Mæðgur alvarlega særðar eftir sprengingu í úthverfi Stokkhólms Rússar segjast hafa handsamað morðingja herforingjans Sjá meira