Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar 12. júlí 2024 13:01 Kim Il-Sung, hinn eilífi forseti Norður-Kóreu, stjórnaði landinu með harðri hendi til dauðadags árið 1994. Það var ekki til sá kimi samfélagsins sem laut ekki stjórn hans. Atvinnulífið hafði í heild sinni verið ríkisvætt og hafði hann alla þræði í hendi sér. Fjölmiðlar landsins, sem allir voru í eigu ríkisins, birtu aldrei neikvæðar fréttir um ríkisstjórnina eða persónulega hagi forsetans. Þá voru fréttir ýktar eða uppdiktaðar svo bersýnilega að þær þóttu hlægilegar í augum utanaðkomandi. Eitt dæmi um þetta er að norður-kóreskir fjölmiðlar fjölluðu aldrei um heilsufar forsetans með neikvæðum hætti. Á áttunda áratugnum byrjaði æxli að vaxa út úr hnakka forsetans sem stækkaði með hverju árinu og var að minnsta kosti á stærð við hafnabolta. Svo stórt var æxlið að það gat ekki dulist neinum manni sem hitti hann í eigin persónu. Í raun þurfi meiri leikni en ekki til að taka myndir af forsetanum sem huldu æxlið. Þrátt fyrir þetta birtust engar myndir af æxlinu í norður-kóreskum fjölmiðlum og má ætla að langstærstum hluta íbúa landsins hafi verið ókunnugt um veikindi forsetans. Stórmerkilegt en að mörgu leyti skiljanlegt, enda stjórnaði Kim Il-Sung öllum fjölmiðlum og þar með upplýsingaflæði til íbúanna. Keisarinn var nakinn en enginn þorði (skiljanlega) að benda á það. Hér má sjá mynd af æxlinu sem prýddi hnakka Kim Il-Sung, hins eilífa forseta Norður-Kóreu. Við getum öll skilið ritstjórana í Pyongyang á 8. og 9. áratug síðustu aldar. Þeir sem voru ekki endanlega kalkaðir af kommúnisma og persónuleikadýrkun hlutu að velta fyrir sér fáránleikanum í þessu öllu. Og sömu ritstjórar horfðu eflaust löngunaraugum til Vesturlanda þar sem fjölmiðlar starfa hvað frjálsastir. Þar gæti það varla gerst að forseti gengi kviknakinn um göturnar án þess að einhver myndi benda á það. Eða hvað? Veikindi núverandi Bandaríkjaforseta, Joe Biden, eru ekki beint ný af nálinni. Þeir sem hafa fylgst með bandarískum stjórnmálum náið hafa horft upp á forseta sem er bersýnilega veikur. Biden hefur um margra ára skeið forðast að mæta á fundi með almenningi þar sem hann gæti þurft að svara óundirbúnum spurningum. Sömuleiðis fer hann helst í viðtöl hjá fjölmiðlum sem gefa honum einfaldar spurningar fyrirfram og nær allar ræður sem hann flytur eru lesnar af skjá. En þrátt fyrir að aðstoðarmenn forsetans búi svo hnútana að sem minnstar líkur séu á feilspori má finna fjöldan allan af myndskeiðum þar sem hann ruglast í ríminu, misskilur aðstæður hrapallega eða ráfar um sviðið eins og hann viti ekki hvort hann sé að koma eða fara. Veikindin sem slík eru ekkert rannsóknarefni. Biden er gamall og eflaust að glíma við þau vandamál sem ellin hefur í för með sér. Hið verðuga rannsóknarefni er áhugaleysi fjölmiðla á veikindum forsetans, sömu fjölmiðla og hafa altént látið höggin dynja á forverum Bidens ef framkoma þeirra og fas var eitthvað annað en fullkomið. Ólíkt Norður-Kóreu var enginn sem gaf fyrirskipanir um að það ætti ekki að fjalla um veikindi forsetans heldur kom ritskoðunin að innan og var afleiðing aðstæðna en ekki fyrirskipana. Óttinn við að Trump settist aftur á valdastól varð sannleiksástinni yfirsterkari. Sumir fjölmiðlar véku vissulega að veikindum forsetans en heilt yfir var það ekki gert nema með yfirborðskenndum hætti. Frekar var reynt að stappa stálinu í stuðningsmenn hans um að hann væri í raun beittari en nokkru sinni fyrr. Í kappræðunum um daginn fór svo lokið endanlega af pottinum og hafa fjölmiðlar, einn af öðrum, farið að fjalla um það sem var augljóst allan tímann. Á undarlegan hátt hefur meðvirkni fjölmiðla, sem átti að varða veg Bidens að endurkjöri, líklega aukið líkurnar á því að Trump vinni annan kosningasigur. Við eigum eftir að sjá hvernig þetta allt endar en eitt er ljóst. Fjölmiðlar hafa beðið mikla álitshnekki í þessum forsetakosningum og þarf vart að spyrja hví traust almennings gagnvart þeim fer minnkandi. Höfundur er lögmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjölmiðlar Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þing í þágu kvenna Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Kim Il-Sung, hinn eilífi forseti Norður-Kóreu, stjórnaði landinu með harðri hendi til dauðadags árið 1994. Það var ekki til sá kimi samfélagsins sem laut ekki stjórn hans. Atvinnulífið hafði í heild sinni verið ríkisvætt og hafði hann alla þræði í hendi sér. Fjölmiðlar landsins, sem allir voru í eigu ríkisins, birtu aldrei neikvæðar fréttir um ríkisstjórnina eða persónulega hagi forsetans. Þá voru fréttir ýktar eða uppdiktaðar svo bersýnilega að þær þóttu hlægilegar í augum utanaðkomandi. Eitt dæmi um þetta er að norður-kóreskir fjölmiðlar fjölluðu aldrei um heilsufar forsetans með neikvæðum hætti. Á áttunda áratugnum byrjaði æxli að vaxa út úr hnakka forsetans sem stækkaði með hverju árinu og var að minnsta kosti á stærð við hafnabolta. Svo stórt var æxlið að það gat ekki dulist neinum manni sem hitti hann í eigin persónu. Í raun þurfi meiri leikni en ekki til að taka myndir af forsetanum sem huldu æxlið. Þrátt fyrir þetta birtust engar myndir af æxlinu í norður-kóreskum fjölmiðlum og má ætla að langstærstum hluta íbúa landsins hafi verið ókunnugt um veikindi forsetans. Stórmerkilegt en að mörgu leyti skiljanlegt, enda stjórnaði Kim Il-Sung öllum fjölmiðlum og þar með upplýsingaflæði til íbúanna. Keisarinn var nakinn en enginn þorði (skiljanlega) að benda á það. Hér má sjá mynd af æxlinu sem prýddi hnakka Kim Il-Sung, hins eilífa forseta Norður-Kóreu. Við getum öll skilið ritstjórana í Pyongyang á 8. og 9. áratug síðustu aldar. Þeir sem voru ekki endanlega kalkaðir af kommúnisma og persónuleikadýrkun hlutu að velta fyrir sér fáránleikanum í þessu öllu. Og sömu ritstjórar horfðu eflaust löngunaraugum til Vesturlanda þar sem fjölmiðlar starfa hvað frjálsastir. Þar gæti það varla gerst að forseti gengi kviknakinn um göturnar án þess að einhver myndi benda á það. Eða hvað? Veikindi núverandi Bandaríkjaforseta, Joe Biden, eru ekki beint ný af nálinni. Þeir sem hafa fylgst með bandarískum stjórnmálum náið hafa horft upp á forseta sem er bersýnilega veikur. Biden hefur um margra ára skeið forðast að mæta á fundi með almenningi þar sem hann gæti þurft að svara óundirbúnum spurningum. Sömuleiðis fer hann helst í viðtöl hjá fjölmiðlum sem gefa honum einfaldar spurningar fyrirfram og nær allar ræður sem hann flytur eru lesnar af skjá. En þrátt fyrir að aðstoðarmenn forsetans búi svo hnútana að sem minnstar líkur séu á feilspori má finna fjöldan allan af myndskeiðum þar sem hann ruglast í ríminu, misskilur aðstæður hrapallega eða ráfar um sviðið eins og hann viti ekki hvort hann sé að koma eða fara. Veikindin sem slík eru ekkert rannsóknarefni. Biden er gamall og eflaust að glíma við þau vandamál sem ellin hefur í för með sér. Hið verðuga rannsóknarefni er áhugaleysi fjölmiðla á veikindum forsetans, sömu fjölmiðla og hafa altént látið höggin dynja á forverum Bidens ef framkoma þeirra og fas var eitthvað annað en fullkomið. Ólíkt Norður-Kóreu var enginn sem gaf fyrirskipanir um að það ætti ekki að fjalla um veikindi forsetans heldur kom ritskoðunin að innan og var afleiðing aðstæðna en ekki fyrirskipana. Óttinn við að Trump settist aftur á valdastól varð sannleiksástinni yfirsterkari. Sumir fjölmiðlar véku vissulega að veikindum forsetans en heilt yfir var það ekki gert nema með yfirborðskenndum hætti. Frekar var reynt að stappa stálinu í stuðningsmenn hans um að hann væri í raun beittari en nokkru sinni fyrr. Í kappræðunum um daginn fór svo lokið endanlega af pottinum og hafa fjölmiðlar, einn af öðrum, farið að fjalla um það sem var augljóst allan tímann. Á undarlegan hátt hefur meðvirkni fjölmiðla, sem átti að varða veg Bidens að endurkjöri, líklega aukið líkurnar á því að Trump vinni annan kosningasigur. Við eigum eftir að sjá hvernig þetta allt endar en eitt er ljóst. Fjölmiðlar hafa beðið mikla álitshnekki í þessum forsetakosningum og þarf vart að spyrja hví traust almennings gagnvart þeim fer minnkandi. Höfundur er lögmaður.
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar