Ferðamennska allt árið um kring Gréta María Grétarsdóttir skrifar 6. febrúar 2023 08:01 Íslensk ferðaþjónusta er að öllu leyti á mjög spennandi stað í dag. Greinin er í hröðum vexti og fyrirtækin eru að stækka og styrkja tengsl sín við innlenda og erlenda samstarfsaðila. Sá styrkur sem greinin býr yfir sést ekki síst í því hvað hún var fljót að ná vopnum sínum eftir Covid faraldurinn. Hvort sem miðað er við fjölda starfa, gjaldeyristekjur eða veltu fyrirtækja í greininni er ferðaþjónustan svo sannarlega orðin ein af grunnstoðum íslensks atvinnulífs. Á sama tíma og ljóst er hversu mikilvæg greinin er fyrir okkur Íslendinga þá vitum við líka að við eigum mikið inni og getum gert betur, fyrirtækjunum, starfsfólkinu og viðskiptavinum okkar til heilla. Þekking og reynsla geta tapast Til lengri tíma veltur árangur okkar á því hversu vel okkur tekst að dreifa heimsóknum yfir árið, t.d. með áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku. Þessa dagana eru miklar sveiflur í rekstri fyrirtækjanna, sem þýðir að stór hluti starfsfólks í ferðaþjónustu er ekki með fasta vinnu allt árið, heldur starfar þar nokkra mánuði í senn, eða hleypur í eitt og eitt verkefni, samhliða annarri vinnu eða námi. Þetta fyrirkomulag hentar sumum, en því fylgja líka ókostir. Það er kostnaðarsamt að vera sífellt að ráða fólk og þjálfa og enn mikilvægara er að við þessar aðstæður er erfiðara að viðhalda þekkingu og reynslu. Það getur á sama tíma komið niður á þeim gæðum sem við viljum standa fyrir þar sem mun erfiðara er að viðhalda sama þjónustustigi fyrir alla viðskiptavini ef stöðugt þarf að fjölga og fækka fólki eftir árstíðarsveiflum. Það er meðal annars þess vegna sem markmið okkar hjá Arctic Adventures er að bjóða starfsfólki okkar vinnu árið um kring. Það hentar ekki öllum að vera í tímabundinni vinnu samhliða öðru. Vissulega getur slíkt fyrirkomulag hentað fólki um tíma, en á einhverjum tímapunkti viljum við flest njóta meiri stöðugleika. Eins og áður segir verður meirihluti tekna ferðaþjónustufyrirtækja til yfir sumartímann og þá er meiri þörf fyrir starfsfólk en þegar hægist um. Fleiri ferðamenn utan háannatíma Til að geta fjölgað heilsársstörfum þurfum við því að fjölga ferðamönnum sem hingað koma utan háannatíma. Reynslumikið starfsfólk í fullu starfi árið um kring er um leið mikilvægur öryggisþáttur sem stuðlar að því að vetrar-ferðamennskan verði öruggari og gangi áfallalítið fyrir sig. Öryggi ferðamanna, ekki síst að vetri til, hefur verið reglulega í umræðunni. Betra skipulag ferðaþjónustunnar árið um kring og þekking sem safnast upp í greininni þegar fólk á kost á framtíðarstarfi ættu að haldast í hendur og auka bæði virði og gæði þjónustunnar. Þetta eru auðvitað ekki ný sannindi, en vonandi verða þessi skrif til að vekja fólk til umhugsunar um mikilvægi þess að við leggjum áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku almennt. Við viljum vera með reyndasta, menntaðasta, faglegasta og öruggasta starfsfólk sem völ er á. Til að geta byggt upp slíka reynslu og til að halda í þetta fólk verðum við að geta boðið því vel launaða vinnu allt árið um kring. Veturinn er aðlaðandi Á það hefur verið bent, í skýrslum og greinum, að arðsemi í ferðaþjónustu þyrfti að vera meiri og það er alveg rétt, enda er betri arðsemi forsenda þess að í greininni geti fólk af öllu tagi fundið vel launuð heilsársstörf. Ef við náum jafnari dreifingu ferðafólks yfir árið sláum við margar flugur í einu höggi. Jafnara álag bætir til muna nýtingu fjármuna, skilar sér í meiri arðsemi, fjölgar föstum heilsársstörfum og varðveitir þá reynslu og þekkingu sem skapast innan greinarinnar. En hvað getum við gert til að ýta undir heilsársferðaþjónustu? Atburðir síðustu vikna sanna hið fornkveðna, að hér geta veður skipast skjótt í lofti og hér getur fólk upplifað raunverulegt vetrarveður. En í því getur einmitt falist aðdráttarafl. Ferðamannastaðirnir okkar umbreytast að vetri til, en verða jafnvel enn fegurri fyrir vikið. Fossar í klakaböndum eru allt eins tilkomumiklir og þegar vatnið ryðst fram. Markaðssetning erlendis er mikilvæg, en við þurfum líka að setjast niður hér heima og ákveða hvað við viljum gera og hvað við erum tilbúin að leggja á okkur. Hér þarf að eiga sér samtal um forgangsröðun í snjóruðningi, svo aðeins eitt dæmi sé nefnt, en einnig þarf að fræða fólkið sem hingað kemur um raunveruleika hins íslenska veturs. Að mörgu er að huga, en ég er sannfærð um að ef við höfum langtímahagsmuni ferðaþjónustunnar og íslensks samfélags í huga getum við náð markverðum árangri í þessum efnum. Höfundur er forstjóri Arctic Adventures. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Síðasti naglinn í líkkistu innanlandsflugs? Eiður Ragnarsson Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson Skoðun Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir Skoðun Framúrskarandi forseti Ásdís Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sýnileiki og styrkur þjóðar Ásdís Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Velferð fólks framar markaðsvæddri netsölu áfengis Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar skrifar Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Hvers konar bull er þetta ! Fjölnir Sæmundsson skrifar Skoðun Líkhús Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Hafnarfjarðarbæjar – Þjóðgarð á Reykjanes Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Svar til Páls Winkel Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun Síðasti naglinn í líkkistu innanlandsflugs? Eiður Ragnarsson skrifar Skoðun Forseti lýðveldisins Erlingur Hansson skrifar Skoðun Grípum gullið tækifæri og sendum heiminum skýr skilaboð…aftur Svandís Ingimundardóttir skrifar Skoðun Við elskum föt, eða hvað? Magnús Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Virðulegur forseti Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæð Palestína skiptir heiminn máli Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Minnislausir molbúar Melkorka Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skjáhætta í umferð Gunnar Geir Gunnarsson,Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Baldur er mitt örugga val Valgerður Janusdóttir skrifar Skoðun Hrunráðherrar og reynsluboltar Samfylkingarinnar Inga Sæland skrifar Skoðun Ég kýs Baldur Guðrún Rögnvaldardóttir skrifar Skoðun Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónustan og vaskurinn Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Þráhyggja Björns Bjarnasonar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Nálægð við stjórnmálin – Ólafur Ragnar og Katrín Össur Skarphéðinsson skrifar Skoðun Einföld og afgerandi skref í þágu líffræðilegrar fjölbreytni Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Hvernig standa sveitarfélögin sig í stafrænni þróun? Sigurjón Ólafsson skrifar Skoðun Vald spillir Anna Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Íslensk ferðaþjónusta er að öllu leyti á mjög spennandi stað í dag. Greinin er í hröðum vexti og fyrirtækin eru að stækka og styrkja tengsl sín við innlenda og erlenda samstarfsaðila. Sá styrkur sem greinin býr yfir sést ekki síst í því hvað hún var fljót að ná vopnum sínum eftir Covid faraldurinn. Hvort sem miðað er við fjölda starfa, gjaldeyristekjur eða veltu fyrirtækja í greininni er ferðaþjónustan svo sannarlega orðin ein af grunnstoðum íslensks atvinnulífs. Á sama tíma og ljóst er hversu mikilvæg greinin er fyrir okkur Íslendinga þá vitum við líka að við eigum mikið inni og getum gert betur, fyrirtækjunum, starfsfólkinu og viðskiptavinum okkar til heilla. Þekking og reynsla geta tapast Til lengri tíma veltur árangur okkar á því hversu vel okkur tekst að dreifa heimsóknum yfir árið, t.d. með áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku. Þessa dagana eru miklar sveiflur í rekstri fyrirtækjanna, sem þýðir að stór hluti starfsfólks í ferðaþjónustu er ekki með fasta vinnu allt árið, heldur starfar þar nokkra mánuði í senn, eða hleypur í eitt og eitt verkefni, samhliða annarri vinnu eða námi. Þetta fyrirkomulag hentar sumum, en því fylgja líka ókostir. Það er kostnaðarsamt að vera sífellt að ráða fólk og þjálfa og enn mikilvægara er að við þessar aðstæður er erfiðara að viðhalda þekkingu og reynslu. Það getur á sama tíma komið niður á þeim gæðum sem við viljum standa fyrir þar sem mun erfiðara er að viðhalda sama þjónustustigi fyrir alla viðskiptavini ef stöðugt þarf að fjölga og fækka fólki eftir árstíðarsveiflum. Það er meðal annars þess vegna sem markmið okkar hjá Arctic Adventures er að bjóða starfsfólki okkar vinnu árið um kring. Það hentar ekki öllum að vera í tímabundinni vinnu samhliða öðru. Vissulega getur slíkt fyrirkomulag hentað fólki um tíma, en á einhverjum tímapunkti viljum við flest njóta meiri stöðugleika. Eins og áður segir verður meirihluti tekna ferðaþjónustufyrirtækja til yfir sumartímann og þá er meiri þörf fyrir starfsfólk en þegar hægist um. Fleiri ferðamenn utan háannatíma Til að geta fjölgað heilsársstörfum þurfum við því að fjölga ferðamönnum sem hingað koma utan háannatíma. Reynslumikið starfsfólk í fullu starfi árið um kring er um leið mikilvægur öryggisþáttur sem stuðlar að því að vetrar-ferðamennskan verði öruggari og gangi áfallalítið fyrir sig. Öryggi ferðamanna, ekki síst að vetri til, hefur verið reglulega í umræðunni. Betra skipulag ferðaþjónustunnar árið um kring og þekking sem safnast upp í greininni þegar fólk á kost á framtíðarstarfi ættu að haldast í hendur og auka bæði virði og gæði þjónustunnar. Þetta eru auðvitað ekki ný sannindi, en vonandi verða þessi skrif til að vekja fólk til umhugsunar um mikilvægi þess að við leggjum áherslu á vetrarferðamennsku og heilsársferðamennsku almennt. Við viljum vera með reyndasta, menntaðasta, faglegasta og öruggasta starfsfólk sem völ er á. Til að geta byggt upp slíka reynslu og til að halda í þetta fólk verðum við að geta boðið því vel launaða vinnu allt árið um kring. Veturinn er aðlaðandi Á það hefur verið bent, í skýrslum og greinum, að arðsemi í ferðaþjónustu þyrfti að vera meiri og það er alveg rétt, enda er betri arðsemi forsenda þess að í greininni geti fólk af öllu tagi fundið vel launuð heilsársstörf. Ef við náum jafnari dreifingu ferðafólks yfir árið sláum við margar flugur í einu höggi. Jafnara álag bætir til muna nýtingu fjármuna, skilar sér í meiri arðsemi, fjölgar föstum heilsársstörfum og varðveitir þá reynslu og þekkingu sem skapast innan greinarinnar. En hvað getum við gert til að ýta undir heilsársferðaþjónustu? Atburðir síðustu vikna sanna hið fornkveðna, að hér geta veður skipast skjótt í lofti og hér getur fólk upplifað raunverulegt vetrarveður. En í því getur einmitt falist aðdráttarafl. Ferðamannastaðirnir okkar umbreytast að vetri til, en verða jafnvel enn fegurri fyrir vikið. Fossar í klakaböndum eru allt eins tilkomumiklir og þegar vatnið ryðst fram. Markaðssetning erlendis er mikilvæg, en við þurfum líka að setjast niður hér heima og ákveða hvað við viljum gera og hvað við erum tilbúin að leggja á okkur. Hér þarf að eiga sér samtal um forgangsröðun í snjóruðningi, svo aðeins eitt dæmi sé nefnt, en einnig þarf að fræða fólkið sem hingað kemur um raunveruleika hins íslenska veturs. Að mörgu er að huga, en ég er sannfærð um að ef við höfum langtímahagsmuni ferðaþjónustunnar og íslensks samfélags í huga getum við náð markverðum árangri í þessum efnum. Höfundur er forstjóri Arctic Adventures.
Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir Skoðun
Skoðun Grípum gullið tækifæri og sendum heiminum skýr skilaboð…aftur Svandís Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir skrifar
Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir Skoðun