Sitja landsmenn við sama borð? Anna Kolbrún Árnadóttir skrifar 19. apríl 2021 18:01 Eitt af þeim málum sem við þingmenn Miðflokksins fengum samþykkt í þinginu var að fela heilbrigðisráðherra að meta hvernig megi lágmarka kostnað sjúklinga vegna langvinnra og lífshættulegra sjúkdóma. Upphaflega var ætlunin að fara fram á við heilbrigðisráðherra að krabbameinsmeðferðir yrðu gjaldfrjálsar. Til þess að ná málinu fram var tekin ákvörðun um að sættast á að útvíkka skilgreiningu tillögunnar. Það var gert í von um að fram kæmu raunverulegar aðgerðir fyrir alla þá sem greinast með lífsógnandi sjúkdóm. Að greinast með krabbamein eða aðra alvarlega sjúkdóma er nægjanlegt áfall hverjum og einum þó ekki bætist fjárhagsáhyggjur við. Þann 15. mars síðastliðinn kom út skýrsla heilbrigðisráðherra og satt best að segja þá var skýrslan nokkur vonbrigði. Lítið er, ef nokkuð, tekið á þeim gríðarlega vanda sem fólk sem greint hefur verið með krabbamein stendur frammi fyrir. Byrjun skýrslunnar er nokkuð hástemd. Þar er dregið fram atriði úr sáttmála ríkisstjórnarinnar: „Almennt á að draga úr greiðsluþátttöku sjúklinga og gera greiðslukerfið gagnsærra og skilvirkara“. Á öðrum stað skýrslunnar er fjallað um að meta þurfi árangur núverandi heilbrigðiskerfis með hliðsjón af veikasta fólkinu og skoða þá þætti sem eru ekki hluti af því, til dæmis ferða- og uppihaldskostnað, tannlækningar og sálfræðiþjónustu, þannig að allir landsmenn fái notið góðrar þjónustu óháð efnahag og búsetu. Veikist fólk á landsbyggðinni er það töluvert háð því að Sjúkratryggingar Íslands taki þátt í ferðakostnaði sem hlýst af því að sækja nauðsynlega þjónustu til Reykjavíkur. Dæmi um flækjustig vegna ferðalaga mátti heyra í þinginu fyrir nokkru síðan en þar sagði heilbrigðisráðherra: „Greiðsluþátttakan er í stöðugri skoðun og líka endurgreiðsla á ferðakostnaði. En meginreglan er að sjúkratryggður á rétt á greiðslu kostnaðar vegna tveggja ferða á hverjum 12 mánuðum ef um er að ræða óhjákvæmilega sjúkdómsmeðferð eins og nefnt er, sem ekki er fyrir hendi í heimabyggð“. Óskiljanlegt flækjustig Einstaklingur sem leitar lækninga getur þurft að greiða fyrir vottorð um að hann hafi þurft að leita sér lækninga. Skilur þetta einhver? Í heilbrigðiskerfinu er hver flækjan ofan á aðra og endanleg niðurstaða er aukinn kostnaður bæði fyrir einstaklinga og hið opinbera. Hér er kostnaður ekki aðalatriðið heldur óþægindi einstaklinga. Nóg er nú samt. Heilbirgðisráðherra hafði þetta að segja við sömu umræðu á Alþingi: „Þá er rétt að benda á að einstaklingar sem þurfa að leita læknismeðferðar utan heimabyggðar þurfa ekki í öllum tilvikum að greiða umrædda upphæð aukalega til að fá endurgreiðslu. Læknir sækir um greiðslu ferðakostnaðar fyrir sjúkratryggðan með því að fylla út vottorð eða skýrslu vegna ferðakostnaðar innan lands og það er hlutverk læknis að skýra tilgang ferðar og staðfesta að meðferð sé ekki fáanleg í heimabyggð. Samkvæmt reglugerð um greiðsluþátttöku kostar vottorðið 1.474 kr. eins og málin standa. Hægt er að sækja um vegna fleiri en einnar ferðar á hverju vottorði og eins og kemur fram í reglugerðinni er eigin hluti sjúklings vegna hverrar ferðar fram og til baka aldrei hærri en 1.500 kr. Þegar endurgreiðsla sjúklings er reiknuð er sú upphæð því dregin frá endurgreiðslunni og sé greiðsluhluti sjúkratryggðs t.d. orðinn hærri en sem nemur 10.000 kr. á 12 mánaða tímabili fellur upphæð eigin hluta sjúkratryggðs niður í 500 kr. fyrir hverja ferð“. Það tekur kerfið að jafnaði 1 – 16 sólahringa frá því að einstaklingur sækir sér heilbrigðisþjónustu þangað til greiðslustaða hans uppfærist í greiðsluþátttökukerfinu. Þetta þýðir að öll gögn verða að hafa borist áður en uppfærslan á sér stað, einnig öll gögn vegna ferða- og uppihalds. Landsbyggðin situr ekki við sama borð Fyrir íbúa á landsbyggðinni tekur oft langan tíma að afla vottorða. Í skýrslu heilbirgðisráðherra segir: „Sæki einstaklingur sér heilbrigðisþjónustu innan áðurnefndra tímamarka tekur greiðslustaða hans ekki mið af fyrri komu þegar krafið er um greiðslu fyrir þjónustuna. Af þeim sökum geta einstaklingar greitt fullt greiðsluþátttökuverð fyrir heilbrigðisþjónustu sem þeir áttu rétt á að fá afslátt af eða átti þeim að vera jafnvel að kostnaðarlausu. Sjúkratryggingar endurgreiða einstaklingum inneignir vegna ofangreinds með reglubundnum hætti, en þrátt fyrir það getur nokkur tími liðið frá því að einstaklingur ofgreiðir og þar til að honum berst endurgreiðsla. Væru til staðar rauntímasamskipti við alla veitendur heilbrigðisþjónustu líkt og lagt var upp með við gildistöku kerfisins myndu einstaklingar nánast undantekningarlaust greiða rétt verð fyrir þjónustu m.v. greiðslustöðu sína“. Beðið eftir efndum Nú fer þessu kjörtímabili að ljúka og þess vegna hefur heilbrigðisráðherra stuttan tíma til þess að standa við það sem fram kemur í stjórnarsáttmálanum. Núverandi kerfi var metið í byrjun árs 2019, eftir tveggja ára gildistíma þess. Mismunun vegna búsetu er sannarlega sláandi og viðvarandi. Einnig má segja að lífeyrisþegar hafi ekki notið nýja kerfisins til jafns á við þá sem sagðir eru almennir. Þeir eru skilgreindir sem sjúkratryggðir einstaklingar á aldrinum 18 - 67 ára, sem ekki þiggja lífeyri. Þannig að segja má að heilbrigðisráðherra hafi metið kerfið eins og boðað var með hliðsjón af veikasta fólkinu. Einnig hefur ráðherra skoðað þætti sem ekki eru hluti af heilbrigðiskerfinu svo sem ferða- og uppihaldskostnað. Þetta var metið fyrir tveimur árum síðan en engar aðgerðir hafa litið dagsins ljós. Landsmenn njóta ekki ásættanlegrar þjónustu, sem þeir eiga rétt á, óháð efnahag og búsetu. Skýrsla heilbrigðisráðherra er almenn yfirferð og svarar á engan hátt þeirri beiðni sem lagt var upp með. Höfundur er þingmaður Miðflokksins í NA-kjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Miðflokkurinn Heilbrigðismál Anna Kolbrún Árnadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson Skoðun Skoðun Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Sjá meira
Eitt af þeim málum sem við þingmenn Miðflokksins fengum samþykkt í þinginu var að fela heilbrigðisráðherra að meta hvernig megi lágmarka kostnað sjúklinga vegna langvinnra og lífshættulegra sjúkdóma. Upphaflega var ætlunin að fara fram á við heilbrigðisráðherra að krabbameinsmeðferðir yrðu gjaldfrjálsar. Til þess að ná málinu fram var tekin ákvörðun um að sættast á að útvíkka skilgreiningu tillögunnar. Það var gert í von um að fram kæmu raunverulegar aðgerðir fyrir alla þá sem greinast með lífsógnandi sjúkdóm. Að greinast með krabbamein eða aðra alvarlega sjúkdóma er nægjanlegt áfall hverjum og einum þó ekki bætist fjárhagsáhyggjur við. Þann 15. mars síðastliðinn kom út skýrsla heilbrigðisráðherra og satt best að segja þá var skýrslan nokkur vonbrigði. Lítið er, ef nokkuð, tekið á þeim gríðarlega vanda sem fólk sem greint hefur verið með krabbamein stendur frammi fyrir. Byrjun skýrslunnar er nokkuð hástemd. Þar er dregið fram atriði úr sáttmála ríkisstjórnarinnar: „Almennt á að draga úr greiðsluþátttöku sjúklinga og gera greiðslukerfið gagnsærra og skilvirkara“. Á öðrum stað skýrslunnar er fjallað um að meta þurfi árangur núverandi heilbrigðiskerfis með hliðsjón af veikasta fólkinu og skoða þá þætti sem eru ekki hluti af því, til dæmis ferða- og uppihaldskostnað, tannlækningar og sálfræðiþjónustu, þannig að allir landsmenn fái notið góðrar þjónustu óháð efnahag og búsetu. Veikist fólk á landsbyggðinni er það töluvert háð því að Sjúkratryggingar Íslands taki þátt í ferðakostnaði sem hlýst af því að sækja nauðsynlega þjónustu til Reykjavíkur. Dæmi um flækjustig vegna ferðalaga mátti heyra í þinginu fyrir nokkru síðan en þar sagði heilbrigðisráðherra: „Greiðsluþátttakan er í stöðugri skoðun og líka endurgreiðsla á ferðakostnaði. En meginreglan er að sjúkratryggður á rétt á greiðslu kostnaðar vegna tveggja ferða á hverjum 12 mánuðum ef um er að ræða óhjákvæmilega sjúkdómsmeðferð eins og nefnt er, sem ekki er fyrir hendi í heimabyggð“. Óskiljanlegt flækjustig Einstaklingur sem leitar lækninga getur þurft að greiða fyrir vottorð um að hann hafi þurft að leita sér lækninga. Skilur þetta einhver? Í heilbrigðiskerfinu er hver flækjan ofan á aðra og endanleg niðurstaða er aukinn kostnaður bæði fyrir einstaklinga og hið opinbera. Hér er kostnaður ekki aðalatriðið heldur óþægindi einstaklinga. Nóg er nú samt. Heilbirgðisráðherra hafði þetta að segja við sömu umræðu á Alþingi: „Þá er rétt að benda á að einstaklingar sem þurfa að leita læknismeðferðar utan heimabyggðar þurfa ekki í öllum tilvikum að greiða umrædda upphæð aukalega til að fá endurgreiðslu. Læknir sækir um greiðslu ferðakostnaðar fyrir sjúkratryggðan með því að fylla út vottorð eða skýrslu vegna ferðakostnaðar innan lands og það er hlutverk læknis að skýra tilgang ferðar og staðfesta að meðferð sé ekki fáanleg í heimabyggð. Samkvæmt reglugerð um greiðsluþátttöku kostar vottorðið 1.474 kr. eins og málin standa. Hægt er að sækja um vegna fleiri en einnar ferðar á hverju vottorði og eins og kemur fram í reglugerðinni er eigin hluti sjúklings vegna hverrar ferðar fram og til baka aldrei hærri en 1.500 kr. Þegar endurgreiðsla sjúklings er reiknuð er sú upphæð því dregin frá endurgreiðslunni og sé greiðsluhluti sjúkratryggðs t.d. orðinn hærri en sem nemur 10.000 kr. á 12 mánaða tímabili fellur upphæð eigin hluta sjúkratryggðs niður í 500 kr. fyrir hverja ferð“. Það tekur kerfið að jafnaði 1 – 16 sólahringa frá því að einstaklingur sækir sér heilbrigðisþjónustu þangað til greiðslustaða hans uppfærist í greiðsluþátttökukerfinu. Þetta þýðir að öll gögn verða að hafa borist áður en uppfærslan á sér stað, einnig öll gögn vegna ferða- og uppihalds. Landsbyggðin situr ekki við sama borð Fyrir íbúa á landsbyggðinni tekur oft langan tíma að afla vottorða. Í skýrslu heilbirgðisráðherra segir: „Sæki einstaklingur sér heilbrigðisþjónustu innan áðurnefndra tímamarka tekur greiðslustaða hans ekki mið af fyrri komu þegar krafið er um greiðslu fyrir þjónustuna. Af þeim sökum geta einstaklingar greitt fullt greiðsluþátttökuverð fyrir heilbrigðisþjónustu sem þeir áttu rétt á að fá afslátt af eða átti þeim að vera jafnvel að kostnaðarlausu. Sjúkratryggingar endurgreiða einstaklingum inneignir vegna ofangreinds með reglubundnum hætti, en þrátt fyrir það getur nokkur tími liðið frá því að einstaklingur ofgreiðir og þar til að honum berst endurgreiðsla. Væru til staðar rauntímasamskipti við alla veitendur heilbrigðisþjónustu líkt og lagt var upp með við gildistöku kerfisins myndu einstaklingar nánast undantekningarlaust greiða rétt verð fyrir þjónustu m.v. greiðslustöðu sína“. Beðið eftir efndum Nú fer þessu kjörtímabili að ljúka og þess vegna hefur heilbrigðisráðherra stuttan tíma til þess að standa við það sem fram kemur í stjórnarsáttmálanum. Núverandi kerfi var metið í byrjun árs 2019, eftir tveggja ára gildistíma þess. Mismunun vegna búsetu er sannarlega sláandi og viðvarandi. Einnig má segja að lífeyrisþegar hafi ekki notið nýja kerfisins til jafns á við þá sem sagðir eru almennir. Þeir eru skilgreindir sem sjúkratryggðir einstaklingar á aldrinum 18 - 67 ára, sem ekki þiggja lífeyri. Þannig að segja má að heilbrigðisráðherra hafi metið kerfið eins og boðað var með hliðsjón af veikasta fólkinu. Einnig hefur ráðherra skoðað þætti sem ekki eru hluti af heilbrigðiskerfinu svo sem ferða- og uppihaldskostnað. Þetta var metið fyrir tveimur árum síðan en engar aðgerðir hafa litið dagsins ljós. Landsmenn njóta ekki ásættanlegrar þjónustu, sem þeir eiga rétt á, óháð efnahag og búsetu. Skýrsla heilbrigðisráðherra er almenn yfirferð og svarar á engan hátt þeirri beiðni sem lagt var upp með. Höfundur er þingmaður Miðflokksins í NA-kjördæmi.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun