Telur bændur hafa rekið fé á hálendið allt frá landnámi Kristján Már Unnarsson skrifar 2. janúar 2021 06:26 Landmannahellir sem fjallaskálaþyrpingin dregur nafn sitt af. Heimildir eru um að í fjárleitum fyrr á tímum hafi fjallmenn reist tjaldbúðir við hellinn en nýtt hann fremur sem skjól fyrir hesta. Þó kom fyrir að menn sváfu einnig í hellinum. Einar Árnason „Sagan segir að menn hafi byrjað að reka bara um landnám,“ svarar fjallkóngurinn á Landmannaafrétti, Kristinn Guðnason, þegar við veltum því upp hversu rótgróinn þáttur fjárleitir á hálendinu er í þjóðmenningu Íslendinga. Í þættinum Um land allt á Stöð 2 er fylgst með fjallmönnum Land- og Holtamanna í smalamennsku í síðari hluta septembermánaðar í haust. Elsti gangnamannakofinn við Landmannahelli er í dag friðlýstur sem fornminjar.Einar Árnason -Þannig að þið eruð að gera það sama og kannski fyrstu íbúar landsins gerðu? „Já, það erum við að gera. Allavega svo lengi sem sögur eru skráðar, þá hefur þessi afréttur verið notaður svona; upprekstur af þessum bæjum í þessum sveitum,“ svarar fjallkóngurinn. „Öll sveitin verður bara svona ein fjölskylda,“ svarar Anna Björg Stefánsdóttir, bóndi í Hrólfsstaðahelli, spurð um stemmninguna. Með henni eru bæði börn og barnabörn, sem fá frí úr skólanum til að koma á fjall. Anna Björg Stefánsdóttir, bóndi í Hrólfsstaðahelli, var með börnin og barnabörnin í fjallferðinni.Einar Árnason „Þetta er bara sterk hefð,“ segir hún. Og rétt eins og hjá kynslóðum fyrri alda eru það hesturinn og hundurinn sem gagnast manninum best til að leita uppi sauðféð og smala því aftur til byggða. Talstöðin kemur sér þó vel í seinni tíð. Afrétturinn að Fjallabaki er rómaður fyrir stórbrotið landslag og náttúrufegurð. Þeir Bragi Guðmundsson í Flagbjarnarholti og Rökkvi Hljómur Kristjánsson á Hólum á Rangárvöllum eiga erfitt með að gera upp við sig hvaða hluti hans sé fallegastur. „Ég held að hann sé bara allur fallegur. Hann er náttúrulega ofboðslega fallegur í Jökulgili, inn af Landmannalaugum,“ svarar Bragi. Þeir Rökkvi Hljómur Kristjánsson og Bragi Guðmundsson glettast í hríðinni við Löðmundarvatn þann 22. september í haust. Vatnið er í 587 metra yfir sjávarmáli en upp af því rís fjallið Löðmundur upp í 1.077 metra hæð.Einar Árnason „Ég held að þetta sé nú eins og að spyrja hver sé fallegasti hlutinn af konunni þinni, Bragi. Þú gerir ekkert upp á milli,“ segir Rökkvi en Bragi lætur ekki teyma sig lengra út í þá umræðu. Gamli gangnamannakofinn við Landmannahelli er talinn frá árinu 1907 og friðlýstur sem fornminjar. Áður fyrr tjölduðu gangnamenn fyrir framan hinn eiginlega Landmannahelli, sem var nýttur sem skjól fyrir hesta þótt fyrir hafi komið að menn hafi einnig sofið í hellinum. Það gengur á ýmsu í fjárleitunum þetta haustið. Þannig biðja sjónvarpsmenn Stöðvar 2 tvær konur, sem eru að reka kindahóp, að fara af hestbaki og koma í viðtal. Hin norska Silje Dahlen Alviniussen komin af baki til að ræða við sjónvarpsmenn. Fjallið Löðmundur sést fyrir aftan.Einar Árnason Meðan fréttamaðurinn er að stilla þeim Silju frá Noregi og Monicu frá Sviss upp fyrir viðtalið rjúka þær skyndilega í burtu. Truflunin verður til þess að þær missa augnablik sjónar af kindunum, sem nýta tækifærið og taka á rás til baka. Hægt er að sjá þáttinn í heild sinni á Maraþoni Stöðvar 2. Hér má sjá sjö mínútna myndskeið: Landbúnaður Rangárþing ytra Ásahreppur Hálendisþjóðgarður Hestar Um land allt Tengdar fréttir Fjallmönnum fylgt í erfiðum leitum á Landmannaafrétti Fjárleitir Land- og Holtamanna á Landmannaafrétti í síðari hluta septembermánaðar í haust voru með þeim erfiðustu um árabil sökum illviðris sem göngumenn hrepptu á hálendinu. Fjallkóngurinn Kristinn Guðnason fór þar fyrir flokki fimmtíu fjallmanna en göngunum lauk á sjöunda degi með réttum í Áfangagili norðan Heklu. 13. desember 2020 23:52 Eltast við ullarhnoðra í hríðarbyl að Fjallabaki Tvær konur á hestum í hríðarbyl sjást eltast við kindur í flughálku utan í bröttum hlíðum Dómadals. Önnur þeirra hrasar. 19. desember 2020 23:41 Fjárbændur ætla að verja nytjarétt sinn á hálendinu Sauðfjárbændur sem sakaðir hafa verið um ofbeit á hálendinu segja þvert á móti að afréttarlönd séu í framför. Þeir hafa ekki í hyggju að gefa nytjaréttinn frá sér. 14. desember 2020 23:23 Mest lesið Hafnaði hermönnum Trump: „Fullveldið er ekki til sölu“ Erlent Fjórtán börn handtekin eftir að drengur lést í eldsvoða Erlent Segist hafa skipað hæfasta fólkið þvert á athugasemdir verkfræðinga Innlent „Maður skyldi ætla að það þurfi tiltekið siðferði til að starfa í lögreglunni“ Innlent Afstýrðu sprengjutilræði á tveggja milljóna manna tónleikum Lady Gaga Erlent Ekki nein þörf á notkun kjarnorkuvopna og vonar að svo verði ekki Erlent Bíða með að selja íbúðir frekar en að lækka verðið Innlent Föður rafmyntajöfurs rænt og skorinn af honum fingur Erlent Vakinn af „ölvunarsvefni“ inni á baði og brást ókvæða við Innlent Býður upp á sögugöngu um svæðið sem hún vill vernda Innlent Fleiri fréttir Allt of mikið af svipuðum íbúðum á markaði skapi misræmi Bíða með að selja íbúðir frekar en að lækka verðið Óboðlegt að vista hælisleitendur sem eigi að vísa úr landi í fangelsum Brottfararstöð fyrir hælisleitendur og fasteignamarkaður í ójafnvægi Óvenjulítill snjór á hálendinu auki rýrnun jökla í sumar Segist hafa skipað hæfasta fólkið þvert á athugasemdir verkfræðinga Bæjarstjóri Ölfus biðlar til ríkisins vegna Garðyrkjuskólans „Maður skyldi ætla að það þurfi tiltekið siðferði til að starfa í lögreglunni“ Snjólaust á fjöllum og Garðyrkjuskólinn grútnar niður Njósnamálið, hræringar í evrópskum stjórnmálum og fjárhagur borgarinnar Eldur í bíl við fjölbýlishús í Urriðaholti Vakinn af „ölvunarsvefni“ inni á baði og brást ókvæða við Býður upp á sögugöngu um svæðið sem hún vill vernda Sex ára framtíðar sauðfjárbóndi á Rangárvöllum Samfylkingin bætir við sig og sauðburður á fullu Sinueldur við Landvegamót Sigldi ölvaður utan í annan bát og endaði í grjótgarði Kvartöld liðin frá jarðskjálftunum 17. júní á Suðurlandi Samfylkingin með 29 prósenta fylgi „Þetta hefur verið sorgleg þróun“ Mörg hundruð óseldar fasteignir og sótt í sund Rykið dustað af sólbekkjunum Nágrannaerjur, grjótkast og „víðáttuölvuðum“ veitt eftirför Nýtt 44 herbergja hjúkrunarheimili byggt í Hveragerði „Þetta er vítahringur sem endurtekur sig í sífellu!“ Öskrandi reiður í vandræðum með að leigja rafskútu Glussakerfið ónýtt eftir brunann Hefur áhyggjur af arftaka sínum Sér fram á bjarta framtíð fyrir börnin þökk sé styrknum Umtöluð frelsissvipting og stórslösuð sjónvarpsstjarna Sjá meira
Í þættinum Um land allt á Stöð 2 er fylgst með fjallmönnum Land- og Holtamanna í smalamennsku í síðari hluta septembermánaðar í haust. Elsti gangnamannakofinn við Landmannahelli er í dag friðlýstur sem fornminjar.Einar Árnason -Þannig að þið eruð að gera það sama og kannski fyrstu íbúar landsins gerðu? „Já, það erum við að gera. Allavega svo lengi sem sögur eru skráðar, þá hefur þessi afréttur verið notaður svona; upprekstur af þessum bæjum í þessum sveitum,“ svarar fjallkóngurinn. „Öll sveitin verður bara svona ein fjölskylda,“ svarar Anna Björg Stefánsdóttir, bóndi í Hrólfsstaðahelli, spurð um stemmninguna. Með henni eru bæði börn og barnabörn, sem fá frí úr skólanum til að koma á fjall. Anna Björg Stefánsdóttir, bóndi í Hrólfsstaðahelli, var með börnin og barnabörnin í fjallferðinni.Einar Árnason „Þetta er bara sterk hefð,“ segir hún. Og rétt eins og hjá kynslóðum fyrri alda eru það hesturinn og hundurinn sem gagnast manninum best til að leita uppi sauðféð og smala því aftur til byggða. Talstöðin kemur sér þó vel í seinni tíð. Afrétturinn að Fjallabaki er rómaður fyrir stórbrotið landslag og náttúrufegurð. Þeir Bragi Guðmundsson í Flagbjarnarholti og Rökkvi Hljómur Kristjánsson á Hólum á Rangárvöllum eiga erfitt með að gera upp við sig hvaða hluti hans sé fallegastur. „Ég held að hann sé bara allur fallegur. Hann er náttúrulega ofboðslega fallegur í Jökulgili, inn af Landmannalaugum,“ svarar Bragi. Þeir Rökkvi Hljómur Kristjánsson og Bragi Guðmundsson glettast í hríðinni við Löðmundarvatn þann 22. september í haust. Vatnið er í 587 metra yfir sjávarmáli en upp af því rís fjallið Löðmundur upp í 1.077 metra hæð.Einar Árnason „Ég held að þetta sé nú eins og að spyrja hver sé fallegasti hlutinn af konunni þinni, Bragi. Þú gerir ekkert upp á milli,“ segir Rökkvi en Bragi lætur ekki teyma sig lengra út í þá umræðu. Gamli gangnamannakofinn við Landmannahelli er talinn frá árinu 1907 og friðlýstur sem fornminjar. Áður fyrr tjölduðu gangnamenn fyrir framan hinn eiginlega Landmannahelli, sem var nýttur sem skjól fyrir hesta þótt fyrir hafi komið að menn hafi einnig sofið í hellinum. Það gengur á ýmsu í fjárleitunum þetta haustið. Þannig biðja sjónvarpsmenn Stöðvar 2 tvær konur, sem eru að reka kindahóp, að fara af hestbaki og koma í viðtal. Hin norska Silje Dahlen Alviniussen komin af baki til að ræða við sjónvarpsmenn. Fjallið Löðmundur sést fyrir aftan.Einar Árnason Meðan fréttamaðurinn er að stilla þeim Silju frá Noregi og Monicu frá Sviss upp fyrir viðtalið rjúka þær skyndilega í burtu. Truflunin verður til þess að þær missa augnablik sjónar af kindunum, sem nýta tækifærið og taka á rás til baka. Hægt er að sjá þáttinn í heild sinni á Maraþoni Stöðvar 2. Hér má sjá sjö mínútna myndskeið:
Landbúnaður Rangárþing ytra Ásahreppur Hálendisþjóðgarður Hestar Um land allt Tengdar fréttir Fjallmönnum fylgt í erfiðum leitum á Landmannaafrétti Fjárleitir Land- og Holtamanna á Landmannaafrétti í síðari hluta septembermánaðar í haust voru með þeim erfiðustu um árabil sökum illviðris sem göngumenn hrepptu á hálendinu. Fjallkóngurinn Kristinn Guðnason fór þar fyrir flokki fimmtíu fjallmanna en göngunum lauk á sjöunda degi með réttum í Áfangagili norðan Heklu. 13. desember 2020 23:52 Eltast við ullarhnoðra í hríðarbyl að Fjallabaki Tvær konur á hestum í hríðarbyl sjást eltast við kindur í flughálku utan í bröttum hlíðum Dómadals. Önnur þeirra hrasar. 19. desember 2020 23:41 Fjárbændur ætla að verja nytjarétt sinn á hálendinu Sauðfjárbændur sem sakaðir hafa verið um ofbeit á hálendinu segja þvert á móti að afréttarlönd séu í framför. Þeir hafa ekki í hyggju að gefa nytjaréttinn frá sér. 14. desember 2020 23:23 Mest lesið Hafnaði hermönnum Trump: „Fullveldið er ekki til sölu“ Erlent Fjórtán börn handtekin eftir að drengur lést í eldsvoða Erlent Segist hafa skipað hæfasta fólkið þvert á athugasemdir verkfræðinga Innlent „Maður skyldi ætla að það þurfi tiltekið siðferði til að starfa í lögreglunni“ Innlent Afstýrðu sprengjutilræði á tveggja milljóna manna tónleikum Lady Gaga Erlent Ekki nein þörf á notkun kjarnorkuvopna og vonar að svo verði ekki Erlent Bíða með að selja íbúðir frekar en að lækka verðið Innlent Föður rafmyntajöfurs rænt og skorinn af honum fingur Erlent Vakinn af „ölvunarsvefni“ inni á baði og brást ókvæða við Innlent Býður upp á sögugöngu um svæðið sem hún vill vernda Innlent Fleiri fréttir Allt of mikið af svipuðum íbúðum á markaði skapi misræmi Bíða með að selja íbúðir frekar en að lækka verðið Óboðlegt að vista hælisleitendur sem eigi að vísa úr landi í fangelsum Brottfararstöð fyrir hælisleitendur og fasteignamarkaður í ójafnvægi Óvenjulítill snjór á hálendinu auki rýrnun jökla í sumar Segist hafa skipað hæfasta fólkið þvert á athugasemdir verkfræðinga Bæjarstjóri Ölfus biðlar til ríkisins vegna Garðyrkjuskólans „Maður skyldi ætla að það þurfi tiltekið siðferði til að starfa í lögreglunni“ Snjólaust á fjöllum og Garðyrkjuskólinn grútnar niður Njósnamálið, hræringar í evrópskum stjórnmálum og fjárhagur borgarinnar Eldur í bíl við fjölbýlishús í Urriðaholti Vakinn af „ölvunarsvefni“ inni á baði og brást ókvæða við Býður upp á sögugöngu um svæðið sem hún vill vernda Sex ára framtíðar sauðfjárbóndi á Rangárvöllum Samfylkingin bætir við sig og sauðburður á fullu Sinueldur við Landvegamót Sigldi ölvaður utan í annan bát og endaði í grjótgarði Kvartöld liðin frá jarðskjálftunum 17. júní á Suðurlandi Samfylkingin með 29 prósenta fylgi „Þetta hefur verið sorgleg þróun“ Mörg hundruð óseldar fasteignir og sótt í sund Rykið dustað af sólbekkjunum Nágrannaerjur, grjótkast og „víðáttuölvuðum“ veitt eftirför Nýtt 44 herbergja hjúkrunarheimili byggt í Hveragerði „Þetta er vítahringur sem endurtekur sig í sífellu!“ Öskrandi reiður í vandræðum með að leigja rafskútu Glussakerfið ónýtt eftir brunann Hefur áhyggjur af arftaka sínum Sér fram á bjarta framtíð fyrir börnin þökk sé styrknum Umtöluð frelsissvipting og stórslösuð sjónvarpsstjarna Sjá meira
Fjallmönnum fylgt í erfiðum leitum á Landmannaafrétti Fjárleitir Land- og Holtamanna á Landmannaafrétti í síðari hluta septembermánaðar í haust voru með þeim erfiðustu um árabil sökum illviðris sem göngumenn hrepptu á hálendinu. Fjallkóngurinn Kristinn Guðnason fór þar fyrir flokki fimmtíu fjallmanna en göngunum lauk á sjöunda degi með réttum í Áfangagili norðan Heklu. 13. desember 2020 23:52
Eltast við ullarhnoðra í hríðarbyl að Fjallabaki Tvær konur á hestum í hríðarbyl sjást eltast við kindur í flughálku utan í bröttum hlíðum Dómadals. Önnur þeirra hrasar. 19. desember 2020 23:41
Fjárbændur ætla að verja nytjarétt sinn á hálendinu Sauðfjárbændur sem sakaðir hafa verið um ofbeit á hálendinu segja þvert á móti að afréttarlönd séu í framför. Þeir hafa ekki í hyggju að gefa nytjaréttinn frá sér. 14. desember 2020 23:23