Boða til mótmæla á Austurvelli vegna Samherjamálsins Lillý Valgerður Pétursdóttir og Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifa 20. nóvember 2019 11:18 Þorsteinn Már Baldvinsson hætti tímabundið sem forstjóri Samherja í liðinni viku í skugga Samherjaskjalanna sem afhjúpuðu starfsemi fyrirtækisins í Namibíu. Nú hefur verið blásið til mótmæla vegna málsins. Vísir/sigurjón Boðað hefur verið til mótmæla á Austurvelli á laugardaginn klukkan 14:00 undir yfirskriftinni Lýðræði ekki auðræði – Auðlindirnar í okkar hendur! Á Facebook-síðu viðburðarins er vísað til Samherjamálsins svokallaða og starfsemi fyrirtækisins í Namibíu þar sem talið er að Samherji hafi greitt namibískum embættismönnum mútur gegn því að fá kvóta. Þá leikur grunur á peningaþvætti og skattaundanskotum. „Almenningur í Namibíu er rændur af íslenskri stórútgerð. Almenningur á Íslandi er rændur af íslenskri stórútgerð sem vílar ekki fyrir sér að beita mútum. Auðlindaránið er framið í skjóli úreltrar stjórnarskrár, efnahagskerfis sem setur ofurvald í hendur auðstéttar og stjórnmálastéttar sem stendur auðsveip frammi fyrir sérhagsmunum fárra og valdamikilla útgerða - stjórnmálastéttar sem ver ekki hagsmuni almennings,“ segir á Facebook-síðu mótmælanna. Er þess meðal annars krafist að Ísland fái nýja stjórnarskrá og að Kristján Þór Júlíusson, sjávarútvegsráðherra, segi tafarlaust af sér. Hann sat í stjórn Samherja fyrir tæpum tveimur áratugum og er góður vinur Þorsteins Más Baldvinssonar, eins stærsta eiganda Samherja, sem steig tímabundið til hliðar sem forstjóri fyrirtækisins eftir að hulunni var svipt af starfseminni í Namibíu.„Það skal enginn reyna að halda því fram að það sé bara spilling í Namibíu og ekki á Íslandi“ Á meðal þeirra sem standa að mótmælunum er Stjórnarskrárfélagið. Katrín Oddsdóttir, mannréttindalögfræðingur og formaður Stjórnarskrárfélagsins, segir þátt Kveiks um Samherjamálið hafa sett allt í samhengi hér Íslandi um það hvernig staðan er. „Við erum mjög lengi búin að búa við mjög óréttlátt kerfi hvað varðar auðlindanotkun á þessu landi og við erum lengi búin að búa við þá staðreynd að það er hunsuð þjóðaratkvæðagreiðsla um nýja stjórnarskrá. Þessi mótmæli eru í raun og veru tilraun til þess að gera eitthvað í þessu stóra máli. Að ná kerfislægum breytingum á Íslandi til þess að geta búið til réttlátara og betra samfélag hér með minni spillingu og minna arðrán,“ segir Katrín. Aðspurð hvort hún finni fyrir hita í fólki út af Samherjamálinu segir Katrín: „Já, það er mikill hiti í fólki og það er mjög skiljanlegt. Þetta sýnir okkur innsýn inn í einhverja mynd sem er algjörlega hræðileg og það skal enginn reyna að halda því fram að það sé bara spilling í Namibíu og ekki á Íslandi, það er bara ekki þannig. Við sem samfélag getum alveg tekið á þessu en við verðum þá líka að fá valdhafa sem hlusta á kröfur fólksins.“En hvernig mun ný stjórnarskrá nýtast í þessari baráttu? „Hún tryggir að auðlindirnar séu þjóðareign og að þær séu nýttar með sjálfbærum hætti og að þjóðin fái réttlátan hluta af auðlindunum og auðlindanýtingunni. Það er til dæmis sagt í auðlindaákvæðinu í nýju stjórnarskránni að það skuli koma fullt verð fyrir það að hagnýta auðlindirnar, sem þýðir markaðsverð sem þýðir þá að það er ekki hægt að gefa lengur kvótann til að einhverjir örfáir vinir einhverra flokka eða afla hagnist óheyrilega á meðan allt okkar sameiginlega kerfi líður fjárskort,“ segir Katrín. Reykjavík Samherjaskjölin Tengdar fréttir Ríkisstjórn kynnir aðgerðir vegna Samherjamálsins: Verjast mútum, hagsmunaárekstrum og auka gagnsæi stærri fyrirtækja Ríkisstjórnin ákvað á fundi sínum í morgun að grípa til aðgerða í því skyni að auka traust á íslensku atvinnulífi. Um er að ræða viðbrögð í kjölfar Samherjamálsins. 19. nóvember 2019 12:02 Þrjár sárar minningar og ein tillaga Þegar ég var sumarstarfsmaður hjá Landsbankanum árið 2007 og bankastjóri notaði eitt hádegið til að kynna nýja vöru bankans sem var IceSave innlánsreikningarnir frægu. 20. nóvember 2019 10:00 Samherjamálið og vantraust hefur áhrif á kjaraviðræður Brátt hefjast kjaraviðræður á milli Sjómannasambandsins og SFS en núverandi kjarasamningar renna út um næstu mánaðamót. Formaður Sjómannasambandsins segir Samherjamálið og vantraust á milli sjómanna og útgerðar hafi áhrif á viðræðurnar. 20. nóvember 2019 06:00 Mest lesið Íslendingur sem lúbarði lögreglumenn í Varsjá þarf að borga brúsann Erlent Lítilsvirðing gagnvart konum eigi ekki að líðast hjá RÚV Innlent Spurningar til Baldurs minni á árið 1980 Innlent Fjórir lögreglumenn skotnir til bana í Charlotte Erlent Umboðsmaður krefst skýringa á nýju lögreglumerki Innlent Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Veðmálaauglýsingar með stærstu stjörnum landsins „fá að grassera“ Innlent Þrír handteknir fyrir ógnandi hegðun í þremur aðskildum málum Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Hvetur Hamas til að ganga að rausnarlegum tillögum Ísrael Erlent Fleiri fréttir Grænt ljós á Láka og Flata en ekki Libyu Umboðsmaður krefst skýringa á nýju lögreglumerki Þrír handteknir fyrir ógnandi hegðun í þremur aðskildum málum Lítilsvirðing gagnvart konum eigi ekki að líðast hjá RÚV Spurningar til Baldurs minni á árið 1980 Veðmálaauglýsingar með stærstu stjörnum landsins „fá að grassera“ Utankjörfundaratkvæðagreiðsla hefst í síðasta lagi á fimmtudag Aðalsöngvari the Commitments stígur á svið í Háskólabíói Samningar við sjómenn til níu ára í höfn Vinstri græn aldrei með minna fylgi Þættirnir rími við margt í raunveruleikanum Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Sjá meira
Boðað hefur verið til mótmæla á Austurvelli á laugardaginn klukkan 14:00 undir yfirskriftinni Lýðræði ekki auðræði – Auðlindirnar í okkar hendur! Á Facebook-síðu viðburðarins er vísað til Samherjamálsins svokallaða og starfsemi fyrirtækisins í Namibíu þar sem talið er að Samherji hafi greitt namibískum embættismönnum mútur gegn því að fá kvóta. Þá leikur grunur á peningaþvætti og skattaundanskotum. „Almenningur í Namibíu er rændur af íslenskri stórútgerð. Almenningur á Íslandi er rændur af íslenskri stórútgerð sem vílar ekki fyrir sér að beita mútum. Auðlindaránið er framið í skjóli úreltrar stjórnarskrár, efnahagskerfis sem setur ofurvald í hendur auðstéttar og stjórnmálastéttar sem stendur auðsveip frammi fyrir sérhagsmunum fárra og valdamikilla útgerða - stjórnmálastéttar sem ver ekki hagsmuni almennings,“ segir á Facebook-síðu mótmælanna. Er þess meðal annars krafist að Ísland fái nýja stjórnarskrá og að Kristján Þór Júlíusson, sjávarútvegsráðherra, segi tafarlaust af sér. Hann sat í stjórn Samherja fyrir tæpum tveimur áratugum og er góður vinur Þorsteins Más Baldvinssonar, eins stærsta eiganda Samherja, sem steig tímabundið til hliðar sem forstjóri fyrirtækisins eftir að hulunni var svipt af starfseminni í Namibíu.„Það skal enginn reyna að halda því fram að það sé bara spilling í Namibíu og ekki á Íslandi“ Á meðal þeirra sem standa að mótmælunum er Stjórnarskrárfélagið. Katrín Oddsdóttir, mannréttindalögfræðingur og formaður Stjórnarskrárfélagsins, segir þátt Kveiks um Samherjamálið hafa sett allt í samhengi hér Íslandi um það hvernig staðan er. „Við erum mjög lengi búin að búa við mjög óréttlátt kerfi hvað varðar auðlindanotkun á þessu landi og við erum lengi búin að búa við þá staðreynd að það er hunsuð þjóðaratkvæðagreiðsla um nýja stjórnarskrá. Þessi mótmæli eru í raun og veru tilraun til þess að gera eitthvað í þessu stóra máli. Að ná kerfislægum breytingum á Íslandi til þess að geta búið til réttlátara og betra samfélag hér með minni spillingu og minna arðrán,“ segir Katrín. Aðspurð hvort hún finni fyrir hita í fólki út af Samherjamálinu segir Katrín: „Já, það er mikill hiti í fólki og það er mjög skiljanlegt. Þetta sýnir okkur innsýn inn í einhverja mynd sem er algjörlega hræðileg og það skal enginn reyna að halda því fram að það sé bara spilling í Namibíu og ekki á Íslandi, það er bara ekki þannig. Við sem samfélag getum alveg tekið á þessu en við verðum þá líka að fá valdhafa sem hlusta á kröfur fólksins.“En hvernig mun ný stjórnarskrá nýtast í þessari baráttu? „Hún tryggir að auðlindirnar séu þjóðareign og að þær séu nýttar með sjálfbærum hætti og að þjóðin fái réttlátan hluta af auðlindunum og auðlindanýtingunni. Það er til dæmis sagt í auðlindaákvæðinu í nýju stjórnarskránni að það skuli koma fullt verð fyrir það að hagnýta auðlindirnar, sem þýðir markaðsverð sem þýðir þá að það er ekki hægt að gefa lengur kvótann til að einhverjir örfáir vinir einhverra flokka eða afla hagnist óheyrilega á meðan allt okkar sameiginlega kerfi líður fjárskort,“ segir Katrín.
Reykjavík Samherjaskjölin Tengdar fréttir Ríkisstjórn kynnir aðgerðir vegna Samherjamálsins: Verjast mútum, hagsmunaárekstrum og auka gagnsæi stærri fyrirtækja Ríkisstjórnin ákvað á fundi sínum í morgun að grípa til aðgerða í því skyni að auka traust á íslensku atvinnulífi. Um er að ræða viðbrögð í kjölfar Samherjamálsins. 19. nóvember 2019 12:02 Þrjár sárar minningar og ein tillaga Þegar ég var sumarstarfsmaður hjá Landsbankanum árið 2007 og bankastjóri notaði eitt hádegið til að kynna nýja vöru bankans sem var IceSave innlánsreikningarnir frægu. 20. nóvember 2019 10:00 Samherjamálið og vantraust hefur áhrif á kjaraviðræður Brátt hefjast kjaraviðræður á milli Sjómannasambandsins og SFS en núverandi kjarasamningar renna út um næstu mánaðamót. Formaður Sjómannasambandsins segir Samherjamálið og vantraust á milli sjómanna og útgerðar hafi áhrif á viðræðurnar. 20. nóvember 2019 06:00 Mest lesið Íslendingur sem lúbarði lögreglumenn í Varsjá þarf að borga brúsann Erlent Lítilsvirðing gagnvart konum eigi ekki að líðast hjá RÚV Innlent Spurningar til Baldurs minni á árið 1980 Innlent Fjórir lögreglumenn skotnir til bana í Charlotte Erlent Umboðsmaður krefst skýringa á nýju lögreglumerki Innlent Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Veðmálaauglýsingar með stærstu stjörnum landsins „fá að grassera“ Innlent Þrír handteknir fyrir ógnandi hegðun í þremur aðskildum málum Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Hvetur Hamas til að ganga að rausnarlegum tillögum Ísrael Erlent Fleiri fréttir Grænt ljós á Láka og Flata en ekki Libyu Umboðsmaður krefst skýringa á nýju lögreglumerki Þrír handteknir fyrir ógnandi hegðun í þremur aðskildum málum Lítilsvirðing gagnvart konum eigi ekki að líðast hjá RÚV Spurningar til Baldurs minni á árið 1980 Veðmálaauglýsingar með stærstu stjörnum landsins „fá að grassera“ Utankjörfundaratkvæðagreiðsla hefst í síðasta lagi á fimmtudag Aðalsöngvari the Commitments stígur á svið í Háskólabíói Samningar við sjómenn til níu ára í höfn Vinstri græn aldrei með minna fylgi Þættirnir rími við margt í raunveruleikanum Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Sjá meira
Ríkisstjórn kynnir aðgerðir vegna Samherjamálsins: Verjast mútum, hagsmunaárekstrum og auka gagnsæi stærri fyrirtækja Ríkisstjórnin ákvað á fundi sínum í morgun að grípa til aðgerða í því skyni að auka traust á íslensku atvinnulífi. Um er að ræða viðbrögð í kjölfar Samherjamálsins. 19. nóvember 2019 12:02
Þrjár sárar minningar og ein tillaga Þegar ég var sumarstarfsmaður hjá Landsbankanum árið 2007 og bankastjóri notaði eitt hádegið til að kynna nýja vöru bankans sem var IceSave innlánsreikningarnir frægu. 20. nóvember 2019 10:00
Samherjamálið og vantraust hefur áhrif á kjaraviðræður Brátt hefjast kjaraviðræður á milli Sjómannasambandsins og SFS en núverandi kjarasamningar renna út um næstu mánaðamót. Formaður Sjómannasambandsins segir Samherjamálið og vantraust á milli sjómanna og útgerðar hafi áhrif á viðræðurnar. 20. nóvember 2019 06:00