Heimaland hinna frjálsu og huguðu Þórlindur Kjartansson skrifar 13. júlí 2018 07:00 Þegar Róbert Þórir Sigurðsson ætlaði að skjótast út af hótelinu sínu í New York til þess að sækja tjaldið sitt var honum giftusamlega bjargað af árvökulum starfsmanni. Hann var nefnilega næstum því búinn að fara sér að voða. Það var talið stórhættulegt að fara út á götu þennan dag vegna þess að spurnir höfðu borist af því að sprengja væri á gangstéttinni. Róbert var nú ekki þakklátari fyrir lífgjöfina en svo að hann reyndi að benda hótelstarfsmanninum á að böggullinn sem talið var að innihéldi sprengju var í raun og veru sakleysislegt útilegutjald sem Róbert sjálfur hafði skilið eftir á gangstéttinni. En hótelstarfsmaðurinn hafði sem betur fer vit fyrir Íslendingnum og það var ekki fyrr en eftir umtalsverða rannsókn og afskipti nokkurra tuga lögregluþjóna sem Róberti var leyft að kippa inn pakkanum með tjaldinu. Við svona lífshættulegar aðstæður er mikilvægt að öllum verkferlum sé fylgt af trúmennsku og hvers konar tuð um skýringar hlutanna séu látnar lönd og leið.Æsileg örlög tjaldsFréttin af hinu hættulega útilegutjaldi Róberts fór víða í vikunni. Og jafnvel þótt þessi böggull hafi alls ekki verið sprengja þegar allt kom til alls, þá má ekki gera lítið úr þeirri staðreynd að þangað til annað kom í ljós þá var böggullinn mjög líklega sprengja og það er æsilegri uppákoma í tilveru sakleysislegs útilegutjalds heldur en gengur og gerist. Í Bandaríkjunum, og víðar á Vesturlöndum, dynur áróður á fólki um að allir þurfi að sýna stöðuga árvekni í baráttu okkar gegn hryðjuverkum. Það er þess vegna ekki skrýtið að þegar fólk sér böggul standa á stétt þá hafi það ekki bara grun um að það gæti verið sprengja—heldur virðist fólk halda að það hljóti að vera sprengja. Hvað annað gæti það svo sem verið? Líklega sprengja Óttinn við hryðjuverk er nú til dags orðinn svo inngróinn í menningu Vesturlanda að hann hefur margvísleg áhrif á okkur á hverjum degi. Þetta hefur gerst jafnvel þótt heilbrigð skynsemi ætti að hafa kennt okkur að jafnvel grunsamlegir bögglar sem skildir eru eftir á gagnstéttum stórborga séu að öllum líkindum sárasaklausir en ekki stórhættulegir. En tilfinningarnar segja fólki annað því í frétta- og bíómyndum er auðvitað nánast öruggt að böggullinn sé einmitt stórhættulegur en ekki sárasaklaus. Við þetta bætist ákveðin hamfarastemning sem fólki finnst spennandi. Í bandarískri menningu er til staðar ákveðin dýrkun á stórkarlalegum aðgerðum hers og lögreglu. Fólk fílar að sjá lögguna mæta, helst gráa fyrir járnum í SWAT-búningi, loka stórum svæðum, hrópa valdsmannslegar skipanir til vegfarenda, senda svo róbóta eða sprengjusérfræðinga til þess að aftengja tjaldið áður en það springur. Það mun hafa gerst eftir árásirnar á tvíburaturnana 2001 að lögregluumdæmi í Bandaríkjunum fengu sífellt rýmri fjárheimildir til þess að kaupa vopn og stríðstæki. Fyrir vikið geta lögreglumenn á jafnvel tíðindasnauðustu svæðum landsins?þar sem hryðjuverkamenn myndu aldrei láta sér detta í hug að heimsækja—fengið útrás fyrir vopna- og valdsmannsblæti sitt með því að mæta í útköll á bryndrekum og útbúnir eins og sérsveitarmenn í sjóhernum. Frjáls og huguð? Þessi taugaveiklun vegna hryðjuverkahættu og vopnablæti lögreglunnar er algjörlega úr takti við umfang ógnarinnar. Hins vegar hefur stjórnvöldum í samvinnu við hergagna- og eftirlitsiðnaðinn tekist að búa svo um hnútana að fólk samþykkir ýmis konar afskipti og inngrip í líf sitt í nafni meira öryggis. Þannig fagna til dæmis íbúar Boston öllu frelsinu sínu á 4. júlí að þeir safnast saman við bakka Charles árinnar og horfa í öruggri fjarlægð á flugelda sem sérhæfðir skotmenn senda á loft í nafni hinna opinberu hátíðarhalda—og yfir hinum frelsiselskandi mannfjölda svífa lögregludrónar sem streyma stöðugt myndefni til lögreglumanna í brynheldum njósnabílum. Þar sitja lögreglumenn tilbúnir til þess að senda þungvopnuðu sérsveitirnar á vettvang ef eitthvað grunsamlegt gerist. Þjóðsöngur Bandaríkjanna lofsyngur heimaland hinna frjálsu og huguðu—„land of the free and the home of the brave“. Það var líka frelsisþráin sem var tilefni og tilgangur þess að Bandaríkin urðu sjálfstætt land. Virðing fyrir einstaklingnum og réttindum hans til þess að fá að vera í friði frá óþörfum afskiptum annarra manna eða stjórnvalda. En þeir sem stofnsettu Bandaríkin gerðu sér líka grein fyrir því að því fylgir áhætta að búa í frjálsu samfélagi. Enda sagði Benjamin Franklin, einn helsti hugmyndasmiður síns tíma, að sá sem vildi fórna frelsi sínu fyrir tímabundið öryggi ætti hvorki skilið að njóta frelsis né öryggis. Samfélag þar sem lögreglan tekur stöðugt myndir af saklausu fólki er komið býsna langt frá því að geta kallast alveg frjálst—og þegar fólki dettur fyrst af öllu í hug sprengja þegar það sér sakleysislegan böggul á gangstétt þá illa komið fyrir hughreystinni líka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bandaríkin Birtist í Fréttablaðinu Þórlindur Kjartansson Tengdar fréttir Sprengjusveit ræst út og götum lokað á Manhattan vegna gleymsku Íslendings Íslendingur fékk heldur betur að kenna á því fyrir að hafa gleymt pakka fyrir utan hótel í Manhattan. 10. júlí 2018 22:37 Mest lesið Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarópera - stórt skref til framtíðar Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Veiðum hval - virðum lög Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Bestu árin Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar Skoðun Rödd þjóðarinnar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til matvælaráðherra - dýraníð í Borgarbyggð Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun 1.500 undirskriftir fyrir forseta Björn Leví Gunnarsson,Indriði Ingi Stefánsson skrifar Skoðun Líknardeild Landspítala 25 ára Ólöf Ásdís Ólafsdóttir,Arna Dögg Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Þegar Róbert Þórir Sigurðsson ætlaði að skjótast út af hótelinu sínu í New York til þess að sækja tjaldið sitt var honum giftusamlega bjargað af árvökulum starfsmanni. Hann var nefnilega næstum því búinn að fara sér að voða. Það var talið stórhættulegt að fara út á götu þennan dag vegna þess að spurnir höfðu borist af því að sprengja væri á gangstéttinni. Róbert var nú ekki þakklátari fyrir lífgjöfina en svo að hann reyndi að benda hótelstarfsmanninum á að böggullinn sem talið var að innihéldi sprengju var í raun og veru sakleysislegt útilegutjald sem Róbert sjálfur hafði skilið eftir á gangstéttinni. En hótelstarfsmaðurinn hafði sem betur fer vit fyrir Íslendingnum og það var ekki fyrr en eftir umtalsverða rannsókn og afskipti nokkurra tuga lögregluþjóna sem Róberti var leyft að kippa inn pakkanum með tjaldinu. Við svona lífshættulegar aðstæður er mikilvægt að öllum verkferlum sé fylgt af trúmennsku og hvers konar tuð um skýringar hlutanna séu látnar lönd og leið.Æsileg örlög tjaldsFréttin af hinu hættulega útilegutjaldi Róberts fór víða í vikunni. Og jafnvel þótt þessi böggull hafi alls ekki verið sprengja þegar allt kom til alls, þá má ekki gera lítið úr þeirri staðreynd að þangað til annað kom í ljós þá var böggullinn mjög líklega sprengja og það er æsilegri uppákoma í tilveru sakleysislegs útilegutjalds heldur en gengur og gerist. Í Bandaríkjunum, og víðar á Vesturlöndum, dynur áróður á fólki um að allir þurfi að sýna stöðuga árvekni í baráttu okkar gegn hryðjuverkum. Það er þess vegna ekki skrýtið að þegar fólk sér böggul standa á stétt þá hafi það ekki bara grun um að það gæti verið sprengja—heldur virðist fólk halda að það hljóti að vera sprengja. Hvað annað gæti það svo sem verið? Líklega sprengja Óttinn við hryðjuverk er nú til dags orðinn svo inngróinn í menningu Vesturlanda að hann hefur margvísleg áhrif á okkur á hverjum degi. Þetta hefur gerst jafnvel þótt heilbrigð skynsemi ætti að hafa kennt okkur að jafnvel grunsamlegir bögglar sem skildir eru eftir á gagnstéttum stórborga séu að öllum líkindum sárasaklausir en ekki stórhættulegir. En tilfinningarnar segja fólki annað því í frétta- og bíómyndum er auðvitað nánast öruggt að böggullinn sé einmitt stórhættulegur en ekki sárasaklaus. Við þetta bætist ákveðin hamfarastemning sem fólki finnst spennandi. Í bandarískri menningu er til staðar ákveðin dýrkun á stórkarlalegum aðgerðum hers og lögreglu. Fólk fílar að sjá lögguna mæta, helst gráa fyrir járnum í SWAT-búningi, loka stórum svæðum, hrópa valdsmannslegar skipanir til vegfarenda, senda svo róbóta eða sprengjusérfræðinga til þess að aftengja tjaldið áður en það springur. Það mun hafa gerst eftir árásirnar á tvíburaturnana 2001 að lögregluumdæmi í Bandaríkjunum fengu sífellt rýmri fjárheimildir til þess að kaupa vopn og stríðstæki. Fyrir vikið geta lögreglumenn á jafnvel tíðindasnauðustu svæðum landsins?þar sem hryðjuverkamenn myndu aldrei láta sér detta í hug að heimsækja—fengið útrás fyrir vopna- og valdsmannsblæti sitt með því að mæta í útköll á bryndrekum og útbúnir eins og sérsveitarmenn í sjóhernum. Frjáls og huguð? Þessi taugaveiklun vegna hryðjuverkahættu og vopnablæti lögreglunnar er algjörlega úr takti við umfang ógnarinnar. Hins vegar hefur stjórnvöldum í samvinnu við hergagna- og eftirlitsiðnaðinn tekist að búa svo um hnútana að fólk samþykkir ýmis konar afskipti og inngrip í líf sitt í nafni meira öryggis. Þannig fagna til dæmis íbúar Boston öllu frelsinu sínu á 4. júlí að þeir safnast saman við bakka Charles árinnar og horfa í öruggri fjarlægð á flugelda sem sérhæfðir skotmenn senda á loft í nafni hinna opinberu hátíðarhalda—og yfir hinum frelsiselskandi mannfjölda svífa lögregludrónar sem streyma stöðugt myndefni til lögreglumanna í brynheldum njósnabílum. Þar sitja lögreglumenn tilbúnir til þess að senda þungvopnuðu sérsveitirnar á vettvang ef eitthvað grunsamlegt gerist. Þjóðsöngur Bandaríkjanna lofsyngur heimaland hinna frjálsu og huguðu—„land of the free and the home of the brave“. Það var líka frelsisþráin sem var tilefni og tilgangur þess að Bandaríkin urðu sjálfstætt land. Virðing fyrir einstaklingnum og réttindum hans til þess að fá að vera í friði frá óþörfum afskiptum annarra manna eða stjórnvalda. En þeir sem stofnsettu Bandaríkin gerðu sér líka grein fyrir því að því fylgir áhætta að búa í frjálsu samfélagi. Enda sagði Benjamin Franklin, einn helsti hugmyndasmiður síns tíma, að sá sem vildi fórna frelsi sínu fyrir tímabundið öryggi ætti hvorki skilið að njóta frelsis né öryggis. Samfélag þar sem lögreglan tekur stöðugt myndir af saklausu fólki er komið býsna langt frá því að geta kallast alveg frjálst—og þegar fólki dettur fyrst af öllu í hug sprengja þegar það sér sakleysislegan böggul á gangstétt þá illa komið fyrir hughreystinni líka.
Sprengjusveit ræst út og götum lokað á Manhattan vegna gleymsku Íslendings Íslendingur fékk heldur betur að kenna á því fyrir að hafa gleymt pakka fyrir utan hótel í Manhattan. 10. júlí 2018 22:37
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman Skoðun