Ungmenni búin að fá nóg Þórdís Eva Einarsdóttir skrifar 8. mars 2018 10:23 Lækkun kosningaaldurs úr 18 árum niður í 16 ár hefur verið í umræðunni í mörg ár og nokkrum sinnum hafa verið lögð fram frumvörp þess efnis. Í þessum skrifuðu orðum hefur verið lagt fram nýtt frumvarp á Alþingi. Það er ólíkt þeim sem hafa verið á undan að því leyti að í því er sjónarmiðum beint að sveitastjórnarkosningum. Ef kosningaaldur almennt væri lækkaður þyrfti að ráðast í breytingar á stjórnarskrá en með þessu frumvarpi þyrfti aðeins lagabreytingar. Lækkun kosningaaldurs með þessum hætti er því öruggari leið til að gefa ungmennum tækifæri til að hafa áhrif á sitt samfélag. Ef frumvarpið nær fram að ganga er stefnt að því að innleiða nýju lögin fyrir sveitastjórnarkosningarnar núna í vor.Þreytt á óréttlæti Helstu mótrök gegn lækkuninni eru þau að 16 ára einstaklingar séu ekki nógu þroskaðir til að axla þessa ábyrgð, hafi ekki vit á málefnum sem viðkoma stjórnmálum og séu of auðtrúa til að taka skynsamlegar ákvarðanir. Þessi rök samræmast ekki veruleika 16 ára ungmenna. 16 ára einstaklingar standa á miklum tímamótum. Þeir útskrifast úr grunnskóla, hefja nám í framhaldsskóla og margir flytja að heiman, auk þess sem þeir eru sakhæfir og tekjuskattur dreginn af launum þeirra. 16 ára einstaklingar eru virkir þátttakendur í þjóðfélaginu og eiga að njóta þeirra réttinda sem því fylgir. Ungmenni hafa þurft að þola mikið óréttlæti þegar kemur að málefnum sem snerta þau. Ýmsar róttækar breytingar hafa orðið að veruleika á síðustu misserum og má þar nefna styttingu náms til stúdentsprófs, upptöku ABC kerfisins og breytingar á samræmdu prófunum. Ekkert af þessu var gert í samráði við þau sem þetta hefur mest áhrif á, ungmennin sjálf. Ungt fólk er þreytt á að hafa ekki rödd og að þurfa að horfa upp á aðra taka ákvarðanir um framtíð þeirra án þess að geta lagt neitt til málanna.Nauðsynlegt að efla fræðslu Hins vegar er margt til í því að 16 ára einstaklingar viti ekki mikið um stjórnmál. Það er eitthvað sem nauðsynlegt er að laga, hvort sem lagst verður í lækkun á kosningaaldri eða ekki. Í grunnskólum er lítil sem engin fræðsla um stjórnmál. Það er ekki nóg að lesa einn kafla í samfélagsfræðibók og láta þar við sitja. Ef ungmenni eiga að geta tekið upplýsta ákvörðun verða þau að læra grundvallaratriði stjórnmála. Ekki er hægt að kenna áhugaleysi um þennan vanda. Það hefur sýnt sig að ungmenni vilja taka þátt og undirrituð hefur aldrei hitt ungling sem vill alls ekki læra um stjórnmál, enda sú þekking mikilvægt veganesti út í lífið. Það er ekki fyrr en í framhaldsskóla sem reynt er að hvetja ungmenni til að sýna áhuga á stjórnmálum. Má ekki ráðast í verkið af hálfum hug Lækkun kosningaaldurs hefur verið reynd í öðrum löndum og er þá nærtækast að nefna Danmörk og Noreg. Þegar Danir prófuðu þessa breytingu í sveitastjórnarkosningum stóðu þeir fyrir stórri herferð til að auka þátttöku ungs fólks og náðu góðum árangri í að hækka kjörsókn. Norðmenn stóðu hins vegar ekki fyrir þess konar herferð og hafði lækkunin lítil áhrif á kosningaþátttöku þar í landi. Við megum ekki falla í sömu gryfju og Norðmenn. Ef markmiðið er að auka þátttöku ungs fólks í kosningum, að viðhalda lýðræði og gefa þátttakendum þjóðfélagsins þau réttindi sem þeir eiga skilið þarf að efla fræðslu og beisla áhuga ungmenna til að taka þátt. Þá vaknar sú spurning hvort skynsamlegt sé að lækka kosningaaldur fyrir kosningarnar í vor án þess að það gefist nægur tími til að gera nauðsynlegar breytingar. Með lækkun kosningaaldurs hljóta ungmenni rödd og eru ekki lengur utangarðs, þau hvetja stjórnmálafólk til að sanna sig fyrir stærri hóp fólks og neyða þau til að taka tillit til fleiri sjónarmiða. Ef við höldum rétt á spöðunum getur lækkun kosningaaldurs haft jákvæð áhrif á þjóðfélagið. Höfundur er nemandi á 1. ári í Menntaskólanum á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Skoðun Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Sjá meira
Lækkun kosningaaldurs úr 18 árum niður í 16 ár hefur verið í umræðunni í mörg ár og nokkrum sinnum hafa verið lögð fram frumvörp þess efnis. Í þessum skrifuðu orðum hefur verið lagt fram nýtt frumvarp á Alþingi. Það er ólíkt þeim sem hafa verið á undan að því leyti að í því er sjónarmiðum beint að sveitastjórnarkosningum. Ef kosningaaldur almennt væri lækkaður þyrfti að ráðast í breytingar á stjórnarskrá en með þessu frumvarpi þyrfti aðeins lagabreytingar. Lækkun kosningaaldurs með þessum hætti er því öruggari leið til að gefa ungmennum tækifæri til að hafa áhrif á sitt samfélag. Ef frumvarpið nær fram að ganga er stefnt að því að innleiða nýju lögin fyrir sveitastjórnarkosningarnar núna í vor.Þreytt á óréttlæti Helstu mótrök gegn lækkuninni eru þau að 16 ára einstaklingar séu ekki nógu þroskaðir til að axla þessa ábyrgð, hafi ekki vit á málefnum sem viðkoma stjórnmálum og séu of auðtrúa til að taka skynsamlegar ákvarðanir. Þessi rök samræmast ekki veruleika 16 ára ungmenna. 16 ára einstaklingar standa á miklum tímamótum. Þeir útskrifast úr grunnskóla, hefja nám í framhaldsskóla og margir flytja að heiman, auk þess sem þeir eru sakhæfir og tekjuskattur dreginn af launum þeirra. 16 ára einstaklingar eru virkir þátttakendur í þjóðfélaginu og eiga að njóta þeirra réttinda sem því fylgir. Ungmenni hafa þurft að þola mikið óréttlæti þegar kemur að málefnum sem snerta þau. Ýmsar róttækar breytingar hafa orðið að veruleika á síðustu misserum og má þar nefna styttingu náms til stúdentsprófs, upptöku ABC kerfisins og breytingar á samræmdu prófunum. Ekkert af þessu var gert í samráði við þau sem þetta hefur mest áhrif á, ungmennin sjálf. Ungt fólk er þreytt á að hafa ekki rödd og að þurfa að horfa upp á aðra taka ákvarðanir um framtíð þeirra án þess að geta lagt neitt til málanna.Nauðsynlegt að efla fræðslu Hins vegar er margt til í því að 16 ára einstaklingar viti ekki mikið um stjórnmál. Það er eitthvað sem nauðsynlegt er að laga, hvort sem lagst verður í lækkun á kosningaaldri eða ekki. Í grunnskólum er lítil sem engin fræðsla um stjórnmál. Það er ekki nóg að lesa einn kafla í samfélagsfræðibók og láta þar við sitja. Ef ungmenni eiga að geta tekið upplýsta ákvörðun verða þau að læra grundvallaratriði stjórnmála. Ekki er hægt að kenna áhugaleysi um þennan vanda. Það hefur sýnt sig að ungmenni vilja taka þátt og undirrituð hefur aldrei hitt ungling sem vill alls ekki læra um stjórnmál, enda sú þekking mikilvægt veganesti út í lífið. Það er ekki fyrr en í framhaldsskóla sem reynt er að hvetja ungmenni til að sýna áhuga á stjórnmálum. Má ekki ráðast í verkið af hálfum hug Lækkun kosningaaldurs hefur verið reynd í öðrum löndum og er þá nærtækast að nefna Danmörk og Noreg. Þegar Danir prófuðu þessa breytingu í sveitastjórnarkosningum stóðu þeir fyrir stórri herferð til að auka þátttöku ungs fólks og náðu góðum árangri í að hækka kjörsókn. Norðmenn stóðu hins vegar ekki fyrir þess konar herferð og hafði lækkunin lítil áhrif á kosningaþátttöku þar í landi. Við megum ekki falla í sömu gryfju og Norðmenn. Ef markmiðið er að auka þátttöku ungs fólks í kosningum, að viðhalda lýðræði og gefa þátttakendum þjóðfélagsins þau réttindi sem þeir eiga skilið þarf að efla fræðslu og beisla áhuga ungmenna til að taka þátt. Þá vaknar sú spurning hvort skynsamlegt sé að lækka kosningaaldur fyrir kosningarnar í vor án þess að það gefist nægur tími til að gera nauðsynlegar breytingar. Með lækkun kosningaaldurs hljóta ungmenni rödd og eru ekki lengur utangarðs, þau hvetja stjórnmálafólk til að sanna sig fyrir stærri hóp fólks og neyða þau til að taka tillit til fleiri sjónarmiða. Ef við höldum rétt á spöðunum getur lækkun kosningaaldurs haft jákvæð áhrif á þjóðfélagið. Höfundur er nemandi á 1. ári í Menntaskólanum á Akureyri.
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun