Aðför og mannréttindabrot á Íslandi Halldór Gunnarsson skrifar 31. maí 2017 07:00 Aðför gagnvart fólki, sem missti heimili sín í hruninu, gagnvart ungu fólki sem ekki tekst að lifa mannsæmandi lífi hér og hrekst úr landi, gagnvart börnum sem líða mismunun og fátækt, gagnvart foreldri sem fær ekki að umgangast barn/börn sín og einnig gagnvart fullsköpuðu ófæddu barni sem fær ekki að fæðast, tel ég vera mannréttindabrot. Einnig mannréttindabrot með aðför, sem kerfisbundið er beitt gagnvart öryrkjum og þeim hluta eldri borgara sem búa við sára fátækt og er ekki gefinn kostur á að afla sér aukatekna, því alls staðar eru skerðingarákvæði í lögum eða reglugerðum sem koma í veg fyrir það. Það er valdníðsla með aðförinni gagnvart öryrkjum, þar sem lögfestar hafa verið heimildir til TR, sem heimila stofnuninni njósnir um öryrkjann og maka hans, sem brjóta á persónuvernd og friðhelgi einkalífs. Eru það ekki mannréttindabrot að fara með öryrkja sem afbrotamenn, sem þarf að fylgjast nákvæmlega með, jafnvel að skoða bankafærslur þeirra frá degi til dags?Ákvæði í stjórnarskrám Í 76. gr. stjórnarskrárinnar, sem er óbreytt frá 1944, segir: „Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika.“ Í 52. gr. stjórnarskrárinnar frá 1874 kveður enn sterkar að orði, en þar segir: „Sá, sem ekki getur sjeð fyrir sjer og sínum, og sje hann ekki skyldu-ómagi annars manns, skal eiga rjett á að fá styrk úr almennum sjóði…“ Þannig á stjórnarskráin að tryggja þeim sem verst standa grundvallarrétt til lífs, sem fyrsta stjórnarskrá landsins kvað skýrar á um. Hvernig hefur þessu verið framfylgt? Tíundin, sem Gissur Ísleifsson biskup innleiddi 1096 var afnumin í upphafi 20. aldar. Hún tryggði fátækum framfærslu til viðbótar þeirri grunnfátæktarframfærslu, sem var hjá hreppunum. Við samþykkt stjórnarskrárinnar 1874 tóku við ýmis ákvæði um styrki úr „almennum sjóðum“ og skattheimtu með um 90 skattþrepum, sem ívilnaði þeim tekjulágu. Í dag er þetta með þveröfugum hætti, aðstoðin skert og sára fátækt skattlögð. Þeim sem leggjast inn á hjúkrunarheimili er skömmtuð skammarleg lágmarksfjárhæð til eigin nota og allir aðrir fjármunir þeirra hirtir af þeim, eins og mögulegt er. Eins er farið með Framkvæmdasjóð aldraðra. Fjármunir hirtir af ríki til reksturs og viðhalds í stað byggingar hjúkrunarheimila, sem lögin ákváðu upphaflega og sárlega vantar. Skattar ívilna þeim ríku í dag með aðeins tveimur skattþrepum. Til viðbótar eru ósýnileg skattþrep til frekari ívilnunar fyrir þá, sem lifa á eignum sínum og greiða aðeins 20% fjármagnstekjuskatt og til viðbótar ótal leiðir fyrir þá sem varðveita eignir sínar í einkahlutafélögum. Persónuafsláttur hefur ekki fylgt launavísitölu frá 1988, sem skerðir hlut hinna fátæku, sem greiða skatt af tekjum umfram 143.224 kr. á mánuði. Hefði hann gert það, ætti persónuafsláttur að vera um 103.000 kr. á mánuði eða að mánaðartekjur að 280.000 kr. væru ekki skattlagðar.Aðför að hinum fátæku Aðförin að öryrkjum og um 10 þúsund eldri borgurum felst í því m.a. að skammta þeim 190 til 230 þúsund kr. á mánuði eftir að hafa greitt skatt, sem er framfærsla langt undir því neysluviðmiði velferðarráðuneytisins sem talin er nauðsynleg til að geta framfleytt sér. Lögþvinguð greiðsla í lífeyrissjóð, þar sem okkur var talin trú um að við værum að spara til efri áranna, er hirt af ríkinu með krónu á móti krónu skerðingum almannatrygginga, um 30 milljarða á ári, af þeim um 10 þúsund eldri borgurum, sem fá ekkert út úr greiðslum sínum í lífeyrissjóð alla sína starfsævi. Þannig eru það að stórum hluta lífeyrissjóðirnir sem halda almannatryggingakerfinu uppi en ekki ríkissjóður. Þessir einstaklingar eru vísvitandi hnepptir í fátæktargildru og þeim gert ómögulegt að afla sér tekna með vinnu, nema að vera skattpíndir um 73% af tekjum umfram 25 þúsund kr. á mánuði. Aðförin felst einnig í því að öll sjúkra- og þjónustugjöld hafa hækkað, lyf bera hæsta virðisaukaskatt þveröfugt við nágrannalöndin, samhliða lækkun á öllum greiðslum ríkisins til hjálpartækja, styrkja eða bóta miðað við launavísitölu, sbr. t.d. að niðurgreiðsla á tannviðgerðum þessa fólks hefur verið óbreytt frá árinu 2004, þrátt fyrir að gildandi reglugerð segi annað, því fjármunir eru ekki veittir til að uppfylla ákvæðið um 70% niðurgreiðslu, sem er í reynd í dag um 15%. Með takmarkalausu óheftu eftirliti TR yfir öryrkjum og eftirliti með skattframtölum eldri borgara kemur svo 1. júlí ár hvert með bakgreiðslum. Ef viðkomandi fékk peningagjöf, bílastyrk eða styrk til lyfjakaupa eða styrk frá sveitarfélaginu eða skrifaði bók eða seldi sumarbústaðinn sinn, svo eitthvað sé nefnt, þá eru greiðslur frá TR lækkaðar samsvarandi, þar til talið er að ofgreiðslan hafi verið endurgreidd að fullu! Það hlýtur að vera þeim öllum til skammar, sem hafa unnið að svona margbrotnu skerðingarkerfi á kostnað þeirra sem minnst hafa og vera aðför með mannréttindabroti gegn þeim og sannarlega andstætt 76. gr. stjórnarskrárinnar. Þessu vill Flokkur fólksins breyta. Styðjum hann til þess. Höfundur er fv. sóknarprestur og stjórnarmaður í Flokki fólksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Aðför gagnvart fólki, sem missti heimili sín í hruninu, gagnvart ungu fólki sem ekki tekst að lifa mannsæmandi lífi hér og hrekst úr landi, gagnvart börnum sem líða mismunun og fátækt, gagnvart foreldri sem fær ekki að umgangast barn/börn sín og einnig gagnvart fullsköpuðu ófæddu barni sem fær ekki að fæðast, tel ég vera mannréttindabrot. Einnig mannréttindabrot með aðför, sem kerfisbundið er beitt gagnvart öryrkjum og þeim hluta eldri borgara sem búa við sára fátækt og er ekki gefinn kostur á að afla sér aukatekna, því alls staðar eru skerðingarákvæði í lögum eða reglugerðum sem koma í veg fyrir það. Það er valdníðsla með aðförinni gagnvart öryrkjum, þar sem lögfestar hafa verið heimildir til TR, sem heimila stofnuninni njósnir um öryrkjann og maka hans, sem brjóta á persónuvernd og friðhelgi einkalífs. Eru það ekki mannréttindabrot að fara með öryrkja sem afbrotamenn, sem þarf að fylgjast nákvæmlega með, jafnvel að skoða bankafærslur þeirra frá degi til dags?Ákvæði í stjórnarskrám Í 76. gr. stjórnarskrárinnar, sem er óbreytt frá 1944, segir: „Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika.“ Í 52. gr. stjórnarskrárinnar frá 1874 kveður enn sterkar að orði, en þar segir: „Sá, sem ekki getur sjeð fyrir sjer og sínum, og sje hann ekki skyldu-ómagi annars manns, skal eiga rjett á að fá styrk úr almennum sjóði…“ Þannig á stjórnarskráin að tryggja þeim sem verst standa grundvallarrétt til lífs, sem fyrsta stjórnarskrá landsins kvað skýrar á um. Hvernig hefur þessu verið framfylgt? Tíundin, sem Gissur Ísleifsson biskup innleiddi 1096 var afnumin í upphafi 20. aldar. Hún tryggði fátækum framfærslu til viðbótar þeirri grunnfátæktarframfærslu, sem var hjá hreppunum. Við samþykkt stjórnarskrárinnar 1874 tóku við ýmis ákvæði um styrki úr „almennum sjóðum“ og skattheimtu með um 90 skattþrepum, sem ívilnaði þeim tekjulágu. Í dag er þetta með þveröfugum hætti, aðstoðin skert og sára fátækt skattlögð. Þeim sem leggjast inn á hjúkrunarheimili er skömmtuð skammarleg lágmarksfjárhæð til eigin nota og allir aðrir fjármunir þeirra hirtir af þeim, eins og mögulegt er. Eins er farið með Framkvæmdasjóð aldraðra. Fjármunir hirtir af ríki til reksturs og viðhalds í stað byggingar hjúkrunarheimila, sem lögin ákváðu upphaflega og sárlega vantar. Skattar ívilna þeim ríku í dag með aðeins tveimur skattþrepum. Til viðbótar eru ósýnileg skattþrep til frekari ívilnunar fyrir þá, sem lifa á eignum sínum og greiða aðeins 20% fjármagnstekjuskatt og til viðbótar ótal leiðir fyrir þá sem varðveita eignir sínar í einkahlutafélögum. Persónuafsláttur hefur ekki fylgt launavísitölu frá 1988, sem skerðir hlut hinna fátæku, sem greiða skatt af tekjum umfram 143.224 kr. á mánuði. Hefði hann gert það, ætti persónuafsláttur að vera um 103.000 kr. á mánuði eða að mánaðartekjur að 280.000 kr. væru ekki skattlagðar.Aðför að hinum fátæku Aðförin að öryrkjum og um 10 þúsund eldri borgurum felst í því m.a. að skammta þeim 190 til 230 þúsund kr. á mánuði eftir að hafa greitt skatt, sem er framfærsla langt undir því neysluviðmiði velferðarráðuneytisins sem talin er nauðsynleg til að geta framfleytt sér. Lögþvinguð greiðsla í lífeyrissjóð, þar sem okkur var talin trú um að við værum að spara til efri áranna, er hirt af ríkinu með krónu á móti krónu skerðingum almannatrygginga, um 30 milljarða á ári, af þeim um 10 þúsund eldri borgurum, sem fá ekkert út úr greiðslum sínum í lífeyrissjóð alla sína starfsævi. Þannig eru það að stórum hluta lífeyrissjóðirnir sem halda almannatryggingakerfinu uppi en ekki ríkissjóður. Þessir einstaklingar eru vísvitandi hnepptir í fátæktargildru og þeim gert ómögulegt að afla sér tekna með vinnu, nema að vera skattpíndir um 73% af tekjum umfram 25 þúsund kr. á mánuði. Aðförin felst einnig í því að öll sjúkra- og þjónustugjöld hafa hækkað, lyf bera hæsta virðisaukaskatt þveröfugt við nágrannalöndin, samhliða lækkun á öllum greiðslum ríkisins til hjálpartækja, styrkja eða bóta miðað við launavísitölu, sbr. t.d. að niðurgreiðsla á tannviðgerðum þessa fólks hefur verið óbreytt frá árinu 2004, þrátt fyrir að gildandi reglugerð segi annað, því fjármunir eru ekki veittir til að uppfylla ákvæðið um 70% niðurgreiðslu, sem er í reynd í dag um 15%. Með takmarkalausu óheftu eftirliti TR yfir öryrkjum og eftirliti með skattframtölum eldri borgara kemur svo 1. júlí ár hvert með bakgreiðslum. Ef viðkomandi fékk peningagjöf, bílastyrk eða styrk til lyfjakaupa eða styrk frá sveitarfélaginu eða skrifaði bók eða seldi sumarbústaðinn sinn, svo eitthvað sé nefnt, þá eru greiðslur frá TR lækkaðar samsvarandi, þar til talið er að ofgreiðslan hafi verið endurgreidd að fullu! Það hlýtur að vera þeim öllum til skammar, sem hafa unnið að svona margbrotnu skerðingarkerfi á kostnað þeirra sem minnst hafa og vera aðför með mannréttindabroti gegn þeim og sannarlega andstætt 76. gr. stjórnarskrárinnar. Þessu vill Flokkur fólksins breyta. Styðjum hann til þess. Höfundur er fv. sóknarprestur og stjórnarmaður í Flokki fólksins.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar