Spurningar til Landsnets!

Um nýja háspennulínu í Heiðmörk – nýja eins til tveggja km jarðstrengstengingu á Völlunum í Hafnarfirði – eða jarðstreng til Geitháls. Auk spurninga um straumleysistíma síðustu útleysingar á Suðurnesjalínu 1, og um jafnréttismál hjá fyrirtækinu.

1. Hvað stendur í veginum, hvers vegna skoðar Landsnet ekki eftirfarandi tvo möguleika varðandi það að fjarlægja háspennulínur á Völlunum í Hafnarfirði:

a) Að leggja Hamraneslínur í jörð á um 1-2 km kafla á svipaðan stað og endavirki Hnoðraholtslínu 1 (AD7) er? Það mætti gera með einu 400 MW jarðstrengjasetti sem síðar mætti framlengja að Geithálsi samkvæmt spurningu 1 b.

b) Að leggja 15 km jarðstreng að Geithálsi og nota línuveg Hamraneslínanna sem framkvæmdaveg fyrir jarðstrenginn? Við Elliðavatn væri farið vestan vatnsverndarsvæðisins / Gvendarbrunnanna milli Elliðavatnsins og Helluvatnsins og með Heiðmerkurveginum (408) til Rauðhóla austan þeirra, að Geithálsi.

Ástæðan fyrir spurningunum er eftirfarandi: Dreifikerfi Veitna og HS orku tengist flutningskerfi Landsnets í fjórum tengivirkjum á höfuðborgarsvæðinu, við Korpu, á Geithálsi, í Hnoðraholti (AD7) og í Hamranesi. Þaðan er rafmagnið flutt eftir 132 kV jarðstrengjum til um ellefu aðveitustöðva víðsvegar um höfuðborgarsvæðið, strengirnir liggja í gegnum húsahverfi, með stofnbrautum og jafnvel út í sjó. Frá aðveitustöðvunum kvíslast kerfið svo til um þúsund dreifistöðva/spennistöðva á höfuðborgarsvæðinu.

Alls staðar þar sem höfuðborgarsvæðið hefur stækkað hafa háspennulínurnar verið styttar og lagðar í jörð í áföngum: Elliðaárlína 1 (var stytt í þremur áföngum), Korpulína 1 (var stytt og fljótlega verður lagður jarðstrengur í stað hennar að Geithálsi) og Hnoðraholtslína 1 (var stytt fyrir mörgum árum og nú heyrast þær raddir að setja eigi hana í jörð alla að Hnoðraholti. Á sama máta er Búrfellslína 3B tengd Hamranesi með 220 kV jarðstreng.

2. Hvers vegna vill Landsnet byggja nýja línu og tvö ný tengivirki á þessu svæði:

a) Lyklafellslínu 1?

Ástæða fyrir spurningunni er, að þær þrjár línur, sem eru fyrir á svæðinu, eru aðeins 30% lestaðar.

b) Tengivirki nærri Hamranestengivirkinu?

Ástæða fyrir spurningunni er sú að Hamranestengivirkið er innitengivirki, sem hugsað er til að vera inni í byggð, tengt línum með jarðstrengjum út úr byggð. Einnig hefur Hamranestengivirkið næga stækkunarmöguleika á 132, 220 sem og 400 kV.

c) Tengivirki á Sandskeiði?

Ástæða fyrir spurningunni er að samkvæmt skipulagi höfuðborgarsvæðisins verður ekki þörf á að flytja tengivirkið á Geithálsi næstu 25 árin.

3. Hver væri kostnaður og hvert væri kolefnissporið (samkvæmt spurningu 1)?

a) Að leggja 1-2 km jarðstreng?

b) Að leggja 15 km jarðstreng?

4. Hver væri kostnaður og hvert væri kolefnissporið (samkvæmt spurningu 2)?

a) Nýrrar Lyklafellslínu 1?

b) Tveggja nýrra tengivirkja sem tengdust Lyklafellslínu?

c) Við niðurrif og förgun beggja Hamraneslína 1 og 2?

d) Hækkun frá núverandi kostnaðaráætlun (meðaltalshækkun ofan á framkvæmdir Landsnets síðustu áratugina)?

5. Hver er ástæða þess að rífa á niður Hamraneslínur (HN1 og HN2) sem eiga 20-25 ára endingu eftir og eru ekki nema að litlu leyti fyrir á skipulagi, sem myndi leysast samkvæmt spurningu 1 a)?

Ástæða fyrir spurningunni er: að samkvæmt skipulagi höfuðborgarsvæðisins verða Hamraneslínurnar ekki fyrir byggð næstu 25 árin. Hamraneslínurnar tilheyra álverinu í Straumsvík og þjóna því hlutverki vel næstu 25 árin (en samningur við álverið rennur út árið 2036). Ef samningurinn yrði ekki endurnýjaður þá yrðu Hamraneslínurnar, eða ný Lyklafellslína Landsnets ef hún væri komin, óþarfar.

6. Gerir Landsnet ráð fyrir álveri á Reykjanesi á næstu árum?

Ástæður spurningarinnar eru fyrirætlanir Landsnets um að byggja nýja Lyklafellslínu 1 400 kV (jafnvel aðra samhliða henni af sömu stærð). Að Norðurál hefur nýlega afskrifað fjárfestingar sínar í álveri í Helguvík.

7. Hver er ástæða þess að Landsnet vill taka svona mikla áhættu með vatnsból og náttúru höfuðborgarsvæðisins og fyrir þessar miklu fjárhæðir, í stað þess að leita annarra leiða um úrbætur á Völlum í Hafnarfirði?

8. a) Hver var ástæða fjögurra tíma straumleysis í Reykjanesbæ nýlega, þegar Suðurnesjalína 1 fór út vegna eldingar?

b) Var ástæða fjögurra tíma straumleysisins, bilun í búnaði Landsnets á Fitjum?

c) Hvers vegna er ekki sjálfvirk endurinnsetning á Suðurnesjalínu 1?

Ástæða spurningar minnar er að línan hefði átt verið komin inn aftur, innan hálftíma frá útleysingu ef allt hefði verið eðlilegt, og að margar línur eru með sjálfvirka endurinnsetningu sem skeður á sekúndubroti.

9. Er rétt að dregið hafi verið úr eftirliti og viðhaldi hjá Landsneti í tengivirkjum og á línum fyrirtækisins um u. þ. b. 50% á síðastliðnum árum?

10. Hefur Landsnet fengið jafnlaunavottun?

Ástæða spurningar er að aðaleigandi Landsnets, Landsvirkjun (60%), hefur fyrir all löngu fengið jafnlaunavottun, sem er í virkni!

Ástæður þessara 10 spurninga minna til Landsnets eru „að fyrirtækinu ber samkvæmt lögum að gæta hagsmuna eigenda sinna“, kerfislegra, jafnræðislegra, fjárhagslegra og umhverfislegra, en þar koma vatnsból höfuðborgarsvæðisins fremst!

Ég bendi einnig á grein mína á visir.is með heitinu: Um nýja háspennulínu í Heiðmörk eða nýjan jarðstreng til Geitháls!

Undirritaður er rafiðnaðarmaður og fyrrverandi starfsmaður Landsvirkjunar og Landsnets sem unnið hefur að uppbyggingu raforkukerfisins og viðhaldi þess.