Hvað er í pokunum? Hermann Stefánsson skrifar 23. nóvember 2017 07:00 Hversu mikið mál er að taka plastpoka úr umferð? Það er sáraeinfalt, maður bara tekur þá úr umferð. En í þróuðu lýðræðissamfélagi getur þetta reynst ofraun. Jafnvel þótt allir séu sammála um að höfin séu að fyllast af plasti og plast sé skaðvaldur, hluti af umhverfisvanda sem ógnar lífi á jörðinni. Fátt geti verið einfaldara en að taka plastpoka úr umferð – ef ekki væri fyrir blessað lýðræðið. Því fyrst þarf að semja þingsályktunartillögu með hliðsjón af tilskipun frá EES og svo þarf að skipa starfshóp sem mótar tillögur um að draga úr notkun plastpoka. Þingsályktunartillagan kom árið 2015 og starfshópur skilaði skýrslu 2016. Næst þarf að vinna úr þeim tillögum og skipa samráðshóp sem verður „vettvangur fyrir umræðu og eftir atvikum tillögur“ eins og starfshópurinn orðar það. Það þarf að huga að ýmsu, gera aðgerðaáætlun, fara í átaksverkefni, „meta hugsanleg kostnaðaráhrif“, tilgreina „kostunaraðila og ábyrgðaraðila“ og miðla fræðslu sem stuðlar að „vitundarvakningu meðal almennings“. Eða svo fastar sé kveðið að orði: „verslanir verði strax hvattar til að afhenda ekki ókeypis plastpoka“ eins og starfshópurinn feitletrar í skýrslu sinni. Strax! Furðuleg blanda af ákafa og hangandi haus: „Aðgerðaáætlun strax!“ Báknið burt! – að uppfylltum stjórnsýslulegum skilyrðum. Út með spillinguna – skoðum verkferla! Starfshópurinn feitletrar að Umhverfisstofnun leggi áherslu á að verkefnið verði „unnið í nánu [svo] samvinnu við haghafa [svo?] og með góða og jákvæða kynningu í huga“. Hvað eru annars „haghafar“? Líklega það sama og hagsmunaaðilar. Því í lýðræði þurfa mál að fara til umsagnar. Samráð skal haft við hagsmunaaðila. Það þarf að hafa grenndarkynningu á öskuhaugum, plasteyjurnar verða að falla að rammaáætlun. Svo þarf að ræða þetta. Strax. Þess vegna taka hlutirnir svona langan tíma. Austurríki hefur bannað plastpoka. Er þetta ekki skelfilegt vesen fyrir neytendur? Nei, maður kaupir sér bara bréfpoka eða kemur með taupoka. Var málið lengi í vinnslu? Ekki sérstaklega, þetta var ekki mikið afrek, eiginlega bara nauðaeinföld innleiðing á Evrópureglugerð. Kenýa bannaði líka plastpoka á dögunum og þar varðar háum fjársektum og allt að fjögurra ára fangelsi að brjóta gegn banninu. Í Kenýa er samkynhneigð reyndar líka ólögleg og refsiverð með fjórtán árum í fangelsi. Í þannig ríki er nauðaeinfalt að banna hvað sem helst. Á Íslandi þurfa málin að fara í farveg. Enginn velkist í vafa um að rétt eins og vísindamenn keppast við að segja stefni mannkyn fram af hengiflugi. Eins og bátur fram af fossi. En þó má alla vega dunda sér við að skoða í pokann um borð. Þeir eru fullir af nefndarálitum sem fjalla um að afstýra þurfi umhverfishamförum, að setja verði málið fyrst í aðra nefnd sem skipar starfshóp sem skipar samráðshóp sem gerir aðgerðaáætlun að höfðu samráði við haghafa strax. Höfundur er rithöfundur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Sjá meira
Hversu mikið mál er að taka plastpoka úr umferð? Það er sáraeinfalt, maður bara tekur þá úr umferð. En í þróuðu lýðræðissamfélagi getur þetta reynst ofraun. Jafnvel þótt allir séu sammála um að höfin séu að fyllast af plasti og plast sé skaðvaldur, hluti af umhverfisvanda sem ógnar lífi á jörðinni. Fátt geti verið einfaldara en að taka plastpoka úr umferð – ef ekki væri fyrir blessað lýðræðið. Því fyrst þarf að semja þingsályktunartillögu með hliðsjón af tilskipun frá EES og svo þarf að skipa starfshóp sem mótar tillögur um að draga úr notkun plastpoka. Þingsályktunartillagan kom árið 2015 og starfshópur skilaði skýrslu 2016. Næst þarf að vinna úr þeim tillögum og skipa samráðshóp sem verður „vettvangur fyrir umræðu og eftir atvikum tillögur“ eins og starfshópurinn orðar það. Það þarf að huga að ýmsu, gera aðgerðaáætlun, fara í átaksverkefni, „meta hugsanleg kostnaðaráhrif“, tilgreina „kostunaraðila og ábyrgðaraðila“ og miðla fræðslu sem stuðlar að „vitundarvakningu meðal almennings“. Eða svo fastar sé kveðið að orði: „verslanir verði strax hvattar til að afhenda ekki ókeypis plastpoka“ eins og starfshópurinn feitletrar í skýrslu sinni. Strax! Furðuleg blanda af ákafa og hangandi haus: „Aðgerðaáætlun strax!“ Báknið burt! – að uppfylltum stjórnsýslulegum skilyrðum. Út með spillinguna – skoðum verkferla! Starfshópurinn feitletrar að Umhverfisstofnun leggi áherslu á að verkefnið verði „unnið í nánu [svo] samvinnu við haghafa [svo?] og með góða og jákvæða kynningu í huga“. Hvað eru annars „haghafar“? Líklega það sama og hagsmunaaðilar. Því í lýðræði þurfa mál að fara til umsagnar. Samráð skal haft við hagsmunaaðila. Það þarf að hafa grenndarkynningu á öskuhaugum, plasteyjurnar verða að falla að rammaáætlun. Svo þarf að ræða þetta. Strax. Þess vegna taka hlutirnir svona langan tíma. Austurríki hefur bannað plastpoka. Er þetta ekki skelfilegt vesen fyrir neytendur? Nei, maður kaupir sér bara bréfpoka eða kemur með taupoka. Var málið lengi í vinnslu? Ekki sérstaklega, þetta var ekki mikið afrek, eiginlega bara nauðaeinföld innleiðing á Evrópureglugerð. Kenýa bannaði líka plastpoka á dögunum og þar varðar háum fjársektum og allt að fjögurra ára fangelsi að brjóta gegn banninu. Í Kenýa er samkynhneigð reyndar líka ólögleg og refsiverð með fjórtán árum í fangelsi. Í þannig ríki er nauðaeinfalt að banna hvað sem helst. Á Íslandi þurfa málin að fara í farveg. Enginn velkist í vafa um að rétt eins og vísindamenn keppast við að segja stefni mannkyn fram af hengiflugi. Eins og bátur fram af fossi. En þó má alla vega dunda sér við að skoða í pokann um borð. Þeir eru fullir af nefndarálitum sem fjalla um að afstýra þurfi umhverfishamförum, að setja verði málið fyrst í aðra nefnd sem skipar starfshóp sem skipar samráðshóp sem gerir aðgerðaáætlun að höfðu samráði við haghafa strax. Höfundur er rithöfundur.
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar