Gamaldags stemning og meistaraleg motta Tómas Valgeirsson skrifar 30. nóvember 2017 09:45 Skemmtilega saga og fjölbreyttur leikarahópur. Enn er nostalgían allsráðandi og sömuleiðis eftirspurnin eftir endurgerðum. Hins vegar, á tímum þar sem sjálfsagt þykir að leita til níunda áratugarins að innblæstri við gerð bíómynda og sjónvarpsþátta, kemur leikstjórinn og leikarinn Kenneth Branagh með sitt framlag með virðulegri túlkun á tímalausri sakamálasögu þar sem sótt er í töluvert eldri tíðaranda en sést orðið í Hollywood. Nú er þetta í fjórða skiptið sem kvikmynd er gerð eftir bókinni Morðið í Austurlandahraðlestinni eftir Agöthu Christie. Í sögunni reynir á gáfur og færni frægustu persónu hennar, belgíska morðgátusénísins Hercule Poirot. Hingað til hefur þekktasta aðlögunin verið sú upprunalega sem Sidney Lumet leikstýrði (hreint prýðilega) frá árinu 1974. Líkt og þá fer einvalalið leikara með helstu hlutverk farþeganna, sem allir liggja undir grun og hver hefur sína sögu að segja, eða leyna. Upprunaleg saga Christie er ágætlega fléttuð og henni fylgja áhugaverðir útúrsnúningar á formúlum sakamálasagna. En þegar margbúið er að afgreiða þessa aðlögun er erfitt að bæta einhverjum frumleika við. Annars sést það strax að þessi útgáfa Branaghs er unnin af miklu öryggi og hann sýnir enn og aftur hvað hann getur verið flinkur og heillandi kvikmyndagerðarmaður, þrælvanur sjónarspili, tímabilsmyndum, sígildum sögum (þar á meðal Shakespeare-verkum og Öskubusku) og góður í að leyfa leikurum sínum að skína. Hjá mörgum er það David Suchet sem kemur fyrstur upp í hugann þegar andlit er tengt við Poirot, þessi úr gömlu sjónvarpsþáttaröðinni frá níunda áratugnum, hjá öðrum er það Peter Ustinov eða Albert Finney sem vakti mikla lukku í Lumet-myndinni. En ef einungis stærstu útgáfurnar eru bornar saman má segja að Branagh skáki Finney í burðarhlutverkinu án erfiðis. Þegar kemur að svona þekktum hlutverkum er alltaf hætta á að leikarar hverfi í eftirhermu á forvera, en Branagh gengur ekki í þá gildru enda meiriháttar góður og sömuleiðis hressilega margbrotinn sem Poirot. Karakterinn er kómískur að eðlisfari, með eindæmum sérvitur og óstöðvandi þegar púsl ráðgátunnar raðast ekki saman. Það er sönnun á því hversu frábær Branagh er í hlutverkinu þegar honum tekst að selja dramatísku hliðarnar svona vel þegar ómetanlega mottan hans hangir þarna eins og heil aukapersóna.Vinsældir Johnny Depp hafa farið minnkandi.NORDICPHOTOS/GETTYAfgangur leikarahópsins fær vissulega mismikinn skjátíma en enginn skortur er á útgeislun í þeim hópi. Flestir karakterar eru teiknaðir sterkt upp og lífgaðir við í túlkun fagfólks, svo sem Michelle Pfeiffer, Judi Dench, Willems Dafoe, Dereks Jacobi, Daisy Ridley, Josh Gad og fleiri. Reyndar hefur þol almennings á Johnny Depp rýrnað töluvert á síðustu árum en það er leikaranum í hag hérna hvað persóna hans er rotin og fráhrindandi. Branagh gætir þess bæði fyrir framan og aftan tökuvélina að taka efniviðinn alvarlega þegar þörf er á, en að leika sér að honum líka, enda annað ómögulegt þegar eins léttgeggjuð fígúra og Poirot er í forgrunni. Branagh finnur samt passlegan milliveg og heldur myndinni hæfilega ýktri án þess að fara yfir strikið. Rennsli framvindunnar er einnig passlega þétt, þó rétt mætti skafa nokkrar mínútur af eftirmálanum. Úrvinnslan ber öll merki um að gríðarleg virðing ríki fyrir upprunalegri sögu Christie. Branagh hefur ekki nútímavætt hana of mikið, sem betur fer, þótt heildarsvipurinn missi nokkra punkta fyrir ósannfærandi tölvubrellur annað slagið. Þetta er eina feilnótan sem slegin er hvað poppandi umgjörðina varðar. Búningar, sviðshönnun og ekki síður kvikmyndatakan gefur andrúmsloftinu aukna dýnamík og myndar á tíðum lestina eins og stórt borðspil. Litlu máli skiptir hvort áhorfandinn þekkir söguna fyrir eða ekki því hér er ýmislegt til að dást að og hafa gaman af, bæði hvað varðar smáatriði jafnt sem heildarmynd. Það sem myndina skortir í frumleika er bætt upp með dönnuðum sjarma. Og fyrst pláss finnst í afþreyingarheiminum fyrir til dæmis sex Spider-Man myndir á tíu árum má alveg koma fyrir einum nýjum Poirot til viðbótar og gefa honum sinn eigin myndabálk. Mottan á það alveg skilið.Niðurstaða: Skemmtilegri sögu er lyft upp með góðu andrúmslofti, fjölbreyttum leikhópi og Branagh kemur með hreint æðislegan Poirot. Bíó og sjónvarp Mest lesið Byrjuðu saman sex árum eftir fyrstu skilaboðin Lífið Ætlar ekki að láta fjarlægja nafn Kleina Lífið Alexandra greifynja breytir nafninu Lífið Forsetaáskorunin: Fraus á fyrsta Ted fyrirlestrinum en fann sig í augum Sally Fields Lífið Birnir og Bríet gefa saman út plötu Lífið Svaraði engu um Affleck Lífið Nefnir nautin eftir þekktum íslenskum röppurum og Bent er alltaf með eitthvað vesen Lífið Egill mætti með barnabörnin á forsýningu Snertingar Bíó og sjónvarp Rakel María fann draumaprinsinn Lífið Tvöföld vandræði fyrir Doctor Victor Lífið Fleiri fréttir Nefnir nautin eftir þekktum íslenskum röppurum og Bent er alltaf með eitthvað vesen Svaraði engu um Affleck Byrjuðu saman sex árum eftir fyrstu skilaboðin Alexandra greifynja breytir nafninu Birnir og Bríet gefa saman út plötu Einn stofnenda Train er látinn Forsetaáskorunin: Fraus á fyrsta Ted fyrirlestrinum en fann sig í augum Sally Fields Rakel María fann draumaprinsinn Tvöföld vandræði fyrir Doctor Victor Ætlar ekki að láta fjarlægja nafn Kleina Ísdrottningin einhleyp Sást með hringinn en eiginkonan enn víðsfjarri Ásdís Rán og frítt húðflúr hjá Prettyboitjokkó Litfögur listamannaíbúð við Melhaga Af vængjum fram: Ýmist skömmuð fyrir geiflurnar eða fyrir að vera fýluleg „Ísbirnirnir voru rétt hjá okkur“ Mætti í sjónvarpið eftir nokkurra ára hlé og segist hafa lært sína lexíu Er hægt að „lækna“ lélegt kynlíf? Forsetaáskorunin: Hljóp í skarðið á Stuðmannaballi en í basli með textann Prinsinn hélt blautt garðpartý Keppendur í Ungfrú Ísland 2024 Glæsihús Gerðar í Blush aftur á sölu Clooney mælti með handtöku Netanyahu Stjörnulífið: Löng helgi, hátíðarsýning og tónleikar Með átján husky hunda á heimilinu og mæla með Forsetaáskorunin: Höfuðborgin ætti að vera í góða veðrinu fyrir norðan eða austan Sungið og sungið á Sauðárkróki Elín Metta og Sigurður eiga von á barni Forðast drama eins og heitan eldinn Myndaveisla: Ekkert gefið eftir í forsetafögnuði ísdrottningarinnar Sjá meira
Enn er nostalgían allsráðandi og sömuleiðis eftirspurnin eftir endurgerðum. Hins vegar, á tímum þar sem sjálfsagt þykir að leita til níunda áratugarins að innblæstri við gerð bíómynda og sjónvarpsþátta, kemur leikstjórinn og leikarinn Kenneth Branagh með sitt framlag með virðulegri túlkun á tímalausri sakamálasögu þar sem sótt er í töluvert eldri tíðaranda en sést orðið í Hollywood. Nú er þetta í fjórða skiptið sem kvikmynd er gerð eftir bókinni Morðið í Austurlandahraðlestinni eftir Agöthu Christie. Í sögunni reynir á gáfur og færni frægustu persónu hennar, belgíska morðgátusénísins Hercule Poirot. Hingað til hefur þekktasta aðlögunin verið sú upprunalega sem Sidney Lumet leikstýrði (hreint prýðilega) frá árinu 1974. Líkt og þá fer einvalalið leikara með helstu hlutverk farþeganna, sem allir liggja undir grun og hver hefur sína sögu að segja, eða leyna. Upprunaleg saga Christie er ágætlega fléttuð og henni fylgja áhugaverðir útúrsnúningar á formúlum sakamálasagna. En þegar margbúið er að afgreiða þessa aðlögun er erfitt að bæta einhverjum frumleika við. Annars sést það strax að þessi útgáfa Branaghs er unnin af miklu öryggi og hann sýnir enn og aftur hvað hann getur verið flinkur og heillandi kvikmyndagerðarmaður, þrælvanur sjónarspili, tímabilsmyndum, sígildum sögum (þar á meðal Shakespeare-verkum og Öskubusku) og góður í að leyfa leikurum sínum að skína. Hjá mörgum er það David Suchet sem kemur fyrstur upp í hugann þegar andlit er tengt við Poirot, þessi úr gömlu sjónvarpsþáttaröðinni frá níunda áratugnum, hjá öðrum er það Peter Ustinov eða Albert Finney sem vakti mikla lukku í Lumet-myndinni. En ef einungis stærstu útgáfurnar eru bornar saman má segja að Branagh skáki Finney í burðarhlutverkinu án erfiðis. Þegar kemur að svona þekktum hlutverkum er alltaf hætta á að leikarar hverfi í eftirhermu á forvera, en Branagh gengur ekki í þá gildru enda meiriháttar góður og sömuleiðis hressilega margbrotinn sem Poirot. Karakterinn er kómískur að eðlisfari, með eindæmum sérvitur og óstöðvandi þegar púsl ráðgátunnar raðast ekki saman. Það er sönnun á því hversu frábær Branagh er í hlutverkinu þegar honum tekst að selja dramatísku hliðarnar svona vel þegar ómetanlega mottan hans hangir þarna eins og heil aukapersóna.Vinsældir Johnny Depp hafa farið minnkandi.NORDICPHOTOS/GETTYAfgangur leikarahópsins fær vissulega mismikinn skjátíma en enginn skortur er á útgeislun í þeim hópi. Flestir karakterar eru teiknaðir sterkt upp og lífgaðir við í túlkun fagfólks, svo sem Michelle Pfeiffer, Judi Dench, Willems Dafoe, Dereks Jacobi, Daisy Ridley, Josh Gad og fleiri. Reyndar hefur þol almennings á Johnny Depp rýrnað töluvert á síðustu árum en það er leikaranum í hag hérna hvað persóna hans er rotin og fráhrindandi. Branagh gætir þess bæði fyrir framan og aftan tökuvélina að taka efniviðinn alvarlega þegar þörf er á, en að leika sér að honum líka, enda annað ómögulegt þegar eins léttgeggjuð fígúra og Poirot er í forgrunni. Branagh finnur samt passlegan milliveg og heldur myndinni hæfilega ýktri án þess að fara yfir strikið. Rennsli framvindunnar er einnig passlega þétt, þó rétt mætti skafa nokkrar mínútur af eftirmálanum. Úrvinnslan ber öll merki um að gríðarleg virðing ríki fyrir upprunalegri sögu Christie. Branagh hefur ekki nútímavætt hana of mikið, sem betur fer, þótt heildarsvipurinn missi nokkra punkta fyrir ósannfærandi tölvubrellur annað slagið. Þetta er eina feilnótan sem slegin er hvað poppandi umgjörðina varðar. Búningar, sviðshönnun og ekki síður kvikmyndatakan gefur andrúmsloftinu aukna dýnamík og myndar á tíðum lestina eins og stórt borðspil. Litlu máli skiptir hvort áhorfandinn þekkir söguna fyrir eða ekki því hér er ýmislegt til að dást að og hafa gaman af, bæði hvað varðar smáatriði jafnt sem heildarmynd. Það sem myndina skortir í frumleika er bætt upp með dönnuðum sjarma. Og fyrst pláss finnst í afþreyingarheiminum fyrir til dæmis sex Spider-Man myndir á tíu árum má alveg koma fyrir einum nýjum Poirot til viðbótar og gefa honum sinn eigin myndabálk. Mottan á það alveg skilið.Niðurstaða: Skemmtilegri sögu er lyft upp með góðu andrúmslofti, fjölbreyttum leikhópi og Branagh kemur með hreint æðislegan Poirot.
Bíó og sjónvarp Mest lesið Byrjuðu saman sex árum eftir fyrstu skilaboðin Lífið Ætlar ekki að láta fjarlægja nafn Kleina Lífið Alexandra greifynja breytir nafninu Lífið Forsetaáskorunin: Fraus á fyrsta Ted fyrirlestrinum en fann sig í augum Sally Fields Lífið Birnir og Bríet gefa saman út plötu Lífið Svaraði engu um Affleck Lífið Nefnir nautin eftir þekktum íslenskum röppurum og Bent er alltaf með eitthvað vesen Lífið Egill mætti með barnabörnin á forsýningu Snertingar Bíó og sjónvarp Rakel María fann draumaprinsinn Lífið Tvöföld vandræði fyrir Doctor Victor Lífið Fleiri fréttir Nefnir nautin eftir þekktum íslenskum röppurum og Bent er alltaf með eitthvað vesen Svaraði engu um Affleck Byrjuðu saman sex árum eftir fyrstu skilaboðin Alexandra greifynja breytir nafninu Birnir og Bríet gefa saman út plötu Einn stofnenda Train er látinn Forsetaáskorunin: Fraus á fyrsta Ted fyrirlestrinum en fann sig í augum Sally Fields Rakel María fann draumaprinsinn Tvöföld vandræði fyrir Doctor Victor Ætlar ekki að láta fjarlægja nafn Kleina Ísdrottningin einhleyp Sást með hringinn en eiginkonan enn víðsfjarri Ásdís Rán og frítt húðflúr hjá Prettyboitjokkó Litfögur listamannaíbúð við Melhaga Af vængjum fram: Ýmist skömmuð fyrir geiflurnar eða fyrir að vera fýluleg „Ísbirnirnir voru rétt hjá okkur“ Mætti í sjónvarpið eftir nokkurra ára hlé og segist hafa lært sína lexíu Er hægt að „lækna“ lélegt kynlíf? Forsetaáskorunin: Hljóp í skarðið á Stuðmannaballi en í basli með textann Prinsinn hélt blautt garðpartý Keppendur í Ungfrú Ísland 2024 Glæsihús Gerðar í Blush aftur á sölu Clooney mælti með handtöku Netanyahu Stjörnulífið: Löng helgi, hátíðarsýning og tónleikar Með átján husky hunda á heimilinu og mæla með Forsetaáskorunin: Höfuðborgin ætti að vera í góða veðrinu fyrir norðan eða austan Sungið og sungið á Sauðárkróki Elín Metta og Sigurður eiga von á barni Forðast drama eins og heitan eldinn Myndaveisla: Ekkert gefið eftir í forsetafögnuði ísdrottningarinnar Sjá meira