Líkamleg og andleg lömun Valdimar Elíasson skrifar 31. ágúst 2017 07:00 Enginn fæðist gallalaus en allir fá í vöggugjöf þokkalegt heilbrigði en gera sér svo ekki grein fyrir dýrmæti þess. Allt þykir orðið svo sjálfsagt og reynt er að gera allt sem auðveldast. Einn daginn stendur svo einstaklingurinn svo frammi fyrir því að nánast öllu er snúið á hvolf og hann þarf að læra upp á nýtt með flestar bjargir. Þá hefst mikil barátta við að sætta sig við orðið hlutskipti og að allt er ekki lengur eins sjálfsagt og áður var. Fólk verður upp á aðra komið en þá blasir við að enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Þjóðfélaginu er stundum hnoðað þannig saman að nógu erfitt er fyrir þann sem telst heilbrigður að eiga við það hvað þá lömuðum manni sitjandi í hjólastól. Sumar hverjar byggingar og stofnanir eru eins og minnisvarði yfir hönnuðinum með sínum göllum varðandi aðgengi hjólastóla þótt bætt hafi verið úr sums staðar. Smá athugun leiddi í ljós að á einum af skemmtistöðum borgarinnar luku þjónar lofsorði á þetta fólk. Það kemur til að skemmta sér, drekkur ekkert sull og er ekki til vandræða. Til eru dæmi um að fólk sé nánast gætt undramætti að ná sér upp úr hjólastólnum og kjagi einhvern veginn áfram – hafi jafnvel fengið vinnu. Bætur þessa fólks eru miskunnarlaust skornar niður sem „verðlaun“ fyrir tiltækið.Aðkast og ónot Ég hef til þessa talað um líkamlega lömun en til er annars konar lömun sem er bara hálfu verri en það er andleg lömun eða geðfötlun. Öll þau ósköp geta hent alla hvenær sem er. Aðkastið og ónotin sem þetta fólk upplifir úti í samfélaginu er með ólíkindum. Alveg er sama þótt reynt sé að ræða þetta af skynsemi, fordómarnir halda sínu striki. Til er fólk sem ekkert vill af þessu vita frekar en fátæktinni. Erfitt er að ímynda sér að nokkuð lagist, a.m.k. ekki á næstunni enda þarf kraftaverk til miðað við hvernig samfélagið er í dag. Að vísu er til fólk sem kýs að starfa við umönnun þessa fólks en yfirvöld bera alltaf við fjárskorti ef reynt er gera meira eða betur. Komið hefur fyrir að einstaklingur hafi neitað meðferð eða þeirri hjálp sem í boði er. Slíkt ástand bitnar þá á ættingjum því sá einstaklingur sem ekki virðir boð eða bönn er að sjálfsögðu ekki talinn húsum hæfur og ráfar um eins og hver annar útigangur. Það er því ekkert grín að vera geðfatlaður vitandi hvernig samfélagið tekur á móti manni. Höfundur er sjúkraliði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Enginn fæðist gallalaus en allir fá í vöggugjöf þokkalegt heilbrigði en gera sér svo ekki grein fyrir dýrmæti þess. Allt þykir orðið svo sjálfsagt og reynt er að gera allt sem auðveldast. Einn daginn stendur svo einstaklingurinn svo frammi fyrir því að nánast öllu er snúið á hvolf og hann þarf að læra upp á nýtt með flestar bjargir. Þá hefst mikil barátta við að sætta sig við orðið hlutskipti og að allt er ekki lengur eins sjálfsagt og áður var. Fólk verður upp á aðra komið en þá blasir við að enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Þjóðfélaginu er stundum hnoðað þannig saman að nógu erfitt er fyrir þann sem telst heilbrigður að eiga við það hvað þá lömuðum manni sitjandi í hjólastól. Sumar hverjar byggingar og stofnanir eru eins og minnisvarði yfir hönnuðinum með sínum göllum varðandi aðgengi hjólastóla þótt bætt hafi verið úr sums staðar. Smá athugun leiddi í ljós að á einum af skemmtistöðum borgarinnar luku þjónar lofsorði á þetta fólk. Það kemur til að skemmta sér, drekkur ekkert sull og er ekki til vandræða. Til eru dæmi um að fólk sé nánast gætt undramætti að ná sér upp úr hjólastólnum og kjagi einhvern veginn áfram – hafi jafnvel fengið vinnu. Bætur þessa fólks eru miskunnarlaust skornar niður sem „verðlaun“ fyrir tiltækið.Aðkast og ónot Ég hef til þessa talað um líkamlega lömun en til er annars konar lömun sem er bara hálfu verri en það er andleg lömun eða geðfötlun. Öll þau ósköp geta hent alla hvenær sem er. Aðkastið og ónotin sem þetta fólk upplifir úti í samfélaginu er með ólíkindum. Alveg er sama þótt reynt sé að ræða þetta af skynsemi, fordómarnir halda sínu striki. Til er fólk sem ekkert vill af þessu vita frekar en fátæktinni. Erfitt er að ímynda sér að nokkuð lagist, a.m.k. ekki á næstunni enda þarf kraftaverk til miðað við hvernig samfélagið er í dag. Að vísu er til fólk sem kýs að starfa við umönnun þessa fólks en yfirvöld bera alltaf við fjárskorti ef reynt er gera meira eða betur. Komið hefur fyrir að einstaklingur hafi neitað meðferð eða þeirri hjálp sem í boði er. Slíkt ástand bitnar þá á ættingjum því sá einstaklingur sem ekki virðir boð eða bönn er að sjálfsögðu ekki talinn húsum hæfur og ráfar um eins og hver annar útigangur. Það er því ekkert grín að vera geðfatlaður vitandi hvernig samfélagið tekur á móti manni. Höfundur er sjúkraliði.
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun