Breskir þingmenn í bobba Guðsteinn Bjarnason skrifar 5. nóvember 2016 07:00 Samkvæmt dómsúrskurði frá því á fimmtudag fer breska þingið eitt með ákvörðunarvald um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu. vísir/epa Theresa May, forsætisráðherra Bretlands, gæti þurft að boða til þingkosninga á næsta ári frekar en að fara í hart við þingið út af útgöngu úr Evrópusambandinu. Nýr dómsúrskurður er í það minnsta líklegur til að draga framvinduna alla á langinn. Staðfesti Hæstiréttur Bretlands dómsúrskurð frá í vikunni stendur breska þingið frammi fyrir erfiðu vali. Það þarf að taka ákvörðun um það hvort Bretland eigi að virkja útgönguákvæði Lissabonsáttmálans og þar með segja skilið við Evrópusambandið. Að öllum líkindum er meirihluti þingmanna andvígur útgöngu, en fylgi þeir samvisku sinni hvað það varðar þá bregðast þeir jafnframt meirihluta kjósenda sem í júní síðastliðnum samþykktu útgöngu. Sá meirihluti var að vísu ekki mjög stór. Rétt tæplega 52 prósent samþykktu útgönguna en rúmlega 48 prósent voru andvíg. Og þótt andstaðan við Evrópusambandið hafi kannski ekki rist djúpt hjá öllum þeim sem greiddu atkvæði með útgöngu, þá munu hörðustu Evrópuandstæðingarnir örugglega ekki láta það ganga þegjandi yfir sig að þingið kjósi að hunsa niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar.Ríkisstjórn Theresu May þarf að fá samþykki breska þingsins áður en úrsagnarákvæði Lissabonsáttmála Evrópusambandsins verður virkjað. Nordicphotos/AFPSamkvæmt nýrri skoðanakönnun er reyndar naumur meirihluti Breta núna fylgjandi áframhaldandi veru í Evrópusambandinu. Nú er það 51 prósent sem vill aðild áfram en 49 prósent eru andvíg. Munurinn er þó það lítill að enn skiptist þjóðin í tvo álíka stóra helminga hvað þetta hagsmunamál hennar varðar. Og jafnvel þótt þingið muni á endanum fallast á útgöngu, þá mun dómsúrskurðurinn vafalaust verða til þess að draga afgreiðslu hennar á langinn og flækja allar samningaviðræður við Evrópusambandið. Ráðamenn annarra Evrópusambandsríkja hafa lagt áherslu á að Bretar yfirgefi sambandið sem allra fyrst, úr því þeir ætli út á annað borð. Þingið gæti hins vegar reynt að fá stjórnina til að tryggja að útgangan úr Evrópusambandinu verði sem mildust fyrir alla, þannig að Bretar héldu áfram einhvers konar aðild að innri markaði sambandsins en þyrftu þá að fallast á frjálsa för fólks yfir landamærin upp að einhverju marki. Harkaleg útganga, sem þýddi að Bretland myndi slíta öll tengsl við Evrópusambandið og þyrfti að semja upp á nýtt um öll viðskipti, rétt eins og hvert annað ríki utan Evrópu, væri varla það sem þingið vildi sjá. Svo gæti því farið að frekar en að fara út í erfið átök við þingið sjái Theresa May sér ekki annað fært en að boða til þingkosninga strax á næsta ári, áður en útgönguákvæðið er virkjað. Þar með fengi þjóðin nýja aðkomu að málinu.David Cameron var tilneyddur að boða til þjóðaratkvæðagreiðslunnar.Vísir/Getty50. greinin Samkvæmt 50. grein Lissabonsáttmála Evrópusambandsins geta aðildarríki óskað eftir útgöngu. Tekið er fram að það eigi þá að gerast í samræmi við stjórnskipun þess lands, sem vill yfirgefa sambandið. Eftir að 50. greinin hefur verið virkjuð hafa aðildaríkin tvö ár til þess að semja um skilmála útöngunnar, þar á meðal um dagsetningu útgöngunnar. Takist ekki samkomulag er þó hægt að framlengja þennan frest, en aðeins með samþykki allra aðildarríkjanna. Hættan er samt sú að gangi samningaviðræðurnar illa sitji Bretar að tveimur árum liðnum eftir með sárt ennið, án aðildar og án samnings.Þrýst á útgönguAndstaða gegn aðild hefur áratugum saman verið áberandi á breska þinginu. Framan af var hún sterkari meðal þingmanna Verkamannaflokksins en Íhaldsflokksins, en það snerist við fyrir aldarfjórðungi eða svo þegar Evrópusambandið var tekið að leggja meiri áherslu á félagsleg réttindi. Frá því upp úr síðustu aldamótum hefur þó Breski sjálfstæðisflokkurinn, UKIP, verið einna harðastur í andstöðunni við aðild. Andstaðan við aðild hefur svo aukist töluvert á síðustu árum eftir að efnahagskreppan skall á með evruvanda og tregðu almennings við að taka á móti flóttafólki. Innan Íhaldsflokksins urðu Evrópuandstæðingar svo áhrifamiklir að í kosningabaráttunni á síðasta ári sá David Cameron, þáverandi forsætisráðherra og leiðtogi Íhaldsflokksins, sér ekki fært annað en að lofa þjóðaratkvæðagreiðslu um úrsögn eða áframahaldandi aðild.Nigel Farage sagði af sér eftir kosningasigurinn og sagðist hafa fullnægt pólitískum metnaði sínum.Vísir/AFPÞjóðaratkvæðagreiðslanÞann 23. júní síðastliðinn samþykktu 51,89 prósent kjósenda, rúmlega 17 milljónir manna, útgöngu Bretlands úr Evrópusambandinu, en 48,11 prósent voru fylgjandi áframhaldandi aðild. Kosningaþátttakan var um 72 prósent. Í kjölfarið sagði David Cameron af sér, bæði sem forsætisráðherra og leiðtogi Íhaldsflokksins, þar sem hann hafði hvatt kjósendur til að samþykkja áframhald aðildar. Við kefllinu tók Theresa May, sem hét því að fara að vilja kjósenda þótt hún hafi sjálf viljað áfram aðildar. Hún fékk til liðs við sig Boris Johnson, helsta forsprakka útgöngusinna innan Íhaldsflokksins, og gerði hann að utanríkisráðherra. Nigel Farage, leiðtogi UKIP, sagði síðan af sér, enda hafði hann þá náð fram helsta baráttumáli sínu.DómsúrskurðurinnYfirréttur í London, High Court of Justice, kvað á fimmtudaginn upp þann úrskurð að breska þingið hafi eitt ákvörðunarvald um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu. Dómstóllinn segir að úrsögn hafi það í för með sér að Bretar missi sum þau réttindi sem fylgja ESB-aðild og leidd voru í bresk lög með aðildarlöggjöfinni árið 1972. Dómstóllinn hafnar þeim meginmálflutningi stjórnarinnar að þingið hafi, með lögum sínum frá 1973 um aðild að Efnahagsbandalagi Evrópu, ætlast til þess að upp frá því færi ríkisstjórnin með ákvörðunarvald um úrsögn. Ríkisstjórnin hefur sagt að úrskurðinum verði áfrýjað til Hæstaréttar, sem hefur strax gefið út að niðurstaða verði kynnt þann 7. desember næstkomandi.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Brexit Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Innlent Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Innlent Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Innlent Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Erlent Dregur saman með efstu frambjóðendum Innlent Skipið leggur úr höfn Innlent Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Fleiri fréttir Segir Rússa ekki hafa í hyggju að taka Kharkív Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Reyndi að kveikja í bænahúsi gyðinga og var skotinn til bana Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju „Einfari“ ákærður fyrir tilræðið við Fico Hver er Robert Fico? Neyðarástandi lýst yfir á Nýju-Kaledóníu eftir miklar óeirðir Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Hægriflokkar ná saman um myndun ríkisstjórnar Samið um kappræður í júní og september Fico ekki talinn í lífshættu Þróun ES-30 flugvélarinnar flutt frá Svíþjóð til Kaliforníu Þetta er vitað um árásarmanninn Biden skorar á Trump Forsætisráðherra Slóvakíu í lífshættu eftir skotárás Þverpólitískar tillögur um viðbrögð vegna gervigreindar FIFA byrjað að vinda ofan af umbótum eftir spillingarhneykslið Fulltrúar Talíbana á ráðstefnu í Ósló Fyrsta opinbera málverkið af konunginum Karli III afhjúpað í gær Gróðureldar ógna olíuvinnslumiðstöð í Kanada Gríðarleg leit gerð að mönnum sem frelsuðu fanga í Frakklandi Skriðdrekar Ísraelshers komnir inn í íbúðahverfi í Rafah Framámaður AfD sektaður fyrir að nota slagorð nasista Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Þorir að veðja bjór á að hún verði áfram forsætisráðherra Lokað á grein um barnadráp í Bretlandi Drápu fangaverði og hjálpuðu fanga að strjúka „Rússnesku lögin“ samþykkt í Georgíu Bendlaði Trump beint við þagnargreiðslurnar Losnar af réttargeðdeild eftir allt saman Sjá meira
Theresa May, forsætisráðherra Bretlands, gæti þurft að boða til þingkosninga á næsta ári frekar en að fara í hart við þingið út af útgöngu úr Evrópusambandinu. Nýr dómsúrskurður er í það minnsta líklegur til að draga framvinduna alla á langinn. Staðfesti Hæstiréttur Bretlands dómsúrskurð frá í vikunni stendur breska þingið frammi fyrir erfiðu vali. Það þarf að taka ákvörðun um það hvort Bretland eigi að virkja útgönguákvæði Lissabonsáttmálans og þar með segja skilið við Evrópusambandið. Að öllum líkindum er meirihluti þingmanna andvígur útgöngu, en fylgi þeir samvisku sinni hvað það varðar þá bregðast þeir jafnframt meirihluta kjósenda sem í júní síðastliðnum samþykktu útgöngu. Sá meirihluti var að vísu ekki mjög stór. Rétt tæplega 52 prósent samþykktu útgönguna en rúmlega 48 prósent voru andvíg. Og þótt andstaðan við Evrópusambandið hafi kannski ekki rist djúpt hjá öllum þeim sem greiddu atkvæði með útgöngu, þá munu hörðustu Evrópuandstæðingarnir örugglega ekki láta það ganga þegjandi yfir sig að þingið kjósi að hunsa niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar.Ríkisstjórn Theresu May þarf að fá samþykki breska þingsins áður en úrsagnarákvæði Lissabonsáttmála Evrópusambandsins verður virkjað. Nordicphotos/AFPSamkvæmt nýrri skoðanakönnun er reyndar naumur meirihluti Breta núna fylgjandi áframhaldandi veru í Evrópusambandinu. Nú er það 51 prósent sem vill aðild áfram en 49 prósent eru andvíg. Munurinn er þó það lítill að enn skiptist þjóðin í tvo álíka stóra helminga hvað þetta hagsmunamál hennar varðar. Og jafnvel þótt þingið muni á endanum fallast á útgöngu, þá mun dómsúrskurðurinn vafalaust verða til þess að draga afgreiðslu hennar á langinn og flækja allar samningaviðræður við Evrópusambandið. Ráðamenn annarra Evrópusambandsríkja hafa lagt áherslu á að Bretar yfirgefi sambandið sem allra fyrst, úr því þeir ætli út á annað borð. Þingið gæti hins vegar reynt að fá stjórnina til að tryggja að útgangan úr Evrópusambandinu verði sem mildust fyrir alla, þannig að Bretar héldu áfram einhvers konar aðild að innri markaði sambandsins en þyrftu þá að fallast á frjálsa för fólks yfir landamærin upp að einhverju marki. Harkaleg útganga, sem þýddi að Bretland myndi slíta öll tengsl við Evrópusambandið og þyrfti að semja upp á nýtt um öll viðskipti, rétt eins og hvert annað ríki utan Evrópu, væri varla það sem þingið vildi sjá. Svo gæti því farið að frekar en að fara út í erfið átök við þingið sjái Theresa May sér ekki annað fært en að boða til þingkosninga strax á næsta ári, áður en útgönguákvæðið er virkjað. Þar með fengi þjóðin nýja aðkomu að málinu.David Cameron var tilneyddur að boða til þjóðaratkvæðagreiðslunnar.Vísir/Getty50. greinin Samkvæmt 50. grein Lissabonsáttmála Evrópusambandsins geta aðildarríki óskað eftir útgöngu. Tekið er fram að það eigi þá að gerast í samræmi við stjórnskipun þess lands, sem vill yfirgefa sambandið. Eftir að 50. greinin hefur verið virkjuð hafa aðildaríkin tvö ár til þess að semja um skilmála útöngunnar, þar á meðal um dagsetningu útgöngunnar. Takist ekki samkomulag er þó hægt að framlengja þennan frest, en aðeins með samþykki allra aðildarríkjanna. Hættan er samt sú að gangi samningaviðræðurnar illa sitji Bretar að tveimur árum liðnum eftir með sárt ennið, án aðildar og án samnings.Þrýst á útgönguAndstaða gegn aðild hefur áratugum saman verið áberandi á breska þinginu. Framan af var hún sterkari meðal þingmanna Verkamannaflokksins en Íhaldsflokksins, en það snerist við fyrir aldarfjórðungi eða svo þegar Evrópusambandið var tekið að leggja meiri áherslu á félagsleg réttindi. Frá því upp úr síðustu aldamótum hefur þó Breski sjálfstæðisflokkurinn, UKIP, verið einna harðastur í andstöðunni við aðild. Andstaðan við aðild hefur svo aukist töluvert á síðustu árum eftir að efnahagskreppan skall á með evruvanda og tregðu almennings við að taka á móti flóttafólki. Innan Íhaldsflokksins urðu Evrópuandstæðingar svo áhrifamiklir að í kosningabaráttunni á síðasta ári sá David Cameron, þáverandi forsætisráðherra og leiðtogi Íhaldsflokksins, sér ekki fært annað en að lofa þjóðaratkvæðagreiðslu um úrsögn eða áframahaldandi aðild.Nigel Farage sagði af sér eftir kosningasigurinn og sagðist hafa fullnægt pólitískum metnaði sínum.Vísir/AFPÞjóðaratkvæðagreiðslanÞann 23. júní síðastliðinn samþykktu 51,89 prósent kjósenda, rúmlega 17 milljónir manna, útgöngu Bretlands úr Evrópusambandinu, en 48,11 prósent voru fylgjandi áframhaldandi aðild. Kosningaþátttakan var um 72 prósent. Í kjölfarið sagði David Cameron af sér, bæði sem forsætisráðherra og leiðtogi Íhaldsflokksins, þar sem hann hafði hvatt kjósendur til að samþykkja áframhald aðildar. Við kefllinu tók Theresa May, sem hét því að fara að vilja kjósenda þótt hún hafi sjálf viljað áfram aðildar. Hún fékk til liðs við sig Boris Johnson, helsta forsprakka útgöngusinna innan Íhaldsflokksins, og gerði hann að utanríkisráðherra. Nigel Farage, leiðtogi UKIP, sagði síðan af sér, enda hafði hann þá náð fram helsta baráttumáli sínu.DómsúrskurðurinnYfirréttur í London, High Court of Justice, kvað á fimmtudaginn upp þann úrskurð að breska þingið hafi eitt ákvörðunarvald um úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu. Dómstóllinn segir að úrsögn hafi það í för með sér að Bretar missi sum þau réttindi sem fylgja ESB-aðild og leidd voru í bresk lög með aðildarlöggjöfinni árið 1972. Dómstóllinn hafnar þeim meginmálflutningi stjórnarinnar að þingið hafi, með lögum sínum frá 1973 um aðild að Efnahagsbandalagi Evrópu, ætlast til þess að upp frá því færi ríkisstjórnin með ákvörðunarvald um úrsögn. Ríkisstjórnin hefur sagt að úrskurðinum verði áfrýjað til Hæstaréttar, sem hefur strax gefið út að niðurstaða verði kynnt þann 7. desember næstkomandi.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Brexit Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Innlent Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Innlent Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Innlent Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Erlent Dregur saman með efstu frambjóðendum Innlent Skipið leggur úr höfn Innlent Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Fleiri fréttir Segir Rússa ekki hafa í hyggju að taka Kharkív Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Reyndi að kveikja í bænahúsi gyðinga og var skotinn til bana Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju „Einfari“ ákærður fyrir tilræðið við Fico Hver er Robert Fico? Neyðarástandi lýst yfir á Nýju-Kaledóníu eftir miklar óeirðir Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Hægriflokkar ná saman um myndun ríkisstjórnar Samið um kappræður í júní og september Fico ekki talinn í lífshættu Þróun ES-30 flugvélarinnar flutt frá Svíþjóð til Kaliforníu Þetta er vitað um árásarmanninn Biden skorar á Trump Forsætisráðherra Slóvakíu í lífshættu eftir skotárás Þverpólitískar tillögur um viðbrögð vegna gervigreindar FIFA byrjað að vinda ofan af umbótum eftir spillingarhneykslið Fulltrúar Talíbana á ráðstefnu í Ósló Fyrsta opinbera málverkið af konunginum Karli III afhjúpað í gær Gróðureldar ógna olíuvinnslumiðstöð í Kanada Gríðarleg leit gerð að mönnum sem frelsuðu fanga í Frakklandi Skriðdrekar Ísraelshers komnir inn í íbúðahverfi í Rafah Framámaður AfD sektaður fyrir að nota slagorð nasista Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Þorir að veðja bjór á að hún verði áfram forsætisráðherra Lokað á grein um barnadráp í Bretlandi Drápu fangaverði og hjálpuðu fanga að strjúka „Rússnesku lögin“ samþykkt í Georgíu Bendlaði Trump beint við þagnargreiðslurnar Losnar af réttargeðdeild eftir allt saman Sjá meira