Púkinn á fjósbitanum - Reynslusaga af OCD Árný Jóhannesdóttir skrifar 9. október 2016 11:00 Ég á vin. Vin sem er alltaf til staðar fyrir mig. Vin sem talar oftar en ekki fyrir mína hönd, svo oft að ég þekki raddirnar okkar ekki lengur í sundur. Hann minnir mig á að gera hluti, hversu oft ég á að gera þá og hvers vegna. Hann fræðir mig og sýnir mér hve hættulegur og erfiður heimurinn getur verið. Til að byrja með hjálpaði hann mér í skóla, hjálpaði mér að vera skipulögð. Hann var líka duglegur að fá mig til að taka til í herberginu, þvo á mér hendurnar, slökkva ljósin, stíga ekki á línurnar á gangstéttinni. En þessi vinur er í raun alls ekki vinur minn, hann er skugginn sem fylgir mér og segir mér að telja hvert einasta skref, snerta hluti ákveðið oft, þvo mér um hendurnar þar til mér er illt. Hann minnir mig á að ég sé ekki fullkomin, segir að ég sé feit, ljót, heimsk og ætti helst ekki að vera til, leiðréttir mál mitt, hlær að mér og sýnir mér allra ógeðslegustu hluti sem ég gæti hugsað mér en dulbýr það sem hugsanir, hugsanir sem ég tel sjálfa mig vera að hugsa. Ég tel mig mynda þessar hugsanir, hvers konar manneskja er ég? Gæti ég stolið úr búð, gæti ég drepið mann, ef ég fer út, gæti mér verið nauðgað? Ég reyni að hrista þessar hugsanir af mér, þetta gæti ekki gerst, mun ekki gerast, eða hvað? En þessi vinur sem er alls ekki vinur minn hættir ekki að tala, hugurinn fyllist af endalausum hugsunum sem ég sé mér ekki fært að losna við. Ég kvíði fyrir því að fara að sofa því þá er ekkert sem getur dempað raddirnar í höfðinu á mér, raddir sem eru í raun hugsanir mínar. Ég ligg í angist meðan vinurinn sem er ekki vinur minn hlær og heldur áfram að þylja upp það sem ég hræðist mest og þegar ég loks sofna dreymir mig oft það sem vinur minn talar um. Ég get ekki einbeitt mér í skólanum, hugsanirnar eru svo miklar en það eru líka svo margir hlutir sem ég þarf að gera, telja skrefin, 9x9x9x9, byrja á vinstri fæti, alls ekki stíga á línur, öll skref jafnlöng í sama takt. Ef ég kem við eitthvað með einum fingri verða allir fingurnir að snerta hlutinn líka og þá 9 sinnum, annars gerist eitthvað hræðilegt. Var slökkt á hellunni, slökkti ég ljósin í húsinu, gæti ég verið að eyða öllu rafmagninu á heimilinu og sett foreldra mína á hausinn með því? Peningarnir sem ég held á núna eru svo óhreinir, ég kasta þeim frá mér, fer inn á bað, þvæ á mér hendurnar sem ná ekki að hreinsast, eru nú orðnar rauðar og þurrar en vinurinn segir að ég sé ekki hrein. Þessi vinur minn sem er í raun alls enginn vinur er eins og púkinn á fjósbitanum, hann fitnar og styrkist þegar honum tekst að láta mér líða illa, hugsanirnar verða verri og erfiðari að leiða hjá sér en ef mér tekst að berjast gegn honum, annað hvort með því að leiða hugsanirnar hjá mér eða að hlýða ekki, þá grennist hann, verður magur og veikburða. Þessi púki er í mínu tilviki sjúkdómur sem ég hef þurft að glíma við síðan ég var lítil, sjúkdómur sem skilgreinir mig ekki sem manneskju en er þó mjög stór hluti af mér og mínu lífi. Sjúkdómurinn kallast Obsessive Compulsive Disorder eða OCD og veldur miklum þráhyggjuhugsunum og áráttuhegðun. Í mínu tilviki hefur sjúkdómurinn valdið því að ég hef einnig orðið þunglynd og átt í miklum vandamálum með heilbrigðar matarvenjur. Þessum sjúkdómi fylgir fyrst og fremst mikill kvíði, kvíði sem verður smám saman lamandi. Með því að skrifa um reynslu mína vil ég reyna að hjálpa þeim sem eru í sömu sporum, leitaðu þér hjálpar og stattu með sjálfum þér, ekki hlusta á púkann á fjósbitanum, leyfðu honum að finna fyrir því. Vertu sterk/ur!Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, nýstofnaðs geðfræðslufélags við Háskóla Íslands, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Minn maður mun standa í lappirnar Helgi Pétursson Skoðun Þetta snýst um orkuna Hildur Sif Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Neikvæða eða jákvæða hvata til að virkja fatlað fólk til atvinnuþátttöku ? Gunnar Alexander Ólafsson ,Sigurður Árnason Skoðun Hvalveiðar á Íslandi, löng saga spillingar og sérhagsmunatengsla Valgerður Árnadóttir Skoðun Halldór 26.05.2024 Halldór Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega Skoðun Lestarsamgöngur milli Reykjavíkur og Keflavíkurflugvallar Guðmundur Björnsson Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Af hverju er Baldur mitt val Ásta Kristín Sigurjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hví Halla Hrund? – Skyldulesning! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Neikvæða eða jákvæða hvata til að virkja fatlað fólk til atvinnuþátttöku ? Gunnar Alexander Ólafsson ,Sigurður Árnason skrifar Skoðun Minn maður mun standa í lappirnar Helgi Pétursson skrifar Skoðun Þetta snýst um orkuna Hildur Sif skrifar Skoðun Dýrmætt veganesti í forsetaembættið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er Baldur mitt val Ásta Kristín Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í djúpneti íslenskra stjórnmála Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Hvalveiðar á Íslandi, löng saga spillingar og sérhagsmunatengsla Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Lestarsamgöngur milli Reykjavíkur og Keflavíkurflugvallar Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Er sjálfvirknivæðing að stela störfum og framtíðar möguleikum hjá drengjum sem geta ekki lesið sér til gagns? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Jákvæðni á Bessastöðum Þorsteinn Magnússon skrifar Skoðun Ég styð Baldur sem næsta forseta! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðarmorðið á Gasa í tölum og hlutverk Íslands Ingólfur Shahin skrifar Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Pólítísk aflúsun Ólafur Þór Ólafsson skrifar Skoðun Að vaxa inn í framtíðina Viðar Hreinsson skrifar Skoðun A Letter of Encouragement for Voters of Foreign Origin. Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Sameiningaraflið Katrín Jakobsdóttir Kári Bjarnason skrifar Skoðun Snúningshurðin í ráðuneytinu Jón Kaldal skrifar Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hverjum treystum við fyrir fjöreggjunum okkar? skrifar Skoðun Stöndum í lappirnar! Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Gjöf sem gefur Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson skrifar Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Alþingi slátrar jafnræðisreglunni Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Málfarslöggan verk sín vann Ari Páll Kristinsson skrifar Sjá meira
Ég á vin. Vin sem er alltaf til staðar fyrir mig. Vin sem talar oftar en ekki fyrir mína hönd, svo oft að ég þekki raddirnar okkar ekki lengur í sundur. Hann minnir mig á að gera hluti, hversu oft ég á að gera þá og hvers vegna. Hann fræðir mig og sýnir mér hve hættulegur og erfiður heimurinn getur verið. Til að byrja með hjálpaði hann mér í skóla, hjálpaði mér að vera skipulögð. Hann var líka duglegur að fá mig til að taka til í herberginu, þvo á mér hendurnar, slökkva ljósin, stíga ekki á línurnar á gangstéttinni. En þessi vinur er í raun alls ekki vinur minn, hann er skugginn sem fylgir mér og segir mér að telja hvert einasta skref, snerta hluti ákveðið oft, þvo mér um hendurnar þar til mér er illt. Hann minnir mig á að ég sé ekki fullkomin, segir að ég sé feit, ljót, heimsk og ætti helst ekki að vera til, leiðréttir mál mitt, hlær að mér og sýnir mér allra ógeðslegustu hluti sem ég gæti hugsað mér en dulbýr það sem hugsanir, hugsanir sem ég tel sjálfa mig vera að hugsa. Ég tel mig mynda þessar hugsanir, hvers konar manneskja er ég? Gæti ég stolið úr búð, gæti ég drepið mann, ef ég fer út, gæti mér verið nauðgað? Ég reyni að hrista þessar hugsanir af mér, þetta gæti ekki gerst, mun ekki gerast, eða hvað? En þessi vinur sem er alls ekki vinur minn hættir ekki að tala, hugurinn fyllist af endalausum hugsunum sem ég sé mér ekki fært að losna við. Ég kvíði fyrir því að fara að sofa því þá er ekkert sem getur dempað raddirnar í höfðinu á mér, raddir sem eru í raun hugsanir mínar. Ég ligg í angist meðan vinurinn sem er ekki vinur minn hlær og heldur áfram að þylja upp það sem ég hræðist mest og þegar ég loks sofna dreymir mig oft það sem vinur minn talar um. Ég get ekki einbeitt mér í skólanum, hugsanirnar eru svo miklar en það eru líka svo margir hlutir sem ég þarf að gera, telja skrefin, 9x9x9x9, byrja á vinstri fæti, alls ekki stíga á línur, öll skref jafnlöng í sama takt. Ef ég kem við eitthvað með einum fingri verða allir fingurnir að snerta hlutinn líka og þá 9 sinnum, annars gerist eitthvað hræðilegt. Var slökkt á hellunni, slökkti ég ljósin í húsinu, gæti ég verið að eyða öllu rafmagninu á heimilinu og sett foreldra mína á hausinn með því? Peningarnir sem ég held á núna eru svo óhreinir, ég kasta þeim frá mér, fer inn á bað, þvæ á mér hendurnar sem ná ekki að hreinsast, eru nú orðnar rauðar og þurrar en vinurinn segir að ég sé ekki hrein. Þessi vinur minn sem er í raun alls enginn vinur er eins og púkinn á fjósbitanum, hann fitnar og styrkist þegar honum tekst að láta mér líða illa, hugsanirnar verða verri og erfiðari að leiða hjá sér en ef mér tekst að berjast gegn honum, annað hvort með því að leiða hugsanirnar hjá mér eða að hlýða ekki, þá grennist hann, verður magur og veikburða. Þessi púki er í mínu tilviki sjúkdómur sem ég hef þurft að glíma við síðan ég var lítil, sjúkdómur sem skilgreinir mig ekki sem manneskju en er þó mjög stór hluti af mér og mínu lífi. Sjúkdómurinn kallast Obsessive Compulsive Disorder eða OCD og veldur miklum þráhyggjuhugsunum og áráttuhegðun. Í mínu tilviki hefur sjúkdómurinn valdið því að ég hef einnig orðið þunglynd og átt í miklum vandamálum með heilbrigðar matarvenjur. Þessum sjúkdómi fylgir fyrst og fremst mikill kvíði, kvíði sem verður smám saman lamandi. Með því að skrifa um reynslu mína vil ég reyna að hjálpa þeim sem eru í sömu sporum, leitaðu þér hjálpar og stattu með sjálfum þér, ekki hlusta á púkann á fjósbitanum, leyfðu honum að finna fyrir því. Vertu sterk/ur!Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, nýstofnaðs geðfræðslufélags við Háskóla Íslands, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október.
Sanngjarnt lífeyriskerfi: Neikvæða eða jákvæða hvata til að virkja fatlað fólk til atvinnuþátttöku ? Gunnar Alexander Ólafsson ,Sigurður Árnason Skoðun
Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Neikvæða eða jákvæða hvata til að virkja fatlað fólk til atvinnuþátttöku ? Gunnar Alexander Ólafsson ,Sigurður Árnason skrifar
Skoðun Hvalveiðar á Íslandi, löng saga spillingar og sérhagsmunatengsla Valgerður Árnadóttir skrifar
Skoðun Er sjálfvirknivæðing að stela störfum og framtíðar möguleikum hjá drengjum sem geta ekki lesið sér til gagns? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Sanngjarnt lífeyriskerfi: Neikvæða eða jákvæða hvata til að virkja fatlað fólk til atvinnuþátttöku ? Gunnar Alexander Ólafsson ,Sigurður Árnason Skoðun
Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun