Deyr íslenskan stafrænum dauða? Stefán Árni Pálsson skrifar 18. nóvember 2014 16:30 Eiður Guðnason, Andri Már Hagalín, Hrafn Loftsson, Áslaug Arna og Svandís. Í fimmta þættinum af Brestum leitaði Lóa Pind Aldísardóttir svara við því hvort íslenskan sé í útrýmingarhættu. Komið hefur í ljós að íslenskan geti verið í háska eftir því sem talandi tæki, á borð við snjallsíma, verða fyrirferðarmeiri í lífi okkar. Það er mat 200 evrópskra sérfræðinga, sem greint hafa stöðu 30 Evrópumála að íslenska sé í næstmestri útrýmingarhættu í stafrænum heimi, á eftir maltnesku. 21 Evrópumál eru í útrýmingarhættu á stafrænni öld. Þingheimur, þvert á flokka, samþykkti í vor að skipa nefnd fólks sem á að skilgreina hvað þurfi að gera til að bjarga íslenskunni og hvað það kosti. „Við þurfum ákveðinn grunnpakka, talgreini sem skilur talmál og breytir í texta, forrit til að leiðrétta málfræðivillur og forrit til vélrænna þýðinga,“ segir Hrafn Loftsson, dósent við tölvunarfræðideild við Háskólann í Reykjavík. „Vandamálið er þá að ef fyrirtæki á Íslandi vill nýta sér talgreiningu þá getur fyrirtækið ekki gert það þar sem Google á það,“ sagði Hrafn í viðtali við Lóu í Brestum í gær. Hann bætti síðan við undir lok þáttarins að eftir um fimmtíu ár verði staðan orðin allt önnur. „Við munum hafa samskipti við tölvur með tali, það er alveg öruggt mál. Ef við getum ekki átt samskipti við tölvur á íslensku þá hljóta krakkar smá saman að skipta yfir í það tungumál sem gerir þeim kleift að eiga í samskiptum.“Hrafn LoftssonvísirRætt var við fjóra einstaklinga í þættinum og ræddu þeir stöðu íslenskunnar.Börn tala ensku í auknu mæli „Ég er nú svo heppin að hafa verið með krakka síðan 1984 og mitt yngsta barn er fætt árið 2000. Mér finnst það algjörlega skýrt að krakkar tala í auknu mæli ensku sín á milli,“ segir Svandís Svavarsdóttir, alþingismaður. „Mér finnst þetta vera breyting sem ég held að megi rekja til þess að sífellt meiri hluti af þeirra daglega lífi fer fram á ensku.“ „Enskan þrengir sér inn mjög fljótt og það er svo sem ekkert nýtt,“ segir Eiður Svanberg Guðnason, bloggari um íslenskt mál. „Ég hef alltaf hugsað það svoleiðis að ef íslenskan er töluð í grunnstoðum samfélagsins eins og í skólunum, að bækurnar séu á íslensku og í dómskerfinu þá myndi hún halda sér,“ segir Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, laganemi.Eiður Svanberg Guðnasonvísir„Síðan fór ég að kynna mér tæknina aðeins betur og sá að það er svo mikið að fara taka við. Það skipti svo rosalega miklu máli að íslenskan sé í einhverjum hluta þar líka. Auðvitað þarf ríkið að standa vörð um íslenskuna að einhverju leyti.“Sterkt verkfæri „Sterkt móðurmál er sterkt verkfæri til þess að verða góður rithöfundur eða góður pólitíkus eða hvað það er sem við viljum vera,“ sagði Svandís í þættinum. „Ég hef verið enskumælandi síðan ég var þriggja ára og ég skrifa á ensku. Ég valdi það einfaldlega útaf því að bókmenntir eru mun aðgengilegri á ensku og orðaforðinn er einfaldlega orðinn meiri,“ segir Andri Már Hagalín, rithöfundur.Andri Már HagalínvísirSvandís sagði að rannsóknir hefði sýnt að ef tungumál hætta að nýtast allstaðar í samfélaginu fari það að gefa eftir.Höfum ekkert val „Við eigum ekkert val, þetta er eitthvað sem við verðum að gera og við getum ekki sagt fyrirfram að þetta sé tapað stríð, ef við segjum að þetta sé tapað stríð þá erum við búin að tapa því,“ sagði Eiður um baráttuna um íslenska tungu. „Staða íslenskunar er í raun eins og loftlagsvandinn, fólk hugsar um þetta sem vandamál einhverstaðar í framtíðinni en þegar vandinn verður aðkallandi, þá verður kannski orðið of seint að grípa inn í,“ sagði Svandís. „Ég held að það sé mikilvægt að við lítum ekki bara á þetta sem útgjöld, þetta er líka fjárfesting í betra samfélagi.“ Brestir Tengdar fréttir Drepur snjallsíminn íslenskuna? Youtube og iPhone skilja ekki íslenskan hreim. 15. nóvember 2014 14:16 Fíkniefnalögreglan ekkert haft samband við mæðginin Mikið hefur verið rætt um mögulegan lækningamátt kannabis eftir að fréttaskýringaþátturinn Brestir fjallaði um málið í síðustu viku. 17. nóvember 2014 10:54 Sérfræðingar ósammála: „Kannabis veldur ekki geðklofa“ Fræðimenn eru ekki á alls kostar sammála um það hvort kannabis hafi skaðleg áhrif á fólk. 11. nóvember 2014 14:34 Heilaskurðlæknir um áhrif kannabisolíu: „Það er sama hvaðan gott kemur“ Í gær fjallaði fréttaskýringaþátturinn Brestir um mögulegan lækningamátt kannabis við krabbameini. 11. nóvember 2014 13:27 Vill vita hvort ráðherra geti leyft kannabis í lækningaskyni Jón Þór Ólafsson pírati vill vita hvort það þurfi að breyta lögum til að heimila læknum að ávísa kannabis í lækningaskyni. 13. nóvember 2014 10:10 Ætlar að opna kannabisbúð: „Ég veit að þetta verður lögleitt“ Ásgeir Daði Rúnarsson segist hafa hjálpað fimm sjúklingum til viðbótar með heimagerðri kannabisolíu. 17. nóvember 2014 20:30 Talandi tæki ógna stöðu íslenskunnar "Vandamálið er þá að ef fyrirtæki á Íslandi vill nýta sér talgreiningu þá getur fyrirtækið ekki gert það þar sem Google á það,“ segir Hrafn Loftsson, dósent í tölvunarfræði. 17. nóvember 2014 23:58 Mest lesið Biðst afsökunar en segist hvorki þuklari, flassari né dónakarl Erlent Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ Innlent „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Innlent Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Innlent Komst ekki heim frá Íran fyrr en mánuði eftir árásirnar Innlent Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Innlent „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Innlent Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Innlent Leita leiða til að kveða ranglega útgefnar sektir í kútinn Fréttir Segir eðlilegast að strandveiðiheimildir verði fyrir utan alla potta Innlent Fleiri fréttir Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Mögulegir Evróputollar á íslenskar vörur, lundastofn í rénun og Druslugangan Komst ekki heim frá Íran fyrr en mánuði eftir árásirnar Segir eðlilegast að strandveiðiheimildir verði fyrir utan alla potta Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Áfram gýs úr einum gíg „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Eldri borgarar í Vogum leiddu knattspyrnumenn inn á völlinn ESB leggur til tolla á Ísland: „Þetta er bara tillaga sem er á borðinu“ Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Vilja innlima Vesturbakkann og deilu um göngustíg lýkur með vöfflum Handtekinn vegna ólöglegs vopnaburðar Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Lögreglan leitar tveggja manna Frakkar viðurkenna Palestínu og stjórnarandstaðan á Alþingi mælist illa í nýrri könnun Óánægja með stjórnarandstöðuna eykst hressilega Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Hægt nokkuð á virkninni frá því í gærmorgun Sjá meira
Í fimmta þættinum af Brestum leitaði Lóa Pind Aldísardóttir svara við því hvort íslenskan sé í útrýmingarhættu. Komið hefur í ljós að íslenskan geti verið í háska eftir því sem talandi tæki, á borð við snjallsíma, verða fyrirferðarmeiri í lífi okkar. Það er mat 200 evrópskra sérfræðinga, sem greint hafa stöðu 30 Evrópumála að íslenska sé í næstmestri útrýmingarhættu í stafrænum heimi, á eftir maltnesku. 21 Evrópumál eru í útrýmingarhættu á stafrænni öld. Þingheimur, þvert á flokka, samþykkti í vor að skipa nefnd fólks sem á að skilgreina hvað þurfi að gera til að bjarga íslenskunni og hvað það kosti. „Við þurfum ákveðinn grunnpakka, talgreini sem skilur talmál og breytir í texta, forrit til að leiðrétta málfræðivillur og forrit til vélrænna þýðinga,“ segir Hrafn Loftsson, dósent við tölvunarfræðideild við Háskólann í Reykjavík. „Vandamálið er þá að ef fyrirtæki á Íslandi vill nýta sér talgreiningu þá getur fyrirtækið ekki gert það þar sem Google á það,“ sagði Hrafn í viðtali við Lóu í Brestum í gær. Hann bætti síðan við undir lok þáttarins að eftir um fimmtíu ár verði staðan orðin allt önnur. „Við munum hafa samskipti við tölvur með tali, það er alveg öruggt mál. Ef við getum ekki átt samskipti við tölvur á íslensku þá hljóta krakkar smá saman að skipta yfir í það tungumál sem gerir þeim kleift að eiga í samskiptum.“Hrafn LoftssonvísirRætt var við fjóra einstaklinga í þættinum og ræddu þeir stöðu íslenskunnar.Börn tala ensku í auknu mæli „Ég er nú svo heppin að hafa verið með krakka síðan 1984 og mitt yngsta barn er fætt árið 2000. Mér finnst það algjörlega skýrt að krakkar tala í auknu mæli ensku sín á milli,“ segir Svandís Svavarsdóttir, alþingismaður. „Mér finnst þetta vera breyting sem ég held að megi rekja til þess að sífellt meiri hluti af þeirra daglega lífi fer fram á ensku.“ „Enskan þrengir sér inn mjög fljótt og það er svo sem ekkert nýtt,“ segir Eiður Svanberg Guðnason, bloggari um íslenskt mál. „Ég hef alltaf hugsað það svoleiðis að ef íslenskan er töluð í grunnstoðum samfélagsins eins og í skólunum, að bækurnar séu á íslensku og í dómskerfinu þá myndi hún halda sér,“ segir Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, laganemi.Eiður Svanberg Guðnasonvísir„Síðan fór ég að kynna mér tæknina aðeins betur og sá að það er svo mikið að fara taka við. Það skipti svo rosalega miklu máli að íslenskan sé í einhverjum hluta þar líka. Auðvitað þarf ríkið að standa vörð um íslenskuna að einhverju leyti.“Sterkt verkfæri „Sterkt móðurmál er sterkt verkfæri til þess að verða góður rithöfundur eða góður pólitíkus eða hvað það er sem við viljum vera,“ sagði Svandís í þættinum. „Ég hef verið enskumælandi síðan ég var þriggja ára og ég skrifa á ensku. Ég valdi það einfaldlega útaf því að bókmenntir eru mun aðgengilegri á ensku og orðaforðinn er einfaldlega orðinn meiri,“ segir Andri Már Hagalín, rithöfundur.Andri Már HagalínvísirSvandís sagði að rannsóknir hefði sýnt að ef tungumál hætta að nýtast allstaðar í samfélaginu fari það að gefa eftir.Höfum ekkert val „Við eigum ekkert val, þetta er eitthvað sem við verðum að gera og við getum ekki sagt fyrirfram að þetta sé tapað stríð, ef við segjum að þetta sé tapað stríð þá erum við búin að tapa því,“ sagði Eiður um baráttuna um íslenska tungu. „Staða íslenskunar er í raun eins og loftlagsvandinn, fólk hugsar um þetta sem vandamál einhverstaðar í framtíðinni en þegar vandinn verður aðkallandi, þá verður kannski orðið of seint að grípa inn í,“ sagði Svandís. „Ég held að það sé mikilvægt að við lítum ekki bara á þetta sem útgjöld, þetta er líka fjárfesting í betra samfélagi.“
Brestir Tengdar fréttir Drepur snjallsíminn íslenskuna? Youtube og iPhone skilja ekki íslenskan hreim. 15. nóvember 2014 14:16 Fíkniefnalögreglan ekkert haft samband við mæðginin Mikið hefur verið rætt um mögulegan lækningamátt kannabis eftir að fréttaskýringaþátturinn Brestir fjallaði um málið í síðustu viku. 17. nóvember 2014 10:54 Sérfræðingar ósammála: „Kannabis veldur ekki geðklofa“ Fræðimenn eru ekki á alls kostar sammála um það hvort kannabis hafi skaðleg áhrif á fólk. 11. nóvember 2014 14:34 Heilaskurðlæknir um áhrif kannabisolíu: „Það er sama hvaðan gott kemur“ Í gær fjallaði fréttaskýringaþátturinn Brestir um mögulegan lækningamátt kannabis við krabbameini. 11. nóvember 2014 13:27 Vill vita hvort ráðherra geti leyft kannabis í lækningaskyni Jón Þór Ólafsson pírati vill vita hvort það þurfi að breyta lögum til að heimila læknum að ávísa kannabis í lækningaskyni. 13. nóvember 2014 10:10 Ætlar að opna kannabisbúð: „Ég veit að þetta verður lögleitt“ Ásgeir Daði Rúnarsson segist hafa hjálpað fimm sjúklingum til viðbótar með heimagerðri kannabisolíu. 17. nóvember 2014 20:30 Talandi tæki ógna stöðu íslenskunnar "Vandamálið er þá að ef fyrirtæki á Íslandi vill nýta sér talgreiningu þá getur fyrirtækið ekki gert það þar sem Google á það,“ segir Hrafn Loftsson, dósent í tölvunarfræði. 17. nóvember 2014 23:58 Mest lesið Biðst afsökunar en segist hvorki þuklari, flassari né dónakarl Erlent Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ Innlent „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Innlent Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Innlent Komst ekki heim frá Íran fyrr en mánuði eftir árásirnar Innlent Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Innlent „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Innlent Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Innlent Leita leiða til að kveða ranglega útgefnar sektir í kútinn Fréttir Segir eðlilegast að strandveiðiheimildir verði fyrir utan alla potta Innlent Fleiri fréttir Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Mögulegir Evróputollar á íslenskar vörur, lundastofn í rénun og Druslugangan Komst ekki heim frá Íran fyrr en mánuði eftir árásirnar Segir eðlilegast að strandveiðiheimildir verði fyrir utan alla potta Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Áfram gýs úr einum gíg „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Eldri borgarar í Vogum leiddu knattspyrnumenn inn á völlinn ESB leggur til tolla á Ísland: „Þetta er bara tillaga sem er á borðinu“ Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Vilja innlima Vesturbakkann og deilu um göngustíg lýkur með vöfflum Handtekinn vegna ólöglegs vopnaburðar Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Lögreglan leitar tveggja manna Frakkar viðurkenna Palestínu og stjórnarandstaðan á Alþingi mælist illa í nýrri könnun Óánægja með stjórnarandstöðuna eykst hressilega Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Hægt nokkuð á virkninni frá því í gærmorgun Sjá meira
Drepur snjallsíminn íslenskuna? Youtube og iPhone skilja ekki íslenskan hreim. 15. nóvember 2014 14:16
Fíkniefnalögreglan ekkert haft samband við mæðginin Mikið hefur verið rætt um mögulegan lækningamátt kannabis eftir að fréttaskýringaþátturinn Brestir fjallaði um málið í síðustu viku. 17. nóvember 2014 10:54
Sérfræðingar ósammála: „Kannabis veldur ekki geðklofa“ Fræðimenn eru ekki á alls kostar sammála um það hvort kannabis hafi skaðleg áhrif á fólk. 11. nóvember 2014 14:34
Heilaskurðlæknir um áhrif kannabisolíu: „Það er sama hvaðan gott kemur“ Í gær fjallaði fréttaskýringaþátturinn Brestir um mögulegan lækningamátt kannabis við krabbameini. 11. nóvember 2014 13:27
Vill vita hvort ráðherra geti leyft kannabis í lækningaskyni Jón Þór Ólafsson pírati vill vita hvort það þurfi að breyta lögum til að heimila læknum að ávísa kannabis í lækningaskyni. 13. nóvember 2014 10:10
Ætlar að opna kannabisbúð: „Ég veit að þetta verður lögleitt“ Ásgeir Daði Rúnarsson segist hafa hjálpað fimm sjúklingum til viðbótar með heimagerðri kannabisolíu. 17. nóvember 2014 20:30
Talandi tæki ógna stöðu íslenskunnar "Vandamálið er þá að ef fyrirtæki á Íslandi vill nýta sér talgreiningu þá getur fyrirtækið ekki gert það þar sem Google á það,“ segir Hrafn Loftsson, dósent í tölvunarfræði. 17. nóvember 2014 23:58