Peningar eða réttindi Áslaug Ýr Hjartardóttir skrifar 25. september 2013 06:00 Margt fólk gerir sér ekki grein fyrir því hvað það er að vera með sjón- eða heyrnarskerðingu, hvað þá hvorutveggja. Það er hins vegar staðreynd að fólk með slíka fötlun er í stöðugri hættu á að einangrast. Þess vegna er mikilvægt að styðja við það og veita m.a. þá þjónustu sem þetta fólk þarf til að geta tekið þátt í samfélaginu og lifað sjálfstæðu lífi. Ein af þessum þjónustum er túlkaþjónustan sem Samskiptamiðstöð heyrnarlausra og heyrnarskertra annast (SHH). Ég, sem daufblindur einstaklingur, notast mikið við túlkaþjónustuna sem er mér mikils virði. Túlkaþjónustan hjálpar mér ekki aðeins í samskiptum við heyrandi fólk heldur líka við heyrnarlausa. Ástæðan er sú að ég er ekki bara heyrnarlaus heldur sé ég líka illa og sé ekki táknmál nema það sé armslengd frá mér. Ég get því hvorki átt í samskiptum við fólk sem notar ekki táknmál né tekið þátt í umræðum á táknmáli þar sem fleiri en tveir ræða saman. Til gamans má líka benda á að á aðalfundum Fjólu, félags fólks með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, er ávallt að finna þó nokkra millitúlka, en félagsstarfsemi félagsins getur eiginlega ekkert gengið án túlkaþjónustunnar, nema þá ef aðrir en daufblindir sjálfir myndu annast félagið. En hver borgar fyrir táknmálstúlka?Þjakandi óöryggi Eins og fyrr var getið sér SHH um túlkaþjónustuna. Í 4. gr. reglugerðar SHH stendur m.a. að SHH sjái um að veita táknmálstúlkaþjónustu annaðhvort gegn gjaldi eða endurgjaldslaust. Það þýðir að við þurfum annaðhvort að borga fyrir þessa þjónustu eða ekki. Það hefur verið tryggt að heyrnarlausir fá táknmálstúlkun í námi og þegar hitta þarf lækni. En ég ætla svo sem ekki að lýsa því í smáatriðum heldur beina athyglinni að annars konar túlkun, nefnilega félagslegri táknmálstúlkun. Með því er átt við táknmálstúlkun í daglegu lífi s.s. til að hringja, fara á fundi, fara á námskeið, taka þátt í klúbbastarfi, fara til einkaþjálfara o.s.frv. Sérstakur sjóður greiðir fyrir þessa þjónustu, svokallaður Félagslegur sjóður eða Þorgerðarsjóður. Þessi sjóður hefur algjörlega bjargað lífi mínu en vegna hans get ég tekið þátt í félagslífi og lifað sjálfstæðu lífi. Ég get nefnilega ekki tekið þátt í neinu félagsstarfi án millitúlkunar og ef þessi sjóður hefði ekki verið væri ég fyrir löngu búin að einangrast, loka mig inni og sjálfsagt komin með brenglaða sjálfsmynd og þjakandi óöryggi.Heimurinn hrundi En svo gerðist nokkuð sem varð til þess að heimurinn hrundi. Félagslegi sjóðurinn varð tómur. SHH bað mennta- og menningamálaráðuneytið um meiri peninga, þar sem ráðuneytið sér um fjárveitingarnar, en þeirri beiðni var synjað. Þetta tók kannski bara fimm mínútur, þ.e. að synja beiðninni, en á þessum örfáu mínútum datt brúin á milli mín og umheimsins í sundur og mér var bara fleygt út í horn þar sem ég má dúsa í rúma fjóra mánuði. Ég fæ kannski túlkun í skólanum en það hljóta allir að vera sammála mér um að maður getur ekki bara lifað á skóla einum saman, fyrir utan heimilið. Ég vil geta gert hluti eins og aðrir unglingar, tekið þátt í félagsstarfi, farið í veislur, skellt mér á spennandi námskeið… Já, ég er ekki nema 17 og lífið bara rétt að byrja. Nú þyrfti ég að eyða helling af sparifénu mínu fyrir ekki nema korters afnot af þessari þjónustu en hvaða 17 ára námsmaður á nógan pening til að borga fyrir táknmálstúlkun í rúma fjóra mánuði? Þetta kalla ég einu orði mismunun. Mér líður eins og mér hafi verið útskúfað úr samfélaginu í fjóra mánuði, bara út af því sem ég er. Í Sáttmála Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks stendur m.a. í 3. gr. að mismunun sé ekki liðin. Af hverju á það ekki við um mig? Ísland hefur kannski ekki enn þá undirritað þennan sáttmála en það breytir ekki þeirri staðreynd að til eru viðurkennd lög um réttindi fatlaðs fólks. Ég ætla ekki að telja upp allt sem stendur í sáttmálanum, hægt er að lesa hann á netinu, t.d. á heimasíðu Blindrafélagsins, blind.is. En af hverju bý ég við mismunun? Hvort skiptir meira máli, peningar eða réttindi okkar? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Margt fólk gerir sér ekki grein fyrir því hvað það er að vera með sjón- eða heyrnarskerðingu, hvað þá hvorutveggja. Það er hins vegar staðreynd að fólk með slíka fötlun er í stöðugri hættu á að einangrast. Þess vegna er mikilvægt að styðja við það og veita m.a. þá þjónustu sem þetta fólk þarf til að geta tekið þátt í samfélaginu og lifað sjálfstæðu lífi. Ein af þessum þjónustum er túlkaþjónustan sem Samskiptamiðstöð heyrnarlausra og heyrnarskertra annast (SHH). Ég, sem daufblindur einstaklingur, notast mikið við túlkaþjónustuna sem er mér mikils virði. Túlkaþjónustan hjálpar mér ekki aðeins í samskiptum við heyrandi fólk heldur líka við heyrnarlausa. Ástæðan er sú að ég er ekki bara heyrnarlaus heldur sé ég líka illa og sé ekki táknmál nema það sé armslengd frá mér. Ég get því hvorki átt í samskiptum við fólk sem notar ekki táknmál né tekið þátt í umræðum á táknmáli þar sem fleiri en tveir ræða saman. Til gamans má líka benda á að á aðalfundum Fjólu, félags fólks með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, er ávallt að finna þó nokkra millitúlka, en félagsstarfsemi félagsins getur eiginlega ekkert gengið án túlkaþjónustunnar, nema þá ef aðrir en daufblindir sjálfir myndu annast félagið. En hver borgar fyrir táknmálstúlka?Þjakandi óöryggi Eins og fyrr var getið sér SHH um túlkaþjónustuna. Í 4. gr. reglugerðar SHH stendur m.a. að SHH sjái um að veita táknmálstúlkaþjónustu annaðhvort gegn gjaldi eða endurgjaldslaust. Það þýðir að við þurfum annaðhvort að borga fyrir þessa þjónustu eða ekki. Það hefur verið tryggt að heyrnarlausir fá táknmálstúlkun í námi og þegar hitta þarf lækni. En ég ætla svo sem ekki að lýsa því í smáatriðum heldur beina athyglinni að annars konar túlkun, nefnilega félagslegri táknmálstúlkun. Með því er átt við táknmálstúlkun í daglegu lífi s.s. til að hringja, fara á fundi, fara á námskeið, taka þátt í klúbbastarfi, fara til einkaþjálfara o.s.frv. Sérstakur sjóður greiðir fyrir þessa þjónustu, svokallaður Félagslegur sjóður eða Þorgerðarsjóður. Þessi sjóður hefur algjörlega bjargað lífi mínu en vegna hans get ég tekið þátt í félagslífi og lifað sjálfstæðu lífi. Ég get nefnilega ekki tekið þátt í neinu félagsstarfi án millitúlkunar og ef þessi sjóður hefði ekki verið væri ég fyrir löngu búin að einangrast, loka mig inni og sjálfsagt komin með brenglaða sjálfsmynd og þjakandi óöryggi.Heimurinn hrundi En svo gerðist nokkuð sem varð til þess að heimurinn hrundi. Félagslegi sjóðurinn varð tómur. SHH bað mennta- og menningamálaráðuneytið um meiri peninga, þar sem ráðuneytið sér um fjárveitingarnar, en þeirri beiðni var synjað. Þetta tók kannski bara fimm mínútur, þ.e. að synja beiðninni, en á þessum örfáu mínútum datt brúin á milli mín og umheimsins í sundur og mér var bara fleygt út í horn þar sem ég má dúsa í rúma fjóra mánuði. Ég fæ kannski túlkun í skólanum en það hljóta allir að vera sammála mér um að maður getur ekki bara lifað á skóla einum saman, fyrir utan heimilið. Ég vil geta gert hluti eins og aðrir unglingar, tekið þátt í félagsstarfi, farið í veislur, skellt mér á spennandi námskeið… Já, ég er ekki nema 17 og lífið bara rétt að byrja. Nú þyrfti ég að eyða helling af sparifénu mínu fyrir ekki nema korters afnot af þessari þjónustu en hvaða 17 ára námsmaður á nógan pening til að borga fyrir táknmálstúlkun í rúma fjóra mánuði? Þetta kalla ég einu orði mismunun. Mér líður eins og mér hafi verið útskúfað úr samfélaginu í fjóra mánuði, bara út af því sem ég er. Í Sáttmála Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks stendur m.a. í 3. gr. að mismunun sé ekki liðin. Af hverju á það ekki við um mig? Ísland hefur kannski ekki enn þá undirritað þennan sáttmála en það breytir ekki þeirri staðreynd að til eru viðurkennd lög um réttindi fatlaðs fólks. Ég ætla ekki að telja upp allt sem stendur í sáttmálanum, hægt er að lesa hann á netinu, t.d. á heimasíðu Blindrafélagsins, blind.is. En af hverju bý ég við mismunun? Hvort skiptir meira máli, peningar eða réttindi okkar?
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun