Rangfærslum framkvæmdastjóra Íbúðalánasjóðs svarað Helgi Teitur Helgason skrifar 7. júní 2012 06:00 Framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs hefur bæði í viðtali við vefritið Smuguna 1. júní og Fréttablaðið 4. júní rangtúlkað stöðu á íbúðalánamarkaði með þeim hætti að ekki er hægt að láta því ósvarað. Á Smugunni er eftir honum haft að bankar „lokki fólk í gildru" með lágum breytilegum vöxtum og að lánveitingar með óverðtryggðum vöxtum og stuttri bindingu séu óábyrgar og til þess fallnar að koma viðskiptavinum í vandræði. Bestu viðskiptavinirnir séu „pikkaðir" í viðskipti með skuldbindingu til langs tíma og að því er virðist á þeim forsendum að viðskiptavinirnir viti sjálfir ekki hvað þeir séu að gera, um leið og hann gengur út frá hækkun vaxta til framtíðar. Hann er, með öðrum orðum, að saka aðra á íbúðalánamarkaði um að beita blekkingum. Í Fréttablaðinu kveður við svipaðan tón, lántakendur eru varaðir við óverðtryggðum lánum og þeir sagðir grandalausir um áhrif þeirra. Þar er gagnrýnin klædd í umbúðir sem sýna eiga sérstaka umhyggju Íbúðalánasjóðs í garð neytenda. Við þetta er margt að athuga. 1. Fastir vextir óverðtryggðra íbúðalána hjá bönkum eru bundnir til þriggja eða fimm ára og liggur það þ.a.l. fyrir hvernig greiðslubyrði lánanna verður í þann tíma. Að binditíma vaxtanna loknum, getur viðskiptavinurinn sjálfur ákveðið framhaldið. Hann getur valið að binda lánið áfram til sama tíma á föstum óverðtryggðum vöxtum, breytt tíma bindingarinnar telji hann það betra, eða þá ákveðið að skipta í verðtryggt lán. Slíkar breytingar kosta hann ekkert. Áhætta viðskiptavina er þannig fyrirsjáanleg að því marki sem hún hreinlega getur verið það. 2. Óverðtryggðir vextir endurspegla verðbólgu í landinu. Meginreglan er því sú að þeir hækka þegar verðbólga hækkar og öfugt. Þetta er öllum ljóst og enginn heldur öðru fram. Neytendur eiga þess nú kost með þessum nýju íbúðalánum að bregðast við því þegar bindingunni lýkur, öfugt við það sem forsvarsmaður Íbúðalánasjóðs virðist telja. 3. Það vekur einnig undrun hvernig framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs getur talað fyrir hag neytenda þegar hann býður sjálfur eingöngu verðtryggð lán með mun hærri vöxtum en bankar gera. Landsbankinn býður nú verðtryggð lán til íbúðakaupa með 3,75% vöxtum. Íbúðalánasjóður býður lægst 4,20%. Þetta þýðir með öðrum orðum að jafnvel þó svo að viðskiptavinir Landsbankans myndu ekki sætta sig við óverðtryggða vexti eftir að bindingu þeirra lyki eftir þrjú eða fimm ár, þá gætu þeir fengið mun betri verðtryggð kjör í bankanum sínum en hjá Íbúðalánasjóði – og það er ekkert uppgreiðslugjald hjá Landsbankanum ólíkt því sem er hjá Íbúðalánasjóði. 4. Framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs ætlar sjálfur að bjóða óverðtryggð lán sem tæplega verða á betri kjörum en þegar bjóðast. Þau verða fjármögnuð með sértryggðum skuldabréfum, nákvæmlega eins og bankar gera eða hyggjast gera. Þessi skoðun framkvæmdastjórans á óverðtryggðum íbúðalánum vekur því undrun, því varla býður maður það með annarri hendinni sem maður ráðleggur fólki frá með hinni. Rekstur og tilvist Íbúðalánasjóðs hlýtur að vera umhugsunarefni fyrir Íslendinga. Alkunna er að sjóðurinn er illa staddur, svo ekki sé meira sagt, hann er rekinn með aðfinnsluverðri ríkisábyrgð, en býður þrátt fyrir það lökust kjör á markaði og það virðist taka sjóðinn heila eilífð að bjóða þær vörur sem markaðurinn kallar eftir. Að auki hefur hann enga burði til að takast á við skuldavanda lántakenda sinna og þvælist fyrir í hvert sinn sem reynt er að hrinda í framkvæmd aðgerðum á því sviðinu. Í stað þess að bretta upp ermar kýs svo framkvæmdastjóri hans að koma fram með órökstuddar dylgjur um skaðsemi tiltekinna lánategunda fyrir viðskiptavini, sem allar miða að því sem viðskiptavinir kalla eftir – að eiga val. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Samkeppnin tryggir hag neytenda Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Sjá meira
Framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs hefur bæði í viðtali við vefritið Smuguna 1. júní og Fréttablaðið 4. júní rangtúlkað stöðu á íbúðalánamarkaði með þeim hætti að ekki er hægt að láta því ósvarað. Á Smugunni er eftir honum haft að bankar „lokki fólk í gildru" með lágum breytilegum vöxtum og að lánveitingar með óverðtryggðum vöxtum og stuttri bindingu séu óábyrgar og til þess fallnar að koma viðskiptavinum í vandræði. Bestu viðskiptavinirnir séu „pikkaðir" í viðskipti með skuldbindingu til langs tíma og að því er virðist á þeim forsendum að viðskiptavinirnir viti sjálfir ekki hvað þeir séu að gera, um leið og hann gengur út frá hækkun vaxta til framtíðar. Hann er, með öðrum orðum, að saka aðra á íbúðalánamarkaði um að beita blekkingum. Í Fréttablaðinu kveður við svipaðan tón, lántakendur eru varaðir við óverðtryggðum lánum og þeir sagðir grandalausir um áhrif þeirra. Þar er gagnrýnin klædd í umbúðir sem sýna eiga sérstaka umhyggju Íbúðalánasjóðs í garð neytenda. Við þetta er margt að athuga. 1. Fastir vextir óverðtryggðra íbúðalána hjá bönkum eru bundnir til þriggja eða fimm ára og liggur það þ.a.l. fyrir hvernig greiðslubyrði lánanna verður í þann tíma. Að binditíma vaxtanna loknum, getur viðskiptavinurinn sjálfur ákveðið framhaldið. Hann getur valið að binda lánið áfram til sama tíma á föstum óverðtryggðum vöxtum, breytt tíma bindingarinnar telji hann það betra, eða þá ákveðið að skipta í verðtryggt lán. Slíkar breytingar kosta hann ekkert. Áhætta viðskiptavina er þannig fyrirsjáanleg að því marki sem hún hreinlega getur verið það. 2. Óverðtryggðir vextir endurspegla verðbólgu í landinu. Meginreglan er því sú að þeir hækka þegar verðbólga hækkar og öfugt. Þetta er öllum ljóst og enginn heldur öðru fram. Neytendur eiga þess nú kost með þessum nýju íbúðalánum að bregðast við því þegar bindingunni lýkur, öfugt við það sem forsvarsmaður Íbúðalánasjóðs virðist telja. 3. Það vekur einnig undrun hvernig framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs getur talað fyrir hag neytenda þegar hann býður sjálfur eingöngu verðtryggð lán með mun hærri vöxtum en bankar gera. Landsbankinn býður nú verðtryggð lán til íbúðakaupa með 3,75% vöxtum. Íbúðalánasjóður býður lægst 4,20%. Þetta þýðir með öðrum orðum að jafnvel þó svo að viðskiptavinir Landsbankans myndu ekki sætta sig við óverðtryggða vexti eftir að bindingu þeirra lyki eftir þrjú eða fimm ár, þá gætu þeir fengið mun betri verðtryggð kjör í bankanum sínum en hjá Íbúðalánasjóði – og það er ekkert uppgreiðslugjald hjá Landsbankanum ólíkt því sem er hjá Íbúðalánasjóði. 4. Framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs ætlar sjálfur að bjóða óverðtryggð lán sem tæplega verða á betri kjörum en þegar bjóðast. Þau verða fjármögnuð með sértryggðum skuldabréfum, nákvæmlega eins og bankar gera eða hyggjast gera. Þessi skoðun framkvæmdastjórans á óverðtryggðum íbúðalánum vekur því undrun, því varla býður maður það með annarri hendinni sem maður ráðleggur fólki frá með hinni. Rekstur og tilvist Íbúðalánasjóðs hlýtur að vera umhugsunarefni fyrir Íslendinga. Alkunna er að sjóðurinn er illa staddur, svo ekki sé meira sagt, hann er rekinn með aðfinnsluverðri ríkisábyrgð, en býður þrátt fyrir það lökust kjör á markaði og það virðist taka sjóðinn heila eilífð að bjóða þær vörur sem markaðurinn kallar eftir. Að auki hefur hann enga burði til að takast á við skuldavanda lántakenda sinna og þvælist fyrir í hvert sinn sem reynt er að hrinda í framkvæmd aðgerðum á því sviðinu. Í stað þess að bretta upp ermar kýs svo framkvæmdastjóri hans að koma fram með órökstuddar dylgjur um skaðsemi tiltekinna lánategunda fyrir viðskiptavini, sem allar miða að því sem viðskiptavinir kalla eftir – að eiga val.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun