Ástarbréf Seðlabankans voru þyngsta höggið í hruninu 23. júní 2011 09:43 Samkvæmt OECD er beinn kostnaður íslenska ríkisins vegna bankahrunsins 2008 sá mesti sem nokkuð ríki tók á sig í bankahruninu, að írska ríkinu undanskildu. Segir stofnunin að þyngsta höggið hafi átt sér stað nokkuð fyrir hrun sem var þegar Seðlabanki Íslands lánaði gömlu bönkunum gegn veði af vafasömum gæðum, ástarbréfin svokölluðu, sem aðallega voru kröfur á aðra íslenska banka. Var þar verið að veðja á að bankarnir kæmust í gegnum storminn. Fjallað er um málið í Morgunkorni greiningar Íslandsbanka. Þar segir að tap vegna þessara lána og skuldabréfa bankanna sem ríkissjóður átti nam 12,9% af landsframleiðslu og þar af var 11,1 prósenta vegna lána Seðlabankans. Til viðbótar er kostnaður vegna innlánstrygginga metið á 1,5% af landsframleiðslu. Þegar við er bætt hreinum kostnaði við endurfjármögnun bankakerfisins upp á 3,8% af landsframleiðslu og kostnaði við endurfjármögnun Íbúðalánasjóðs upp á 2,1% af landsframleiðslu fer matið á beinum kostnaði ríkisins vegna bankahrunsins upp í 20% af landsframleiðslu. Írska ríkið trónir á toppnum í þessum samanburði með kostnað upp á 49% af landsframleiðslu og á eftir okkur kemur Holland með kostnað upp á 12% af landsframleiðslu. Kemur þetta fram í skýrslu OECD um íslensk efnahagsmál sem birt var fyrr í vikunni. OECD bendir á að hrunið sýni mikilvægi þess að skuldastaða ríkissjóðs sé góð. Slíkt gerir ríkissjóði kleift að mæta óvæntum efnahagslegum áföllum. Fyrir hrun var skuldastaða íslenska ríkisins afar góð í alþjóðlegum samanburði en hreinar skuldir voru nánast engar. Var búið að lækka skuldir með m.a. sölu ríkiseigna og rekstrarafgangi. Stór hluti tekna ríkissjóðs byggði hins vegar á hinu ofvaxna bankakerfi, gríðarlegum viðskiptahalla og almennt af þenslunni í hagkerfinu. Tekjuhlið ríkisfjármála skrapp því hratt saman í hruninu á sama tíma og útgjöld jukust til muna, þá m.a. vegna atvinnuleysis og vaxtakostnaðar. Fóru ríkisfjármálin úr afgangi árið 2007 í halla upp á 10% af landsframleiðslu árið 2009 og aðallega vegna samdráttar í tekjum. Þessi mikli halli ásamt taps vegna erlendra skulda juku hreinar skuldir ríkissjóðs úr því að vera nálægt engar í lok árs 2007 í að vera 40% af landsframleiðslu í lok árs 2009. Aukningin í heildarskuldum ríkissjóðs var 30 prósentustigum meiri þar sem ráðist var í verulegar lántökur til að styrkja gjaldeyrisvarasjóð Seðlabankans og til að endurfjármagna bankanna. Tölur þessar innihalda ekki kostnaðinn vegna Icesave en OECD telur að hann geti orðið um 3% af landsframleiðslu. Að mati OECD er ríkissjóður á réttri leið með að draga úr fjárlagahallanum sem áætlaður er undir 3% af landsframleiðslu í ár. Reiknar stofnunin með smávægilegum afgangi árið 2013 og að þá verði farið að vinda ofan af þeim skuldum sem söfnuðust í hruninu. Telur OECD að markmið ríkisfjármála um að heildarskuldir haldist innan við 60% af landsframleiðslu geti verið í höfn árið 2020. Mest lesið Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Viðskipti innlent Stígur til hliðar vegna „ólíkrar sýnar“ á breytingar Viðskipti innlent Davíð nýr framkvæmdastjóri áfangastaða hjá Arctic Adventures Viðskipti innlent Íbúðum í byggingu fækkar Viðskipti innlent Hótar Kanadamönnum hærri tollgjöldum Viðskipti erlent Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Viðskipti innlent Selja Lagarfoss með tæplega hálfs milljarðs tapi Viðskipti innlent Segir búið að „dauðadæma Vefjuna“ vegna ummæla Reynis Viðskipti innlent Um forvitna yfirmanninn Atvinnulíf Fleiri fréttir Stígur til hliðar vegna „ólíkrar sýnar“ á breytingar Davíð nýr framkvæmdastjóri áfangastaða hjá Arctic Adventures Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Íbúðum í byggingu fækkar Selja Lagarfoss með tæplega hálfs milljarðs tapi Ójafnrétti að konur þurfi að ganga á veikindarétt vegna barneigna Fyrirtæki í vopnaframleiðslu eru á rauðum lista Völdu Noreg fram yfir Ísland þrátt fyrir að besta lausnin væri hér Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Engin U-beygja hjá Play Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Spá umtalsverðum samdrætti í byggingu nýrra íbúða Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Farþegum til landsins fjölgaði um tuttugu prósent Kvika hafi grætt töluvert á því að hafna upphaflegum tilboðum „Sem betur fer eru aðrir fiskar í sjónum“ Arion og Kvika í samrunaviðræður Eyþór hættur sem framkvæmdastjóri Hopp Svona munu stækkuð Skógarböð og hótel líta út Skrautleg saga laganna hans Bubba Sætta sig ekki við höfnun Kviku Sjá meira
Samkvæmt OECD er beinn kostnaður íslenska ríkisins vegna bankahrunsins 2008 sá mesti sem nokkuð ríki tók á sig í bankahruninu, að írska ríkinu undanskildu. Segir stofnunin að þyngsta höggið hafi átt sér stað nokkuð fyrir hrun sem var þegar Seðlabanki Íslands lánaði gömlu bönkunum gegn veði af vafasömum gæðum, ástarbréfin svokölluðu, sem aðallega voru kröfur á aðra íslenska banka. Var þar verið að veðja á að bankarnir kæmust í gegnum storminn. Fjallað er um málið í Morgunkorni greiningar Íslandsbanka. Þar segir að tap vegna þessara lána og skuldabréfa bankanna sem ríkissjóður átti nam 12,9% af landsframleiðslu og þar af var 11,1 prósenta vegna lána Seðlabankans. Til viðbótar er kostnaður vegna innlánstrygginga metið á 1,5% af landsframleiðslu. Þegar við er bætt hreinum kostnaði við endurfjármögnun bankakerfisins upp á 3,8% af landsframleiðslu og kostnaði við endurfjármögnun Íbúðalánasjóðs upp á 2,1% af landsframleiðslu fer matið á beinum kostnaði ríkisins vegna bankahrunsins upp í 20% af landsframleiðslu. Írska ríkið trónir á toppnum í þessum samanburði með kostnað upp á 49% af landsframleiðslu og á eftir okkur kemur Holland með kostnað upp á 12% af landsframleiðslu. Kemur þetta fram í skýrslu OECD um íslensk efnahagsmál sem birt var fyrr í vikunni. OECD bendir á að hrunið sýni mikilvægi þess að skuldastaða ríkissjóðs sé góð. Slíkt gerir ríkissjóði kleift að mæta óvæntum efnahagslegum áföllum. Fyrir hrun var skuldastaða íslenska ríkisins afar góð í alþjóðlegum samanburði en hreinar skuldir voru nánast engar. Var búið að lækka skuldir með m.a. sölu ríkiseigna og rekstrarafgangi. Stór hluti tekna ríkissjóðs byggði hins vegar á hinu ofvaxna bankakerfi, gríðarlegum viðskiptahalla og almennt af þenslunni í hagkerfinu. Tekjuhlið ríkisfjármála skrapp því hratt saman í hruninu á sama tíma og útgjöld jukust til muna, þá m.a. vegna atvinnuleysis og vaxtakostnaðar. Fóru ríkisfjármálin úr afgangi árið 2007 í halla upp á 10% af landsframleiðslu árið 2009 og aðallega vegna samdráttar í tekjum. Þessi mikli halli ásamt taps vegna erlendra skulda juku hreinar skuldir ríkissjóðs úr því að vera nálægt engar í lok árs 2007 í að vera 40% af landsframleiðslu í lok árs 2009. Aukningin í heildarskuldum ríkissjóðs var 30 prósentustigum meiri þar sem ráðist var í verulegar lántökur til að styrkja gjaldeyrisvarasjóð Seðlabankans og til að endurfjármagna bankanna. Tölur þessar innihalda ekki kostnaðinn vegna Icesave en OECD telur að hann geti orðið um 3% af landsframleiðslu. Að mati OECD er ríkissjóður á réttri leið með að draga úr fjárlagahallanum sem áætlaður er undir 3% af landsframleiðslu í ár. Reiknar stofnunin með smávægilegum afgangi árið 2013 og að þá verði farið að vinda ofan af þeim skuldum sem söfnuðust í hruninu. Telur OECD að markmið ríkisfjármála um að heildarskuldir haldist innan við 60% af landsframleiðslu geti verið í höfn árið 2020.
Mest lesið Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Viðskipti innlent Stígur til hliðar vegna „ólíkrar sýnar“ á breytingar Viðskipti innlent Davíð nýr framkvæmdastjóri áfangastaða hjá Arctic Adventures Viðskipti innlent Íbúðum í byggingu fækkar Viðskipti innlent Hótar Kanadamönnum hærri tollgjöldum Viðskipti erlent Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Viðskipti innlent Selja Lagarfoss með tæplega hálfs milljarðs tapi Viðskipti innlent Segir búið að „dauðadæma Vefjuna“ vegna ummæla Reynis Viðskipti innlent Um forvitna yfirmanninn Atvinnulíf Fleiri fréttir Stígur til hliðar vegna „ólíkrar sýnar“ á breytingar Davíð nýr framkvæmdastjóri áfangastaða hjá Arctic Adventures Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Íbúðum í byggingu fækkar Selja Lagarfoss með tæplega hálfs milljarðs tapi Ójafnrétti að konur þurfi að ganga á veikindarétt vegna barneigna Fyrirtæki í vopnaframleiðslu eru á rauðum lista Völdu Noreg fram yfir Ísland þrátt fyrir að besta lausnin væri hér Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Engin U-beygja hjá Play Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Spá umtalsverðum samdrætti í byggingu nýrra íbúða Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Farþegum til landsins fjölgaði um tuttugu prósent Kvika hafi grætt töluvert á því að hafna upphaflegum tilboðum „Sem betur fer eru aðrir fiskar í sjónum“ Arion og Kvika í samrunaviðræður Eyþór hættur sem framkvæmdastjóri Hopp Svona munu stækkuð Skógarböð og hótel líta út Skrautleg saga laganna hans Bubba Sætta sig ekki við höfnun Kviku Sjá meira