Aftur til ársins 2007 Sævar Freyr Þráinsson skrifar 16. maí 2009 06:00 Verði frumvarp til nauðasamninga Teymis samþykkt mun eiga sér stað alvarlegur markaðsbrestur á einum mikilvægasta samkeppnismarkaði landsins, fjarskiptamarkaði. Frumvarpið gerir ráð fyrir að skuldir Teymis, Vodafone, Kögunar, Skýrr og fleiri dótturfélaga verði skrifaðar niður um 30 milljarða króna og ekki verði byrjað að greiða afborganir af þeim lánum sem eftir standa fyrr en á árinu 2011. Í blönduðu hagkerfi, þar sem jafnræði skal ríkja á markaði, er algerlega nauðsynlegt að leikreglur séu skýrar og að eitt gangi yfir alla. Tillögur um stórkostlega fyrirgreiðslu ríkisbanka gagnvart einum aðila á markaði fela augljóslega í sér mismunun gagnvart öðrum. Rekstur TeymisÍ nóvember 2006 varð til fyrirtækið Teymi og rúmum tveimur árum síðar er Teymi gjaldþrota. Félagið skuldaði um 50 milljarða króna í árslok 2008 og var með neikvætt eigið fé upp á 25 milljarða króna. Á þessu tímabili tóku stjórnendur Teymis fjölmargar afdrifaríkar ákvarðanir.Vandamál Teymis máttu vera öllum ljós um mitt seinasta ár og hefði mátt forðast mikinn skaða ef gripið hefði verið til ráðstafana þá. Eigið fé félagsins var að brenna upp. Þá var ákveðið að endurmeta virði farsímakerfis Vodafone.Bókfært virði kerfisins var fært upp um 5,4 milljarða til að styrkja eigið fé, á pappírunum að minnsta kosti. Fyrir þessa fjármuni hefði mátt byggja tvö ný landsdekkandi farsímakerfi! Svona mætti lengi telja en allt ber að sama brunni; Teymi var komið í þrot löngu áður en til hruns íslensks bankakerfis kom.Eða hvernig öðruvísi getur eigið fé fyrirtækis farið úr því að vera jákvætt um 7,5 milljarða í það að vera neikvætt um 25 milljarða á 8 mánuðum? Ástæðurnar voru ekki hvirfilbyljir á alþjóðlegum lánamörkuðum heldur röð mistaka og rangar ákvarðanir í rekstri félagsins. Jafnræði?Tillagan nú er að breyta óheyrilegum skuldum í hlutafé í eigu ríkisbankanna með þeim afleiðingum að dótturfélög Teymis, til dæmis Vodafone, standi eftir, hóflega skuldsett, tilbúin í grimma samkeppni sem aldrei fyrr. Orðrétt segir: „Vaxtagreiðslur hefjast í byrjun árs 2010 en afborganir í byrjun árs 2011. Vegna mikillar óvissu um framvindu í íslensku efnahagslífi og þróun vaxta fela þessi greiðslukjör í sér verulegt svigrúm til greiðslu afborgana og vaxta."Standa slík kjör öðrum fyrirtækjum til boða eða eiga þau eingöngu við fyrirtæki sem búið er að keyra í þrot? „Óvissa í efnahagslífinu" á að sjálfsögðu við um alla sem starfa á íslenskum markaði og víst að allir tækju fegins hendi tilboði frá banka um „verulegt svigrúm". Tökum dæmi af Símanum og Skiptum. Þessi fyrirtæki hafa alltaf greitt af sínum lánum og keypt gengisvarnir. Þegar harðna fór á dalnum var gripið til viðamikilla og erfiðra aðhaldsaðgerða í rekstrinum; starfsfólk tók á sig launalækkun, dregið var úr fjárfestingum, endursamið við birgja og svo mætti lengi telja. Niðurstaðan er sú að fyrirtækin hafa staðið storminn af sér og ekkert bendir til annars en að svo verði áfram. Okkar starfsfólk spyr nú: „Til hvers erum við að þessu ef ríkið tekur á sig öll vandamál samkeppnisaðilans svo hann geti haldið áfram eins og ekkert hafi í skorist?" MarkaðsbresturAð kollvarpa markaðnum þannig að þeim sé umbunað sem ekki standa sig er ekki bara ósanngjarnt heldur beinlínis hættulegt fyrir samfélagið til lengri tíma litið. Þessi aðferð gengur þvert á tilmæli Samkeppniseftirlits í áliti nr. 3 frá 2008 um að fyrirtækjum sé ekki mismunað með ómálefnalegum hætti auk þess sem erfitt er að sjá hvernig hún getur samræmst ríkisstyrkjareglum samningsins um Evrópska efnahagssvæðið.Sé það ætlun ríkisbankanna að skrifa niður skuldir fyrirtækja sem hafa keyrt sig í þrot til þess að þau haldi áfram rekstri er það lágmarkskrafa að horft sé til annarra fyrirtækja á viðkomandi mörkuðum. Verði skuldir Teymis skrifaðar niður með þessum hætti hverfur Teymi aftur til ársins 2007, sömu stjórnendur en verulega lægri skuldir en þá. Vandinn er sá að það er komið árið 2009 hjá okkur hinum.Höfundur er forstjóri Símans. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Sjá meira
Verði frumvarp til nauðasamninga Teymis samþykkt mun eiga sér stað alvarlegur markaðsbrestur á einum mikilvægasta samkeppnismarkaði landsins, fjarskiptamarkaði. Frumvarpið gerir ráð fyrir að skuldir Teymis, Vodafone, Kögunar, Skýrr og fleiri dótturfélaga verði skrifaðar niður um 30 milljarða króna og ekki verði byrjað að greiða afborganir af þeim lánum sem eftir standa fyrr en á árinu 2011. Í blönduðu hagkerfi, þar sem jafnræði skal ríkja á markaði, er algerlega nauðsynlegt að leikreglur séu skýrar og að eitt gangi yfir alla. Tillögur um stórkostlega fyrirgreiðslu ríkisbanka gagnvart einum aðila á markaði fela augljóslega í sér mismunun gagnvart öðrum. Rekstur TeymisÍ nóvember 2006 varð til fyrirtækið Teymi og rúmum tveimur árum síðar er Teymi gjaldþrota. Félagið skuldaði um 50 milljarða króna í árslok 2008 og var með neikvætt eigið fé upp á 25 milljarða króna. Á þessu tímabili tóku stjórnendur Teymis fjölmargar afdrifaríkar ákvarðanir.Vandamál Teymis máttu vera öllum ljós um mitt seinasta ár og hefði mátt forðast mikinn skaða ef gripið hefði verið til ráðstafana þá. Eigið fé félagsins var að brenna upp. Þá var ákveðið að endurmeta virði farsímakerfis Vodafone.Bókfært virði kerfisins var fært upp um 5,4 milljarða til að styrkja eigið fé, á pappírunum að minnsta kosti. Fyrir þessa fjármuni hefði mátt byggja tvö ný landsdekkandi farsímakerfi! Svona mætti lengi telja en allt ber að sama brunni; Teymi var komið í þrot löngu áður en til hruns íslensks bankakerfis kom.Eða hvernig öðruvísi getur eigið fé fyrirtækis farið úr því að vera jákvætt um 7,5 milljarða í það að vera neikvætt um 25 milljarða á 8 mánuðum? Ástæðurnar voru ekki hvirfilbyljir á alþjóðlegum lánamörkuðum heldur röð mistaka og rangar ákvarðanir í rekstri félagsins. Jafnræði?Tillagan nú er að breyta óheyrilegum skuldum í hlutafé í eigu ríkisbankanna með þeim afleiðingum að dótturfélög Teymis, til dæmis Vodafone, standi eftir, hóflega skuldsett, tilbúin í grimma samkeppni sem aldrei fyrr. Orðrétt segir: „Vaxtagreiðslur hefjast í byrjun árs 2010 en afborganir í byrjun árs 2011. Vegna mikillar óvissu um framvindu í íslensku efnahagslífi og þróun vaxta fela þessi greiðslukjör í sér verulegt svigrúm til greiðslu afborgana og vaxta."Standa slík kjör öðrum fyrirtækjum til boða eða eiga þau eingöngu við fyrirtæki sem búið er að keyra í þrot? „Óvissa í efnahagslífinu" á að sjálfsögðu við um alla sem starfa á íslenskum markaði og víst að allir tækju fegins hendi tilboði frá banka um „verulegt svigrúm". Tökum dæmi af Símanum og Skiptum. Þessi fyrirtæki hafa alltaf greitt af sínum lánum og keypt gengisvarnir. Þegar harðna fór á dalnum var gripið til viðamikilla og erfiðra aðhaldsaðgerða í rekstrinum; starfsfólk tók á sig launalækkun, dregið var úr fjárfestingum, endursamið við birgja og svo mætti lengi telja. Niðurstaðan er sú að fyrirtækin hafa staðið storminn af sér og ekkert bendir til annars en að svo verði áfram. Okkar starfsfólk spyr nú: „Til hvers erum við að þessu ef ríkið tekur á sig öll vandamál samkeppnisaðilans svo hann geti haldið áfram eins og ekkert hafi í skorist?" MarkaðsbresturAð kollvarpa markaðnum þannig að þeim sé umbunað sem ekki standa sig er ekki bara ósanngjarnt heldur beinlínis hættulegt fyrir samfélagið til lengri tíma litið. Þessi aðferð gengur þvert á tilmæli Samkeppniseftirlits í áliti nr. 3 frá 2008 um að fyrirtækjum sé ekki mismunað með ómálefnalegum hætti auk þess sem erfitt er að sjá hvernig hún getur samræmst ríkisstyrkjareglum samningsins um Evrópska efnahagssvæðið.Sé það ætlun ríkisbankanna að skrifa niður skuldir fyrirtækja sem hafa keyrt sig í þrot til þess að þau haldi áfram rekstri er það lágmarkskrafa að horft sé til annarra fyrirtækja á viðkomandi mörkuðum. Verði skuldir Teymis skrifaðar niður með þessum hætti hverfur Teymi aftur til ársins 2007, sömu stjórnendur en verulega lægri skuldir en þá. Vandinn er sá að það er komið árið 2009 hjá okkur hinum.Höfundur er forstjóri Símans.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar