Hljóðlát bylting Ásdísar Höllu Guðmundur Magnússon skrifar 3. mars 2005 00:01 Borgarstjórn Reykjavíkur og málefni höfuðborgarinnar eru stöðugt í sviðsljósi fjölmiðla. Sveitarstjórnarmál annars staðar á landinu eru í skugganum. Jafnvel bæjarstjórnir í nágrenni Reykjavíkur eins og í Kópavogi, Hafnarfirði og Garðabæ fá tiltölulega litla athygli. Þetta er miður því margt athyglisvert er að gerast í minni sveitarfélögum landsins, þar á meðal og ekki síst steinsnar frá landamærum höfuðborgarinnar. Í Garðabæ hefur Ásdís Halla Bragadóttir bæjarstjóri staðið fyrir hljóðlátri byltingu í skólamálum sem ekki hefur verið veitt eftirtekt sem skyldi. Ef það sem gerst hefur í Garðabæ hefði átt sér stað í Reykjavík hefði það ekki aðeins verið í kastljósi fjölmiðla heldur eitt helsta hitamálið í stjórnmálum. Með óvenjulegri pólitískri lagni hefur Ásdísi Höllu hins vegar tekist að skapa víðtæka sátt um róttækar kerfisbreytingar sem sveitarstjórnarmenn um land allt, og kannski ekki síst í Reykjavík þar sem fjölmennið er mest, hefðu gott af að kynna sér. Frá því að Ásdís Halla varð bæjarstjóri í Garðabæ fyrir fimm árum hefur hún markvisst unnið að því að hrinda í framkvæmd skólamálahugmyndum sem lengi hafa verið í þjóðfélagsumræðunni, ekki síst á vettvangi Sjálfstæðisflokksins, en hafa þó ekki náð nægilegu flugi, sérstaklega vegna útbreiddrar andstöðu við þær í vinstri flokkunum, þar á meðal Reykjavíkurlistanum. Hugmyndirnar byggjast á því að stórauka valfrelsi foreldra og annarra forráðamanna skólabarna. Leiðin til þess er aukinn einkarekstur leikskóla og grunnskóla. Segja má að þetta hafi byrjað sumarið 2001 þegar leikskólinn Ásar við Bergás var opnaður. Það var fyrirtækið Hjallastefnan sem tók að sér að reka skólann á grundvelli þjónustusamnings við bæjarstjórnina. Sama ár var framlag bæjarfélagsins til einkarekinna leikskóla hækkað um nær 70% fyrir hvert barn. Hugmyndin var að auka áhuga á þessu rekstrarformi. Garðabær var fyrsta sveitarfélagið sem bauð út í einu lagi byggingu skólahúsnæðis, reksturs þess og innra starf skólans. Um er að ræða nýjan leikskóla í Sjálandshverfi sem tekur til starfa haustið 2006. Verkefnið sem samið var um felst í því að einkaaðili hannar, byggir, fjármagnar, á og rekur leikskólann ásamt öllum búnaði og frágenginni lóð í 25 ár.Þriðjungur barna í leikskólum í Garðabæ er í einkareknum skólum og með skólanum í Sjálandi verður meira en helmingur barna í leikskólum í einkareknum skólum. Í þessu sambandi er rétt að vekja athygli á því að Garðabær er eina stóra sveitarfélagið sem lokar ekki leikskólum sínum yfir sumarmánuðina. Samtök atvinnulífsins nefna þetta sérstaklega á vefsíðu sinni í gær (eins og hér má lesa) en þau hafa gert könnun á sumarlokunum leikskóla í þrettán sveitarfélögunum. Garðabær hefur markað stefnu um notkun upplýsingatækni í skólum bæjarins. Allir kennarar og skólastjórnendur fá fartölvu til afnota í starfi og eiga kost á að sækja námskeið um notkun upplýsingatækni. Í hverjum skóla bæjarins starfa tveir starfsmenn við innleiðingu upplýsingatækni í skólastarfið og eru kennurum innan handar. Fyrir þremur árum samþykkti bæjarstjórn Garðabæjar heildstæða skólastefnu fyrir leikskóla, grunnskóla og tónlistarskóla sveitarfélagsins. Þar er áherslan á að koma til móts við þarfir hvers einstaklings í fyrirrúmi. Hvatt er til aukinnar fjölbreytni í rekstrarformi, hugmyndum og áherslum grunnskólanna. Skólar bæjarins geta farið ólíkar leiðir í því skyni. Í Hofsstaðaskóla hefur til dæmis verið unnið að "færnimiðuðu námi", sem svo er kallað, í stærðfræði og ensku og hefur það fengið góðar undirtektir jafnt meðal nemenda sem foreldra skólabarna. Flataskóli hefur farið svipaða leið en útfært hana á annan hátt. Í Garðaskóla er svokallað "ferðakerfi" sem gerir nemendum klefit að stunda nám í tilteknum námsgreinum á þeim hraða sem þeim hentar og geta dugmiklir nmendur til dæmis tekið framhaldsskólaáfanga í 10. bekk. Í fyrra tóku hvorki fleiri né færri en 40% allra nemenda í Garðaskóla áfanga úr FjölbrautaskólaGarðabæjar. Róttækasta skrefið sem stigið hefur verið í Garðabæ á stjórnarárum Ásdísar Höllu Bragadóttur er sú stefnumörkun bæjarstjórnarinnar að foreldrar hafi frjálst val um hvert börn þeirra sæki nám. Það gildir bæði um grunnskóla Garðabæjar og einkarekna skóla. Börn í Garðabæ eru ekki sjálfkrafa skráð í "hverfisskóla" eins og í öðrum stórum sveitarfélögum. Foreldrar verða að velja milli þeirra skóla sem starfa í bænum. Halda skólarnir opna kynningu árlega í þessu skyni. Þegar íbúar taka að flytjast inn í Sjálandshverfið nýja á næsta ári tekur nýr grunnskóli til starfa í hverfinu. Öll hönnun skólans byggir á því að stuðst verður við einstaklingsmiðaða kennsluhætti og þannig reynt að koma til móts við ólíkar þarfir nemenda. Ekki verða hefðbundnar kennslustofur heldur svokölluð heimasvæði sem hægt verður að skipa í minni einingar eftir þörfum hverju sinni. Samkomulag hefur tekist á milli skólans og Garðabæjar um kjör kennara við skólann og byggir það á ákvæði um tilraunasamninga til eins árs í kjarasamningi Kennarasambands Íslands. Verður vinnutími kennaranna eins og hjá öðrum háskólamenntuðum starfsmönnum sveitarfélaga ef það verður endanlega staðfest í samstarfsnefnd KÍ og LN. Reynsla Garðabæjar af skólamáltilraunum sem Ásdís Halla Bragadóttir og Sjálfstæðisflokkurinn í Garðabæ hafa haft forystu um virðist vera góð. Sátt er um málið í bæjarfélaginu þótt auðvitað séu skoðanir skiptar um einstök atriði. Skýringin á því hvers vegna svona vel hefur til tekist kann að vera sú að hér hefur verið gengið fumlaust og markvisst til verka. Í stað þess að blása í pólitískra lúðra hefur verið unnið að málum í samráði við íbúa og hagsmunaaðila. Full ástæða virðist vera fyrir skólamálayfirvöld í öðrum sveitarfélögum, ekki síst höfuðborginni, að kynna sér fordómalaust hina hljóðlátu skólabyltingu Ásdísar Höllu í Garðabæ.Guðmundur Magnússon -gm@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Magnússon Í brennidepli Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Sjá meira
Borgarstjórn Reykjavíkur og málefni höfuðborgarinnar eru stöðugt í sviðsljósi fjölmiðla. Sveitarstjórnarmál annars staðar á landinu eru í skugganum. Jafnvel bæjarstjórnir í nágrenni Reykjavíkur eins og í Kópavogi, Hafnarfirði og Garðabæ fá tiltölulega litla athygli. Þetta er miður því margt athyglisvert er að gerast í minni sveitarfélögum landsins, þar á meðal og ekki síst steinsnar frá landamærum höfuðborgarinnar. Í Garðabæ hefur Ásdís Halla Bragadóttir bæjarstjóri staðið fyrir hljóðlátri byltingu í skólamálum sem ekki hefur verið veitt eftirtekt sem skyldi. Ef það sem gerst hefur í Garðabæ hefði átt sér stað í Reykjavík hefði það ekki aðeins verið í kastljósi fjölmiðla heldur eitt helsta hitamálið í stjórnmálum. Með óvenjulegri pólitískri lagni hefur Ásdísi Höllu hins vegar tekist að skapa víðtæka sátt um róttækar kerfisbreytingar sem sveitarstjórnarmenn um land allt, og kannski ekki síst í Reykjavík þar sem fjölmennið er mest, hefðu gott af að kynna sér. Frá því að Ásdís Halla varð bæjarstjóri í Garðabæ fyrir fimm árum hefur hún markvisst unnið að því að hrinda í framkvæmd skólamálahugmyndum sem lengi hafa verið í þjóðfélagsumræðunni, ekki síst á vettvangi Sjálfstæðisflokksins, en hafa þó ekki náð nægilegu flugi, sérstaklega vegna útbreiddrar andstöðu við þær í vinstri flokkunum, þar á meðal Reykjavíkurlistanum. Hugmyndirnar byggjast á því að stórauka valfrelsi foreldra og annarra forráðamanna skólabarna. Leiðin til þess er aukinn einkarekstur leikskóla og grunnskóla. Segja má að þetta hafi byrjað sumarið 2001 þegar leikskólinn Ásar við Bergás var opnaður. Það var fyrirtækið Hjallastefnan sem tók að sér að reka skólann á grundvelli þjónustusamnings við bæjarstjórnina. Sama ár var framlag bæjarfélagsins til einkarekinna leikskóla hækkað um nær 70% fyrir hvert barn. Hugmyndin var að auka áhuga á þessu rekstrarformi. Garðabær var fyrsta sveitarfélagið sem bauð út í einu lagi byggingu skólahúsnæðis, reksturs þess og innra starf skólans. Um er að ræða nýjan leikskóla í Sjálandshverfi sem tekur til starfa haustið 2006. Verkefnið sem samið var um felst í því að einkaaðili hannar, byggir, fjármagnar, á og rekur leikskólann ásamt öllum búnaði og frágenginni lóð í 25 ár.Þriðjungur barna í leikskólum í Garðabæ er í einkareknum skólum og með skólanum í Sjálandi verður meira en helmingur barna í leikskólum í einkareknum skólum. Í þessu sambandi er rétt að vekja athygli á því að Garðabær er eina stóra sveitarfélagið sem lokar ekki leikskólum sínum yfir sumarmánuðina. Samtök atvinnulífsins nefna þetta sérstaklega á vefsíðu sinni í gær (eins og hér má lesa) en þau hafa gert könnun á sumarlokunum leikskóla í þrettán sveitarfélögunum. Garðabær hefur markað stefnu um notkun upplýsingatækni í skólum bæjarins. Allir kennarar og skólastjórnendur fá fartölvu til afnota í starfi og eiga kost á að sækja námskeið um notkun upplýsingatækni. Í hverjum skóla bæjarins starfa tveir starfsmenn við innleiðingu upplýsingatækni í skólastarfið og eru kennurum innan handar. Fyrir þremur árum samþykkti bæjarstjórn Garðabæjar heildstæða skólastefnu fyrir leikskóla, grunnskóla og tónlistarskóla sveitarfélagsins. Þar er áherslan á að koma til móts við þarfir hvers einstaklings í fyrirrúmi. Hvatt er til aukinnar fjölbreytni í rekstrarformi, hugmyndum og áherslum grunnskólanna. Skólar bæjarins geta farið ólíkar leiðir í því skyni. Í Hofsstaðaskóla hefur til dæmis verið unnið að "færnimiðuðu námi", sem svo er kallað, í stærðfræði og ensku og hefur það fengið góðar undirtektir jafnt meðal nemenda sem foreldra skólabarna. Flataskóli hefur farið svipaða leið en útfært hana á annan hátt. Í Garðaskóla er svokallað "ferðakerfi" sem gerir nemendum klefit að stunda nám í tilteknum námsgreinum á þeim hraða sem þeim hentar og geta dugmiklir nmendur til dæmis tekið framhaldsskólaáfanga í 10. bekk. Í fyrra tóku hvorki fleiri né færri en 40% allra nemenda í Garðaskóla áfanga úr FjölbrautaskólaGarðabæjar. Róttækasta skrefið sem stigið hefur verið í Garðabæ á stjórnarárum Ásdísar Höllu Bragadóttur er sú stefnumörkun bæjarstjórnarinnar að foreldrar hafi frjálst val um hvert börn þeirra sæki nám. Það gildir bæði um grunnskóla Garðabæjar og einkarekna skóla. Börn í Garðabæ eru ekki sjálfkrafa skráð í "hverfisskóla" eins og í öðrum stórum sveitarfélögum. Foreldrar verða að velja milli þeirra skóla sem starfa í bænum. Halda skólarnir opna kynningu árlega í þessu skyni. Þegar íbúar taka að flytjast inn í Sjálandshverfið nýja á næsta ári tekur nýr grunnskóli til starfa í hverfinu. Öll hönnun skólans byggir á því að stuðst verður við einstaklingsmiðaða kennsluhætti og þannig reynt að koma til móts við ólíkar þarfir nemenda. Ekki verða hefðbundnar kennslustofur heldur svokölluð heimasvæði sem hægt verður að skipa í minni einingar eftir þörfum hverju sinni. Samkomulag hefur tekist á milli skólans og Garðabæjar um kjör kennara við skólann og byggir það á ákvæði um tilraunasamninga til eins árs í kjarasamningi Kennarasambands Íslands. Verður vinnutími kennaranna eins og hjá öðrum háskólamenntuðum starfsmönnum sveitarfélaga ef það verður endanlega staðfest í samstarfsnefnd KÍ og LN. Reynsla Garðabæjar af skólamáltilraunum sem Ásdís Halla Bragadóttir og Sjálfstæðisflokkurinn í Garðabæ hafa haft forystu um virðist vera góð. Sátt er um málið í bæjarfélaginu þótt auðvitað séu skoðanir skiptar um einstök atriði. Skýringin á því hvers vegna svona vel hefur til tekist kann að vera sú að hér hefur verið gengið fumlaust og markvisst til verka. Í stað þess að blása í pólitískra lúðra hefur verið unnið að málum í samráði við íbúa og hagsmunaaðila. Full ástæða virðist vera fyrir skólamálayfirvöld í öðrum sveitarfélögum, ekki síst höfuðborginni, að kynna sér fordómalaust hina hljóðlátu skólabyltingu Ásdísar Höllu í Garðabæ.Guðmundur Magnússon -gm@frettabladid.is
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun