Spennandi kosningar í Tékklandi

Núna um helgina fara fram þingkosningar í Tékklandi, þær fyrstu frá því að Tékkar gengu í Evrópusambandið 2004. Mikil spenna ríkir í tékkneskum stjórnmálum enda eru fjölbreyttir valkostir í boði.

Átti erindi til almennings

Fréttablaðið kappkostar að upplýsa lesendur sína og lætur þeim eftir að vega og meta þær upplýsingar sem koma fram í skrifum þess. Dómur Hæstaréttar er mikilvægur, en dómur lesenda er okkur enn mikilvægari.

Þrjátíu ára friður

Um leið og opnað verður fyrir útlendinga til þess að koma inn um bakdyrnar í fiskveiðilögsöguna falla burt öll rök um að sjávarútvegshagsmunir standi í vegi aðildar að Evrópusambandinu.

Stefnufesta og sveigjanleiki

Það vekur athygli að einn helsti sigurvegari sveitarstjórnarkosninganna, Vinstrihreyfingin - grænt framboð, virðist ekki ætla að vinna neina sigra þegar kemur að meirihlutamyndunum. Þegar þessar línur eru skrifaðar virðist hugsanlegt að flokkurinn taki ef til vill þátt í meirihluta í einu sveitarfélagi.

Undanhald í áföngum

Reynslan mun skera úr því, hvort nýr borgarstjórnarmeirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks mun standa við loforðin um flutning flugvallarins. Skyndilegur áhugi þeirra á málinu skömmu fyrir kosningar lofar ekki góðu um tímabærar efndir.

Nálgunarbann verður að virka

Það er mikilvægt að löggjafar- og framkvæmdavaldið skoði sérstaklega hvernig bregðast eigi við heimilisofbeldi. Það er hins vegar vandmeðfarið. Gæta verður að friðhelgi heimilisins en um leið eiga þess kost að grípa inn í aðstæður þar sem ofbeldi á sér stað.

Hæverskur góður karl og ný viðspyrna

Í Reykjavík mörkuðu nýafstaðnar kosningar þau þáttaskil að í fyrsta sinn í þrjá aldarfjórðunga voru kjósendur í óvissu að þessu leyti. Niðurstaðan var sú að í fysta sinn kom til þess að mynda þurfti meirihluta eftir kosningar, sem kjósendur höfðu ekki tekið ákvörðun um með skýrum hætti.

Er Framsókn til?

Hafi einhver haldið að afhroð Framsóknarflokksins í þessum kosningum yrði til þess að hann hyrfi frá stóriðjustefnunni og greindi sig frá samstarfsflokknum er ljóst að svo er ekki. Þvert á móti borar hann sig ennfrekar inn í hálsakot íhaldsins og verður ekki héðanaf frá þessum hýsli sínum skilinn, nema með meiriháttar skurðaðgerðum, á borð við þær, sem beitt er við aðskilnað samvaxinna tvíbura.

Friðsamlegt er yfir nýjum meirihluta í Reykjavík: Skásti kosturinn

Fyrir íbúa Reykjavíkur er meirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks í borgarstjórn langskásti kosturinn í stöðunni og því fagnaðarefni út af fyrir sig. Það var mikið ofmat hjá Samfylkingunni í Reykjavík að meta stöðu sína svo sterka að útiloka fyrir kosningar, eitt framboða, samstarf við Sjálfstæðisflokk um stjórn höfuðborgarinnar.

Vakað eftir úrslitum

Þverstæð úrslit

Í heild voru þetta sveitarstjórnarkosningar án skarpra veðraskila. En bæði Framsóknarflokkurinn og Samfylkingin þurfa að losa um þrengingar á taflborði stjórnmálanna fyrir komandi þingkosningar en að sönnu mismiklar.

Þrjú töp á tíu dögum

Stjórnmál snúast um þolinmæði, klókindi og traust. Nú reynir á að menn standi saman og tapi sér ekki þrátt fyrir tap. Þannig er það bæði í boltanum og í baráttunni um að þjóna kjósendum. Allir þurfa að axla sameiginlega ábyrgð, það dugar skammt að benda eingöngu á þjálfarann eða einstaka leikmenn. Sameiginlegt átak þarf til að ná árangri. Þessi vísindi eru ekki flóknari en svo.

Sigurgleði og brostnar vonir

Framkvæmdagleði sitjandi sveitarstjórna á síðustu tveimur árum setur oft strik í reikninginn hjá nýkjörnum fulltrúum og þrátt fyrir gefin loforð fyrir kosningar tekst ekki alltaf að láta draumana rætast eftir kosningar, þótt menn séu komnir með völdin. Ekki er því allt sem sýnist þrátt fyrir unninn sigur í kosningunum í gær.

Vangaveltur á Spáni og í norðanverðri Afríku

Stjórnmálamennirnir vita og við vitum það vel sjálf að er ekkert ókeypis, en það hljómar bara svo vel. Það þarf að borga fyrir þessa ókeypis hluti eins og aðra og líkt og hendi sé veifað hættum við að vera háttvirtir kjósendur og verðum venjulegir skattgreiðendur.

Við kjósum í dag

Ég man eftir því í árdaga, þegar ég vann á kosningaskrifstofu fyrir minn gamla flokk, að aðalvinnan var fólgin í því að merkja kjósendur í næsta húsi, í hverfinu, á vinnustaðnum og sjá svo um að koma þessu réttrúnaðarfólki á kjörstað. Og þá var nóg að vita hvar fjölskyldufaðirinn stóð í pólitikinni. Það var jafnan gengið út frá því að eiginkonan, börnin, já fjölskyldan öll stæði og sæti eins og húsbóndinn gerði og segði til um og sjálfsagt var það rétt mat.

Á liggjandanum

Í Reykjavík hafa aðstæður jafnan verið með þeim hætti að kjósendur hafa átt skýrt val um meirihluta. Það er hins vegar meir á reiki nú en áður. Forystumenn Sjálfstæðisflokksins og Samfylkingarinnar í Reykjavík hafa hins vegar bætt nokkuð úr skák með afdráttarlausum yfirlýsingum sem í raun réttri þýða að þeir hafa útilokað samstarf þessara flokka.

Kortéri fyrir kosningar

Hér er spurt hvort ekki sé næsta öruggt að Vilhjálmur Þ. verði næsti borgarstjóri í Reykjavík jafnvel þótt hann nái ekki hreinum meirihluta, fjallað um taugaveiklun í Framsóknarflokknum, deilur um hver sé mesti umhverfissinninn og orðræðu náttúruverndarsinna sem virkar dálítið skrítin í ljósi sögunnar...

Þriðja leiðin

Ef Sjálfstæðisflokkur og Samfylking ná saman eftir kosningar er kominn geysiöflugur meirihluti sem virkilega getur látið hendur standa fram úr ermum með umboð yfirgnæfandi meirihluta borgarbúa að baki.

Draumurinn getur ræst

Ætti draumur okkar ekki að vera, að Ísland yrði frjálsasta land í heimi? Samkvæmt vísitölunni fær Ísland 7,7 stig af 10 mögulegum, en frjálsasta atvinnulíf heims er í Hong Kong, sem fær 8,7 stig. Þrennt dregur einkum úr hlut Íslendinga. Hagkerfið er ekki nógu opið, því að innflutningur landbúnaðarvöru er takmarkaður, opinberi geirinn er of stór og skattar of háir. Þessi mál eru öll leysanleg. Draumurinn um frjálsasta land í heimi getur ræst.

Da Vinci Code, skólagjöld, bílastæði

Hér er fjallað um hina frekar langdregnu kvikmynd sem gerð er eftir sögu Dans Brown, Da Vinci Code, furðulegan tregðu við að taka upp skólagjöld á háskólastigi og skrumkennda umræðu um bílastæði...

Amnesty-skýrsla kemur víða við

Árlegar skýrslur Amnesty-samtakanna um stöðu mannréttindamála í heiminum hverju sinni vekja jafnan athygli þegar þær koma út. Þar er farið yfir sviðið frá landi til lands og oft eru það sömu hlutirnir sem samtökin gera athugasemdir við ár eftir ár, og virðist ekkert duga til að kippa málum í lag á ákveðnum sviðum í einstökum löndum.

Þögn um aukinn ójöfnuð

Enn einu sinni þurfa kjósendur að ganga að kjörborði án þess að eiga aðgang að viðhlítandi opinberum tölum um tekjuskiptingu og eignaskiptingu á Íslandi. Þetta er bagalegt. Menn skipa sér jafnan í stjórnmálaflokka eða veita þeim brautargengi í kosningum til alþingis og sveitarstjórna á tveim meginforsendum.

Bankarnir elska þig ekki

Hér er fjallað um okurlánastarfsemi bankana sem elska kannski fótbolta en ekki viðskiptavini sína, um framferði lyfjafyrirtækjanna sem gerir það að völdum að réttast væri að endurreisa Lyfjaverslun ríkisins, um útnefningaspillingu og kuldakastið sem hrellir bæði fólk og fiðurfénað...

Hvað á að rannsaka?

Fyrirlestur Guðna Th. Jóhannessonar sagnfræðings um símahleranir á dögum kaldastríðsins hafa að vonum vakið nokkra athygli. Rannsókn er sameiginlegt viðbragðsorð flestra sem um málið fjalla. En hvað á að rannsaka?

Að endurtaka leikinn

Menn í íslensku atvinnulífi hafa með sérlega eftirtektarverðum hætti sýnt þjóðinni framá að auðsköpun í samtíðinni felst alls ekki í því að gernýta landkosti eins og gerðist á 19. öld. Þetta var fólki víðast á Vesturlöndum ljóst fyrir nokkuð löngu enda eiga flestar ríkustu þjóðir heimsins utan Norður-Ameríku það sameiginlegt að eiga lítið af auðlindum en mikið af þekkingu.

Símhleranir, skoðanakannanir, atkvæðaveiðar

Hér er spurt hvers vegna hleranir á símum vinstri manna virðast skyndilega hafa hætt árið 1968, rætt um trúverðugleika skoðanakannana sem eru að sýna furðu miklar sveiflur á fylginu í Reykjavík og atkvæðaveiðar sem eru iðkaðar undir fremur sérkennilegum formerkjum...

Silvía og Háskólasjúkrahúsið

Ég held líka að það sé rétt hjá mér að í síðustu kosningum hafi R-listinn verið einhverskonar kosningabandlag þriggja flokka og því ekki óeðlilegt að sungið væri margraddað.

Hver fylgist með eftirlitinu?

Full ástæða er til að hafa áhyggjur af viðhorfi dómsmálaráðherra til þess hvernig eftirliti ríkisins með borgurunum er háttað því eftirlitsskylda með því að þær heimildir séu ekki misnotaðar liggur einmitt hjá dómsmálaráðuneytinu.

Kosningar – hvað er í spilunum?

Hér í borginni er engin hefð fyrir stjórnarmyndunarviðræðum – við höfum engan forseta til að útdeila umboði til stjórnarmyndunar. Því gæti ríkt hálfgerður glundroði dagana eftir kosningarnar – allir tala við alla, gengur á með boðum og yfirboðum. Minni flokkarnir geta gert sig ansi dýrkeypta í svona ástandi...

Hver er ávinningur áminningar?

Áminningin er ekki líkleg til þess að draga jaðaratkvæði af vinstri vængnum yfir til Framsóknarflokksins. Þeir kjósendur ættu fremur að kætast yfir hugsanlegum óróa innan ríkisstjórnarinnar. Eins og skoðanakannanir hafa staðið hafa jaðarkjósendur Sjálfstæðisflokksins varla ástæðu til að óttast þó að alþingiskosningum yrði flýtt. Ólíklegt er því að yfirlýsingin dragi þá sérstaklega að Framsóknarflokknum.

Borgarstjóratíð Björns Bjarna

Skemmtilegasta afleiðingin af borgarstjóratíð Björns Bjarnasonar, fyrir utan nýjan einkennisbúning borgarstarfsmanna, væri þó líklega salan á SVR. Eftir að Strætó komst í eigu Björgólfs Guðmundssonar er fólki greitt fyrir að ferðast með honum. Hinsvegar þiggja fáir farið þar sem allar leiðir enda nú í Kaplaskjóli, í vögnum máluðum í KR-litunum.

Evróvisionokur, bílastæðismi, flugvöllur, fjöldasöngur

Hér er fjallað um gjaldið sem var tekið fyrir símtöl í Evróvisionkeppninni, og var auðvitað hæst á Íslandi, gjaldtöku fyrir bílastæði, mislæg gatnamót og kostina við það að einkaaðilar taki að sér að leggja samgöngumannvirki. Loks er spurt hvort maður vilji endilega taka þátt í fjöldasöng þótt maður verði gamall...

Römm er sú taug

En svo lítur maður til verka Samfylkingarinnar þar sem hún hefur haft tækifæri til að taka ákvarðanir og þá hverfa orðalepparnir. Eftir standa verk gamaldags vinstri flokks sem ekkert nýtt hefur fram að færa.

Verður Ísland28. ESB-ríkið?

Kjarni málsins varðandi hugsanlega aðild okkar er að látið verði á það reyna í aðildarviðræðum hvaða kostir eru í boði fyrir okkur og síðan verði þjóðin látin segja álit sitt á málinu. Það er mjög erfitt að segja til um það fyrir fram hvað kæmi út úr slíkum viðræðum en ummæli ráðamanna ESB benda til þess að okkur yrði vel tekið.

Ríkisstjórnin rói með Seðlabankanum

Skuldsetning vegna óraunsærrar bjartsýni getur valdið miklu tjóni. Stjórnvöld bera ábyrgð á svigrúmi til einkaneyslu og væntingum sem heimili og fyritæki byggja ákvarðanir sínar á. Forysta ríkisstjórnarinnar á að róa með Seðlabankanum og hætta að tala gegn honum. Verði hér hörð lending er það ekki vegna Seðlabankans heldur þrátt fyrir hann.

Kofahöfuðborg heimsins

Hættan er vissulega sú að verði hrúgað upp kumböldum og ekki skeytt um annað en nýtingarhlutfall. Þess vegna eigum við að ræða um hvernig við viljum byggja, fagurfræði ekki síður en notagildi. Umræðan er því miður afskaplega vanburða, annars vegar ríkir bílastæðisminn og kvak um meiri lóðir en hinum megin geisar ofverndunarstefnan...

Að móðga smáþjóðir

Það eru fleiri smáþjóðir viðkvæmar en Grikkir – þeir skynja sig nefnilega sem feikn merkilega smáþjóð, rétt eins og Íslendingar. Það varð til dæmis uppi fótur og fit nú eftir jólin þegar Quentin Tarantino kom í viðtal í bandarísku sjónvarpi og lýsti því hvað íslenskar konur eru miklar druslur...

Sterkir bæjarstjórar geta skipt miklu

Framsóknarmenn virðast mega teljast mjög heppnir ef þeir koma manni að í Reykjavík. Samkvæmt skoðana­könnunum er útlitið fyrir þá dökkt, jafnvel þótt reynslan sýni að þeir fái yfirleitt meira fylgi en kannanir gefa til kynna. Það yrði mikið áfall fyrir flokkinn að koma ekki manni að í höfuðborginni, ekki aðeins varðandi áhrif og völd í borginni, heldur ekki síður varðandi stöðu flokksins á landsvísu.

Lýðræði og skilvirkni

Foringja­stjórnmál og afgerandi flokksagaður pólitískur meirihluti hafa ekki beinlínis verið trygging gegn spillingu eins og menn þekkja - þó slíkt kunni að vera skilvirkt. Það þurfti heldur ekki Alfreð Þorsteinsson til að finna upp steinsteypustjórnmálin í Reykjavík - sá tónn hafði verið gefinn með Ráðhúsi og Perlu uppi á heitavatnstönkum Orku­veitunnar.

Þjóðarhreyfing í þágu aldraðra

Þær raddir gerast nú æ háværari að samtök aldraðra hasli sér völl á hinum pólitíska vettvangi í næstu alþingiskosningum, til að berjast fyrir hagsmunamálum sínum. Það er þó ekki víst að það yrði málstað þeirra til meiri framdráttar, en að halda áfram baráttunni á almennum vettvangi eins og þau gera nú.

Okkar stríð, okkar friður

Reynslan frá öldinni sem leið kennir okkur, að stríð og friður í Evrópu eru einnig okkar stríð og friður. Við eigum ekki að sitja uppi á vegg í sameinaðri Evrópu, allra sízt í vanhugsuðu eiginhagsmunaskyni. Við eigum heima í Evrópu.

Philotimo, Economist, undirheimar Garðabæjar

Hér er fjallað um virðinguna sem er mikilvægt atriði í grískri menningu, Sylvíu Nótt, misheppnaðan fund Economist um íslenskt efnahagslíf, undirheimana sem mun vera að finna í Garðabæ og alræmdan plastblómasala sem lögreglan leitar að...

Yfir til þín: Brüssel!

Sveiflur í gengi íslenskrar krónu eru heldur ekki innbyggður eiginleiki, sem við verðum að sætta okkur við vegna smæðar íslenska hagkerfisins. Gengi krónunnar er einfaldlega mælikvarði á íslenska hagstjórn. Það er engin lausn á vanda okkar að taka upp annan mælikvarða, styrkan gjaldmiðil eins og evru eða svissneskan franka.

Skilaboð frá Hrafnagili

Ábyrgð og dyggðir eru ekki fyrirbæri sem stjórnmálamenn geta lofað fólki og leyst með lögum og reglum. Markaðurinn, sem óneitanlega er mesta galdratæki efnahagslegra framfara, skilar heldur ekki einföldum lausnum á siðrænum gildum.

Samræmdu prófin

Vissulega má segja að nemendur með umtalsverða lestrarörðugleika hafi ekki mikinn lesskilning. Það er hinsvegar ekki sanngjarnt að nemandi með ágæta íslenskukunnáttu og gott vald á málinu fái mjög lága íslenskueinkunn vegna þess að hann er ófær um að lesa langa texta. Hvernig ætli blindir nemendur þreyti þetta próf?