Sjúkratryggingar fagna skýrslu Ríkisendurskoðunar Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 25. júní 2025 11:33 Sjúkratryggingar segjast taka undir ábendingar Ríkisendurskoðunar í meginatriðum. Vísir/Egill Sjúkratryggingar fagna ábendingum Ríkisendurskoðunar og segjast í meginatriðum vera sammála áherslum og ábendingum sem fram koma í nýrri stjórnsýsluúttekt þar sem gerðar eru athugasemdir við samningsferli Sjúkratrygginga við sjálfstætt starfandi sérgreinalækna og fleira. Í skýrslunni er það gagnrýnt að engar kostnaðar- og þarfagreiningar hafi verið gerðar í aðdraganda samnings við sjálfstætt starfandi sérgreinalækna og að nægjanlegt eftirlit sé ekki tryggt með innheimtunni. Þetta geti falið í sér hvata til að veita þjónustu óháð raunverulegri þörf og hagsmunum heilbrigðisþjónustunnar. Fjallað er ítarlega um innihald skýrslu Ríkisendurskoðunar í greininni hér að neðan. Kostnaður Sjúkratrygginga vegna samnings við sérgreinalækna nam 13,3 milljörðum króna árið 2024. Sá er þriðji kostnaðarsamasti samningur Sjúkratrygginga, á eftir samningi við Landspítalann um þjónustutengda fjármögnun og samningi við hjúkrunarheimili. Greiningargeta stofnunarinnar efld undanfarið Sjúkratryggingar bregðast við skýrslunni í yfirlýsingu þar sem fram kemur meðal annars að Sjúkratryggingar hafi undanfarið ár unnið að því að efla svið samninga og samhæfingar. „Samhliða því hafa verið skilgreindar nákvæmari starfslýsingar, lykilmálaflokkar og ábyrgðarsvið, sem skapa skýra verkaskiptingu og efla innra samstarf. Með þessu hefur tekist að byggja upp sterk þverfagleg samningateymi þar sem fjölbreytt sérfræðiþekking fagsviða stofnunarinnar er nýtt við undirbúning og vinnslu samninga. Ljóst er þó að enn þarf að styrkja samningsgerð stofnunarinnar, bæði með því að fjölga sérfræðingum og með því að þróa aðferðafræði samninga og innkaupa með markvissum hætti. Þar skiptir miklu máli að á komist aukinn skýrleiki varðandi samspil laga um sjúkratryggingar og laga um opinber innkaup,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þá taka þær einnig undir sjónarmið Ríkisendurskoðunar hvað greiningar varða á samningum. Greiningargeta stofnunarinnar hafi verið efld á undanförnum árum með innleiðingu gagnavöruhúss, stofnun sérstakrar hagdeildar og ítarlegri undirbúningi fyrir samningsgerð. „Ljóst er að efla þarf bæði kostnaðargreiningu og þarfagreiningu en slíkt er viðamikið verkefni sem stofnunin hefur ekki haft nægilega sterkar fjárhagslegar forsendur til að vinna með fullnægjandi hætti. Ástæða er þó til að draga fram að í aðdraganda samningsgerðar og meðan á samningsgerð stendur er unnin viðamikil greiningarvinna sem nýtist vel en þó er nauðsynlegt að styrkja enn frekar greiningargetu stofnunarinnar,“ segja Sjúkratryggingar. Sveigjanleiki nauðsynlegur í innkaupum Í yfirlýsingunni er einnig komið inn á að skýrari og formlegri umgjörð þurfi að koma upp við innkaupaferla. Þó er sagt að mikilvægt sé að stofnunin hafi ákveðinn sveigjanleika í vali á innkaupaferlum í ljósi eðlis þeirrar þjónustu sem Sjúkratryggingar bera ábyrgð á. Sjúkratryggingar taka jafnframt undir að efla þurfi eftirlit með kostnaði við samninga. Þær búi yfir ítarlegum gögnum um flesta stærri samninga fylgst sé vel með þróun kostnaðar allra samninga og lagðar fram tillögur um aðgerðir ef þróun kostnaðar er umfram forsendur. „Hins vegar er ljóst að efla þarf getu stofnunarinnar til ítarlegri greininga á kostnaði. Mikil tækifæri eru til að auka og dýpka kostnaðareftirlit en slíkt eftirlit kallar á vandaða kostnaðargreiningu,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þær segja ljóst að byggja þurfi enn frekar undir getu Sjúkratrygginga til að sinna kostnaðargreiningu og eftirliti og tryggja að gögn og greiningarhæfni séu til staðar í ríkari mæli en nú er. Þá kemur fram að Sjúkratryggingar standi nú í heildstæðri endurskoðun á öllu fyrirkomulagi bæði ytra og innra eftirlits hjá stofnuninni. Unnið sé að því að efla reglubundna eftirfylgni með samningum og innleiða áhættumiðað og gagnadrifið eftirlit. „Nú þegar hefur verið gert áhættumat vegna helstu málaflokka sem Sjúkratryggingar hafa umsjón með. Þá er unnið að áhættumati fyrir einstaka samninga og greiðslur og jafnframt hafa verið útbúnar nýjar verklagsreglur fyrir eftirlitið. Þá hafa verið stofnuð sérstök eftirlitsteymi vegna helstu málaflokka,“ segja Sjúkratryggingar. Sjúkratryggingar Heilbrigðismál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Alþingi Ríkisendurskoðun Mest lesið Reyndu að fá flugmann Maduros til að aðstoða við handtöku hans Erlent „Því miður er verklagið þannig“ Innlent Ökumaður stöðvaður með snjófargan á framrúðunni Innlent Andrés ekki lengur prins og látinn yfirgefa heimili sitt Erlent Öldungadeildin samþykkir að ógilda tollaákvarðanir Trump Erlent Viðbrögð hjólreiðamannsins að einhverju leyti skiljanleg Innlent Fjárhagsstaðan alvarleg og tímabundin ráðning ráðgjafans ekki endurnýjuð Innlent Hvasst, hlýtt og von á asahláku eða glerhálku Veður Orðin hæsta kirkja í heimi Erlent Opnun Brákarborgar frestað enn á ný Innlent Fleiri fréttir Ökumaður stöðvaður með snjófargan á framrúðunni „Því miður er verklagið þannig“ Opnun Brákarborgar frestað enn á ný Ögmundur Ísak ráðinn til þingflokks Sjálfstæðisflokksins Viðbrögð hjólreiðamannsins að einhverju leyti skiljanleg Fjárhagsstaðan alvarleg og tímabundin ráðning ráðgjafans ekki endurnýjuð Formannskosningu Pírata frestað Fastur heima í þrjá daga út af engum mokstri Þurfa mögulega að fresta formannskosningu vegna formgalla Flughálka í kortunum, breytingar hjá bönkunum og formaður Pírata Reyna að lokka íslenska lækna heim Óvenjulegir smáskjálftar reyndust sprengingar Ein hinna reknu segir konunum kastað fyrir ljónin Fylgjast með smáskjálftum við Bláa lónið Kirkjuþing skorar á stjórnvöld að hækka sóknargjald Ósammála ráðherra um að atkvæðajafnvægi sé mannréttindamál Ungir innflytjendur á Íslandi ekki jafn jaðarsettir og í Svíþjóð Leita til UNESCO vegna Vonarskarðs og kæra kynjahalla Aukin verðbólga áhyggjuefni og asahláka í kortunum Spyr hvort ökumenn myndu keyra á gangandi á götunni Séra Flosi Magnússon fallinn frá Að jafnaði tilkynnt um tólf kynferðisbrot í hverri viku Var ofurölvi þegar hann hljóp yfir Reykjanesbraut „Auðvitað slær þetta mig ekki vel“ Fundi slitið án árangurs og nýr ekki boðaður „Fyrstu þrjú árin sem ég var veik voru algjört helvíti“ Vill sjá byggingakrana í Úlfarsárdal á næsta ári Reikna með flughálum vegum Fagnar aðgerðum en telur húsnæðispakkann „fremur rýran“ Úrskurðarnefnd klofin en framkvæmdaleyfi stendur Sjá meira
Í skýrslunni er það gagnrýnt að engar kostnaðar- og þarfagreiningar hafi verið gerðar í aðdraganda samnings við sjálfstætt starfandi sérgreinalækna og að nægjanlegt eftirlit sé ekki tryggt með innheimtunni. Þetta geti falið í sér hvata til að veita þjónustu óháð raunverulegri þörf og hagsmunum heilbrigðisþjónustunnar. Fjallað er ítarlega um innihald skýrslu Ríkisendurskoðunar í greininni hér að neðan. Kostnaður Sjúkratrygginga vegna samnings við sérgreinalækna nam 13,3 milljörðum króna árið 2024. Sá er þriðji kostnaðarsamasti samningur Sjúkratrygginga, á eftir samningi við Landspítalann um þjónustutengda fjármögnun og samningi við hjúkrunarheimili. Greiningargeta stofnunarinnar efld undanfarið Sjúkratryggingar bregðast við skýrslunni í yfirlýsingu þar sem fram kemur meðal annars að Sjúkratryggingar hafi undanfarið ár unnið að því að efla svið samninga og samhæfingar. „Samhliða því hafa verið skilgreindar nákvæmari starfslýsingar, lykilmálaflokkar og ábyrgðarsvið, sem skapa skýra verkaskiptingu og efla innra samstarf. Með þessu hefur tekist að byggja upp sterk þverfagleg samningateymi þar sem fjölbreytt sérfræðiþekking fagsviða stofnunarinnar er nýtt við undirbúning og vinnslu samninga. Ljóst er þó að enn þarf að styrkja samningsgerð stofnunarinnar, bæði með því að fjölga sérfræðingum og með því að þróa aðferðafræði samninga og innkaupa með markvissum hætti. Þar skiptir miklu máli að á komist aukinn skýrleiki varðandi samspil laga um sjúkratryggingar og laga um opinber innkaup,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þá taka þær einnig undir sjónarmið Ríkisendurskoðunar hvað greiningar varða á samningum. Greiningargeta stofnunarinnar hafi verið efld á undanförnum árum með innleiðingu gagnavöruhúss, stofnun sérstakrar hagdeildar og ítarlegri undirbúningi fyrir samningsgerð. „Ljóst er að efla þarf bæði kostnaðargreiningu og þarfagreiningu en slíkt er viðamikið verkefni sem stofnunin hefur ekki haft nægilega sterkar fjárhagslegar forsendur til að vinna með fullnægjandi hætti. Ástæða er þó til að draga fram að í aðdraganda samningsgerðar og meðan á samningsgerð stendur er unnin viðamikil greiningarvinna sem nýtist vel en þó er nauðsynlegt að styrkja enn frekar greiningargetu stofnunarinnar,“ segja Sjúkratryggingar. Sveigjanleiki nauðsynlegur í innkaupum Í yfirlýsingunni er einnig komið inn á að skýrari og formlegri umgjörð þurfi að koma upp við innkaupaferla. Þó er sagt að mikilvægt sé að stofnunin hafi ákveðinn sveigjanleika í vali á innkaupaferlum í ljósi eðlis þeirrar þjónustu sem Sjúkratryggingar bera ábyrgð á. Sjúkratryggingar taka jafnframt undir að efla þurfi eftirlit með kostnaði við samninga. Þær búi yfir ítarlegum gögnum um flesta stærri samninga fylgst sé vel með þróun kostnaðar allra samninga og lagðar fram tillögur um aðgerðir ef þróun kostnaðar er umfram forsendur. „Hins vegar er ljóst að efla þarf getu stofnunarinnar til ítarlegri greininga á kostnaði. Mikil tækifæri eru til að auka og dýpka kostnaðareftirlit en slíkt eftirlit kallar á vandaða kostnaðargreiningu,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þær segja ljóst að byggja þurfi enn frekar undir getu Sjúkratrygginga til að sinna kostnaðargreiningu og eftirliti og tryggja að gögn og greiningarhæfni séu til staðar í ríkari mæli en nú er. Þá kemur fram að Sjúkratryggingar standi nú í heildstæðri endurskoðun á öllu fyrirkomulagi bæði ytra og innra eftirlits hjá stofnuninni. Unnið sé að því að efla reglubundna eftirfylgni með samningum og innleiða áhættumiðað og gagnadrifið eftirlit. „Nú þegar hefur verið gert áhættumat vegna helstu málaflokka sem Sjúkratryggingar hafa umsjón með. Þá er unnið að áhættumati fyrir einstaka samninga og greiðslur og jafnframt hafa verið útbúnar nýjar verklagsreglur fyrir eftirlitið. Þá hafa verið stofnuð sérstök eftirlitsteymi vegna helstu málaflokka,“ segja Sjúkratryggingar.
Sjúkratryggingar Heilbrigðismál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Alþingi Ríkisendurskoðun Mest lesið Reyndu að fá flugmann Maduros til að aðstoða við handtöku hans Erlent „Því miður er verklagið þannig“ Innlent Ökumaður stöðvaður með snjófargan á framrúðunni Innlent Andrés ekki lengur prins og látinn yfirgefa heimili sitt Erlent Öldungadeildin samþykkir að ógilda tollaákvarðanir Trump Erlent Viðbrögð hjólreiðamannsins að einhverju leyti skiljanleg Innlent Fjárhagsstaðan alvarleg og tímabundin ráðning ráðgjafans ekki endurnýjuð Innlent Hvasst, hlýtt og von á asahláku eða glerhálku Veður Orðin hæsta kirkja í heimi Erlent Opnun Brákarborgar frestað enn á ný Innlent Fleiri fréttir Ökumaður stöðvaður með snjófargan á framrúðunni „Því miður er verklagið þannig“ Opnun Brákarborgar frestað enn á ný Ögmundur Ísak ráðinn til þingflokks Sjálfstæðisflokksins Viðbrögð hjólreiðamannsins að einhverju leyti skiljanleg Fjárhagsstaðan alvarleg og tímabundin ráðning ráðgjafans ekki endurnýjuð Formannskosningu Pírata frestað Fastur heima í þrjá daga út af engum mokstri Þurfa mögulega að fresta formannskosningu vegna formgalla Flughálka í kortunum, breytingar hjá bönkunum og formaður Pírata Reyna að lokka íslenska lækna heim Óvenjulegir smáskjálftar reyndust sprengingar Ein hinna reknu segir konunum kastað fyrir ljónin Fylgjast með smáskjálftum við Bláa lónið Kirkjuþing skorar á stjórnvöld að hækka sóknargjald Ósammála ráðherra um að atkvæðajafnvægi sé mannréttindamál Ungir innflytjendur á Íslandi ekki jafn jaðarsettir og í Svíþjóð Leita til UNESCO vegna Vonarskarðs og kæra kynjahalla Aukin verðbólga áhyggjuefni og asahláka í kortunum Spyr hvort ökumenn myndu keyra á gangandi á götunni Séra Flosi Magnússon fallinn frá Að jafnaði tilkynnt um tólf kynferðisbrot í hverri viku Var ofurölvi þegar hann hljóp yfir Reykjanesbraut „Auðvitað slær þetta mig ekki vel“ Fundi slitið án árangurs og nýr ekki boðaður „Fyrstu þrjú árin sem ég var veik voru algjört helvíti“ Vill sjá byggingakrana í Úlfarsárdal á næsta ári Reikna með flughálum vegum Fagnar aðgerðum en telur húsnæðispakkann „fremur rýran“ Úrskurðarnefnd klofin en framkvæmdaleyfi stendur Sjá meira