Viska þarf að standa vörð um sérfræðinga á vinnumarkaði Kristjana Mjöll Jónsdóttir Hjörvar skrifar 14. apríl 2025 07:00 Viska er meðal yngstu stéttarfélaga landsins og varð formlega til 1. janúar 2024 með sameiningu þriggja stéttarfélaga innan BHM. Eitt þessara stéttarfélaga var félagið mitt, Stéttarfélag bókasafns- og upplýsingafræðinga. SBU var rótgróið félag með öflugt félagsfólk með djúpa réttlætiskennd, en við vorum fámenn og oft leið okkur sem að rödd okkar í samfélaginu eða við kjarasamningsborðið væri lítil. Það var því okkur sem sátum í stjórn SBU augljós ágóði að sameinast í sterkt og öflugt félag sem gæti veitt framúrskarandi þjónustu og hefði burði til að berjast af krafti fyrir réttindum félagsfólks. Þessi vegferð hefur reynst farsæl. Nú þegar höfum við í Visku markað okkur mikilvæga stöðu – félagið er orðið eitt af stærstu stéttarfélögum landsins með vel skipulagða og burðuga skrifstofu sem veitir metnaðarfulla og markvissa þjónustu við félagsfólk og er tilbúin til að mæta þeim áskorunum sem fram undan eru. Félagið sýndi styrk sinn í kjarasamningsviðræðum síðasta árs með undirritun samninga við ríkið, sveitarfélögin og Reykjavíkurborg sem gilda næstu fjögur ár. Á þessu samningstímabili ber okkur í Visku að vinna skipulega að því að tryggja eftirfylgni þeirra bókana sem fylgdu í samningunum. Jafnframt þurfum við að halda áfram að beita okkur fyrir öðrum mikilvægum hagsmunamálum sem snerta félagsfólk beint, þótt þau falli ekki undir hefðbundna kjarasamninga. Slík nálgun krefst skýrrar framtíðarsýnar, þrautseigju og öflugrar hagsmunagæslu. Starfsmatskerfi sem meta fjölbreytta hæfni Viska þarf að standa vörð um fjölbreytta hagsmuni háskólamenntaðra sérfræðinga – hóps sem starfar víða í samfélaginu og gegnir lykilhlutverkum á mörgum sviðum, en hefur of lengi setið eftir þegar kemur að kjörum og viðurkenningu á sínu framlagi. Eitt brýnasta verkefnið er að takast á við ósanngjarna stöðu margs félagsfólks í starfsmatskerfum og launatöflum hins opinbera, þar sem virði starfa þeirra er skekkt og sú sérfræðikunnátta sem þau leggja til í starfi sínu er ekki metin að verðleikum. Þetta eru krefjandi störf sem byggja á dýrmætri huglægri færni – samskiptahæfni, tilfinningagreind og faglegri umhyggju – eiginleikum sem halda samfélaginu gangandi en eru ekki metin til launa í kerfunum. Samfélagið þarf að viðurkenna raunverulegt virði þessara starfa, ekki aðeins í orði heldur einnig í launasetningu. Einnig þarf að tryggja félagsfólki aðgengi að símenntun og starfsþróun, faglegu sjálfstæði og heilbrigðu starfsumhverfi þar sem krafa er gerð um árangur án þröngra mælikvarða. Sérfræðingar vinna oft undir miklu andlegu og faglegu álagi og mikilvægt er að byggja upp stuðningskerfi sem eykur vellíðan og dregur úr kulnun. Jafnframt þarf að tryggja atvinnuöryggi og skýra starfsferla. Námslánakerfið – réttlæti fyrir alla kynslóðir Breytingar á námslánakerfinu með tilkomu Menntasjóðs námsmanna voru sannarlega tilraun til bóta, við eigum þó eftir að sjá hvort hún hafi virkað. Hins vegar má ekki horfa fram hjá þeim sem tóku lán hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna (LÍN) og eru enn að greiða af þeim. Mörg sitja uppi með há lán, án möguleika á einhverslags niðurfellingu – og eru mörg í þeirri stöðu að greiða af lánum sínum út ævina. Þetta á sérstaklega við þau sem hófu störf seint, meðal annars vegna þess að starfsferill þeirra krafðist langrar menntunar, og þau sem hafa unnið störf þar sem krafist er háskólamenntunar án þess að launasetningin hafi endurspeglað þá menntun. Fjölmörg hafa einnig orðið fyrir tekjuskerðingu eða starfað lengi í láglaunastörfum þrátt fyrir sérfræðiþekkingu – og bera þess vegna hlutfallslega þyngri byrðar af námslánum sínum. Ef við ætlum að byggja upp réttlátt samfélag sem metur menntun að verðleikum, þá verðum við einnig að veita þessum hópi réttláta meðferð. Viska þarf að setja þessi mál á dagskrá og þrýsta á um leiðréttingu fyrir þau sem enn greiða af sínum LÍN námslánum. Framboð til stjórnar Visku Á undanförnum árum hef ég lagt mig fram um að vinna að uppbyggingu öflugs stéttarfélags, fyrst sem formaður Stéttarfélags bókasafns- og upplýsingafræðinga (SBU) og síðar sem gjaldkeri stjórnar Visku. Sú reynsla hefur fært mér dýrmæta innsýn í þau tækifæri sem felast í samstöðu – en einnig þá kerfisbundnu veikleika sem þarf að takast á við af festu og fagmennsku. Ég býð mig því fram til áframhaldandi setu í stjórn Visku en kosningar eru hafnar og standa yfir til miðvikudagsins 16. apríl. Hljóti ég stuðning og traust félagsfólksmun ég halda áfram að leggja áherslu á að Viska vinni fyrir sanngjörnum kjörum fyrir allt félagsfólk sitt, bjóði upp á öfluga þjónustu og sé sýnilegt stéttarfélag sem lætur til sín taka í þágu félagsfólks okkar, félagsfólks sem leggur sitt af mörkum til samfélagsins á hverjum einasta degi. Höfundur er upplýsingafræðingur og frambjóðandi til áframhaldandi setu í stjórn Visku stéttarfélags. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kjaramál Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Sjá meira
Viska er meðal yngstu stéttarfélaga landsins og varð formlega til 1. janúar 2024 með sameiningu þriggja stéttarfélaga innan BHM. Eitt þessara stéttarfélaga var félagið mitt, Stéttarfélag bókasafns- og upplýsingafræðinga. SBU var rótgróið félag með öflugt félagsfólk með djúpa réttlætiskennd, en við vorum fámenn og oft leið okkur sem að rödd okkar í samfélaginu eða við kjarasamningsborðið væri lítil. Það var því okkur sem sátum í stjórn SBU augljós ágóði að sameinast í sterkt og öflugt félag sem gæti veitt framúrskarandi þjónustu og hefði burði til að berjast af krafti fyrir réttindum félagsfólks. Þessi vegferð hefur reynst farsæl. Nú þegar höfum við í Visku markað okkur mikilvæga stöðu – félagið er orðið eitt af stærstu stéttarfélögum landsins með vel skipulagða og burðuga skrifstofu sem veitir metnaðarfulla og markvissa þjónustu við félagsfólk og er tilbúin til að mæta þeim áskorunum sem fram undan eru. Félagið sýndi styrk sinn í kjarasamningsviðræðum síðasta árs með undirritun samninga við ríkið, sveitarfélögin og Reykjavíkurborg sem gilda næstu fjögur ár. Á þessu samningstímabili ber okkur í Visku að vinna skipulega að því að tryggja eftirfylgni þeirra bókana sem fylgdu í samningunum. Jafnframt þurfum við að halda áfram að beita okkur fyrir öðrum mikilvægum hagsmunamálum sem snerta félagsfólk beint, þótt þau falli ekki undir hefðbundna kjarasamninga. Slík nálgun krefst skýrrar framtíðarsýnar, þrautseigju og öflugrar hagsmunagæslu. Starfsmatskerfi sem meta fjölbreytta hæfni Viska þarf að standa vörð um fjölbreytta hagsmuni háskólamenntaðra sérfræðinga – hóps sem starfar víða í samfélaginu og gegnir lykilhlutverkum á mörgum sviðum, en hefur of lengi setið eftir þegar kemur að kjörum og viðurkenningu á sínu framlagi. Eitt brýnasta verkefnið er að takast á við ósanngjarna stöðu margs félagsfólks í starfsmatskerfum og launatöflum hins opinbera, þar sem virði starfa þeirra er skekkt og sú sérfræðikunnátta sem þau leggja til í starfi sínu er ekki metin að verðleikum. Þetta eru krefjandi störf sem byggja á dýrmætri huglægri færni – samskiptahæfni, tilfinningagreind og faglegri umhyggju – eiginleikum sem halda samfélaginu gangandi en eru ekki metin til launa í kerfunum. Samfélagið þarf að viðurkenna raunverulegt virði þessara starfa, ekki aðeins í orði heldur einnig í launasetningu. Einnig þarf að tryggja félagsfólki aðgengi að símenntun og starfsþróun, faglegu sjálfstæði og heilbrigðu starfsumhverfi þar sem krafa er gerð um árangur án þröngra mælikvarða. Sérfræðingar vinna oft undir miklu andlegu og faglegu álagi og mikilvægt er að byggja upp stuðningskerfi sem eykur vellíðan og dregur úr kulnun. Jafnframt þarf að tryggja atvinnuöryggi og skýra starfsferla. Námslánakerfið – réttlæti fyrir alla kynslóðir Breytingar á námslánakerfinu með tilkomu Menntasjóðs námsmanna voru sannarlega tilraun til bóta, við eigum þó eftir að sjá hvort hún hafi virkað. Hins vegar má ekki horfa fram hjá þeim sem tóku lán hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna (LÍN) og eru enn að greiða af þeim. Mörg sitja uppi með há lán, án möguleika á einhverslags niðurfellingu – og eru mörg í þeirri stöðu að greiða af lánum sínum út ævina. Þetta á sérstaklega við þau sem hófu störf seint, meðal annars vegna þess að starfsferill þeirra krafðist langrar menntunar, og þau sem hafa unnið störf þar sem krafist er háskólamenntunar án þess að launasetningin hafi endurspeglað þá menntun. Fjölmörg hafa einnig orðið fyrir tekjuskerðingu eða starfað lengi í láglaunastörfum þrátt fyrir sérfræðiþekkingu – og bera þess vegna hlutfallslega þyngri byrðar af námslánum sínum. Ef við ætlum að byggja upp réttlátt samfélag sem metur menntun að verðleikum, þá verðum við einnig að veita þessum hópi réttláta meðferð. Viska þarf að setja þessi mál á dagskrá og þrýsta á um leiðréttingu fyrir þau sem enn greiða af sínum LÍN námslánum. Framboð til stjórnar Visku Á undanförnum árum hef ég lagt mig fram um að vinna að uppbyggingu öflugs stéttarfélags, fyrst sem formaður Stéttarfélags bókasafns- og upplýsingafræðinga (SBU) og síðar sem gjaldkeri stjórnar Visku. Sú reynsla hefur fært mér dýrmæta innsýn í þau tækifæri sem felast í samstöðu – en einnig þá kerfisbundnu veikleika sem þarf að takast á við af festu og fagmennsku. Ég býð mig því fram til áframhaldandi setu í stjórn Visku en kosningar eru hafnar og standa yfir til miðvikudagsins 16. apríl. Hljóti ég stuðning og traust félagsfólksmun ég halda áfram að leggja áherslu á að Viska vinni fyrir sanngjörnum kjörum fyrir allt félagsfólk sitt, bjóði upp á öfluga þjónustu og sé sýnilegt stéttarfélag sem lætur til sín taka í þágu félagsfólks okkar, félagsfólks sem leggur sitt af mörkum til samfélagsins á hverjum einasta degi. Höfundur er upplýsingafræðingur og frambjóðandi til áframhaldandi setu í stjórn Visku stéttarfélags.
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar