Á Sjálfstæðisflokkurinn sér viðreisnar von? Ole Anton Bieltvedt skrifar 14. febrúar 2025 16:03 Í eina tíð var helzta slagorð Sjálfstæðisflokksins „stétt-með-stétt“. Þetta var meira en slagorð. Þetta var stefnumörkun, sem var í heiðri höfð og framkvæmd, leiðarljós, sem forustumenn flokksins lögðu sig fram um að fylgja. Framámmenn flokksins og þingmenn höfðu hinn margvísilegasta bakgrunn; komu úr öllum stéttum og þjóðfélagshópum. Flokkurinn hafði 35-40% fylgi. Var þjóðarflokkur. Þegar ég flutti til Þýzkalands 1989, vann Sjálfstæðisflokkurinn með svipaðri stefnumörkun og Kristilegi demókrataflokkurinn þar. Þetta voru nánast eins og systraflokkar. Þegar ég kom til baka, 27 árum síðar, sýndist mér Sjálfstæðisflokkurinn nokkuð eða mikið vera kominn inn á svið AfD, Alternative für Deutschland, sem er þýzkur hægri þjóðernis- og öfgaflokkur. Meðal aðdáenda/vina AfD eru menn eins og Elon Musk og Trump. 1929 höfðu Lýðræðisflokkurinn og Íhaldsflokkurinn sameinast og myndað Sjálfstæðisflokkinn. Þar varð til fjölbreytileg, frjó, marglit og krafmikil blanda. Þegar ég kom heim 2016, virtist Íhaldsflokkurinn einn vera eftir. Þjóðernis- og íhaldsarmurinn hafði tekið öll völd og hrakið frjálslynt og víðsýnt fólk úr flokknum. Fylgið var nánast hrunið. Í stað þess að elta AfD-sinna, eða reyna að halda þeim innan Kristilegra demókrata, færði Angela Merkel flokkinn meira inn á miðjuna, í átt frá íhaldi og þjóðernishyggju, í átt að aukinni fjáls- og alþjóðahyggju, umburðarlyndi og mannúð gagnvart mönnum og málleysingjum, virðingu við umhverfið og jörðina, fylgdi fólkinu og þörfum þess, fór til vinstri, inn á svið aukinnar umhverfisbaráttu - baráttu fyrir jörðinni - og beitti sér m.a. fyrir því, að kjarnorkuverum yrði lokað, sem hafði verið dæmigert baráttumál vinstri manna. Þannig sýndi Merkel í verki, að Kristilegir demókratar væru lifandi afl, sem brást við og breytti sér skv. þróun mála og vilja og þörfum manna. Enda héldu Kristilegir demókratar þjóðarfylgi í Þýzkalandi, 30-40%. Bezta dæmið um einangrunar- og afdalahyggju Sjálfstæðismanna er, að flokkurinn er á móti nánara samstarfi Evrópuþjóða, fullri aðild að ESB og upptöku Evrunnar. Forðast að ræða það. Í þessu sambandi má spyrja, hvað orðið hafi um skilning, þroska og stjórnmálalega sýn forystu Sjálfstæðisflokksins, frjálsræði og víðsýni hennar, sem þó er skipuð ungu og, að sjá, álitlegu og hæfileikaríku fólki? Skilur það ekki, að álfan okkar, Evrópa, mun ekki geta staðið af sér áskoranir og ógnir langrar framtíðar, nema sameinuð, elfd og samstillt? Árið 2100 verða Evrópubúar ekki nema um 4% af jarðarbúum. Skilur það ekki, að velferð, menning og öryggi barnanna okkar og barna þeirra er í húfi? Skilur það ekki, að við erum nú þegar komin 80% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku í Schengen, og erum búin að undirgangast að taka upp og hlíta reglugerðum og lögum ESB á fjölmörgum sviðum, í öllum málum hins sameiginlega evrópska markaðar, án þess þó að hafa nokkra aðkomu að gerð og setningu þeirra? Skilur það ekki, að með því, að taka skrefið til fulls, ganga 100% í ESB, fengjum við okkar eiginn kommissar (ráðherra) hjá ESB, eins og allar aðrar aðildarþjóðir - hver hefur aðeins einn - 6 þingmenn á Evrópuþingið og fullt neitunarvald gagnvart nýjum lögum og öllum meiriháttar ákvörðunum sambandsins, og, gætum þannig tekið þátt í allri evrópskri stefnumótun og lagasetningu? Þetta fólk skilur greinilega ekki þá merkingu „sjálfstæðis“, sem Bjarni Benediktsson, eldri, skilgreindi svo vel í áramótaræðu fyrir meira en hálfri öld: „Við eigum þess vegna ekki að óttast samvinnu við aðra, heldur sækjast eftir henni til að bæta landið og lífskjör fólksins, sem í því býr“. Sjálfstæði nútímans byggist á skilningi á því, að fyrsta stig þess er efnahagslegt sjálfstæði, sem um leið er forsenda fyrir frekari stigum sjálfstæðis, en það næst aðeins með mikilli samvinnu, nánum samskiptum og viðskiptum við önnur ríki, einkum systra- og bræðaþjóðir, Evrópuríkin, en ekki á grundvelli einangrunarhugmynda og afdalahyggju. Það er líka raunalegt, hörmungarsaga, að forystumenn Sjálfstæðisflokksins skuli ekki hafa skilið, hvílíkt ólánstól íslenzka krónan er. Fyrir hundrað árum höfðu íslenzka krónan og sú danska sama verðgildi; ein íslenzk króna hafði sama verðgildi og ein dönsk. Í dag er verðgildi íslenzku krónunnar komið niður í brot úr einum dönskum eyri, en sú danska heldur sér uppi á Evrunni, með beintenginu við hana. Þessi hrikalega þróun og botnlaust hrap íslenzku krónunnar hefur svo leitt til þess, að hér hafa vextir verið margfalt hærri en í öðrum evrópskum löndum, sem m.a. hefur þýtt, að íbúðarkaupendur hér hafa þurft að greiða íbúðir sínar 3,5-4 sinnum, með vöxtum, á sama tíma og nágrannar okkar á meginlandinu, með stöðuga og traustan galdmiðil, Evruna, hafa ekki þurft að greiða sína íbúð nema 1,5 sinnum. Enn eitt svið, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur algjörlega sofið á verðinum, er dýra-, náttúru- og umhverfisvernd. Vernd jarðarinnar. Skilja forustumenn flokksins ekki, að við eigum bara eina jörð!? Það er með ólíkindum, að það unga fólk, sem leiðir flokkinn, skuli vera blint fyrir því, að vernd jarðar – lofts, láðs og lagar – er langstærsta mál okkar tíma. Það er vart von til þess, að það fólk, sem hefur keyrt Sjálfstæðisflokkinn út í skurð, get reist hann við. Þar þurfa nýir, frjóir og óspilltir kraftar að koma til. Ný hugsun og sýn, ásamt með víðtækri og margbreytilegri reynslu úr atvinnulífi og félagasstarfi, frjálslynd, sveigjanleg og umburðarlynd nálgun er það eina, sem gæti tryggt farsæla endurreisn Sjálfstæðisflokksins. Hér lít ég helzt til Guðrúnar Hasteinsdóttur. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Sjálfstæðisflokkurinn Landsfundur Sjálfstæðisflokksins 2025 Mest lesið Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Neyð Róhingja Sigurjón Örn Stefánsson Skoðun Daði Pálmar Ragnarsson Bakþankar Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Enginn stjórnmálaflokkur mun niðurgreiða sálfræðiþjónustu og útrýma biðlistum Þórarinn Hjartarson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Í eina tíð var helzta slagorð Sjálfstæðisflokksins „stétt-með-stétt“. Þetta var meira en slagorð. Þetta var stefnumörkun, sem var í heiðri höfð og framkvæmd, leiðarljós, sem forustumenn flokksins lögðu sig fram um að fylgja. Framámmenn flokksins og þingmenn höfðu hinn margvísilegasta bakgrunn; komu úr öllum stéttum og þjóðfélagshópum. Flokkurinn hafði 35-40% fylgi. Var þjóðarflokkur. Þegar ég flutti til Þýzkalands 1989, vann Sjálfstæðisflokkurinn með svipaðri stefnumörkun og Kristilegi demókrataflokkurinn þar. Þetta voru nánast eins og systraflokkar. Þegar ég kom til baka, 27 árum síðar, sýndist mér Sjálfstæðisflokkurinn nokkuð eða mikið vera kominn inn á svið AfD, Alternative für Deutschland, sem er þýzkur hægri þjóðernis- og öfgaflokkur. Meðal aðdáenda/vina AfD eru menn eins og Elon Musk og Trump. 1929 höfðu Lýðræðisflokkurinn og Íhaldsflokkurinn sameinast og myndað Sjálfstæðisflokkinn. Þar varð til fjölbreytileg, frjó, marglit og krafmikil blanda. Þegar ég kom heim 2016, virtist Íhaldsflokkurinn einn vera eftir. Þjóðernis- og íhaldsarmurinn hafði tekið öll völd og hrakið frjálslynt og víðsýnt fólk úr flokknum. Fylgið var nánast hrunið. Í stað þess að elta AfD-sinna, eða reyna að halda þeim innan Kristilegra demókrata, færði Angela Merkel flokkinn meira inn á miðjuna, í átt frá íhaldi og þjóðernishyggju, í átt að aukinni fjáls- og alþjóðahyggju, umburðarlyndi og mannúð gagnvart mönnum og málleysingjum, virðingu við umhverfið og jörðina, fylgdi fólkinu og þörfum þess, fór til vinstri, inn á svið aukinnar umhverfisbaráttu - baráttu fyrir jörðinni - og beitti sér m.a. fyrir því, að kjarnorkuverum yrði lokað, sem hafði verið dæmigert baráttumál vinstri manna. Þannig sýndi Merkel í verki, að Kristilegir demókratar væru lifandi afl, sem brást við og breytti sér skv. þróun mála og vilja og þörfum manna. Enda héldu Kristilegir demókratar þjóðarfylgi í Þýzkalandi, 30-40%. Bezta dæmið um einangrunar- og afdalahyggju Sjálfstæðismanna er, að flokkurinn er á móti nánara samstarfi Evrópuþjóða, fullri aðild að ESB og upptöku Evrunnar. Forðast að ræða það. Í þessu sambandi má spyrja, hvað orðið hafi um skilning, þroska og stjórnmálalega sýn forystu Sjálfstæðisflokksins, frjálsræði og víðsýni hennar, sem þó er skipuð ungu og, að sjá, álitlegu og hæfileikaríku fólki? Skilur það ekki, að álfan okkar, Evrópa, mun ekki geta staðið af sér áskoranir og ógnir langrar framtíðar, nema sameinuð, elfd og samstillt? Árið 2100 verða Evrópubúar ekki nema um 4% af jarðarbúum. Skilur það ekki, að velferð, menning og öryggi barnanna okkar og barna þeirra er í húfi? Skilur það ekki, að við erum nú þegar komin 80% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku í Schengen, og erum búin að undirgangast að taka upp og hlíta reglugerðum og lögum ESB á fjölmörgum sviðum, í öllum málum hins sameiginlega evrópska markaðar, án þess þó að hafa nokkra aðkomu að gerð og setningu þeirra? Skilur það ekki, að með því, að taka skrefið til fulls, ganga 100% í ESB, fengjum við okkar eiginn kommissar (ráðherra) hjá ESB, eins og allar aðrar aðildarþjóðir - hver hefur aðeins einn - 6 þingmenn á Evrópuþingið og fullt neitunarvald gagnvart nýjum lögum og öllum meiriháttar ákvörðunum sambandsins, og, gætum þannig tekið þátt í allri evrópskri stefnumótun og lagasetningu? Þetta fólk skilur greinilega ekki þá merkingu „sjálfstæðis“, sem Bjarni Benediktsson, eldri, skilgreindi svo vel í áramótaræðu fyrir meira en hálfri öld: „Við eigum þess vegna ekki að óttast samvinnu við aðra, heldur sækjast eftir henni til að bæta landið og lífskjör fólksins, sem í því býr“. Sjálfstæði nútímans byggist á skilningi á því, að fyrsta stig þess er efnahagslegt sjálfstæði, sem um leið er forsenda fyrir frekari stigum sjálfstæðis, en það næst aðeins með mikilli samvinnu, nánum samskiptum og viðskiptum við önnur ríki, einkum systra- og bræðaþjóðir, Evrópuríkin, en ekki á grundvelli einangrunarhugmynda og afdalahyggju. Það er líka raunalegt, hörmungarsaga, að forystumenn Sjálfstæðisflokksins skuli ekki hafa skilið, hvílíkt ólánstól íslenzka krónan er. Fyrir hundrað árum höfðu íslenzka krónan og sú danska sama verðgildi; ein íslenzk króna hafði sama verðgildi og ein dönsk. Í dag er verðgildi íslenzku krónunnar komið niður í brot úr einum dönskum eyri, en sú danska heldur sér uppi á Evrunni, með beintenginu við hana. Þessi hrikalega þróun og botnlaust hrap íslenzku krónunnar hefur svo leitt til þess, að hér hafa vextir verið margfalt hærri en í öðrum evrópskum löndum, sem m.a. hefur þýtt, að íbúðarkaupendur hér hafa þurft að greiða íbúðir sínar 3,5-4 sinnum, með vöxtum, á sama tíma og nágrannar okkar á meginlandinu, með stöðuga og traustan galdmiðil, Evruna, hafa ekki þurft að greiða sína íbúð nema 1,5 sinnum. Enn eitt svið, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur algjörlega sofið á verðinum, er dýra-, náttúru- og umhverfisvernd. Vernd jarðarinnar. Skilja forustumenn flokksins ekki, að við eigum bara eina jörð!? Það er með ólíkindum, að það unga fólk, sem leiðir flokkinn, skuli vera blint fyrir því, að vernd jarðar – lofts, láðs og lagar – er langstærsta mál okkar tíma. Það er vart von til þess, að það fólk, sem hefur keyrt Sjálfstæðisflokkinn út í skurð, get reist hann við. Þar þurfa nýir, frjóir og óspilltir kraftar að koma til. Ný hugsun og sýn, ásamt með víðtækri og margbreytilegri reynslu úr atvinnulífi og félagasstarfi, frjálslynd, sveigjanleg og umburðarlynd nálgun er það eina, sem gæti tryggt farsæla endurreisn Sjálfstæðisflokksins. Hér lít ég helzt til Guðrúnar Hasteinsdóttur. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Enginn stjórnmálaflokkur mun niðurgreiða sálfræðiþjónustu og útrýma biðlistum Þórarinn Hjartarson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Enginn stjórnmálaflokkur mun niðurgreiða sálfræðiþjónustu og útrýma biðlistum Þórarinn Hjartarson Skoðun