Þora ekki í skólann Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar 13. febrúar 2025 20:02 Nýlega lýsti faðir stúlku hvernig dóttir hans hafi ítrekað orðið fyrir ofbeldi í einum af grunnskólum borgarinnar. Fleiri hafa stigið fram og talað um að börn þeirra hafi orðið fyrir andlegu, líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi á göngum skóla sinna og á salernum. Dæmi eru um að börn þori ekki í skólann. Foreldrar og börn hafa látið vita af ofbeldinu en ekki hefur tekist að stöðva það. Tilvik eru um að börn séu hætt að mæta í skólann. Nokkuð er síðan upplýsingar bárust um ofbeldistilvik innan skóla. Undanfarin misseri hefur ofbeldisbylgja meðal barna og ungmenna farið vaxandi. Hér þurfum við öll að taka höndum saman og hjálpast að svo stöðva megi þessa óheillaþróun. Þetta varðar okkur öll og verður ríki og sveitarfélög, foreldrar og skólasamfélagið að leggjast á eitt. Í borgarkerfinu liggur tillaga frá fyrrverandi oddvita Flokks fólksins frá því í janúar sl. á þá leið að skóla- og frístundaráð hefji endurskoðun á eineltisstefnu og viðbrögðum grunnskóla Reykjavíkurborgar við einelti og öðru ofbeldi. Í endurskoðuninni skal huga að því að nauðsynlegt er nú að auka eftirlit utan skólastofunnar í grunnskólum borgarinnar, svo sem á göngum, salernum og jafnvel einnig í útiveru. Í greinargerð með tillögunni segir að ítrekað hafa komið upp atvik þar sem börn hafa orðið fyrir aðkasti, áreitni og jafnvel grófu ofbeldi t.d. inn á salernum skóla borgarinnar. Skólar borgarinnar þurfa aukinn stuðning til að spyrna fótum við þessari vá hið snarasta. Kalla þarf eftir upplýsingum frá foreldrum og samvinnu við foreldrasamfélagið um þessi mál, skoða þarf þróun og finna lausnir. Enda þótt Reykjavík sé stærsta sveitarfélagið þarf að huga að sambærilegum þáttum í öðrum sveitarfélögum um land allt. Skólaskylda er í landinu og því er grunnforsendan að börnum líði vel í skólanum og finni til öryggis. Hvað þurfa börn? Ungmenni sem beitir ofbeldi af ásetningi líður ekki vel. Ástæður geta verið fjölmargar og margslungnar. Grafast þarf fyrir um þær og sjá til þess að viðkomandi fái aðstoð við hæfi. Öll vitum við hvað það er sem börn þurfa til að geta vaxið úr grasi og orðið heilbrigðir og heilsteyptir einstaklingar. Börn þurfa ást og aðhald til að þrífast. Börnum þarf að sinna á öllum sviðum til að þeim geti liðið vel og notið hæfileika sinna. Börn þurfa fræðslu og þeim þarf að setja mörk. Kenna þarf börnum að koma ávallt vel fram við aðra og vera góð við minnimáttar, önnur börn og dýr. Börn þrá tengingu við aðra, fullorðna jafnt sem jafningja og þau þrá viðurkenningu. Fái þau ekki umbun, ást og viðurkenningu í raunheimi eru líkur á að þau leiti að henni á samfélagsmiðlum eða í gerviveröld. Börn sem beita ofbeldi þarfnast hjálpar. Börn sem líða langvinnan skort, búa við óviðunandi aðstæður eða eru beitt ofbeldi eiga á hættu að skaðast tilfinninga- og félagslega, jafnvel til langs tíma eða ævilangt. Grunnþörfum barns þarf að sinna til að það eigi þess kost á að þróa með sér gott sjálfstraust og sjálfsöryggi. Barn sem er svangt vegna fátæktar foreldra eða fær ekki tækifæri til að festa rætur í félagslegu umhverfi hefur ekki sömu möguleika og önnur börn sem fá þessum grunnþörfum sínum mætt. Sé skortur á einhverjum þessara grunnþátta í aðstæðum barns eru auknar líkur á að barnið þrói með sér viðvarandi vanlíðan, brotna sjálfsmynd og félagslegt óöryggi sem getur markað þau um langan tíma og haft áhrif á þeirra helstu ákvarðanir í lífinu. Við berum öll ábyrgð Rannsóknir og lærðar skýrslur hafa ítrekað bent á að líðan barna hefur farið versnandi sem birtist m.a. í aukningu í sjálfsvígsgælum, sjálfsskaða og sjálfsvígstilraunum. Samstaða þarf að ríkja í þessum málum til að við getum betur haldið utan um börn þessa lands og verið tilbúin að mæta þörfum þeirra og sérstaklega þeirra sem glíma við erfiðleika af einhverju tagi. Taka þarf þétt utan um foreldrana og styðja við kennara og störf þeirra. Barnasáttmálinn er leiðarljós okkar. Barnasáttmálinn var samþykktur á Íslandi 1992 og var fullgildur og settur í lög á Íslandi 2013. Með því að lögfesta Barnasáttmálann varð hann hluti af lögum á Íslandi og þarf að taka mið af því sem í honum stendur í öllum tilfellum þar sem börn eiga í hlut. Barnasáttmálinn hefur verið innleiddur í sárafá sveitarfélög. Höfundur er alþingismaður Flokks fólksins Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Flokkur fólksins Ofbeldi barna Ofbeldi gegn börnum Réttindi barna Skóla- og menntamál Mest lesið Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson Skoðun Þreytt og drullug börn Guðmundur Finnbogason Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ekki gera ekki neitt Gunnhildur Sveinsdóttir Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Ákalli um samræmingu í eftirliti svarað Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Virðing og framkoma í rökræðum um málefni minnihlutahópa Esjar Smári Blær Gunnarsson skrifar Skoðun Ekki gera ekki neitt Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert heilbrigðiseftirlit á Íslandi? Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson skrifar Skoðun Þreytt og drullug börn Guðmundur Finnbogason skrifar Skoðun Betri kvikmyndaskóli Þór Pálsson skrifar Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson skrifar Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Að þvælast fyrir atvinnurekstri - á þeim forsendum sem henta Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Leysum heimatilbúinn vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala saman Páll Rafnar Þorsteinsson skrifar Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson skrifar Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Nýlega lýsti faðir stúlku hvernig dóttir hans hafi ítrekað orðið fyrir ofbeldi í einum af grunnskólum borgarinnar. Fleiri hafa stigið fram og talað um að börn þeirra hafi orðið fyrir andlegu, líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi á göngum skóla sinna og á salernum. Dæmi eru um að börn þori ekki í skólann. Foreldrar og börn hafa látið vita af ofbeldinu en ekki hefur tekist að stöðva það. Tilvik eru um að börn séu hætt að mæta í skólann. Nokkuð er síðan upplýsingar bárust um ofbeldistilvik innan skóla. Undanfarin misseri hefur ofbeldisbylgja meðal barna og ungmenna farið vaxandi. Hér þurfum við öll að taka höndum saman og hjálpast að svo stöðva megi þessa óheillaþróun. Þetta varðar okkur öll og verður ríki og sveitarfélög, foreldrar og skólasamfélagið að leggjast á eitt. Í borgarkerfinu liggur tillaga frá fyrrverandi oddvita Flokks fólksins frá því í janúar sl. á þá leið að skóla- og frístundaráð hefji endurskoðun á eineltisstefnu og viðbrögðum grunnskóla Reykjavíkurborgar við einelti og öðru ofbeldi. Í endurskoðuninni skal huga að því að nauðsynlegt er nú að auka eftirlit utan skólastofunnar í grunnskólum borgarinnar, svo sem á göngum, salernum og jafnvel einnig í útiveru. Í greinargerð með tillögunni segir að ítrekað hafa komið upp atvik þar sem börn hafa orðið fyrir aðkasti, áreitni og jafnvel grófu ofbeldi t.d. inn á salernum skóla borgarinnar. Skólar borgarinnar þurfa aukinn stuðning til að spyrna fótum við þessari vá hið snarasta. Kalla þarf eftir upplýsingum frá foreldrum og samvinnu við foreldrasamfélagið um þessi mál, skoða þarf þróun og finna lausnir. Enda þótt Reykjavík sé stærsta sveitarfélagið þarf að huga að sambærilegum þáttum í öðrum sveitarfélögum um land allt. Skólaskylda er í landinu og því er grunnforsendan að börnum líði vel í skólanum og finni til öryggis. Hvað þurfa börn? Ungmenni sem beitir ofbeldi af ásetningi líður ekki vel. Ástæður geta verið fjölmargar og margslungnar. Grafast þarf fyrir um þær og sjá til þess að viðkomandi fái aðstoð við hæfi. Öll vitum við hvað það er sem börn þurfa til að geta vaxið úr grasi og orðið heilbrigðir og heilsteyptir einstaklingar. Börn þurfa ást og aðhald til að þrífast. Börnum þarf að sinna á öllum sviðum til að þeim geti liðið vel og notið hæfileika sinna. Börn þurfa fræðslu og þeim þarf að setja mörk. Kenna þarf börnum að koma ávallt vel fram við aðra og vera góð við minnimáttar, önnur börn og dýr. Börn þrá tengingu við aðra, fullorðna jafnt sem jafningja og þau þrá viðurkenningu. Fái þau ekki umbun, ást og viðurkenningu í raunheimi eru líkur á að þau leiti að henni á samfélagsmiðlum eða í gerviveröld. Börn sem beita ofbeldi þarfnast hjálpar. Börn sem líða langvinnan skort, búa við óviðunandi aðstæður eða eru beitt ofbeldi eiga á hættu að skaðast tilfinninga- og félagslega, jafnvel til langs tíma eða ævilangt. Grunnþörfum barns þarf að sinna til að það eigi þess kost á að þróa með sér gott sjálfstraust og sjálfsöryggi. Barn sem er svangt vegna fátæktar foreldra eða fær ekki tækifæri til að festa rætur í félagslegu umhverfi hefur ekki sömu möguleika og önnur börn sem fá þessum grunnþörfum sínum mætt. Sé skortur á einhverjum þessara grunnþátta í aðstæðum barns eru auknar líkur á að barnið þrói með sér viðvarandi vanlíðan, brotna sjálfsmynd og félagslegt óöryggi sem getur markað þau um langan tíma og haft áhrif á þeirra helstu ákvarðanir í lífinu. Við berum öll ábyrgð Rannsóknir og lærðar skýrslur hafa ítrekað bent á að líðan barna hefur farið versnandi sem birtist m.a. í aukningu í sjálfsvígsgælum, sjálfsskaða og sjálfsvígstilraunum. Samstaða þarf að ríkja í þessum málum til að við getum betur haldið utan um börn þessa lands og verið tilbúin að mæta þörfum þeirra og sérstaklega þeirra sem glíma við erfiðleika af einhverju tagi. Taka þarf þétt utan um foreldrana og styðja við kennara og störf þeirra. Barnasáttmálinn er leiðarljós okkar. Barnasáttmálinn var samþykktur á Íslandi 1992 og var fullgildur og settur í lög á Íslandi 2013. Með því að lögfesta Barnasáttmálann varð hann hluti af lögum á Íslandi og þarf að taka mið af því sem í honum stendur í öllum tilfellum þar sem börn eiga í hlut. Barnasáttmálinn hefur verið innleiddur í sárafá sveitarfélög. Höfundur er alþingismaður Flokks fólksins
Skoðun Virðing og framkoma í rökræðum um málefni minnihlutahópa Esjar Smári Blær Gunnarsson skrifar
Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar