Varasjóður VR Halla Gunnarsdóttir skrifar 5. febrúar 2025 16:01 Eitt sinn átti ég samtal við konu erlendis sem hafði nýlega þurft að kaupa sér gleraugu í fyrsta sinn og var í áfalli yfir hinum óvænta kostnaði. Hún var ung og átti fullt í fangi með að standa undir okurleigu og helstu nauðsynjum og gleraugnakaupin komu það illa við hana að hún þurfti að skera fæðu og drykk við nögl í tvo mánuði. Ég vildi hressa hana við og ákvað að segja henni að á Íslandi væri hægt að sækja um styrk vegna gleraugnakaupa til stéttarfélaga. Hún gapti af undrun og enn meira þegar ég talaði um orlofshús sem væru víða um land og stæðu félagsfólki til boða gegn vægu gjaldi árið um kring. Við eigum það til að taka þeim lífsgæðum sem eru fólgin í víðtækri stéttarfélagsaðild sem sjálfsögðum hlut. En í rauninni er það ótrúlega framsækið að fólk geti fengið stuðning til að mæta óvæntum útgjöldum, en einnig til að stunda líkamsrækt og tómstundir og jafnvel fara í frí. Og í dag er það svo að margt launafólk á sín helstu samskipti við stéttarfélagið sitt í tengslum við umsóknir um styrki sem létta undir í lífsbaráttunni. Sjúkrasjóðurinn mikilvægastur Allra mikilvægasti sjóður hvers stéttarfélags er sjúkrasjóðurinn. Hans megin hlutverk er að tryggja afkomu félagsfólks sem glímir við alvarleg veikindi eða önnur áföll. Sjúkrasjóður VR er sá öflugasti á almennum vinnumarkaði og félagsfólk getur notið greiðslu úr honum í allt að sjö mánuði, sem er lengra tímabil en gengur og gerist. Sjóðurinn glímir þó við áskoranir eins og sjóðir annarra félaga og fyrir ekki löngu síðan lækkaði markið úr níu mánuðum í sjö. Styrkir stéttarfélaga á borð við gleraugnastyrk og líkamsræktarstyrk eru alla jafna greiddir úr sjúkrasjóði. Árið 2006 var farin sú leið innan VR að leggja af sértæka styrki og setja heldur á laggirnar réttindasjóð sem hlaut nafnið varasjóður og er fjármagnaður úr orlofssjóði, félagssjóði og sjúkrasjóði félagsins. Hugmyndin var að þar gæti fólk átt sjóð til að mæta óvæntum áföllum, eða til að nýta sér aðra orlofskosti en orlofshús félagsins. Varasjóðurinn er einstakur að því leytinu til að upphæðin safnast upp milli ára og ber vexti. Hins vegar var einnig tekin sú ákvörðun að tekjutengja upphæðir sem einstaklingar eiga rétt á og var þá horft til þess að fólk sem leggi meira til félagsins öðlist einnig frekari réttindi. Nokkuð víðtæk ánægja með varasjóðinn Varasjóðurinn hefur oft sætt gagnrýni, annars vegar vegna tekjutengingarinnar og hins vegar þar sem önnur stéttarfélög bjóða annars konar styrki sem geta samanlagt reynst hærri en fólk fær úr sínum varasjóði hjá VR. Í slíkum samanburði þarf þó að taka mið af góðum réttindum VR-félaga í sjúkrasjóði, sem og félagsgjaldi í VR sem er lægra en í mörgum öðrum stéttarfélögum og getur þar munað á bilinu 8– 26 þúsund krónum á ári fyrir meðallaunamanneskju, eftir upphæð félagsgjalds. Innan VR er nokkuð víðtæk ánægja með varasjóðinn, en gagnrýniraddirnar eru þó háværar og hafa enda ýmislegt til síns máls. Þessi umræða kemur reglulega upp innan stjórnar VR og hefur stjórnin rýnt öll gögn sem lúta að notkun sjóðsins og þær upplýsingar sem eru fyrir hendi frá félagsfólki í gegnum kannanir og samtöl. Þegar ég tók við formennsku í VR í desember sl. einsetti ég mér að fleyta þessari umræðu áfram. Ég hef því staðið fyrir ítarlegri umræðu bæði innan stjórnar og trúnaðarráðs um þá gagnrýni sem hefur komið upp varðandi varasjóðinn og kallað eftir sjónarmiðum um tillögur, til dæmis um að draga úr vægi tekjutengingarinnar eða að taka upp styrkjakerfi sambærilegt öðrum félögum. Skemmst er frá því að segja að innan félagsins eru skiptar skoðanir um þessi mál. En í grunninn er ljóst að eins og sakir standa er ekki fyrir hendi víðtækur vilji til að umbylta varasjóðskerfinu. Vel má hugsa sér að ræða málið nánar, til dæmis á aðalfundi, eða kalla eftir sjónarmiðum frá félagsfólki með öðrum hætti. Því það er mikilvægt að sem víðtækust sátt ríki um sjóðakerfi VR og upplýst umræða er mikilvægur liður í því að skapa slíka sátt. Fæðingarstyrkur á sjóndeildarhringnum Hins vegar er óhætt að segja að nokkuð víðtæk samstaða sé um að taka upp fæðingarstyrk, en slíkir styrkir eru orðnir að reglu fremur en undantekningu hjá stéttarfélögum. Ungliðaráð VR hefur kallað eftir að slíkur styrkur verði tekinn upp, enda mikilvægt að ungt fólk finni fyrir stuðningi félagsins síns á viðkvæmum tíma lífsins. Slíkan styrk þarf hins vegar að fjármagna og þeir peningar liggja ekki á lausu eins og staðan er núna. Hugmyndir í umræðunni hafa meðal annars verið að efna til breytinga á sjúkrasjóði eða að hækka félagsgjald, sem væri þó ákveðið stílbrot í langri sögu VR! Ákvarðanir sem þessar eru ekki stjórnar að taka, heldur aðalfundar, og má ætla að umræða um þessi mál rati inn á hann 26. mars nk. Það er því full ástæða til að hvetja allt félagsfólk sem hefur skoðanir á sjóðakerfi VR til að mæta til aðalfundar og taka þátt í þessari umræðu. Hún varðar allt félagsfólk og þarf að eiga sér stað á breiðum grunni. Höfundur er formaður VR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halla Gunnarsdóttir Formannskjör í VR 2025 Félagsmál Mest lesið Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Eitt sinn átti ég samtal við konu erlendis sem hafði nýlega þurft að kaupa sér gleraugu í fyrsta sinn og var í áfalli yfir hinum óvænta kostnaði. Hún var ung og átti fullt í fangi með að standa undir okurleigu og helstu nauðsynjum og gleraugnakaupin komu það illa við hana að hún þurfti að skera fæðu og drykk við nögl í tvo mánuði. Ég vildi hressa hana við og ákvað að segja henni að á Íslandi væri hægt að sækja um styrk vegna gleraugnakaupa til stéttarfélaga. Hún gapti af undrun og enn meira þegar ég talaði um orlofshús sem væru víða um land og stæðu félagsfólki til boða gegn vægu gjaldi árið um kring. Við eigum það til að taka þeim lífsgæðum sem eru fólgin í víðtækri stéttarfélagsaðild sem sjálfsögðum hlut. En í rauninni er það ótrúlega framsækið að fólk geti fengið stuðning til að mæta óvæntum útgjöldum, en einnig til að stunda líkamsrækt og tómstundir og jafnvel fara í frí. Og í dag er það svo að margt launafólk á sín helstu samskipti við stéttarfélagið sitt í tengslum við umsóknir um styrki sem létta undir í lífsbaráttunni. Sjúkrasjóðurinn mikilvægastur Allra mikilvægasti sjóður hvers stéttarfélags er sjúkrasjóðurinn. Hans megin hlutverk er að tryggja afkomu félagsfólks sem glímir við alvarleg veikindi eða önnur áföll. Sjúkrasjóður VR er sá öflugasti á almennum vinnumarkaði og félagsfólk getur notið greiðslu úr honum í allt að sjö mánuði, sem er lengra tímabil en gengur og gerist. Sjóðurinn glímir þó við áskoranir eins og sjóðir annarra félaga og fyrir ekki löngu síðan lækkaði markið úr níu mánuðum í sjö. Styrkir stéttarfélaga á borð við gleraugnastyrk og líkamsræktarstyrk eru alla jafna greiddir úr sjúkrasjóði. Árið 2006 var farin sú leið innan VR að leggja af sértæka styrki og setja heldur á laggirnar réttindasjóð sem hlaut nafnið varasjóður og er fjármagnaður úr orlofssjóði, félagssjóði og sjúkrasjóði félagsins. Hugmyndin var að þar gæti fólk átt sjóð til að mæta óvæntum áföllum, eða til að nýta sér aðra orlofskosti en orlofshús félagsins. Varasjóðurinn er einstakur að því leytinu til að upphæðin safnast upp milli ára og ber vexti. Hins vegar var einnig tekin sú ákvörðun að tekjutengja upphæðir sem einstaklingar eiga rétt á og var þá horft til þess að fólk sem leggi meira til félagsins öðlist einnig frekari réttindi. Nokkuð víðtæk ánægja með varasjóðinn Varasjóðurinn hefur oft sætt gagnrýni, annars vegar vegna tekjutengingarinnar og hins vegar þar sem önnur stéttarfélög bjóða annars konar styrki sem geta samanlagt reynst hærri en fólk fær úr sínum varasjóði hjá VR. Í slíkum samanburði þarf þó að taka mið af góðum réttindum VR-félaga í sjúkrasjóði, sem og félagsgjaldi í VR sem er lægra en í mörgum öðrum stéttarfélögum og getur þar munað á bilinu 8– 26 þúsund krónum á ári fyrir meðallaunamanneskju, eftir upphæð félagsgjalds. Innan VR er nokkuð víðtæk ánægja með varasjóðinn, en gagnrýniraddirnar eru þó háværar og hafa enda ýmislegt til síns máls. Þessi umræða kemur reglulega upp innan stjórnar VR og hefur stjórnin rýnt öll gögn sem lúta að notkun sjóðsins og þær upplýsingar sem eru fyrir hendi frá félagsfólki í gegnum kannanir og samtöl. Þegar ég tók við formennsku í VR í desember sl. einsetti ég mér að fleyta þessari umræðu áfram. Ég hef því staðið fyrir ítarlegri umræðu bæði innan stjórnar og trúnaðarráðs um þá gagnrýni sem hefur komið upp varðandi varasjóðinn og kallað eftir sjónarmiðum um tillögur, til dæmis um að draga úr vægi tekjutengingarinnar eða að taka upp styrkjakerfi sambærilegt öðrum félögum. Skemmst er frá því að segja að innan félagsins eru skiptar skoðanir um þessi mál. En í grunninn er ljóst að eins og sakir standa er ekki fyrir hendi víðtækur vilji til að umbylta varasjóðskerfinu. Vel má hugsa sér að ræða málið nánar, til dæmis á aðalfundi, eða kalla eftir sjónarmiðum frá félagsfólki með öðrum hætti. Því það er mikilvægt að sem víðtækust sátt ríki um sjóðakerfi VR og upplýst umræða er mikilvægur liður í því að skapa slíka sátt. Fæðingarstyrkur á sjóndeildarhringnum Hins vegar er óhætt að segja að nokkuð víðtæk samstaða sé um að taka upp fæðingarstyrk, en slíkir styrkir eru orðnir að reglu fremur en undantekningu hjá stéttarfélögum. Ungliðaráð VR hefur kallað eftir að slíkur styrkur verði tekinn upp, enda mikilvægt að ungt fólk finni fyrir stuðningi félagsins síns á viðkvæmum tíma lífsins. Slíkan styrk þarf hins vegar að fjármagna og þeir peningar liggja ekki á lausu eins og staðan er núna. Hugmyndir í umræðunni hafa meðal annars verið að efna til breytinga á sjúkrasjóði eða að hækka félagsgjald, sem væri þó ákveðið stílbrot í langri sögu VR! Ákvarðanir sem þessar eru ekki stjórnar að taka, heldur aðalfundar, og má ætla að umræða um þessi mál rati inn á hann 26. mars nk. Það er því full ástæða til að hvetja allt félagsfólk sem hefur skoðanir á sjóðakerfi VR til að mæta til aðalfundar og taka þátt í þessari umræðu. Hún varðar allt félagsfólk og þarf að eiga sér stað á breiðum grunni. Höfundur er formaður VR.
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Skoðun
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun