Hvað segir Morgunblaðið nú um stöðu litlu ríkjanna í ESB? Ole Anton Bieltvedt skrifar 8. janúar 2025 06:00 Yfirleitt er vandaður bragur á efni Morgunblaðsins, enda blaðamenn og starfsmenn flestir hæfir og góðir fagmenn. Undantekning eru þó á öllu, og hefur ritstjórn Mogga, „öðrum ritstjóranum“, gengið erfiðlega að gefa góða og rétta mynd af ESB og Evru í sínum fréttum og skrifum. Á þessu varð þó nokkur bragarbót nýlega, þegar blaðamaður Mogga, Skúli Halldórsson, skrifaði fréttaskýringu um ESB í blaðið. Var gott og gleðilegt, að loks væri þar fjallað um málið af fagmennsku og kunnáttu. Rétt farið með, og frá staðreyndum skýrt. Hefur „hinn ritstjórinn“ væntanlega stuðlað að eða gefið grænt ljós á þessa umfjöllun. Leyfir undirritaður sér að fjalla um og birta hluta þessarar fréttskýringar hér, en hún á erindi víðar en á Mogga: „Lítil ríki fá stór sæti við borðið • Ný framkvæmdastjórn ESB • Fulltrúi Eistlands stýrir utanríkismálum • Fulltrúi Litáens fer með varnarmál og stýrir átaki til að endurvopna ríki sambandsins • Von der Leyen fær fimm ár til viðbótar“ Þannig var fyrirsögn/undirfyrirsögn fréttarskýringarinnar, en þar kemur það einmitt fram, sem máli skiptir fyrir okkur Íslendinga, ef við viljum verða fullgilt aðiladarríki, með áhrif, ekki bara hálfgilt og áhrifalaust, að litlu þjóðirnar fá einatt stór sæti við valdaborðið hjá ESB. Varðandi helztu valdastöður í ESB, þá ræður einstaklingurinn, hæfni hans og geta, en ekki þjóðin eða stærð hennar, sem að baki stendur. Í tíu ár, eða frá 2004 til 2014, var José Manuel Barroso, frá Portúgal, einu litlu þjóðanna, forseti framkvæmdastjórnarinnar, og var Jean-Claude Juncker, frá smáríkinu Lúxumborg, forseti hennar frá 2014 til 2019. Í heil 15 ár fóru fulltrúar fámennra ríkja sambandsins fyrir valdamestu stofnun þess. Blaðamaður Mogga fjallar svo um um skipanir í helztu stöður ESB og helztu afstöðu og áherzlumál ríkjasambandnsins til næstu fimm ár með þessum hætti: „Skipanir í helstu stöður framkvæmdastjórnarinnar þykja vera til marks um forgangsröðunina næstu fimm árin. Kaja Kallas, fyrrverandi forsætisráðherra Eistlands (eitt smáríkjanna), verður nýr framkvæmdastjóri utanríkismála. Þá mun Andrius Kubilius, fyrrverandi forsætisráðherra Litáens (annað smáríkjanna), stýra varnarmálum og þar með átaki sambandsins um að endurvopnast hratt og vel. Bæði líta þau á rússnesk stjórnvöld sem óvin og hafa gagnrýnt þau mjög. Sjálf sagði von der Leyen í ávarpi sínu að það væri „eitthvað að“ þegar í Moskvu væri allt að níu prósentum af þjóðarframleiðslu varið til varnarmála, á meðan hlutfallið væri 1,9% í Evrópusambandinu. „Útgjöld okkar til varnarmála verða að aukast. Við þurfum innri markað fyrir varnir. Við þurfum að styðja við varnariðnað,“ sagði hún. Áður hefur hún bent á að sambandið þurfi að fjárfesta 500 milljarða evra á næsta áratug til að halda í við Rússland og Kína. Segja má að það sé enn brýnna nú, eftir að Trump hlaut endurkjör til forseta vestanhafs, þar sem óttast er að hann kunni að draga úr framlagi Bandaríkjanna til varnarmála í Evrópu og úr stuðningi við Úkraínu“. Um viðskiptastefnuna Viðskiptastefna sambandsins, sem heyra mun undir Maros Sefcovic frá Slóvakíu (enn eitt smáríkjanna ), gæti einnig orðið mikilvægari en áður í ljósi loforða Trumps um innleiðingu tolla á innfluttar vörur. Von der Leyen minntist ekki á Trump í ræðunni en sagði að Evrópa þyrfti að vinna upp forskot Bandaríkjanna í nýsköpun til að efnahagur sambandsins geti blómstrað. Stephane Sejourne frá Frakklandi á að stýra iðnaðarstefnu Evrópusambandsins, en framleiðsla innan ríkja þess stendur höllum fæti gagnvart samkeppni frá Kína auk þess sem mikill raforkukostnaður og dræmar fjárfestingar hafa haft áhrif til hins verra. Gera þarf fyrirtækjum auðveldara að vaxa í Evrópu Sejourne, sem áður var utanríkisráðherra Frakklands, mun þurfa að starfa með Teresu Ribera frá Spáni, sem stýrir málaflokki samkeppnishæfni og orkuskipta. „Við þurfum bráðnauðsynlega meiri fjárfestingar í einkageiranum,“ sagði Von der Leyen enn fremur og bætti við að gera þyrfti fyrirtækjum auðveldara að vaxa í Evrópu. Stjórnmálaskýrendur á meginlandinu segja að von der Leyen kunni að gegna enn stærra hlutverki við að móta framtíð álfunnar á sínu öðru kjörtímabili, í ljósi þess að staða ríkjandi stjórnvalda í Frakklandi og Þýskalandi hefur veikst að undanförnu“ Þetta er hluti áhugaverðrar umfjöllunnar Skúla Halldórssonar um ESB í Mogga 28. nóvember sl. Hér er stöðu, áformum og áherzlum ríkjasambandsins næstu fimm árin vel lýst. Er eldhugur í framkvæmdastjórn ESB, eins og skynja má, og kemur enn skýrt fram, hversu stóru hlutverki litlu ríkin í sambandinu gegna, andstætt því, sem óheiðarlegir eða óupplýstir andstæðingar ESB halda fram. Hér má bæta því við, að Roberta Metsola frá smáríkinu Möltu, er forseti Evrópuþingsins í Strassborg. Smáríkin innan ESB hafa því ráðið fyrir og ráða í vaxandi mæli fyrir mörgum af lykilembættum og valdastöðum ríkjasambandsins. Gæti klár fulltrúi frá Íslandi komizt í þann hóp, ef við værum bara með; á leikvellinum, ekki á hliðarlínunni, eða, öllu heldur, á bekknum, í raun hangandi þar eins og illagerður hlutur án möguleika á að komast í leikinn. Höfundur er samfélagsrýnir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir skrifar Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders skrifar Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Sjá meira
Yfirleitt er vandaður bragur á efni Morgunblaðsins, enda blaðamenn og starfsmenn flestir hæfir og góðir fagmenn. Undantekning eru þó á öllu, og hefur ritstjórn Mogga, „öðrum ritstjóranum“, gengið erfiðlega að gefa góða og rétta mynd af ESB og Evru í sínum fréttum og skrifum. Á þessu varð þó nokkur bragarbót nýlega, þegar blaðamaður Mogga, Skúli Halldórsson, skrifaði fréttaskýringu um ESB í blaðið. Var gott og gleðilegt, að loks væri þar fjallað um málið af fagmennsku og kunnáttu. Rétt farið með, og frá staðreyndum skýrt. Hefur „hinn ritstjórinn“ væntanlega stuðlað að eða gefið grænt ljós á þessa umfjöllun. Leyfir undirritaður sér að fjalla um og birta hluta þessarar fréttskýringar hér, en hún á erindi víðar en á Mogga: „Lítil ríki fá stór sæti við borðið • Ný framkvæmdastjórn ESB • Fulltrúi Eistlands stýrir utanríkismálum • Fulltrúi Litáens fer með varnarmál og stýrir átaki til að endurvopna ríki sambandsins • Von der Leyen fær fimm ár til viðbótar“ Þannig var fyrirsögn/undirfyrirsögn fréttarskýringarinnar, en þar kemur það einmitt fram, sem máli skiptir fyrir okkur Íslendinga, ef við viljum verða fullgilt aðiladarríki, með áhrif, ekki bara hálfgilt og áhrifalaust, að litlu þjóðirnar fá einatt stór sæti við valdaborðið hjá ESB. Varðandi helztu valdastöður í ESB, þá ræður einstaklingurinn, hæfni hans og geta, en ekki þjóðin eða stærð hennar, sem að baki stendur. Í tíu ár, eða frá 2004 til 2014, var José Manuel Barroso, frá Portúgal, einu litlu þjóðanna, forseti framkvæmdastjórnarinnar, og var Jean-Claude Juncker, frá smáríkinu Lúxumborg, forseti hennar frá 2014 til 2019. Í heil 15 ár fóru fulltrúar fámennra ríkja sambandsins fyrir valdamestu stofnun þess. Blaðamaður Mogga fjallar svo um um skipanir í helztu stöður ESB og helztu afstöðu og áherzlumál ríkjasambandnsins til næstu fimm ár með þessum hætti: „Skipanir í helstu stöður framkvæmdastjórnarinnar þykja vera til marks um forgangsröðunina næstu fimm árin. Kaja Kallas, fyrrverandi forsætisráðherra Eistlands (eitt smáríkjanna), verður nýr framkvæmdastjóri utanríkismála. Þá mun Andrius Kubilius, fyrrverandi forsætisráðherra Litáens (annað smáríkjanna), stýra varnarmálum og þar með átaki sambandsins um að endurvopnast hratt og vel. Bæði líta þau á rússnesk stjórnvöld sem óvin og hafa gagnrýnt þau mjög. Sjálf sagði von der Leyen í ávarpi sínu að það væri „eitthvað að“ þegar í Moskvu væri allt að níu prósentum af þjóðarframleiðslu varið til varnarmála, á meðan hlutfallið væri 1,9% í Evrópusambandinu. „Útgjöld okkar til varnarmála verða að aukast. Við þurfum innri markað fyrir varnir. Við þurfum að styðja við varnariðnað,“ sagði hún. Áður hefur hún bent á að sambandið þurfi að fjárfesta 500 milljarða evra á næsta áratug til að halda í við Rússland og Kína. Segja má að það sé enn brýnna nú, eftir að Trump hlaut endurkjör til forseta vestanhafs, þar sem óttast er að hann kunni að draga úr framlagi Bandaríkjanna til varnarmála í Evrópu og úr stuðningi við Úkraínu“. Um viðskiptastefnuna Viðskiptastefna sambandsins, sem heyra mun undir Maros Sefcovic frá Slóvakíu (enn eitt smáríkjanna ), gæti einnig orðið mikilvægari en áður í ljósi loforða Trumps um innleiðingu tolla á innfluttar vörur. Von der Leyen minntist ekki á Trump í ræðunni en sagði að Evrópa þyrfti að vinna upp forskot Bandaríkjanna í nýsköpun til að efnahagur sambandsins geti blómstrað. Stephane Sejourne frá Frakklandi á að stýra iðnaðarstefnu Evrópusambandsins, en framleiðsla innan ríkja þess stendur höllum fæti gagnvart samkeppni frá Kína auk þess sem mikill raforkukostnaður og dræmar fjárfestingar hafa haft áhrif til hins verra. Gera þarf fyrirtækjum auðveldara að vaxa í Evrópu Sejourne, sem áður var utanríkisráðherra Frakklands, mun þurfa að starfa með Teresu Ribera frá Spáni, sem stýrir málaflokki samkeppnishæfni og orkuskipta. „Við þurfum bráðnauðsynlega meiri fjárfestingar í einkageiranum,“ sagði Von der Leyen enn fremur og bætti við að gera þyrfti fyrirtækjum auðveldara að vaxa í Evrópu. Stjórnmálaskýrendur á meginlandinu segja að von der Leyen kunni að gegna enn stærra hlutverki við að móta framtíð álfunnar á sínu öðru kjörtímabili, í ljósi þess að staða ríkjandi stjórnvalda í Frakklandi og Þýskalandi hefur veikst að undanförnu“ Þetta er hluti áhugaverðrar umfjöllunnar Skúla Halldórssonar um ESB í Mogga 28. nóvember sl. Hér er stöðu, áformum og áherzlum ríkjasambandsins næstu fimm árin vel lýst. Er eldhugur í framkvæmdastjórn ESB, eins og skynja má, og kemur enn skýrt fram, hversu stóru hlutverki litlu ríkin í sambandinu gegna, andstætt því, sem óheiðarlegir eða óupplýstir andstæðingar ESB halda fram. Hér má bæta því við, að Roberta Metsola frá smáríkinu Möltu, er forseti Evrópuþingsins í Strassborg. Smáríkin innan ESB hafa því ráðið fyrir og ráða í vaxandi mæli fyrir mörgum af lykilembættum og valdastöðum ríkjasambandsins. Gæti klár fulltrúi frá Íslandi komizt í þann hóp, ef við værum bara með; á leikvellinum, ekki á hliðarlínunni, eða, öllu heldur, á bekknum, í raun hangandi þar eins og illagerður hlutur án möguleika á að komast í leikinn. Höfundur er samfélagsrýnir.
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun
Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun