Börn á Íslandi, best í heimi! Sigríður Gísladóttir skrifar 20. nóvember 2024 20:01 Ef marka má tímann sem fer í samfélagsumræðu fullorðins fólks um aðstæður, líf og framtíð barna og ungmenna mætti ætla að börn hefðu aldrei haft það betra og að það að vinna með börnum og ungmennum séu mikilvægustu störf þjóðarinnar. Að vera foreldri og sinna fjölskyldulífi með börnum og ungmennum sé sannkallað virðingarhlutverk en ekki baggi á atvinnulífinu sem þurfi að leysa á sem ódýrastan hátt. Vísbendingar vísindanna Okkur berast misvísandi skilaboð um líðan og gengi íslenskra ungmenna. Ólæsir ungir karlar ráfi hér um göturnar og geti ekki lesið á umferðarskilti því skólakerfið hafi brugðist þeim. Að orkudrykkjaneysla og níkótínpúðar muni steypa æskunni í glötun. En svo koma líka jákvæð skilaboð frá vísindasamfélaginu. Ungmenni á Íslandi eru ánægð í skólanum og tengsl námsárangurs við félagslega stöðu eru minni en í öðrum löndum. Hér ríkir almennt meiri jöfnuður. En þó ein mæling gefi neikvæða niðurstöðu og önnur jákvæða verður að horfa á heildarmyndina og stækka fókusinn. Á heimsvísu eru vísbendingar um að börn og ungmenni upplifi aukna vanlíðan vegna skorts á félagslegum stuðningi frá fjölskyldum sínum og jafningjum og að þau eigi sífellt erfiðara með að takast á við kröfur í námi og sitt félagslega umhverfi. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) segir að stjórnvöld um allan heim verði að bæta og laga stuðningskerfi sín á öllum stigum samfélagsins og bendir á að brýnast sé að styðja lágtekjufjölskyldur því þeirra börn hafi það mun verra en önnur börn. Íslenska æskulýðsrannsóknin gefur okkur upplýsingar um stöðu íslenskra barna og nýjustu upplýsingar þaðan gefa til kynna að líðan barna á Íslandi hafi farið batnandi á undanförnum árum en sérstakan gaum þurfi þó að gefa félagslegri stöðu barna og styðja sérstaklega við ungar stúlkur sem sýna merki um andlega vanlíðan. Jöfnuður og ungmennahús Við í VG teljum mikilvægt að horft sé á staðreyndir málsins út frá því sem rannsóknirnar sýna: Menntakerfið er okkar mikilvægasta jöfnunartæki og aukinn jöfnuður bætir líf. Með því að bjóða upp á gjaldfrjálsa skóla og styðja enn betur við íþrótta- og tómstundastarf er komið í veg fyrir stéttaskiptingu og efnahagur foreldra ekki látinn ráða framtíðarmöguleikum barna. Skólinn er ekki bara mikilvægur einn og sér, því jafnvægi milli félagslífs og skóla er líka grunnþáttur í því að stuðla að auknum jafningjastuðningi og bættri andlegri líðan ungmenna. Fara þarf í uppbyggingu á ungmennahúsum fyrir 16 til 25 ára og fella þau undir lögbundin hlutverk sveitarfélaga, þar sem ungmennum býðst vettvangur fyrir skipulagt félagsstarf undir leiðsögn fagaðila. Slík hús hafa mikið forvarnargildi og stuðla að aukinni farsæld barna. Þróunin hér á landi síðustu ár hefur verið á þá leið að sveitarfélög hafa frekar skorið niður heimildir til reksturs slíkra húsa og sýnir það vel hvernig forgangsröðun stjórnvalda getur verið þegar á hólminn er komið. Skólastarf á að vera gjaldfrjálst Ryðja þarf efnahagslegum hindrunum úr vegi sem koma í veg fyrir að börn getið tekið þátt í tómstundastarfi og félagslífi. Foreldrar lenda allt of oft í því að þurfa að greiða fyrir þátttöku barnanna sinna í skólastarfi, hvort sem það eru skólaferðalög eða annað óhefðbundið skólastarf. Börn einstæðra foreldra og innflytjenda eru hópur sem þarf að huga sérstaklega að, en það er ein versta fátæktargildra sem til er að vera einstætt foreldri eða innflytjandi. Allur þessi aukakostnaður í skólastarfi ýtir undir ójöfnuð og stéttaskiptingu og ætti að vera óheimill. Kennari og tómstundafræðingur ættu að vera eftirsóttustu titlar landsins og virðing samfélagsins og mikilvægi þeirra fyrir framtíðarkynslóðir ætti að endurspeglast í þeim launum sem þessum stéttum eru greidd. Kvenfrelsi og náttúruvernd eru líka málefni barna og ungmenna Þegar unnið er að bættum aðstæðum barna og ungmenna þurfa kynjasjónarmið að vera höfð að leiðarljósi. Þetta nefnir WHO sem mikilvægan þátt og með tilliti til niðurstaðna Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar um slæma líðan ungra stúlkna er þetta augljóslega mikilvægt mál í íslenskum veruleika. Vinstri græn vilja berjast gegn upprisu hægri afla í samfélaginu sem vilja svipta konur og hinsegin fólk mannréttindum. Það sem hefur gerst í öðrum löndum getur gerst hér. Þessi sömu öfl afneita loftslagsbreytingum og spila með framtíð ungs fólks. Við megum ekki ræna náttúrugæðum og umhverfi frá börnunum okkar. Ungt fólk að borðinu Síðast en ekki síst telja Vinstri græn mikilvægt að í öllu því sem varðar börn og ungmenni sémikilvægt að þau hafi öfluga rödd sem heyrist og fái aukin völd yfir eigin lífi og ákvörðunum sem snerta þeirra líf. Við viljum færa kosningaaldur sveitarstjórnarkosninga úr 18 í 16 ár og efla þannig lýðræðisvitund og lýðræðisþátttöku ungs fólks í sínu nærumhverfi með öflugum hætti. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki að þeim sé raunverulega annt um börn og ungmenni og það þarf að berjast gegn öflum* í samfélaginu sem vinna gegn velferð barna. *já, ég er að tala um kapítalismann. Höfundur er frá Ísafirði og skipar 3. sæti á lista Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Vinstri græn Norðvesturkjördæmi Börn og uppeldi Mest lesið Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Sjá meira
Ef marka má tímann sem fer í samfélagsumræðu fullorðins fólks um aðstæður, líf og framtíð barna og ungmenna mætti ætla að börn hefðu aldrei haft það betra og að það að vinna með börnum og ungmennum séu mikilvægustu störf þjóðarinnar. Að vera foreldri og sinna fjölskyldulífi með börnum og ungmennum sé sannkallað virðingarhlutverk en ekki baggi á atvinnulífinu sem þurfi að leysa á sem ódýrastan hátt. Vísbendingar vísindanna Okkur berast misvísandi skilaboð um líðan og gengi íslenskra ungmenna. Ólæsir ungir karlar ráfi hér um göturnar og geti ekki lesið á umferðarskilti því skólakerfið hafi brugðist þeim. Að orkudrykkjaneysla og níkótínpúðar muni steypa æskunni í glötun. En svo koma líka jákvæð skilaboð frá vísindasamfélaginu. Ungmenni á Íslandi eru ánægð í skólanum og tengsl námsárangurs við félagslega stöðu eru minni en í öðrum löndum. Hér ríkir almennt meiri jöfnuður. En þó ein mæling gefi neikvæða niðurstöðu og önnur jákvæða verður að horfa á heildarmyndina og stækka fókusinn. Á heimsvísu eru vísbendingar um að börn og ungmenni upplifi aukna vanlíðan vegna skorts á félagslegum stuðningi frá fjölskyldum sínum og jafningjum og að þau eigi sífellt erfiðara með að takast á við kröfur í námi og sitt félagslega umhverfi. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) segir að stjórnvöld um allan heim verði að bæta og laga stuðningskerfi sín á öllum stigum samfélagsins og bendir á að brýnast sé að styðja lágtekjufjölskyldur því þeirra börn hafi það mun verra en önnur börn. Íslenska æskulýðsrannsóknin gefur okkur upplýsingar um stöðu íslenskra barna og nýjustu upplýsingar þaðan gefa til kynna að líðan barna á Íslandi hafi farið batnandi á undanförnum árum en sérstakan gaum þurfi þó að gefa félagslegri stöðu barna og styðja sérstaklega við ungar stúlkur sem sýna merki um andlega vanlíðan. Jöfnuður og ungmennahús Við í VG teljum mikilvægt að horft sé á staðreyndir málsins út frá því sem rannsóknirnar sýna: Menntakerfið er okkar mikilvægasta jöfnunartæki og aukinn jöfnuður bætir líf. Með því að bjóða upp á gjaldfrjálsa skóla og styðja enn betur við íþrótta- og tómstundastarf er komið í veg fyrir stéttaskiptingu og efnahagur foreldra ekki látinn ráða framtíðarmöguleikum barna. Skólinn er ekki bara mikilvægur einn og sér, því jafnvægi milli félagslífs og skóla er líka grunnþáttur í því að stuðla að auknum jafningjastuðningi og bættri andlegri líðan ungmenna. Fara þarf í uppbyggingu á ungmennahúsum fyrir 16 til 25 ára og fella þau undir lögbundin hlutverk sveitarfélaga, þar sem ungmennum býðst vettvangur fyrir skipulagt félagsstarf undir leiðsögn fagaðila. Slík hús hafa mikið forvarnargildi og stuðla að aukinni farsæld barna. Þróunin hér á landi síðustu ár hefur verið á þá leið að sveitarfélög hafa frekar skorið niður heimildir til reksturs slíkra húsa og sýnir það vel hvernig forgangsröðun stjórnvalda getur verið þegar á hólminn er komið. Skólastarf á að vera gjaldfrjálst Ryðja þarf efnahagslegum hindrunum úr vegi sem koma í veg fyrir að börn getið tekið þátt í tómstundastarfi og félagslífi. Foreldrar lenda allt of oft í því að þurfa að greiða fyrir þátttöku barnanna sinna í skólastarfi, hvort sem það eru skólaferðalög eða annað óhefðbundið skólastarf. Börn einstæðra foreldra og innflytjenda eru hópur sem þarf að huga sérstaklega að, en það er ein versta fátæktargildra sem til er að vera einstætt foreldri eða innflytjandi. Allur þessi aukakostnaður í skólastarfi ýtir undir ójöfnuð og stéttaskiptingu og ætti að vera óheimill. Kennari og tómstundafræðingur ættu að vera eftirsóttustu titlar landsins og virðing samfélagsins og mikilvægi þeirra fyrir framtíðarkynslóðir ætti að endurspeglast í þeim launum sem þessum stéttum eru greidd. Kvenfrelsi og náttúruvernd eru líka málefni barna og ungmenna Þegar unnið er að bættum aðstæðum barna og ungmenna þurfa kynjasjónarmið að vera höfð að leiðarljósi. Þetta nefnir WHO sem mikilvægan þátt og með tilliti til niðurstaðna Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar um slæma líðan ungra stúlkna er þetta augljóslega mikilvægt mál í íslenskum veruleika. Vinstri græn vilja berjast gegn upprisu hægri afla í samfélaginu sem vilja svipta konur og hinsegin fólk mannréttindum. Það sem hefur gerst í öðrum löndum getur gerst hér. Þessi sömu öfl afneita loftslagsbreytingum og spila með framtíð ungs fólks. Við megum ekki ræna náttúrugæðum og umhverfi frá börnunum okkar. Ungt fólk að borðinu Síðast en ekki síst telja Vinstri græn mikilvægt að í öllu því sem varðar börn og ungmenni sémikilvægt að þau hafi öfluga rödd sem heyrist og fái aukin völd yfir eigin lífi og ákvörðunum sem snerta þeirra líf. Við viljum færa kosningaaldur sveitarstjórnarkosninga úr 18 í 16 ár og efla þannig lýðræðisvitund og lýðræðisþátttöku ungs fólks í sínu nærumhverfi með öflugum hætti. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki að þeim sé raunverulega annt um börn og ungmenni og það þarf að berjast gegn öflum* í samfélaginu sem vinna gegn velferð barna. *já, ég er að tala um kapítalismann. Höfundur er frá Ísafirði og skipar 3. sæti á lista Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi.
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun