Nær einróma ánægja en spurningum ósvarað um þjóðleikhússtjóra Hólmfríður Gísladóttir skrifar 14. maí 2024 09:03 Meðal umsagnaraðila eru fagfélög listamanna, ýmsir listahópar og stofnanir á borð við Þjóðleikhúsið og Sinfóníu Íslands. Myndin er af uppsetningu ÍÓ á Ragnheiði eftir Gunnar Þórðarson og Friðrik Erlingsson. Íslenska óperan Það virðist samhljóma álit söngvara, tónlistarfólks og annarra listamanna að stofnun Þjóðaróperu sé mikið framfaraskref í óperustarfsemi hérlendis. Frumvarp um Þjóðaróperu liggur nú hjá allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis og alls hafa 34 einstaklingar, félög og stofnanir skilað inn umsóknum um málið. Umsagnirnar eru allar jákvæðar, utan einnar, en stjórn Íslensku óperunnar sker sig úr fjöldanum. Stjórnin hefur gagnrýnt frumvarpið harðlega og kallað eftir áframhaldandi starfsemi ÍÓ. „Íslenska þjóðin er með afbrigðum söngelsk. Fjölmargir hafa sungið eða syngja í kórum, og stunda söngnám. Nýlega var meira að segja stofnaður kór þingmanna. Alltaf er uppselt á óperusýningar, bæði á stóru uppfærslurnar sem og minni sýningar sjálfstæðra grasrótarhópa. Frá árinu 2000 hafa komið fram yfir 80 ný íslensk óperuverk. Það er því ekki hægt að segja annað en að hér búi miklir hæfileikar og þekking, en ekki síst eftirspurn eftir meiri óperu,“ segir í umsögn Andra Björns Róbertssonar óperusöngvara, sem situr í stjórn Klassís, félags klassískra söngvara á Íslandi. „Þjóðarópera mun skapa umgjörð um óperulistformið og starfsvettvang sem lengi hefur verið keppikefli klassískt menntaðra söngvara á Íslandi. Við fögnum sérstaklega þeirri áherslu í frumvarpinu sem lögð er á nýsköpun í listforminu, fræðslustarf, auk sterkrar tengingar við landsbyggðina og samfélagið allt,“ segir í umsögn Klassís en margir umsagnaraðilar fagna þeirri áherslu sem lögð er á grasrótarstarf og aðkomu landsbyggðarinnar að nýrri Þjóðaróperu. „Það er löngu tímabært að óperutónlist hér á landi sitji að sömu gæðum listrænnar stjórnunar og reksturs frá hinu opinbera og Þjóðleikhúsið og Íslenski dansflokkurinn. Tengingin við landsbyggðina er mikilvægt verkefni, þar sem tónlistarmenntun og tónlistarlíf eru blómleg í öllum landsflórðungum og áðurtaldar liststofnanir eru ekki stofnanir höfuðborgarinnar þó þær séu staðsettar þar, heldur Íslands, landsins alls og þeirra sem landið byggja,“ segir í umsögn Hlínar Pétursdóttur Behrens, stofnanda og formanns listhópsins Austuróps. Setja spurningamerki við stöðu þjóðleikhússtjóra Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum fagnar frumvarpinu en gerir nokkrar athugasemdir við aðkomu þjóðleikhússtjóra. Stjórnin vill ekki að leikhússtjóri eigi aðkomu að ráðningu óperustjóra, eins og frumvarpið kveður á um. Þá sé óeðlilegt að óperustjóri sé undirmaður þjóðleikhússtjóra í skipuriti. Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum veikur einnig athygli á því að þegar Þjóðarópera verði til undir hatti Þjóðleikhússins þá sé eðlilegt að starf þjóðleikhússtjóra verði auglýst að nýju. Undir þetta tekur Páll Baldvin Baldvinsson í umsögn sinni en hann kom að endurskoðun sviðslistalaganna í menntamálaráðuneytinu árið 2020. Páll bendir á að skipunarbréf núverandi þjóðleikhússtjóra renni út í lok þessa árs. „Íslenska Óperan á að baki merka sögu. Ég er einn af stofnfélögum hennar og söng í mörgum sýningum hennar. Ég er stoltur af því að hafa tekið þátt í starfsemi hennar. Hún hefur nú gengið sitt skeið á enda, sem eignalaus sjálfseignarstofnun. Þess vegna er knýjandi nauðsyn að búa svo um hnútana að óperulistinni verði búin varanleg starfsaðastaða. Með stofnun Þjóðaróperu verður það gert á hagkvæman og skynsamlegan hátt,“ segir Kristinn Sigmundsson óperusöngvari. „Í Ijósi þess að veruleg breyting verður á starfi þjóðleikhússtjóra með því sem í vændum er tel ég að kanna þurfi hvort eðli breyttrar og nýrrar ábyrgðar starfsins (aukin umsvif, viðbótarfjármagn til rekstrar allt að 600 milljónum er fram í sækir) kalli á að hafið verði yfir allan vafa hvort ráðherra sé heimilt að nýta endurskipunarrétt sinn til ráðningar Magnúsar [Geirs Þórðarsonar] næstu fimm ár frá 1. janúar 2025 eða hvort auglýsa verði starfið að nýju að breyttu breytanda,“ segir Páll Baldvin. Í þessu felist ekki gagnrýni á Magnús, ítrekar Páll. „Ég dreg ekki dul á að innan sviðslistageirans hefur þessi staða verið til umræðu og því sé nefndinni brýnt að láta kanna hjá sérfræðingum sínum það álitamál sem hér um ræðir og fylgja niðurstöðum þeirrar könnunar eftir í umsögn sinni þingi og ráðherra til leiðbeiningar.“ Stjórn Félags íslenskra söngkennara fagnar sömuleiðis frumvarpinu og segir það munu gjörbreyta atvinnumöguleikum söngvara á Íslandi og þar með framtíðarsýn margra nemenda. „Fyrirhugað er að Þjóðarópera muni ráða yfir 12 fullum stöðugildum fyrir einsöngvara og 16 hálfum stöðugildum fyrir kór. Þannig geta nemendur okkar séð fyrir sér að gera sönglist að sínu aðalstarfi á Íslandi, en fram að þessu hafa klassískir söngvarar nær eingöngu átt þann kost að helga sig sönglistinni á erlendri grundu.“ Menning Þjóðaróperan Tónlist Mest lesið Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Bílstjórinn þrettán ára Innlent Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Innlent Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Innlent Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg Innlent Orrustuþotur yfir Borgundarhólmi og drónar trufla flug í Noregi Erlent Fyrrverandi landgönguliði drap að minnsta kosti fjóra í Michigan Erlent „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Innlent „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ Innlent Adams hættir og Cuomo og Mamdani skiptast á skotum Erlent Fleiri fréttir Þriggja ára fangelsi: Framburður Spánverjans að engu hafandi Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Fara yfir stöðuna vegna Play og skipuleggja sig Bílstjórinn þrettán ára Vísað burtu af hóteli og svo handtekinn í sameign 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Lögreglan með málið til rannsóknar Áframhaldandi aðgerðir gegn Vítisenglum Geirfinnsmálið, orkuöflun, gjaldeyrishöftin og íslenskan á Sprengisandi Drógu aflvana bát í land í Neskaupstað Sjá meira
Frumvarp um Þjóðaróperu liggur nú hjá allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis og alls hafa 34 einstaklingar, félög og stofnanir skilað inn umsóknum um málið. Umsagnirnar eru allar jákvæðar, utan einnar, en stjórn Íslensku óperunnar sker sig úr fjöldanum. Stjórnin hefur gagnrýnt frumvarpið harðlega og kallað eftir áframhaldandi starfsemi ÍÓ. „Íslenska þjóðin er með afbrigðum söngelsk. Fjölmargir hafa sungið eða syngja í kórum, og stunda söngnám. Nýlega var meira að segja stofnaður kór þingmanna. Alltaf er uppselt á óperusýningar, bæði á stóru uppfærslurnar sem og minni sýningar sjálfstæðra grasrótarhópa. Frá árinu 2000 hafa komið fram yfir 80 ný íslensk óperuverk. Það er því ekki hægt að segja annað en að hér búi miklir hæfileikar og þekking, en ekki síst eftirspurn eftir meiri óperu,“ segir í umsögn Andra Björns Róbertssonar óperusöngvara, sem situr í stjórn Klassís, félags klassískra söngvara á Íslandi. „Þjóðarópera mun skapa umgjörð um óperulistformið og starfsvettvang sem lengi hefur verið keppikefli klassískt menntaðra söngvara á Íslandi. Við fögnum sérstaklega þeirri áherslu í frumvarpinu sem lögð er á nýsköpun í listforminu, fræðslustarf, auk sterkrar tengingar við landsbyggðina og samfélagið allt,“ segir í umsögn Klassís en margir umsagnaraðilar fagna þeirri áherslu sem lögð er á grasrótarstarf og aðkomu landsbyggðarinnar að nýrri Þjóðaróperu. „Það er löngu tímabært að óperutónlist hér á landi sitji að sömu gæðum listrænnar stjórnunar og reksturs frá hinu opinbera og Þjóðleikhúsið og Íslenski dansflokkurinn. Tengingin við landsbyggðina er mikilvægt verkefni, þar sem tónlistarmenntun og tónlistarlíf eru blómleg í öllum landsflórðungum og áðurtaldar liststofnanir eru ekki stofnanir höfuðborgarinnar þó þær séu staðsettar þar, heldur Íslands, landsins alls og þeirra sem landið byggja,“ segir í umsögn Hlínar Pétursdóttur Behrens, stofnanda og formanns listhópsins Austuróps. Setja spurningamerki við stöðu þjóðleikhússtjóra Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum fagnar frumvarpinu en gerir nokkrar athugasemdir við aðkomu þjóðleikhússtjóra. Stjórnin vill ekki að leikhússtjóri eigi aðkomu að ráðningu óperustjóra, eins og frumvarpið kveður á um. Þá sé óeðlilegt að óperustjóri sé undirmaður þjóðleikhússtjóra í skipuriti. Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum veikur einnig athygli á því að þegar Þjóðarópera verði til undir hatti Þjóðleikhússins þá sé eðlilegt að starf þjóðleikhússtjóra verði auglýst að nýju. Undir þetta tekur Páll Baldvin Baldvinsson í umsögn sinni en hann kom að endurskoðun sviðslistalaganna í menntamálaráðuneytinu árið 2020. Páll bendir á að skipunarbréf núverandi þjóðleikhússtjóra renni út í lok þessa árs. „Íslenska Óperan á að baki merka sögu. Ég er einn af stofnfélögum hennar og söng í mörgum sýningum hennar. Ég er stoltur af því að hafa tekið þátt í starfsemi hennar. Hún hefur nú gengið sitt skeið á enda, sem eignalaus sjálfseignarstofnun. Þess vegna er knýjandi nauðsyn að búa svo um hnútana að óperulistinni verði búin varanleg starfsaðastaða. Með stofnun Þjóðaróperu verður það gert á hagkvæman og skynsamlegan hátt,“ segir Kristinn Sigmundsson óperusöngvari. „Í Ijósi þess að veruleg breyting verður á starfi þjóðleikhússtjóra með því sem í vændum er tel ég að kanna þurfi hvort eðli breyttrar og nýrrar ábyrgðar starfsins (aukin umsvif, viðbótarfjármagn til rekstrar allt að 600 milljónum er fram í sækir) kalli á að hafið verði yfir allan vafa hvort ráðherra sé heimilt að nýta endurskipunarrétt sinn til ráðningar Magnúsar [Geirs Þórðarsonar] næstu fimm ár frá 1. janúar 2025 eða hvort auglýsa verði starfið að nýju að breyttu breytanda,“ segir Páll Baldvin. Í þessu felist ekki gagnrýni á Magnús, ítrekar Páll. „Ég dreg ekki dul á að innan sviðslistageirans hefur þessi staða verið til umræðu og því sé nefndinni brýnt að láta kanna hjá sérfræðingum sínum það álitamál sem hér um ræðir og fylgja niðurstöðum þeirrar könnunar eftir í umsögn sinni þingi og ráðherra til leiðbeiningar.“ Stjórn Félags íslenskra söngkennara fagnar sömuleiðis frumvarpinu og segir það munu gjörbreyta atvinnumöguleikum söngvara á Íslandi og þar með framtíðarsýn margra nemenda. „Fyrirhugað er að Þjóðarópera muni ráða yfir 12 fullum stöðugildum fyrir einsöngvara og 16 hálfum stöðugildum fyrir kór. Þannig geta nemendur okkar séð fyrir sér að gera sönglist að sínu aðalstarfi á Íslandi, en fram að þessu hafa klassískir söngvarar nær eingöngu átt þann kost að helga sig sönglistinni á erlendri grundu.“
Menning Þjóðaróperan Tónlist Mest lesið Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Bílstjórinn þrettán ára Innlent Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Innlent Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Innlent Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg Innlent Orrustuþotur yfir Borgundarhólmi og drónar trufla flug í Noregi Erlent Fyrrverandi landgönguliði drap að minnsta kosti fjóra í Michigan Erlent „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Innlent „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ Innlent Adams hættir og Cuomo og Mamdani skiptast á skotum Erlent Fleiri fréttir Þriggja ára fangelsi: Framburður Spánverjans að engu hafandi Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Fara yfir stöðuna vegna Play og skipuleggja sig Bílstjórinn þrettán ára Vísað burtu af hóteli og svo handtekinn í sameign 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Lögreglan með málið til rannsóknar Áframhaldandi aðgerðir gegn Vítisenglum Geirfinnsmálið, orkuöflun, gjaldeyrishöftin og íslenskan á Sprengisandi Drógu aflvana bát í land í Neskaupstað Sjá meira