Dauðahald valds Viðar Hreinsson skrifar 9. febrúar 2024 12:01 Það sem nú gengur yfir á Gaza er afhjúpandi. Það afhjúpar vald sem Vesturlönd hafa tekið sér, verja og halda í dauðahaldi. Bókstaflega dauðahaldi. Það hófst af alvöru fyrir 500 árum –samþætt valdi sem Evrópubúar tóku sér í sívaxandi mæli yfir náttúru og fólki í öðrum heimshlutum. Við súpum æ beiskara seyði af náttúrudrottnun sem ekki sér fyrir endann á og afleiðingar nýlendukúgunar tekur á sig hryllilegar myndir. Drottnun yfir fólki í öðrum heimshlutum er löng kúgunarsaga og óheyrilega ljót. Heilum þjóðflokkum frumbyggja var útrýmt, fólk var hneppt í grimmilegan þrældóm og flutt á milli heimsálfa. Nú er víða verið að draga fram afleiðingarnar og gera þær upp. Þær koma upp úr fjöldagröfum, heimildum og allskyns vitnisburðum og uppgjörið fer fram í menningu, stjórnmálum og aðgerðum um víða veröld. Ofbeldið gagnvart fólki og náttúru var í hagnaðarskyni. Arðrán og ofsagróði hafa yfirskyggt ýmsar góðar hugmyndir sem þróuðust á Vesturlöndum um lýðræði og mannúð. Um leið voru þær notaðar sem réttlæting ofbeldis. Afraksturinn er óheyrileg velmegun Vesturlanda og valdastétta annarra heimshluta og síðustu áratugi gengdarlaust neyslusukk óralangt umfram allar eðlilegar þarfir. Heilu heimshlutarnir eru úr lagi gengnir, eftir arðrán og yfirgang Vesturlanda sem hafa ráðskast með nýlendur og auðlindir að vild. Þar er rótin að blóðbaðinu í Palestínu sem er dapurleg táknmynd valdsins. Síonistar tóku að seilast eftir valdi í skjóli Breta fyrir meira en hundrað árum og eftir útrýmingu Gyðinga í Þýskalandi var Palestína notuð sem samviskuplástur Evrópu. Ísraelsríki var stofnað og þjóð hrakin á flótta. Palestína er kjarni og táknmynd af sér gengins nýlenduvalds, afmennskandi valds sem Vesturlönd hafa tekið sér. Það er útilokað að meta mannslíf misjafnlega eftir hörundslit eða öðrum uppruna. Það gera þó Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra, Guðrún Hafsteinsdóttir dómsmálaráðherra og þau sem styðja þau til embætta og valda, með því að styðja beint eða óbeint morðæði Ísraelsstjórnar. Stofnun Ísraelsríkis var frá upphafi valdbeiting Vesturlanda. Bjarni Benediktsson ver gamalgróið vald. Vald og forréttindi auðstétta stórvelda gagnvart almúga heimsins. Sú vörn er gjörfirrt og sneydd hugsun og mannúð. Bjarni japlar á sömu rangfærslunum aftur út og suður, um þolmörk að bresta. Það er augljóst að lifandi manneskjur eru skiptimynt hans í pólitískri tækifærismennsku. Það er gamalkunn aðferð að endurtaka sömu lygina nógu oft en Bjarni er svo skyni skroppinn í einsýni sinni að hann áttar sig ekki á að æ fleiri eru hætt að trúa honum og hafa snúið við honum baki. Þó að Bjarni segi að það sé ljótt af Ísraelsstjórn að fara svona með fólk er það bara hálfkák. Hann kærir sig kollóttan um fórnarkostnaðinn, ófær um að horfast í augu við blóði drifinn og limlestan veruleikann, um 28 þúsund manns myrt, þar af vel á annan tug þúsunda barna og helmingi fleiri eru limlest og hungur og úrræðaleysi sverfa að. Meiri hörmungar en hægt er að afbera að horfa uppá. „Þetta eru ekki hvítir Vesturlandabúar“ er sjónarmið valdsins en æ fleiri segja hástöfum, „börnin á Gaza eru okkar börn.“ Það er augljóst að Bjarni Benediktsson hefur engan áhuga á að bjarga þeim hingað til lands sem rétt eiga á því, þótt þrautseigt Palestínufólk og vinir þeirra hafi tjaldað á Austurvelli og víða sé mótmælt hástöfum. Bjarni ver vald sitt og sinna nóta og VG ver Bjarna. Forsætisráðherra og utanríkisráðherra eru í aumkunarverðri keppni í undanbrögðum og flæmingi. Annað þeirra í ósvífinni og skyni skroppinni valdsgæslu, ástæður hins skil ég ekki, þar er manneskja sem fólk leit til sem vænlegs leiðtoga til að leiða baráttu fyrir brýnum og óhjákvæmilegum samfélagsbreytingum, gegn því drottnunarvaldi sem níðist á fólki og umhverfi. Allar þær væntingar eru löngu brostnar. Ekki er fleiri orðum eyðandi á fyrirlitlegt úrræðaleysi. Nú hafa þrjár kvenhetjur tekið af skarið. Baráttukonan María Lilja Þrastardóttir og frábæru rithöfundarnir Bergþóra Snæbjörnsdóttir og Kristín Eiríksdóttir. Þær eiga vini meðal Palestínufólks og gátu ekki afborið ástandið lengur heldur tóku til sinna ráða. Þær hafa bjargað einni fjölskyldu og ætla að bjarga fleirum, í hrópandi andstöðu við dugleysi stjórnvalda og rasíska mannfyrirlitningu sem utanríkisráðherra getur ekki lengur leynt. Þessar konur eru allar mæður. Aðgerðir þeirra eru táknrænar, rétt eins og valdsvörn ráðherrans. En þær birta okkur von. Heimurinn lagast ekki fyrr en fleira hversdagsfólk fer að dæmi þeirra, breytir vanmætti í styrk samstöðunnar og hefst handa. Öll getum við lagt af mörkum til umbóta, stórt eða smátt, í samkennd með öllu fólki. Fyrsta skrefið gæti verið að styðja aðgerðir hetjanna með framlagi til þessarar söfnunar sem samtökin Solaris hafa efnt til: Reikningsnúmer: 0515-14-007470 Kennitala: 600217-0380 AUR: 1237919151 (Athugasemd: Palestína) Höfundur er bókmenntafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Viðar Hreinsson Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Halldór 27.12.2025 Halldór Hugmyndafræðilegur hornsteinn ESB Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Þegar reglugerðir og raunveruleiki rekast á Erna Bjarnadóttir Skoðun Verður Hvalfjörður gerður að einni stærstu rotþró landsins? Haraldur Eiríksson Skoðun Vonin sem sneri ekki aftur Sigurður Árni Reynisson Skoðun Fleiri ásælast Grænland en Trump Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ljósadýrð loftin gyllir Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Þetta varð í alvöru að lögum! Snorri Másson Skoðun Djöfulsins, helvítis, andskotans pakk Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Skoðun Skoðun Vonin sem sneri ekki aftur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Ljósadýrð loftin gyllir Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þegar reglugerðir og raunveruleiki rekast á Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hugmyndafræðilegur hornsteinn ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hinn falski raunveruleiki Kristján Fr. Friðbertsson skrifar Skoðun Bandaríkin léku lykilhlutverk í samruna Evrópu sem leiddi til friðar og efnahagslegrar velsældar Kristján Vigfússon skrifar Skoðun Alvarlegar rangfærslur í Hitamálum Eyþór Eðvarðsson skrifar Skoðun Verður Hvalfjörður gerður að einni stærstu rotþró landsins? Haraldur Eiríksson skrifar Skoðun Fleiri ásælast Grænland en Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Mótmæli frá grasrótinni eru orðin saga í Evrópu Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er tímabili friðar að ljúka árið 2026? Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Reykvískir lýðræðisjafnaðarmenn – kjósum oddvita Freyr Snorrason skrifar Skoðun Ástandið, jólavókaflóðið og druslur nútímans Sæunn I. Marinósdóttir skrifar Skoðun Gerið Ásthildi Lóu aftur að ráðherra – taka tvö Eyjólfur Pétur Hafstein skrifar Skoðun Mikilvægi björgunarsveitanna Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Andi hins ókomna á stjórnarheimilinu? Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Var ég ekki nógu mikils virði? Kristján Friðbertsson skrifar Skoðun Jólin eru rökfræðilega yfirnáttúruleg – og sagan sem menn dóu fyrir lifir enn Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Þegar jólasveinninn kemur ekki á hverri nóttu Guðlaugur Kristmundsson skrifar Skoðun 100 lítrar á mínútu Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Stöðugleiki sem viðmið Arnar Laxdal skrifar Skoðun Taktu af skarið – listin að breyta til áður en þú ert tilbúin Þuríður Santos Stefánsdóttir skrifar Skoðun Loftslagsmál: tölur segja sögur en hvaða sögu viljum við? Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hvaðan koma jólin okkar – og hvað kenna þau okkur um menningu? Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Náungakærleikur á tímum hátíða Hanna Birna Valdimarsdóttir,Harpa Fönn Sigurjónsdóttir,Helga Edwardsdóttir,Sigríður Elín Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Hver borgar fyrir heimsendinguna? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Innviðir og öryggi í hættu í höndum ráðherra Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun „Steraleikarnir“ Birgir Sverrisson skrifar Skoðun Fínpússuð mannvonska Armando Garcia skrifar Skoðun Fólkið sem hverfur... Kristján Fr. Friðbertsson skrifar Sjá meira
Það sem nú gengur yfir á Gaza er afhjúpandi. Það afhjúpar vald sem Vesturlönd hafa tekið sér, verja og halda í dauðahaldi. Bókstaflega dauðahaldi. Það hófst af alvöru fyrir 500 árum –samþætt valdi sem Evrópubúar tóku sér í sívaxandi mæli yfir náttúru og fólki í öðrum heimshlutum. Við súpum æ beiskara seyði af náttúrudrottnun sem ekki sér fyrir endann á og afleiðingar nýlendukúgunar tekur á sig hryllilegar myndir. Drottnun yfir fólki í öðrum heimshlutum er löng kúgunarsaga og óheyrilega ljót. Heilum þjóðflokkum frumbyggja var útrýmt, fólk var hneppt í grimmilegan þrældóm og flutt á milli heimsálfa. Nú er víða verið að draga fram afleiðingarnar og gera þær upp. Þær koma upp úr fjöldagröfum, heimildum og allskyns vitnisburðum og uppgjörið fer fram í menningu, stjórnmálum og aðgerðum um víða veröld. Ofbeldið gagnvart fólki og náttúru var í hagnaðarskyni. Arðrán og ofsagróði hafa yfirskyggt ýmsar góðar hugmyndir sem þróuðust á Vesturlöndum um lýðræði og mannúð. Um leið voru þær notaðar sem réttlæting ofbeldis. Afraksturinn er óheyrileg velmegun Vesturlanda og valdastétta annarra heimshluta og síðustu áratugi gengdarlaust neyslusukk óralangt umfram allar eðlilegar þarfir. Heilu heimshlutarnir eru úr lagi gengnir, eftir arðrán og yfirgang Vesturlanda sem hafa ráðskast með nýlendur og auðlindir að vild. Þar er rótin að blóðbaðinu í Palestínu sem er dapurleg táknmynd valdsins. Síonistar tóku að seilast eftir valdi í skjóli Breta fyrir meira en hundrað árum og eftir útrýmingu Gyðinga í Þýskalandi var Palestína notuð sem samviskuplástur Evrópu. Ísraelsríki var stofnað og þjóð hrakin á flótta. Palestína er kjarni og táknmynd af sér gengins nýlenduvalds, afmennskandi valds sem Vesturlönd hafa tekið sér. Það er útilokað að meta mannslíf misjafnlega eftir hörundslit eða öðrum uppruna. Það gera þó Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra, Guðrún Hafsteinsdóttir dómsmálaráðherra og þau sem styðja þau til embætta og valda, með því að styðja beint eða óbeint morðæði Ísraelsstjórnar. Stofnun Ísraelsríkis var frá upphafi valdbeiting Vesturlanda. Bjarni Benediktsson ver gamalgróið vald. Vald og forréttindi auðstétta stórvelda gagnvart almúga heimsins. Sú vörn er gjörfirrt og sneydd hugsun og mannúð. Bjarni japlar á sömu rangfærslunum aftur út og suður, um þolmörk að bresta. Það er augljóst að lifandi manneskjur eru skiptimynt hans í pólitískri tækifærismennsku. Það er gamalkunn aðferð að endurtaka sömu lygina nógu oft en Bjarni er svo skyni skroppinn í einsýni sinni að hann áttar sig ekki á að æ fleiri eru hætt að trúa honum og hafa snúið við honum baki. Þó að Bjarni segi að það sé ljótt af Ísraelsstjórn að fara svona með fólk er það bara hálfkák. Hann kærir sig kollóttan um fórnarkostnaðinn, ófær um að horfast í augu við blóði drifinn og limlestan veruleikann, um 28 þúsund manns myrt, þar af vel á annan tug þúsunda barna og helmingi fleiri eru limlest og hungur og úrræðaleysi sverfa að. Meiri hörmungar en hægt er að afbera að horfa uppá. „Þetta eru ekki hvítir Vesturlandabúar“ er sjónarmið valdsins en æ fleiri segja hástöfum, „börnin á Gaza eru okkar börn.“ Það er augljóst að Bjarni Benediktsson hefur engan áhuga á að bjarga þeim hingað til lands sem rétt eiga á því, þótt þrautseigt Palestínufólk og vinir þeirra hafi tjaldað á Austurvelli og víða sé mótmælt hástöfum. Bjarni ver vald sitt og sinna nóta og VG ver Bjarna. Forsætisráðherra og utanríkisráðherra eru í aumkunarverðri keppni í undanbrögðum og flæmingi. Annað þeirra í ósvífinni og skyni skroppinni valdsgæslu, ástæður hins skil ég ekki, þar er manneskja sem fólk leit til sem vænlegs leiðtoga til að leiða baráttu fyrir brýnum og óhjákvæmilegum samfélagsbreytingum, gegn því drottnunarvaldi sem níðist á fólki og umhverfi. Allar þær væntingar eru löngu brostnar. Ekki er fleiri orðum eyðandi á fyrirlitlegt úrræðaleysi. Nú hafa þrjár kvenhetjur tekið af skarið. Baráttukonan María Lilja Þrastardóttir og frábæru rithöfundarnir Bergþóra Snæbjörnsdóttir og Kristín Eiríksdóttir. Þær eiga vini meðal Palestínufólks og gátu ekki afborið ástandið lengur heldur tóku til sinna ráða. Þær hafa bjargað einni fjölskyldu og ætla að bjarga fleirum, í hrópandi andstöðu við dugleysi stjórnvalda og rasíska mannfyrirlitningu sem utanríkisráðherra getur ekki lengur leynt. Þessar konur eru allar mæður. Aðgerðir þeirra eru táknrænar, rétt eins og valdsvörn ráðherrans. En þær birta okkur von. Heimurinn lagast ekki fyrr en fleira hversdagsfólk fer að dæmi þeirra, breytir vanmætti í styrk samstöðunnar og hefst handa. Öll getum við lagt af mörkum til umbóta, stórt eða smátt, í samkennd með öllu fólki. Fyrsta skrefið gæti verið að styðja aðgerðir hetjanna með framlagi til þessarar söfnunar sem samtökin Solaris hafa efnt til: Reikningsnúmer: 0515-14-007470 Kennitala: 600217-0380 AUR: 1237919151 (Athugasemd: Palestína) Höfundur er bókmenntafræðingur.
Skoðun Bandaríkin léku lykilhlutverk í samruna Evrópu sem leiddi til friðar og efnahagslegrar velsældar Kristján Vigfússon skrifar
Skoðun Jólin eru rökfræðilega yfirnáttúruleg – og sagan sem menn dóu fyrir lifir enn Hilmar Kristinsson skrifar
Skoðun Taktu af skarið – listin að breyta til áður en þú ert tilbúin Þuríður Santos Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Náungakærleikur á tímum hátíða Hanna Birna Valdimarsdóttir,Harpa Fönn Sigurjónsdóttir,Helga Edwardsdóttir,Sigríður Elín Ásgeirsdóttir skrifar