Sonurinn beðinn um að hætta í fótboltanum Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifar 25. mars 2023 22:32 Védís Einarsdóttir segir börn bíða alltof lengi eftir að fá greiningu. Hún óttast að þegar loksins komi að syni hennar verði það of seint. Vísir/Arnar Sjö ára drengur þarf að bíða í allt að þrjú ár eftir komast að í einhverfugreiningu. Móðir hans hefur áhyggjur af því að hann fái greininguna of seint og segir að marga foreldrar í sömu sporum vera að bugast. Haustið 2021 byrjaði sonur Védísar Einarsdóttur í 1. bekk í grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu en þau mæðginin voru þá nýflutt frá Noregi. Á meðan þau bjuggu í Noregi fékk hann ADHD greiningu. „Ég byrjaði að leita mér fyrst aðstoðar í Noregi. Það var í raun og veru bæði ég og leikskólinn sem höfðu grun um að það væri eitthvað. Hann átti bara erfitt félagslega og byrjaði seint að tala,“ segir Védís. Fljótlega eftir að skólaganga hans hófst á Íslandi vaknaði grunur um að sonur hennar væri með einhverfu. Í febrúar 2022 lauk skólasálfræðingur frumgreiningu og í framhaldinu var beiðni send til Geðheilsumiðstöðvar barna og óskað eftir greiningu. „Það er beðið um forgang. Mér var sagt að það væri átján til til tuttugu mánaða bið.“ Hrökklaðist úr fótboltanum vegna stuðningsleysis Védís segir skólann hafa reynst þeim gríðarlega vel en engu að síður þurfi einhverfugreininguna til að þau eigi rétt á ákveðnum stuðningi og skólinn fjármagni. Védís segir skort á stuðning meðal annars hafa orðið til þess að sonur hennar gat ekki æft fótbolta með bekkjarfélögunum. „Hann hrökklaðist nú út úr fótboltanum. Hann var beðinn um að fá endurgreiðslu því það var bara of erfitt að hafa hann og mér finnst það líka alveg ótrúlega sorglegt.“ Biðin hefur því reynt á þau mæðginin og nú í febrúar þegar liðið var ár frá því að óskað var eftir greiningu hjá Geðheilsumiðstöðinni ákvað hún að hafa samband og athuga hvort ekki væri farið að styttast í að þau kæmust að. „Spyr hvenær þau eigi von á því að hann komist inn og þá er mér tjáð það að það er búið að lengja biðtímann. Núna eru tvö ár í viðbót sem ég þarf að bíða eftir að hann fái greininguna til þess að hann eigi rétt á stuðningnum frá einhverfudeildinni.“ „Það er enginn sem talar saman“ Hann mun því þurfa að bíða í þrjú ár í heildina eftir greiningu ef ekkert breytist. Við þetta er hún ósátt. „Við eigum ekki að þurfa bíða í tvö eða þrjú ár til þess að barn fái greiningu, til þess að það fái aðstoð.“ Þá finnst henni að kerfið eigi að vera þannig uppbyggt að ekki þurfi bíða eftir greiningu til að fá fulla aðstoð. „Það þarf ekki að vera komin einhver endanlega greining til þess að þau fái aðstoðina. Þú sérð barnið. Þú sérð að barnið er að glíma við eitthvað þá hljótum við að geta aðstoðað þau.“ Hún finnur mikinn mun á þjónustunni sem hún fékk í Noregi og hér á landi og finnst skorta að samþættingu. „Það er enginn sem talar saman. Þannig að þú ert að fá mismunandi ráð og mismunandi aðstoð og ADHD greiningin er oft komin á undan hjá þessum börnum. Þannig að það er bara poppað í þau endalaust af lyfjum, geðlyfjum, ADHD lyfjum, geðrofslyfjum, þunglyndis- og geðrofslyfjum. Það er bara til þess að plástra vandamálið. Því að vandamálið er miklu meira en bara þetta. Vandamálið er það að við erum hérna með viðkvæman hóp sem að þarf snemmtæka íhlutun, þarf aðstoð núna, af því að þetta á eftir að verða miklu stærra og meira vandamál ekki bara fyrir börnin og fjölskyldurnar heldur fyrir allt kerfið.“ Margir að bugast undan álaginu Védís segir að það sé mjög mikilvægt sé að börn sem þurfa á aðstoð að halda fái hana sem fyrst. „Við viljum að þessi börn fái og ég ætla að segja við, af því ég ætla að tala fyrir foreldra barna, aðstoðina núna þannig að hægt sé að fyrirbyggja meiri vandamál seinna sem að mun bara kosta kerfið miklu meira og ég spyr bara hver ætlar að bera ábyrgðina. Hver er það sem ber ábyrgðina á því að það eru endalausir biðlistar.“ Þá segir hún að það valdi áhyggjum hversu löng bið er fram undan hjá þeim mæðginum. „Ég hef bara áhyggjur af þessu félagslega. Ég hef áhyggjur af því að kröfurnar sem að eru í kringum hann eru of miklar. Ég hef bara áhyggjur af því að hann fái greininguna of seint, og það verði of seint. Að það verði of mikið sem þarf að laga þegar hann er svo loksins kominn með greininguna. Vandamálin verða bara meiri og meiri því stærri sem börnin verða. Það eru miklar áhyggjur og ég veit að foreldrar í dag margir hverjir eru að bara að bugast undan álaginu af því að vera með börn sem að þurfa meira, meiri umönnun og meiri eftirfylgd.“ Heilbrigðismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Innlent Fleiri fréttir Eltihrellirinn langoftast fyrrverandi maki Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Sjá meira
Haustið 2021 byrjaði sonur Védísar Einarsdóttur í 1. bekk í grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu en þau mæðginin voru þá nýflutt frá Noregi. Á meðan þau bjuggu í Noregi fékk hann ADHD greiningu. „Ég byrjaði að leita mér fyrst aðstoðar í Noregi. Það var í raun og veru bæði ég og leikskólinn sem höfðu grun um að það væri eitthvað. Hann átti bara erfitt félagslega og byrjaði seint að tala,“ segir Védís. Fljótlega eftir að skólaganga hans hófst á Íslandi vaknaði grunur um að sonur hennar væri með einhverfu. Í febrúar 2022 lauk skólasálfræðingur frumgreiningu og í framhaldinu var beiðni send til Geðheilsumiðstöðvar barna og óskað eftir greiningu. „Það er beðið um forgang. Mér var sagt að það væri átján til til tuttugu mánaða bið.“ Hrökklaðist úr fótboltanum vegna stuðningsleysis Védís segir skólann hafa reynst þeim gríðarlega vel en engu að síður þurfi einhverfugreininguna til að þau eigi rétt á ákveðnum stuðningi og skólinn fjármagni. Védís segir skort á stuðning meðal annars hafa orðið til þess að sonur hennar gat ekki æft fótbolta með bekkjarfélögunum. „Hann hrökklaðist nú út úr fótboltanum. Hann var beðinn um að fá endurgreiðslu því það var bara of erfitt að hafa hann og mér finnst það líka alveg ótrúlega sorglegt.“ Biðin hefur því reynt á þau mæðginin og nú í febrúar þegar liðið var ár frá því að óskað var eftir greiningu hjá Geðheilsumiðstöðinni ákvað hún að hafa samband og athuga hvort ekki væri farið að styttast í að þau kæmust að. „Spyr hvenær þau eigi von á því að hann komist inn og þá er mér tjáð það að það er búið að lengja biðtímann. Núna eru tvö ár í viðbót sem ég þarf að bíða eftir að hann fái greininguna til þess að hann eigi rétt á stuðningnum frá einhverfudeildinni.“ „Það er enginn sem talar saman“ Hann mun því þurfa að bíða í þrjú ár í heildina eftir greiningu ef ekkert breytist. Við þetta er hún ósátt. „Við eigum ekki að þurfa bíða í tvö eða þrjú ár til þess að barn fái greiningu, til þess að það fái aðstoð.“ Þá finnst henni að kerfið eigi að vera þannig uppbyggt að ekki þurfi bíða eftir greiningu til að fá fulla aðstoð. „Það þarf ekki að vera komin einhver endanlega greining til þess að þau fái aðstoðina. Þú sérð barnið. Þú sérð að barnið er að glíma við eitthvað þá hljótum við að geta aðstoðað þau.“ Hún finnur mikinn mun á þjónustunni sem hún fékk í Noregi og hér á landi og finnst skorta að samþættingu. „Það er enginn sem talar saman. Þannig að þú ert að fá mismunandi ráð og mismunandi aðstoð og ADHD greiningin er oft komin á undan hjá þessum börnum. Þannig að það er bara poppað í þau endalaust af lyfjum, geðlyfjum, ADHD lyfjum, geðrofslyfjum, þunglyndis- og geðrofslyfjum. Það er bara til þess að plástra vandamálið. Því að vandamálið er miklu meira en bara þetta. Vandamálið er það að við erum hérna með viðkvæman hóp sem að þarf snemmtæka íhlutun, þarf aðstoð núna, af því að þetta á eftir að verða miklu stærra og meira vandamál ekki bara fyrir börnin og fjölskyldurnar heldur fyrir allt kerfið.“ Margir að bugast undan álaginu Védís segir að það sé mjög mikilvægt sé að börn sem þurfa á aðstoð að halda fái hana sem fyrst. „Við viljum að þessi börn fái og ég ætla að segja við, af því ég ætla að tala fyrir foreldra barna, aðstoðina núna þannig að hægt sé að fyrirbyggja meiri vandamál seinna sem að mun bara kosta kerfið miklu meira og ég spyr bara hver ætlar að bera ábyrgðina. Hver er það sem ber ábyrgðina á því að það eru endalausir biðlistar.“ Þá segir hún að það valdi áhyggjum hversu löng bið er fram undan hjá þeim mæðginum. „Ég hef bara áhyggjur af þessu félagslega. Ég hef áhyggjur af því að kröfurnar sem að eru í kringum hann eru of miklar. Ég hef bara áhyggjur af því að hann fái greininguna of seint, og það verði of seint. Að það verði of mikið sem þarf að laga þegar hann er svo loksins kominn með greininguna. Vandamálin verða bara meiri og meiri því stærri sem börnin verða. Það eru miklar áhyggjur og ég veit að foreldrar í dag margir hverjir eru að bara að bugast undan álaginu af því að vera með börn sem að þurfa meira, meiri umönnun og meiri eftirfylgd.“
Heilbrigðismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Innlent Fleiri fréttir Eltihrellirinn langoftast fyrrverandi maki Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Sjá meira