Ekki meiri bílaumferð Birkir Ingibjartsson skrifar 6. janúar 2023 11:31 Upphafsatriði áramótaskaupsins var merkileg staðfesting á því hve umferðarmál höfuðborgarsvæðisins eru hugleikin landsmönnum. Ömurlegar samgöngur sungu okkar ástkærustu leikarar á meðan myndskot af götum borgarinnar stapp fullum af bílum runnu yfir skjáinn. Bílarnir fylltu út í hvern ramma sjónvarpsins rétt eins og þeir fylla vit okkar af mengun og svifryki frá degi til dags. Í kjölfar þessarar skemmtilegu hugvekju hafa fyrstu dagar ársins verið undirokaðir af einhverri verstu mengun vegna bílaumferðar sem mælst hefur á höfuðborgarsvæðinu. Yfir okkur hefur hangið gul viðvörun, ekki vegna veðursins sem hefur í raun verið dásamlegt þrátt fyrir kuldann. Viðvörunin snýr að hinni gulu köfnunardíoxíðsþokusem liggur yfir öllu og hindrar okkar öll frá því að njóta veðurblíðunnar sem skyldi. Nú þegar hafa skilgreind viðmið um heimila hámarksmengun innan hvers árs verið rofin. Á fimm dögum. Tíðin er erfið, því verður ekki neitað - að sitja í volgum bílnum fremur en að feta slóð misjafnlega vel ruddra göngu- eða hjólastíga í kuldanum er skiljanlegt val. Ef val skyldi kalla. Margir gera grín að máttlausum tilraunum Reykjavíkurborgar til að hvetja fólk til að skilja bílinn eftir heima en skilja svo bílinn eftir í lausagangi svo hann kólni ekki rétt á meðan skotist er inn að sækja barnið sem ekki fékk að fara út að leika þennan daginn, ekki fremur en í gær, vegna mengunar. Ættum við kannski frekar að takmarka fjölda bíla en banna útivist á dögum sem þessum? Nú í vikunni birti Vegagerðin tölfræði um bílaumferð á höfuðborgarsvæðinu fyrir árið 2022. Bílaumferð á höfuðborgarsvæðinu jókst frá 2021 um 1,6% en náði þó ekki metinu frá árinu 2019. Ástæðan fyrir því að umferð hefur ekki aukist síðan þá ætti að vera öllum ljós en við vorum ansi nærri því að slá metið í fyrra. Samt var fyrri hluti ársins talsvert litaður af covid. Miðað við vöxtinn í umferðinni síðasta árið sitjum við því miður væntanlega uppi með mengunina út þennan veturinn og ég er ansi hræddur um að næstu ár verði lituð gulri slikju að vetrarlagi. Spurningin sem vakir fyrir mér þessa dagana er því hvenær er nóg nóg? Hversu mikla bílaumferð ætlum við að leyfa? Hversu mikið pláss ætlum við að leyfa gatnakerfinu að taka. Hversu marga daga á ári ætlum við að sætta okkur við að börnin okkar komist ekki út að leika vegna mengunar? Hversu mörg ótímabær dauðsföll á ári vegna mengunar frá bílaumferðinni ætlum við að sætta okkur við? Okkur fjölgar hratt hér á höfuðborgarsvæðinu og blessunarlega hefur ferðamannaiðnaðurinn tekið vel við sér að nýju. Það er frábært enda eigum við að hafa metnað til að stækka enn frekar og þroskast sem borgarsamfélag og vera stórhuga í þeim efnum. Auknum íbúafjölda og fleiri gestum má samt ekki fylgja samhliða vöxtur í bílaumferð. Við verðum að slíta þau línulegu tengsl enda í raun löngu komin upp fyrir þau efri mörk um hvað gæti talist eðlilegt magn bílaumferðar. Í upphafi árs legg ég því til einfalt markmið. Sammælumst um að metið frá árinu 2019 fái að standa sem mælikvarði um það magn bílaumferðar sem við erum tilbúin að sætta okkur við á höfuðborgarsvæðinu. Öll aukning í umstangi og flakki sem fylgja muni fleiri íbúum og gestum verði mætt með öðrum ferðamátum og breyttum ferðavenjum. Við vitum hvað þarf til og hvaða lausnir tryggja aukna skilvirkni og draga úr mengun. Þar eru öflugar almenningssamgöngur, með Borgarlínuna í fararbroddi, það allra mikilvægasta. Ég vil þó ekki að þetta misskiljist sem innantómt huglægt markmið sem við eigum hvert og eitt að tileinka okkur. Þvert á móti tel ég að innleiða eigi slíkt markmið sem bindandi stjórntæki í allri ákvarðanatöku um þróun og vöxt borgarinnar og höfuðborgarsvæðisins. Að allar stórar framkvæmdir séu metnar út frá því að bílaumferð aukist ekki vegna þeirra og/eða að framkvæmdir sem óhjákvæmilega leiða af sér aukningu verði mætt með aðgerðum til að draga úr umferð á öðrum svæðum svo heildarmagn bílaumferðarinnar haldist undir skilgreindu marki. Við verðum brjóta taktinn og koma í veg fyrir áframhaldandi vöxt bílaumferðarinnar. Þetta er sameiginlegt verkefni og þurfa bæði ríki og öll sveitarfélög höfuðborgarsvæðisins að átta sig á sinni ábyrgð og sínu hlutverki í þessum efnum. Það er ekki eðlilegt að borg af stærð við Reykjavík skuli eiga við jafn mikinn umferðarvanda að etja og raun ber vitni. Það er ekki eðlilegt að það góða samfélag sem hér býr sætti sig við þann margþætta vanda sem af magni umferðarinnar stafar. Þetta er ekki náttúrulögmál og við getum breytt þessu. Ekki meiri bílaumferð. Höfundur er arkitekt og varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birkir Ingibjartsson Umferð Samfylkingin Reykjavík Loftgæði Bílar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Skoðun Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Sjá meira
Upphafsatriði áramótaskaupsins var merkileg staðfesting á því hve umferðarmál höfuðborgarsvæðisins eru hugleikin landsmönnum. Ömurlegar samgöngur sungu okkar ástkærustu leikarar á meðan myndskot af götum borgarinnar stapp fullum af bílum runnu yfir skjáinn. Bílarnir fylltu út í hvern ramma sjónvarpsins rétt eins og þeir fylla vit okkar af mengun og svifryki frá degi til dags. Í kjölfar þessarar skemmtilegu hugvekju hafa fyrstu dagar ársins verið undirokaðir af einhverri verstu mengun vegna bílaumferðar sem mælst hefur á höfuðborgarsvæðinu. Yfir okkur hefur hangið gul viðvörun, ekki vegna veðursins sem hefur í raun verið dásamlegt þrátt fyrir kuldann. Viðvörunin snýr að hinni gulu köfnunardíoxíðsþokusem liggur yfir öllu og hindrar okkar öll frá því að njóta veðurblíðunnar sem skyldi. Nú þegar hafa skilgreind viðmið um heimila hámarksmengun innan hvers árs verið rofin. Á fimm dögum. Tíðin er erfið, því verður ekki neitað - að sitja í volgum bílnum fremur en að feta slóð misjafnlega vel ruddra göngu- eða hjólastíga í kuldanum er skiljanlegt val. Ef val skyldi kalla. Margir gera grín að máttlausum tilraunum Reykjavíkurborgar til að hvetja fólk til að skilja bílinn eftir heima en skilja svo bílinn eftir í lausagangi svo hann kólni ekki rétt á meðan skotist er inn að sækja barnið sem ekki fékk að fara út að leika þennan daginn, ekki fremur en í gær, vegna mengunar. Ættum við kannski frekar að takmarka fjölda bíla en banna útivist á dögum sem þessum? Nú í vikunni birti Vegagerðin tölfræði um bílaumferð á höfuðborgarsvæðinu fyrir árið 2022. Bílaumferð á höfuðborgarsvæðinu jókst frá 2021 um 1,6% en náði þó ekki metinu frá árinu 2019. Ástæðan fyrir því að umferð hefur ekki aukist síðan þá ætti að vera öllum ljós en við vorum ansi nærri því að slá metið í fyrra. Samt var fyrri hluti ársins talsvert litaður af covid. Miðað við vöxtinn í umferðinni síðasta árið sitjum við því miður væntanlega uppi með mengunina út þennan veturinn og ég er ansi hræddur um að næstu ár verði lituð gulri slikju að vetrarlagi. Spurningin sem vakir fyrir mér þessa dagana er því hvenær er nóg nóg? Hversu mikla bílaumferð ætlum við að leyfa? Hversu mikið pláss ætlum við að leyfa gatnakerfinu að taka. Hversu marga daga á ári ætlum við að sætta okkur við að börnin okkar komist ekki út að leika vegna mengunar? Hversu mörg ótímabær dauðsföll á ári vegna mengunar frá bílaumferðinni ætlum við að sætta okkur við? Okkur fjölgar hratt hér á höfuðborgarsvæðinu og blessunarlega hefur ferðamannaiðnaðurinn tekið vel við sér að nýju. Það er frábært enda eigum við að hafa metnað til að stækka enn frekar og þroskast sem borgarsamfélag og vera stórhuga í þeim efnum. Auknum íbúafjölda og fleiri gestum má samt ekki fylgja samhliða vöxtur í bílaumferð. Við verðum að slíta þau línulegu tengsl enda í raun löngu komin upp fyrir þau efri mörk um hvað gæti talist eðlilegt magn bílaumferðar. Í upphafi árs legg ég því til einfalt markmið. Sammælumst um að metið frá árinu 2019 fái að standa sem mælikvarði um það magn bílaumferðar sem við erum tilbúin að sætta okkur við á höfuðborgarsvæðinu. Öll aukning í umstangi og flakki sem fylgja muni fleiri íbúum og gestum verði mætt með öðrum ferðamátum og breyttum ferðavenjum. Við vitum hvað þarf til og hvaða lausnir tryggja aukna skilvirkni og draga úr mengun. Þar eru öflugar almenningssamgöngur, með Borgarlínuna í fararbroddi, það allra mikilvægasta. Ég vil þó ekki að þetta misskiljist sem innantómt huglægt markmið sem við eigum hvert og eitt að tileinka okkur. Þvert á móti tel ég að innleiða eigi slíkt markmið sem bindandi stjórntæki í allri ákvarðanatöku um þróun og vöxt borgarinnar og höfuðborgarsvæðisins. Að allar stórar framkvæmdir séu metnar út frá því að bílaumferð aukist ekki vegna þeirra og/eða að framkvæmdir sem óhjákvæmilega leiða af sér aukningu verði mætt með aðgerðum til að draga úr umferð á öðrum svæðum svo heildarmagn bílaumferðarinnar haldist undir skilgreindu marki. Við verðum brjóta taktinn og koma í veg fyrir áframhaldandi vöxt bílaumferðarinnar. Þetta er sameiginlegt verkefni og þurfa bæði ríki og öll sveitarfélög höfuðborgarsvæðisins að átta sig á sinni ábyrgð og sínu hlutverki í þessum efnum. Það er ekki eðlilegt að borg af stærð við Reykjavík skuli eiga við jafn mikinn umferðarvanda að etja og raun ber vitni. Það er ekki eðlilegt að það góða samfélag sem hér býr sætti sig við þann margþætta vanda sem af magni umferðarinnar stafar. Þetta er ekki náttúrulögmál og við getum breytt þessu. Ekki meiri bílaumferð. Höfundur er arkitekt og varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar í Reykjavík.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar