Umskipti í orkumálum Breta Þorvarður Goði Valdimarsson skrifar 29. júní 2016 07:00 Iðnbyltingin í Bretlandi hófst á ofanverðri 18. öld. Þróaðar voru gufuvélar, drifnar af kolum sem brennd voru til þess að hita vatn. Í kjölfarið breyttist heimurinn. Enn þann dag í dag framleiða Bretar orku með jarðefna- og kolaorkuverum sínum, en standa frammi fyrir miklum áskorunum í orkumálum. Áhyggjur af loftslagsbreytingum af mannavöldum og kröfur um verulega lækkun á losun koltvísýrings út í andrúmsloftið koma fram í hugarfarsbreytingu og miklum viðsnúningi á undanförum árum þar í landi í átt að vistvænni orkuframleiðslu. Helsta áþreifanlega breytingin enn sem komið er birtist í örri tækniþróun í vind- og sólarorkuframleiðslu. Nú þegar hafa verið reistir heimsins stærstu vindorkugarðar undan ströndum Bretlandseyja. Samkvæmt Financial Times, 3. maí 2016 (‘Britain Energy Conversion’) hefur breska ríkið dælt um 10 milljörðum punda í styrki til uppbyggingar á þessari vistvænu orkuframleiðslu. Þannig uppfyllti orkuframleiðsla vindrafala og annarra vistvænna orkugjafa um 25% af orkuþörf Breta í fyrra. Þetta er jafnframt í fyrsta sinn sem vistvænir orkugjafar framleiða meira en kolaorkugjafar í Bretlandi. Kúvendingin er í stíl við hina þýsku „Energiewende“, en þar eru um 33% af raforku framleidd með vistvænum orkugjöfum. Bretland er nú orðið þriðji stærsti markaðurinn í heimi fyrir stór sólarorkubú, á eftir Kína og Bandaríkjunum. Verkfræðingurinn og frumkvöðullinn Philip Wolfe, sem barðist fyrir niðurgreiðslum til þróunarvinnu endurnýjanlegra orkugjafa, segir að sem þjóð þá hafi Bretar tekið því fegins hendi, en stjórnmálaleiðtogar stjórnist enn um sinn af háværum minnihluta andstæðinga þeirrar þróunar. James Court, formaður samtaka um stefnumótun á sviði endurnýjanlegrar orkuframleiðslu, Renewable Energy Association, segir mikinn árangur hafa náðst. Nú séu um 800.000 heimili og fyrirtæki með sólarorkusellur, til viðbótar við þá gríðarstóru vind- og sólarorkugarða sem hafa byggst upp á síðustu árum.Dregið úr stuðningi En böggull fylgir skammrifi. Ör vöxtur á framleiðslu framangreindra orkugjafa hefur leitt til þess að breska ríkið er byrjað að draga úr stuðningi við þróunarvinnu á þessu sviði. Niðurgreiðslur hafa verið útfærðar með álagi á orkureikninga almennings. Orku- og umhverfismálaráðherra Bretlands, Amber Rudd, rökstyður lækkun á niðurgreiðslum til vistvænnar orkuframleiðslu einmitt með því að vernda þurfi fjölskyldurnar í landinu fyrir háum orkureikningum. Þessi breytta stefna breskra stjórnvalda hefur þegar leitt til þess að nokkrum vistvænum orkufyrirtækjum hefur verið skipuð fjárhaldsstjórn og óttast er að fleiri hljóti svipuð örlög. Orkumálaráðherra segir þó að stefnan sé enn að styðja við þróunarstarf framleiðenda endurnýjanlegra orkugjafa. Slíkur iðnaður verði hins vegar að geta staðið undir sér í samkeppninni á markaðnum, án niðurgreiðslna frá ríkinu og almenningi. Og Bretar hugsa lengra. Þegar þeir upplýstu á Parísarráðstefnunni að þeir myndu hætta að greiða sérstaklega niður umhverfisvæna orkugjafa aðra en vindorku af hafi, kváðust þeir snúa sér þess í stað að vistvænni kjarnorku. Væntanlega verður áherslan í fyrstu á kjarnakljúfa sem geta brennt kjarnaeldsneytinu þóríum og eru margfalt öruggari og hagkvæmari en nútíma kjarnorkuver. Ennþá meira spennandi er síðan umhverfisvæn orkuframleiðsla með köldum samruna. Þar er hvorki um að ræða mengandi útblástur af nokkru tagi, né geislavirkan úrgang og kostnaðurinn er meira að segja lágur. Gangi þessi tækni upp, er um að ræða einhver merkustu tíðindi í orkumálum jarðarbúa frá upphafi. Unnið úr grein Financial Times – Britains Energy Conversion, dags. 3. maí 2016.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Skoðun Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Sjá meira
Iðnbyltingin í Bretlandi hófst á ofanverðri 18. öld. Þróaðar voru gufuvélar, drifnar af kolum sem brennd voru til þess að hita vatn. Í kjölfarið breyttist heimurinn. Enn þann dag í dag framleiða Bretar orku með jarðefna- og kolaorkuverum sínum, en standa frammi fyrir miklum áskorunum í orkumálum. Áhyggjur af loftslagsbreytingum af mannavöldum og kröfur um verulega lækkun á losun koltvísýrings út í andrúmsloftið koma fram í hugarfarsbreytingu og miklum viðsnúningi á undanförum árum þar í landi í átt að vistvænni orkuframleiðslu. Helsta áþreifanlega breytingin enn sem komið er birtist í örri tækniþróun í vind- og sólarorkuframleiðslu. Nú þegar hafa verið reistir heimsins stærstu vindorkugarðar undan ströndum Bretlandseyja. Samkvæmt Financial Times, 3. maí 2016 (‘Britain Energy Conversion’) hefur breska ríkið dælt um 10 milljörðum punda í styrki til uppbyggingar á þessari vistvænu orkuframleiðslu. Þannig uppfyllti orkuframleiðsla vindrafala og annarra vistvænna orkugjafa um 25% af orkuþörf Breta í fyrra. Þetta er jafnframt í fyrsta sinn sem vistvænir orkugjafar framleiða meira en kolaorkugjafar í Bretlandi. Kúvendingin er í stíl við hina þýsku „Energiewende“, en þar eru um 33% af raforku framleidd með vistvænum orkugjöfum. Bretland er nú orðið þriðji stærsti markaðurinn í heimi fyrir stór sólarorkubú, á eftir Kína og Bandaríkjunum. Verkfræðingurinn og frumkvöðullinn Philip Wolfe, sem barðist fyrir niðurgreiðslum til þróunarvinnu endurnýjanlegra orkugjafa, segir að sem þjóð þá hafi Bretar tekið því fegins hendi, en stjórnmálaleiðtogar stjórnist enn um sinn af háværum minnihluta andstæðinga þeirrar þróunar. James Court, formaður samtaka um stefnumótun á sviði endurnýjanlegrar orkuframleiðslu, Renewable Energy Association, segir mikinn árangur hafa náðst. Nú séu um 800.000 heimili og fyrirtæki með sólarorkusellur, til viðbótar við þá gríðarstóru vind- og sólarorkugarða sem hafa byggst upp á síðustu árum.Dregið úr stuðningi En böggull fylgir skammrifi. Ör vöxtur á framleiðslu framangreindra orkugjafa hefur leitt til þess að breska ríkið er byrjað að draga úr stuðningi við þróunarvinnu á þessu sviði. Niðurgreiðslur hafa verið útfærðar með álagi á orkureikninga almennings. Orku- og umhverfismálaráðherra Bretlands, Amber Rudd, rökstyður lækkun á niðurgreiðslum til vistvænnar orkuframleiðslu einmitt með því að vernda þurfi fjölskyldurnar í landinu fyrir háum orkureikningum. Þessi breytta stefna breskra stjórnvalda hefur þegar leitt til þess að nokkrum vistvænum orkufyrirtækjum hefur verið skipuð fjárhaldsstjórn og óttast er að fleiri hljóti svipuð örlög. Orkumálaráðherra segir þó að stefnan sé enn að styðja við þróunarstarf framleiðenda endurnýjanlegra orkugjafa. Slíkur iðnaður verði hins vegar að geta staðið undir sér í samkeppninni á markaðnum, án niðurgreiðslna frá ríkinu og almenningi. Og Bretar hugsa lengra. Þegar þeir upplýstu á Parísarráðstefnunni að þeir myndu hætta að greiða sérstaklega niður umhverfisvæna orkugjafa aðra en vindorku af hafi, kváðust þeir snúa sér þess í stað að vistvænni kjarnorku. Væntanlega verður áherslan í fyrstu á kjarnakljúfa sem geta brennt kjarnaeldsneytinu þóríum og eru margfalt öruggari og hagkvæmari en nútíma kjarnorkuver. Ennþá meira spennandi er síðan umhverfisvæn orkuframleiðsla með köldum samruna. Þar er hvorki um að ræða mengandi útblástur af nokkru tagi, né geislavirkan úrgang og kostnaðurinn er meira að segja lágur. Gangi þessi tækni upp, er um að ræða einhver merkustu tíðindi í orkumálum jarðarbúa frá upphafi. Unnið úr grein Financial Times – Britains Energy Conversion, dags. 3. maí 2016.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun