Dagur gegn einelti – við höfum öll hlutverk Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar 8. nóvember 2020 09:00 Dagur gegn einelti er nú haldinn í tíunda sinn en hann var haldinn hátíðlegur í fyrsta skipti hér á landi 8. nóvember árið 2011 og hefur síðan verið haldinn fyrsta virka dag kringum þá dagsetningu sem er 9. nóvember þetta árið. Markmiðið er m.a. að efna til umræðu, fræðslu og viðburða til að vinna gegn einelti, hvetja til jákvæðra samskipta og efla vináttu. Á síðasta ári fóru Heimili og skóli – landssamtök foreldra í formlegt samstarf við Menntamálastofnun og mennta- og menningarmálaráðuneyti með umsjón með deginum og í ár var í fyrsta skipti hægt að tilnefna einstaklinga eða verkefni til hvatningarverðlauna á degi gegn einelti. Fagráð eineltismála í grunn- og framhaldsskólum fór yfir tilnefningarnar og valdi verðlaunahafa sem kynntur verður við hátíðlega athöfn á degi gegn einelti og verður henni streymt. Einnig munum við frumsýna nýtt myndband Heimilis skóla þar sem við fengum til liðs við okkur fyrirmyndir í samfélaginu til að koma á framfæri skilaboðum til þín gegn einelti. En getum við stöðvað einelti? Samtakamáttur og samkennd Einelti hefur líklega fylgt mannkyninu í aldaraðir þó svo það hafi ekki verið rannsakað skipulega fyrr en um 1970. Margt hefur áunnist en þó er einelti enn viðvarandi vandi í okkar samfélagi og því mikilvægt að sýna stöðuga árvekni og bregðast markvisst við. Núorðið vita flestir hvað einelti er og hversu slæmar afleiðingar slíkt ofbeldi getur haft. Einn liður öflugs foreldrasamstarfs í skólum er að skapa góðan bekkjaranda, vera samtaka og vinna þannig á jákvæðan hátt gegn einelti. Samtalið heima fyrir er ekki síður mikilvægt og þegar upp kemur samskiptavandi er brýnt að taka á honum strax svo hann þróist ekki yfir í eitthvað verra. Nauðsynlegt er að vinna markvisst að forvörnum og reyna að byrgja brunninn í tíma svo við þurfum síður að eiga við alvarlegar afleiðingar og getum þá jafnvel bjargað lífi einhvers. En til þess að það sé hægt þurfum við að gera okkur grein fyrir að við höfum öll hlutverki að gegna. Einelti á sér ekki stað í tómarúmi Ef engir áhorfendur væru til staðar þá væri líklega ekkert einelti. Við tilheyrum alls konar hópum og lifum í fjölbreyttu samfélagi. Er jarðvegur fyrir einelti í þínum hópi? Eða í þinni fjölskyldu? Þetta á jafnt við augliti til auglitis og á netinu og samfélagsmiðlum. Ef við verðum vitni að ofbeldi þá höfum við alltaf val um hvað við gerum næst. Reynum við að stöðva ofbeldið með einhverjum hætti? Segjum við eitthvað þegar það á sér stað eða látum við einhvern vita sem gæti hjálpað? Sýnum við þeim sem fyrir ofbeldinu verður stuðning? Tilkynnum við ofbeldi á netinu? Eða gerum við ekki neitt? Í þessu samhengi má gjarnan benda á ábendingalínu Barnaheilla og hjálparsíma Rauða krossins 1717 og netspjallið en þessi samtök eru samstarfsaðilar okkar í SAFT – Samfélag, fjölskylda og tækni ásamt Ríkislögreglustjóra. Í hverjum skóla á síðan að vera virk eineltisáætlun og nemendaverndarráð þannig að gripið sé fljótt og vel inn í þau eineltismál sem upp koma og best er ef unnið er með hópinn sem heild, í það minnsta bæði gerendur og þolendur með virku samstarfi við foreldra. Þegar ekki gengur að leysa málin í umhverfi barnsins er hægt að hafa samband við fagráð eineltismála í grunn- og framhaldsskólum hjá Menntamálastofnun. Einnig bjóða ýmsir aðilar upp á aðstoð í eineltismálum svo sem Olweusarverkefnið gegn einelti, KVAN og aðrir sérfræðingar. En þegar öllu er á botninn hvolft liggur ábyrgðin hjá okkur, hverju og einu. Hvað ætlar þú að gera næst þegar þú verður vitni að einelti? Gleymdu ekki þínum minnsta bróður Við þurfum að átta okkur á að það er hagur heildarinnar að hverjum og einum innan hennar líði sem best. Einelti hefur ekki einungis áhrif á þá sem fyrir því verða og þá sem því beita heldur einnig þá sem verða vitni að því. Viðbrögð við einelti hafa allt að segja um hvernig til tekst að vinna úr því og þau þurfa að grundvallast á festu en líka skilningi, samhygð og virðingu. Við verðum að vanda okkur í samskiptum og megum ekki falla í þá gryfju að láta reiðina stjórna för. Vissulega getur það reynst erfitt en hugsa þarf til framtíðar, sér í lagi þegar um börn er að ræða. Reynum að rækta okkar styrkleika, setja okkur í spor annarra og huga að okkar eigin hegðun jafnt á netinu sem í eigin persónu. Við erum öll fyrirmyndir á einn eða annan hátt og þar af leiðandi með hlutverk. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimilis og skóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Hrefna Sigurjónsdóttir Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Konur sem eiga ekki að eignast börn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason Skoðun Eirkatlar og steypa Sigurlín Bjarney Gísladóttir Skoðun Nærandi ferðaþjónusta Hildur Guðbjörg Kristjánsdóttir Skoðun Mengun á við 1,7 milljón manns í boði SFS Jón Kaldal Skoðun Skoðun Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarópera - stórt skref til framtíðar Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Veiðum hval - virðum lög Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Bestu árin Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar Skoðun Rödd þjóðarinnar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til matvælaráðherra - dýraníð í Borgarbyggð Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun 1.500 undirskriftir fyrir forseta Björn Leví Gunnarsson,Indriði Ingi Stefánsson skrifar Sjá meira
Dagur gegn einelti er nú haldinn í tíunda sinn en hann var haldinn hátíðlegur í fyrsta skipti hér á landi 8. nóvember árið 2011 og hefur síðan verið haldinn fyrsta virka dag kringum þá dagsetningu sem er 9. nóvember þetta árið. Markmiðið er m.a. að efna til umræðu, fræðslu og viðburða til að vinna gegn einelti, hvetja til jákvæðra samskipta og efla vináttu. Á síðasta ári fóru Heimili og skóli – landssamtök foreldra í formlegt samstarf við Menntamálastofnun og mennta- og menningarmálaráðuneyti með umsjón með deginum og í ár var í fyrsta skipti hægt að tilnefna einstaklinga eða verkefni til hvatningarverðlauna á degi gegn einelti. Fagráð eineltismála í grunn- og framhaldsskólum fór yfir tilnefningarnar og valdi verðlaunahafa sem kynntur verður við hátíðlega athöfn á degi gegn einelti og verður henni streymt. Einnig munum við frumsýna nýtt myndband Heimilis skóla þar sem við fengum til liðs við okkur fyrirmyndir í samfélaginu til að koma á framfæri skilaboðum til þín gegn einelti. En getum við stöðvað einelti? Samtakamáttur og samkennd Einelti hefur líklega fylgt mannkyninu í aldaraðir þó svo það hafi ekki verið rannsakað skipulega fyrr en um 1970. Margt hefur áunnist en þó er einelti enn viðvarandi vandi í okkar samfélagi og því mikilvægt að sýna stöðuga árvekni og bregðast markvisst við. Núorðið vita flestir hvað einelti er og hversu slæmar afleiðingar slíkt ofbeldi getur haft. Einn liður öflugs foreldrasamstarfs í skólum er að skapa góðan bekkjaranda, vera samtaka og vinna þannig á jákvæðan hátt gegn einelti. Samtalið heima fyrir er ekki síður mikilvægt og þegar upp kemur samskiptavandi er brýnt að taka á honum strax svo hann þróist ekki yfir í eitthvað verra. Nauðsynlegt er að vinna markvisst að forvörnum og reyna að byrgja brunninn í tíma svo við þurfum síður að eiga við alvarlegar afleiðingar og getum þá jafnvel bjargað lífi einhvers. En til þess að það sé hægt þurfum við að gera okkur grein fyrir að við höfum öll hlutverki að gegna. Einelti á sér ekki stað í tómarúmi Ef engir áhorfendur væru til staðar þá væri líklega ekkert einelti. Við tilheyrum alls konar hópum og lifum í fjölbreyttu samfélagi. Er jarðvegur fyrir einelti í þínum hópi? Eða í þinni fjölskyldu? Þetta á jafnt við augliti til auglitis og á netinu og samfélagsmiðlum. Ef við verðum vitni að ofbeldi þá höfum við alltaf val um hvað við gerum næst. Reynum við að stöðva ofbeldið með einhverjum hætti? Segjum við eitthvað þegar það á sér stað eða látum við einhvern vita sem gæti hjálpað? Sýnum við þeim sem fyrir ofbeldinu verður stuðning? Tilkynnum við ofbeldi á netinu? Eða gerum við ekki neitt? Í þessu samhengi má gjarnan benda á ábendingalínu Barnaheilla og hjálparsíma Rauða krossins 1717 og netspjallið en þessi samtök eru samstarfsaðilar okkar í SAFT – Samfélag, fjölskylda og tækni ásamt Ríkislögreglustjóra. Í hverjum skóla á síðan að vera virk eineltisáætlun og nemendaverndarráð þannig að gripið sé fljótt og vel inn í þau eineltismál sem upp koma og best er ef unnið er með hópinn sem heild, í það minnsta bæði gerendur og þolendur með virku samstarfi við foreldra. Þegar ekki gengur að leysa málin í umhverfi barnsins er hægt að hafa samband við fagráð eineltismála í grunn- og framhaldsskólum hjá Menntamálastofnun. Einnig bjóða ýmsir aðilar upp á aðstoð í eineltismálum svo sem Olweusarverkefnið gegn einelti, KVAN og aðrir sérfræðingar. En þegar öllu er á botninn hvolft liggur ábyrgðin hjá okkur, hverju og einu. Hvað ætlar þú að gera næst þegar þú verður vitni að einelti? Gleymdu ekki þínum minnsta bróður Við þurfum að átta okkur á að það er hagur heildarinnar að hverjum og einum innan hennar líði sem best. Einelti hefur ekki einungis áhrif á þá sem fyrir því verða og þá sem því beita heldur einnig þá sem verða vitni að því. Viðbrögð við einelti hafa allt að segja um hvernig til tekst að vinna úr því og þau þurfa að grundvallast á festu en líka skilningi, samhygð og virðingu. Við verðum að vanda okkur í samskiptum og megum ekki falla í þá gryfju að láta reiðina stjórna för. Vissulega getur það reynst erfitt en hugsa þarf til framtíðar, sér í lagi þegar um börn er að ræða. Reynum að rækta okkar styrkleika, setja okkur í spor annarra og huga að okkar eigin hegðun jafnt á netinu sem í eigin persónu. Við erum öll fyrirmyndir á einn eða annan hátt og þar af leiðandi með hlutverk. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimilis og skóla.
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun