Þögn um uppboð vekur spurningar Páll Steingrímsson skrifar 7. október 2020 08:30 Fyrr á þessu ári var Kjarninn duglegur að fræða lesendur sína um fyrirhugað uppboð á veiðiheimildum í Namibíu. Þannig átti uppboðið að „tryggja ríkinu auknar tekjur” og „auka gagnsæi við úthlutun aflaheimilda.“ Eftir að uppboðið misheppnaðist hrapallega, með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag, hafa blaðamenn Kjarnans ekki skrifað stafkrók um niðurstöðu þess enda hefur miðillinn enga frétt birt um málið. Það skýtur auðvitað skökku við að fjölmiðillinn segi ekki frá niðurstöðu uppboðs sem hann sjálfur taldi eiga svo brýnt erindi við lesendur sína að hann greindi ekki einu sinni frá því, heldur tvisvar. Ef til vill er ástæða þagnarinnar sú að uppboðið skilaði jafnvirði 65 milljónum króna til ríkissjóðs Namibíu í stað sex milljarða króna. Hér er um að ræða veiðiheimildir sem áður voru nýttar af félögum tengdum Samherja í landinu. Margþætt tengsl RÚV og Kjarnans Þeir sem fylgjast vel með fréttum sjá að það eru mikil líkindi með fréttaflutningi Kjarnans og Ríkisútvarpsins. Það er ekki bara fylgni í fréttum þessara miðla heldur eru tónninn í fréttaflutningnum sá sami. Þessi samhverfa þarf ekki að koma neinum á óvart enda eru margþætt tengsl milli Ríkisútvarpsins og Kjarnans. Nokkrir núverandi fréttamanna Ríkisútvarpsins störfuðu áður á Kjarnanum. Þannig er annar umsjónarmanna spjallþáttarins Silfursins fyrrverandi aðstoðarritstjóri Kjarnans og er hún ennþá hluthafi í útgáfufélagi Kjarnans. Þá er ritstjóri Kjarnans launaður dagskrárgerðarmaður hjá Ríkisútvarpinu þar sem hann er með innslög í útvarpi. Allt þetta fólk er svo tengt nánum vináttuböndum. Þessi tengsl koma berlega í ljós í fréttaflutningi enda eru fáir fjölmiðlar á Íslandi jafn öflugar klappstýrur fyrir hina ýmsu þætti RÚV og Kjarninn. Það samræmist örugglega illa þessari stefnu að segja frá klúðrinu við uppboð aflaheimilda í Namibíu því það var Ríkisútvarpið sem afhjúpaði ætlaða spillingu í namibískum sjávarútvegi. Kjarninn gefur sig út fyrir að starfa í þágu almannahagsmuna óháð flokkslínum og hugmyndafræði. Svona valkvæð nálgun í fréttaflutningi er hins vegar auðvitað ekkert annað ein birtingarmynd áróðurs. Hvað var boðið upp í Namibíu? Uppboðið sem klúðraðist í Namibíu var ákveðin tilraun sem misheppnaðist en þetta var í fyrsta sinn sem aflaheimildir voru boðnar upp í landinu. Boðinn var upp kvóti í þremur tegundum, 11.000 tonn af lýsingi, 72.000 tonn af hestamakríl og 392 tonn af skötusel. Tekjurnar af uppboðinu átti að nýta til að greiða fyrir velferðarþjónustu á tímum Covid-19 heimsfaraldursins. Voru áætlaðar tekjur ríkissjóðs Namibíu af veiðileyfum jafnvirði um 6 milljarða króna og talið var að áhrifin yrðu um 25 milljarðar króna fyrir namibískt hagkerfi. Tekjurnar af uppboðinu voru hins vegar aðeins 65 milljónir króna að jafnvirði því aðeins voru seldar heimildir fyrir 100 tonn af lýsingi og 1.517 tonn af hestamakríl en ekkert af skötusel. Uppboðið fór algjörlega í vaskinn. Namibískur sjávarútvegur er því í nokkru uppnámi og óljóst um framhaldið. Allt í boði Ríkisútvarpsins. Misheppnað uppboð leiðir til þess að 99% þess hestamakríls sem boðinn var upp syndir enn í sjónum, engum til gagns. Það þýðir ekki aðeins lægri tekjur fyrir ríkissjóð Namibíu því hér er um að ræða ódýrt prótein fyrir tekjulægri hópa sem ratar aldrei á markað. Þá verða mörg hundruð sjómenn af atvinnu en til að veiða 72.000 tonn af hestamakríl á yfirstandandi fiskveiðiári hefði þurft a.m.k. sex skip, hvert með hundrað manna áhöfn, til að ná þessum veiðiheimildum innan tilgreinds tíma. Fréttir um uppboðið voru reiðarslag fyrir namibískt samfélag og ollu mikilli reiði meðal Namibíumanna. Forsíða eins útbreiddasta dagblaðs Namibíu, The Namibian, var undirlögð undir þetta mál undir fyrirsögninni: „Uppboðið endar með tárum“ og þegar þetta er skrifað eru mörg hundruð athugasemdir undir fréttum af málinu á Facebook-síðu The Namibian. Margar þeirra frá fólki sem missti lífsviðurværið vegna uppboðsins. Þetta mál vekur ýmsar spurningar. Hver var staðan í Namibíu þegar félög tengd Samherja stunduðu þar veiðar? Félög tengd Samherja greiddu jafnvirði 21,4 milljarða króna til namibískra aðila á meðan þau voru í rekstri á árunum 2012-2019 eins og greint var frá fyrr á þessu ári. Það var því holur hljómur í fullyrðingum um arðrán. Það er staðreynd að félög tengd Samherja sköpuðu gríðarleg verðmæti fyrir Namibíumenn á meðan þau störfuðu í landinu, þvert á fullyrðingar Ríkisútvarpsins. Það má spyrja hvort fréttamenn Ríkisútvarpsins séu stoltir af sínu framlagi enda voru þeir beinir gerendur í atburðarás sem leiddi til þess að fyrirkomulagi úthlutunar aflaheimildar í Namibíu var kollvarpað með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag. Hvað segja þingmenn Viðreisnar? Fréttir af misheppnuðu uppboði aflaheimilda í Namibíu hafa líka snertifleti við stjórnmálin hér á landi. Á Alþingi lögðu þingmenn Viðreisnar, Pírata og Samfylkingarinnar fram fyrirspurn um samanburð á veiðigjöldum í Namibíu og Íslandi. Skýrsla Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands leiddi í ljós að veiðigjöldin í Namibíu reyndust vera lægra hlutfall af verðmæti afla en þau veiðigjöld sem Samherji greiðir á Íslandi, öll árin sem félögin voru starfandi í Namibíu, nema eitt. Úr því þingmenn þessara flokka hafa svona mikinn áhuga á namibískum sjávarútvegi, vilja þeir ekki ræða hvernig uppboðsleiðin gekk í Namibíu, sem þeir eru spenntir fyrir að innleiða hér á landi? Höfundur er skipstjóri hjá Samherja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Páll Steingrímsson Sjávarútvegur Samherjaskjölin Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Ríkisreknar ofsóknir Sigurður Einarsson Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Saklausir menn í fangelsi Tinna Brynjólfsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
Fyrr á þessu ári var Kjarninn duglegur að fræða lesendur sína um fyrirhugað uppboð á veiðiheimildum í Namibíu. Þannig átti uppboðið að „tryggja ríkinu auknar tekjur” og „auka gagnsæi við úthlutun aflaheimilda.“ Eftir að uppboðið misheppnaðist hrapallega, með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag, hafa blaðamenn Kjarnans ekki skrifað stafkrók um niðurstöðu þess enda hefur miðillinn enga frétt birt um málið. Það skýtur auðvitað skökku við að fjölmiðillinn segi ekki frá niðurstöðu uppboðs sem hann sjálfur taldi eiga svo brýnt erindi við lesendur sína að hann greindi ekki einu sinni frá því, heldur tvisvar. Ef til vill er ástæða þagnarinnar sú að uppboðið skilaði jafnvirði 65 milljónum króna til ríkissjóðs Namibíu í stað sex milljarða króna. Hér er um að ræða veiðiheimildir sem áður voru nýttar af félögum tengdum Samherja í landinu. Margþætt tengsl RÚV og Kjarnans Þeir sem fylgjast vel með fréttum sjá að það eru mikil líkindi með fréttaflutningi Kjarnans og Ríkisútvarpsins. Það er ekki bara fylgni í fréttum þessara miðla heldur eru tónninn í fréttaflutningnum sá sami. Þessi samhverfa þarf ekki að koma neinum á óvart enda eru margþætt tengsl milli Ríkisútvarpsins og Kjarnans. Nokkrir núverandi fréttamanna Ríkisútvarpsins störfuðu áður á Kjarnanum. Þannig er annar umsjónarmanna spjallþáttarins Silfursins fyrrverandi aðstoðarritstjóri Kjarnans og er hún ennþá hluthafi í útgáfufélagi Kjarnans. Þá er ritstjóri Kjarnans launaður dagskrárgerðarmaður hjá Ríkisútvarpinu þar sem hann er með innslög í útvarpi. Allt þetta fólk er svo tengt nánum vináttuböndum. Þessi tengsl koma berlega í ljós í fréttaflutningi enda eru fáir fjölmiðlar á Íslandi jafn öflugar klappstýrur fyrir hina ýmsu þætti RÚV og Kjarninn. Það samræmist örugglega illa þessari stefnu að segja frá klúðrinu við uppboð aflaheimilda í Namibíu því það var Ríkisútvarpið sem afhjúpaði ætlaða spillingu í namibískum sjávarútvegi. Kjarninn gefur sig út fyrir að starfa í þágu almannahagsmuna óháð flokkslínum og hugmyndafræði. Svona valkvæð nálgun í fréttaflutningi er hins vegar auðvitað ekkert annað ein birtingarmynd áróðurs. Hvað var boðið upp í Namibíu? Uppboðið sem klúðraðist í Namibíu var ákveðin tilraun sem misheppnaðist en þetta var í fyrsta sinn sem aflaheimildir voru boðnar upp í landinu. Boðinn var upp kvóti í þremur tegundum, 11.000 tonn af lýsingi, 72.000 tonn af hestamakríl og 392 tonn af skötusel. Tekjurnar af uppboðinu átti að nýta til að greiða fyrir velferðarþjónustu á tímum Covid-19 heimsfaraldursins. Voru áætlaðar tekjur ríkissjóðs Namibíu af veiðileyfum jafnvirði um 6 milljarða króna og talið var að áhrifin yrðu um 25 milljarðar króna fyrir namibískt hagkerfi. Tekjurnar af uppboðinu voru hins vegar aðeins 65 milljónir króna að jafnvirði því aðeins voru seldar heimildir fyrir 100 tonn af lýsingi og 1.517 tonn af hestamakríl en ekkert af skötusel. Uppboðið fór algjörlega í vaskinn. Namibískur sjávarútvegur er því í nokkru uppnámi og óljóst um framhaldið. Allt í boði Ríkisútvarpsins. Misheppnað uppboð leiðir til þess að 99% þess hestamakríls sem boðinn var upp syndir enn í sjónum, engum til gagns. Það þýðir ekki aðeins lægri tekjur fyrir ríkissjóð Namibíu því hér er um að ræða ódýrt prótein fyrir tekjulægri hópa sem ratar aldrei á markað. Þá verða mörg hundruð sjómenn af atvinnu en til að veiða 72.000 tonn af hestamakríl á yfirstandandi fiskveiðiári hefði þurft a.m.k. sex skip, hvert með hundrað manna áhöfn, til að ná þessum veiðiheimildum innan tilgreinds tíma. Fréttir um uppboðið voru reiðarslag fyrir namibískt samfélag og ollu mikilli reiði meðal Namibíumanna. Forsíða eins útbreiddasta dagblaðs Namibíu, The Namibian, var undirlögð undir þetta mál undir fyrirsögninni: „Uppboðið endar með tárum“ og þegar þetta er skrifað eru mörg hundruð athugasemdir undir fréttum af málinu á Facebook-síðu The Namibian. Margar þeirra frá fólki sem missti lífsviðurværið vegna uppboðsins. Þetta mál vekur ýmsar spurningar. Hver var staðan í Namibíu þegar félög tengd Samherja stunduðu þar veiðar? Félög tengd Samherja greiddu jafnvirði 21,4 milljarða króna til namibískra aðila á meðan þau voru í rekstri á árunum 2012-2019 eins og greint var frá fyrr á þessu ári. Það var því holur hljómur í fullyrðingum um arðrán. Það er staðreynd að félög tengd Samherja sköpuðu gríðarleg verðmæti fyrir Namibíumenn á meðan þau störfuðu í landinu, þvert á fullyrðingar Ríkisútvarpsins. Það má spyrja hvort fréttamenn Ríkisútvarpsins séu stoltir af sínu framlagi enda voru þeir beinir gerendur í atburðarás sem leiddi til þess að fyrirkomulagi úthlutunar aflaheimildar í Namibíu var kollvarpað með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag. Hvað segja þingmenn Viðreisnar? Fréttir af misheppnuðu uppboði aflaheimilda í Namibíu hafa líka snertifleti við stjórnmálin hér á landi. Á Alþingi lögðu þingmenn Viðreisnar, Pírata og Samfylkingarinnar fram fyrirspurn um samanburð á veiðigjöldum í Namibíu og Íslandi. Skýrsla Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands leiddi í ljós að veiðigjöldin í Namibíu reyndust vera lægra hlutfall af verðmæti afla en þau veiðigjöld sem Samherji greiðir á Íslandi, öll árin sem félögin voru starfandi í Namibíu, nema eitt. Úr því þingmenn þessara flokka hafa svona mikinn áhuga á namibískum sjávarútvegi, vilja þeir ekki ræða hvernig uppboðsleiðin gekk í Namibíu, sem þeir eru spenntir fyrir að innleiða hér á landi? Höfundur er skipstjóri hjá Samherja.
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun