Kerfið hafi tilhneigingu til að verjast breytingum en nú sé mál að linni Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 24. september 2020 16:19 Katrín Oddsdóttir lögfræðingur er formaður Stjórnarskrárfélagsins. Vísir/Stöð 2 „Margir trúðu því ekki að þetta myndi takast. Það er náttúrulega miklu erfiðara að ná svona mörgum staðfestum undirskriftum þar sem fólk þarf að nota rafræn auðkenni til að komast í gegn heldur en að nota einhverjar opnar síður þar sem fólk getur jafnvel skráð sig oft og svona. En hér er hver einasta undirskrift staðfest frá alvöru kjósanda á Íslandi.“ Þetta sagði Katrín Oddsdóttir, formaður Stjórnarskrárfélagsins, um þau tímamót að 25 þúsund manns hafa skrifað undir áskorun til stjórnvalda um að virða lýðræðislega niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslu um nýja stjórnarskrá. Þegar fréttastofa náði tali af Katrínu var hún nýstigin úr tannlæknastól en smá fikt og grúsk í tanngarðinum var þó ekki til þess fallið að ræna gleðinni vegna áfangans. „Við erum í hálfgerðu losti. Þetta er svo æðislegt!“ Fjöldi undirskrifta – 25 þúsund undirskriftir – samsvarar um tíu prósentum kosningabærra Íslendinga og er táknræn tala því ef nýja stjórnarskráin hefði þegar tekið gildi gæti fólkið í undirskriftasöfnuninni lagt fram þingmál á Alþingi. „Þetta er táknræn tala að því leyti að hún sýnir algjörlega, svart á hvítu, að Alþingi hefur komið í veg fyrir að fólkið hafi þau völd sem það þarf að hafa til að geta látið til sín taka þegar þarf. Við erum hvergi hætt. Þetta er bara byrjunin, við höfum til 19. október til að safna undirskriftum og nú viljum við bara frá 30 þúsund undirskriftir og halda áfram.“ Sú eina af níu ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslum sem er hundsuð Að undanförnu hefur nokkuð borið á gagnrýni á hópinn sem berst fyrir nýrri stjórnarskrá og það verið undirstrikað að þjóðaratkvæðagreiðslan hafi eingöngu verið ráðgefandi. Katrín telur að fólkið sem berst gegn nýju stjórnarskránni sé upp til hópa íhaldssamt og óttist breytingar. „Það má bæði horfa til okkar eigin lands þar sem við höfum níu stykki þjóðaratkvæðagreiðslur sem allar hafa verið ráðgefandi og þetta er sú eina sem hefur verið hundsuð og það hafa verið lægri þátttökuprósentur og svo framvegis þannig að það engan veginn hægt að halda því fram að þetta sé eðlilegt út frá þeirri forsendu að hún sé ráðgefandi.“ Katrín bendir þá einnig á að þjóðaratkvæðagreiðslan um Brexit hafi verið ráðgefandi. „Við höfum nágrannalönd eins og Bretland þar sem var enn mjórra á mununum í Brexit. Þingið var ekki samþykkt að meirihluta en fór að sjálfsögðu eftir henni af því það má aldrei gleymast í þessu samtali sú stóra mynd að allt valdið kemur frá þjóðinni og þjóðin sjálf er stjórnarskrárgjafinn. Og um leið og þingið fer að stoppa þetta af og vill ekki hlusta á leiðbeiningar þjóðarinnar í stjórnarskrármálinu þá erum við komin á svo ofboðslega hálar lýðræðislegar brautir.“ Enginn einn „dr. Evil“ í þinginu heldur tilhneiging kerfis En þrátt fyrir öll þessi fordæmi hafa stjórnvöld ekki virt þjóðaratkvæðagreiðsluna. Hvers vegna heldur þú að það sé? „Það er oft þannig með svona kerfi eins og við erum með, þar sem fullmikið flokksræði er á kostnað lýðræðislegri forsenda, að það verst breytingum. Kerfi verjast of breytingum. Það er ekkert endilega út af því að þar situr einhver einn „dr. Evil“ og sé að ákveða að stoppa allt af heldur er það bara þannig að fólkið sem kemur inn í kerfin, í þessu tilfelli þingmenn, þeir venjast því að þetta sé kerfið sem vinna skal eftir.“ Íslendingar eigi skilið sinn eigin samfélagssáttmála Katrín segir að það sé gríðarlega mikilvægt að þjóðin fái að eignast sinn eigin samfélagssáttmála. Það gangi ekki að Íslendingar sitji uppi með danska stjórnarskrá. „Við verðum, sem samfélag, að fá þessa stjórnarskrá. Það er svo margt í henni sem myndi breyta hlutum hér til góðs og við getum ekki alltaf verið með einhverjar smá breytingar til og frá og svo kemur næsti flokkur og breytir til baka eftir næstu Alþingiskosningar. Við höfum aldrei fengið okkar eigin stjórnarskrá, við Íslendingar. Við erum enn að burðast með, að grunninum til, þessa dönsku stjórnarskrá sem einhverjir karlar sem eru löngu dauðir í Danmörku skrifuðu. Þó okkur hafi tekist að breyta henni örfáum sinnum þá höfum við aldrei fengið okkar eigin stjórnarskrá og nú er bara mál að linni.“ Frá viðburði Samtaka kvenna um nýja stjórnarskrá þann 19. júní, þegar byrjað var að safna undirskriftum.AÐSEND Katrín var spurð hvers vegna konur hafi verið svona áberandi í baráttunni um nýja stjórnarskrá, samanber samtök kvenna um nýja stjórnarskrá. „Ég held að konur séu bara mjög oft þannig að þær hugsi heildstætt og láti til sín taka og elski að berjast án þess að vera í einhverri heift. Sú barátta sem við erum núna í miðjum klíðum í, hún snýst mjög mikið bara um samkennd, gleði, ást og að þykja vænt um okkar samfélag og okkar lýðræði en ekki að hatast við einn né neinn. Þetta er kannski ákveðin orka sem konur tengja auðveldlega við. Svo eru bara mjög margar breytingar í nýju stjórnarskránni sem höfða til kvenna og auðvitað karla líka og ég held það séu bara mjög margar konur sem hafa áttað sig á því að þetta sé bara eitthvað sem þurfi að gerast og þess vegna standa þær svona margar saman um málið“ Stjórnarskrá Alþingi Tengdar fréttir Hafa safnað 25 þúsund undirskriftum Samtök kvenna um nýja stjórnarskrá hafa nú safnað 25 þúsund undirskriftum þar sem þess er krafist að Alþingi „virði niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 20. október 2012 og lögfesti nýju stjórnarskrána“. 24. september 2020 08:47 Hoppar hæð sína af gleði yfir því að tuttugu þúsund nafna múrinn sé rofinn Tuttugu þúsund manns hafa lagt nafn sitt við áskorun um lögleiðingu nýju stjórnarskrárinnar. Markmið Stjórnarskrárfélagsins eru tuttugu og fimm þúsund undirskriftir. 14. september 2020 17:52 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Innlent Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ Innlent „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Innlent Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Innlent „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Innlent Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent Fleiri fréttir Tvöföld veisla hjá Gnarr feðgum Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Slasaðist á buggy-bíl í Básum í Goðalandi Bláa lónið opnar aftur á morgun Sjómannadagsfjör á Skagaströnd Margir góðir frambjóðendur í boði Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ „Held ég fari bara að sofa upp úr miðnætti“ Rolluhótel sárabót fyrir að missa gistiheimilið „Væta í minni sveit boðaði heldur betur grósku“ „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Kjörsókn víða ívið betri en í síðustu kosningum Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Fólk kasti atkvæði sínu á stríðsbálið „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Sjá meira
„Margir trúðu því ekki að þetta myndi takast. Það er náttúrulega miklu erfiðara að ná svona mörgum staðfestum undirskriftum þar sem fólk þarf að nota rafræn auðkenni til að komast í gegn heldur en að nota einhverjar opnar síður þar sem fólk getur jafnvel skráð sig oft og svona. En hér er hver einasta undirskrift staðfest frá alvöru kjósanda á Íslandi.“ Þetta sagði Katrín Oddsdóttir, formaður Stjórnarskrárfélagsins, um þau tímamót að 25 þúsund manns hafa skrifað undir áskorun til stjórnvalda um að virða lýðræðislega niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslu um nýja stjórnarskrá. Þegar fréttastofa náði tali af Katrínu var hún nýstigin úr tannlæknastól en smá fikt og grúsk í tanngarðinum var þó ekki til þess fallið að ræna gleðinni vegna áfangans. „Við erum í hálfgerðu losti. Þetta er svo æðislegt!“ Fjöldi undirskrifta – 25 þúsund undirskriftir – samsvarar um tíu prósentum kosningabærra Íslendinga og er táknræn tala því ef nýja stjórnarskráin hefði þegar tekið gildi gæti fólkið í undirskriftasöfnuninni lagt fram þingmál á Alþingi. „Þetta er táknræn tala að því leyti að hún sýnir algjörlega, svart á hvítu, að Alþingi hefur komið í veg fyrir að fólkið hafi þau völd sem það þarf að hafa til að geta látið til sín taka þegar þarf. Við erum hvergi hætt. Þetta er bara byrjunin, við höfum til 19. október til að safna undirskriftum og nú viljum við bara frá 30 þúsund undirskriftir og halda áfram.“ Sú eina af níu ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslum sem er hundsuð Að undanförnu hefur nokkuð borið á gagnrýni á hópinn sem berst fyrir nýrri stjórnarskrá og það verið undirstrikað að þjóðaratkvæðagreiðslan hafi eingöngu verið ráðgefandi. Katrín telur að fólkið sem berst gegn nýju stjórnarskránni sé upp til hópa íhaldssamt og óttist breytingar. „Það má bæði horfa til okkar eigin lands þar sem við höfum níu stykki þjóðaratkvæðagreiðslur sem allar hafa verið ráðgefandi og þetta er sú eina sem hefur verið hundsuð og það hafa verið lægri þátttökuprósentur og svo framvegis þannig að það engan veginn hægt að halda því fram að þetta sé eðlilegt út frá þeirri forsendu að hún sé ráðgefandi.“ Katrín bendir þá einnig á að þjóðaratkvæðagreiðslan um Brexit hafi verið ráðgefandi. „Við höfum nágrannalönd eins og Bretland þar sem var enn mjórra á mununum í Brexit. Þingið var ekki samþykkt að meirihluta en fór að sjálfsögðu eftir henni af því það má aldrei gleymast í þessu samtali sú stóra mynd að allt valdið kemur frá þjóðinni og þjóðin sjálf er stjórnarskrárgjafinn. Og um leið og þingið fer að stoppa þetta af og vill ekki hlusta á leiðbeiningar þjóðarinnar í stjórnarskrármálinu þá erum við komin á svo ofboðslega hálar lýðræðislegar brautir.“ Enginn einn „dr. Evil“ í þinginu heldur tilhneiging kerfis En þrátt fyrir öll þessi fordæmi hafa stjórnvöld ekki virt þjóðaratkvæðagreiðsluna. Hvers vegna heldur þú að það sé? „Það er oft þannig með svona kerfi eins og við erum með, þar sem fullmikið flokksræði er á kostnað lýðræðislegri forsenda, að það verst breytingum. Kerfi verjast of breytingum. Það er ekkert endilega út af því að þar situr einhver einn „dr. Evil“ og sé að ákveða að stoppa allt af heldur er það bara þannig að fólkið sem kemur inn í kerfin, í þessu tilfelli þingmenn, þeir venjast því að þetta sé kerfið sem vinna skal eftir.“ Íslendingar eigi skilið sinn eigin samfélagssáttmála Katrín segir að það sé gríðarlega mikilvægt að þjóðin fái að eignast sinn eigin samfélagssáttmála. Það gangi ekki að Íslendingar sitji uppi með danska stjórnarskrá. „Við verðum, sem samfélag, að fá þessa stjórnarskrá. Það er svo margt í henni sem myndi breyta hlutum hér til góðs og við getum ekki alltaf verið með einhverjar smá breytingar til og frá og svo kemur næsti flokkur og breytir til baka eftir næstu Alþingiskosningar. Við höfum aldrei fengið okkar eigin stjórnarskrá, við Íslendingar. Við erum enn að burðast með, að grunninum til, þessa dönsku stjórnarskrá sem einhverjir karlar sem eru löngu dauðir í Danmörku skrifuðu. Þó okkur hafi tekist að breyta henni örfáum sinnum þá höfum við aldrei fengið okkar eigin stjórnarskrá og nú er bara mál að linni.“ Frá viðburði Samtaka kvenna um nýja stjórnarskrá þann 19. júní, þegar byrjað var að safna undirskriftum.AÐSEND Katrín var spurð hvers vegna konur hafi verið svona áberandi í baráttunni um nýja stjórnarskrá, samanber samtök kvenna um nýja stjórnarskrá. „Ég held að konur séu bara mjög oft þannig að þær hugsi heildstætt og láti til sín taka og elski að berjast án þess að vera í einhverri heift. Sú barátta sem við erum núna í miðjum klíðum í, hún snýst mjög mikið bara um samkennd, gleði, ást og að þykja vænt um okkar samfélag og okkar lýðræði en ekki að hatast við einn né neinn. Þetta er kannski ákveðin orka sem konur tengja auðveldlega við. Svo eru bara mjög margar breytingar í nýju stjórnarskránni sem höfða til kvenna og auðvitað karla líka og ég held það séu bara mjög margar konur sem hafa áttað sig á því að þetta sé bara eitthvað sem þurfi að gerast og þess vegna standa þær svona margar saman um málið“
Stjórnarskrá Alþingi Tengdar fréttir Hafa safnað 25 þúsund undirskriftum Samtök kvenna um nýja stjórnarskrá hafa nú safnað 25 þúsund undirskriftum þar sem þess er krafist að Alþingi „virði niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 20. október 2012 og lögfesti nýju stjórnarskrána“. 24. september 2020 08:47 Hoppar hæð sína af gleði yfir því að tuttugu þúsund nafna múrinn sé rofinn Tuttugu þúsund manns hafa lagt nafn sitt við áskorun um lögleiðingu nýju stjórnarskrárinnar. Markmið Stjórnarskrárfélagsins eru tuttugu og fimm þúsund undirskriftir. 14. september 2020 17:52 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Innlent Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ Innlent „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Innlent Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Innlent „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Innlent Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent Fleiri fréttir Tvöföld veisla hjá Gnarr feðgum Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Slasaðist á buggy-bíl í Básum í Goðalandi Bláa lónið opnar aftur á morgun Sjómannadagsfjör á Skagaströnd Margir góðir frambjóðendur í boði Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ „Held ég fari bara að sofa upp úr miðnætti“ Rolluhótel sárabót fyrir að missa gistiheimilið „Væta í minni sveit boðaði heldur betur grósku“ „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Kjörsókn víða ívið betri en í síðustu kosningum Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Fólk kasti atkvæði sínu á stríðsbálið „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Sjá meira
Hafa safnað 25 þúsund undirskriftum Samtök kvenna um nýja stjórnarskrá hafa nú safnað 25 þúsund undirskriftum þar sem þess er krafist að Alþingi „virði niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 20. október 2012 og lögfesti nýju stjórnarskrána“. 24. september 2020 08:47
Hoppar hæð sína af gleði yfir því að tuttugu þúsund nafna múrinn sé rofinn Tuttugu þúsund manns hafa lagt nafn sitt við áskorun um lögleiðingu nýju stjórnarskrárinnar. Markmið Stjórnarskrárfélagsins eru tuttugu og fimm þúsund undirskriftir. 14. september 2020 17:52