Virkjað fyrir alla landsmenn Jónas Þór Birgisson skrifar 29. ágúst 2019 14:51 Umræðan um Hvalárvirkjun er um margt sérstök en verst finnst mér hversu oft er farið með rangt mál. Vil ég hér reyna að varpa ljósi á nokkrar staðreyndir um virkjunaráformin og raforkuöryggi Vestfjarða. Verulegur hluti af því rafmagni sem notað er á Vestfjörðum er fluttur inn í fjórðunginn. Flutningurinn er um svokallaða Vesturlínu frá Hrútatungu en stór hluti rafmagnstruflana á Vestfjörðum er einmitt til kominn vegna truflana á Vesturlínu enda liggur hún um svæði sem er veðurfarslega mjög erfitt. Hvalárvirkjun og Vesturlína munu báðar tengjast nýju tengivirki í Kollafirði og þaðan inn á dreifikerfi Vestfjarða. Þetta gerir það að verkum að truflanir á Vesturlínu fyrir austan þennan tengipunkt koma ekki lengur að sök. Það er því rangt að afhendingaröryggi á Vestfjörðum muni ekki stórbatna með tilkomu Hvalárvirkjunar. Þar að auki gjörbreytir tilkoma þessarra mannvirkja möguleikum á að ná seinna meir raunverulegri hringtengingu um Vestfirði, sem er fjárhagslega óraunhæf án stórrar virkjunar á borð við Hvalárvirkjun.Rammaáætlun Það er svo sannarlega rétt að við Íslendingar framleiðum mikið rafmagn miðað við höfðatölu. Rammaáætlun er hins vegar einmitt tæki til þess að finna út hvað við getum hugsað okkur að virkja og hvað ekki. Hún er þannig einskonar verkfæri til að finna jafnvægi á milli nýtingar og verndar eins og sjá má af þeirri ákvörðun umhverfisráðherra nýlega að miða við rammaáætlun í verndaráætlun sinni. Fleiri stoðir í gjaldeyrisöflun Sem þjóð erum við háð útflutningi til þess að geta á móti flutt inn ýmsar vörur sem við munum aldrei geta framleitt hér á landi. Fyrir örfáum árum höfðum við nær allar okkar gjaldeyristekjur af sjávarútvegi og orkufrekum iðnaði og þá var stöðugt rætt um að fjölga þyrfti þeim stoðum sem gjaldeyrisöflunin hvíldi á. Frá þeim tíma hefur ýmiss iðnaður vaxið mikið og hinn gríðarlegi vöxtur í ferðþjónustu hefur svo gjörbreytt stöðunni til hins betra. Nú má því segja að við séum komin með fjórar sterkar stoðir í gjaldeyrisöfluninni. Ég hefði talið augljóst að þessi fjölbreytni væri mikill styrkur því ef eitthvað eitt eða jafnvel tvennt gæfi eftir þá væri fleira til staðar. Þegar vöxturinn í ferðaþjónustu var sem mestur mátti heyra fólk segja að við skyldum bara losa okkur við þessa stóriðju því við þyrftum ekkert á henni að halda lengur. Þá ættum við líka fullt af ónotuðu rafmagni og þyrftum ekkert að virkja framar. Sem betur fer var ekki hlustað á þessar raddir því þá væri ástandið ekki gæfulegt í dag þegar hægt hefur á í ferðaþjónustunni. Miðaldra spámenn Nú heyrast þær raddir að það sé alveg ómögulegt að selja raforku til gagnavera því þau séu í einhverjum “bitcoin-greftri” sem alls konar álitsgjafar segja að sé tóm vitleysa. Það má vel vera að þessar rafmyntir séu tóm vitleysa en ég man hins vegar vel eftir svona álitsgjöfum sem á sínum tíma sögðu að internetið væri nú bara bóla. Ég held að miðaldra menn eins og ég séu nefnilega ekkert endilega mjög áreiðanlegir framtíðarspámenn, þrátt fyrir að við getum veifað einhverjum fínum háskólagráðum. Svo má ekki gleyma því að megnið af starfsemi gagnavera hér á landi er einmitt vistun á gögnum – eins og nafnið ber með sér og aðeins lítill hluti sem tengist hinu svokallaða bitcoin.Viljum við hærri rafmagnsreikning? Kostnaðurinn við að byggja upp raforkuinnviði Vestfjarða hleypur á mörgum milljörðum ef ekki tugum milljarða. Í skýrslum Landsnets kemur fram að án Hvalárvirkjunar eru ekki taldar markaðslegar forsendur fyrir uppbyggingu á nýju tengivirki og nýju flutningskerfi raforku á vegum Landsnets til og frá Vestfjörðum. Slíkum kostnaði yrði að mæta með hækkun á rafmagnsreikningi heimila og fyrirtækja því Landsneti er óheimilt að leggja í kostnað við uppbyggingu flutningskerfisins nema tekjur komi á móti. Það er alveg gilt sjónarmið að ríkið eigi einfaldlega að kosta slíka uppbyggingu en þá þarf fólk líka að hafa kjark til að segja að það vilji stórhækka rafmagnsreikninginn sinn.Hrokafullt viðhorf til lítilla samfélaga Ég heyri fólk segja að íbúar í Árneshreppi séu svo fáir að aðrir verði að hafa vit fyrir þeim varðandi ákvarðanir um stórar framkvæmdir í þeirra sveitarfélagi. Þetta finnst mér ótrúlega hrokafullt því það er algjört grundvallaratriði að fulltrúar sveitarfélaganna taki ákvarðanir um framkvæmdir í eigin héraði en ekki einhverjir aðrir, svo framarlega að eignaréttur annarra sé virtur. Ég velti því fyrir mér hversu fjölmenn samfélög þurfa þá að vera til að hafa sjálfsákvörðunarrétt. Finnst þessu sama fólki við Vestfirðingar kannski bara vera of fáir til að eiga rétt á sambærilegu raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við? Það sé einfaldlega mikilvægara að varðveita ósnortið landsvæði sem aðrir landsmenn gætu kannski einhvern tímann hugsað sér að skoða?Bætt lífsgæði fyrir alla Íslendinga Ef við Íslendingar viljum halda núverandi lífsgæðum þá þurfum við ekki bara á að viðhalda þeirri gjaldeyrissköpun sem nú er til staðar heldur þurfum við að auka hana stöðugt á næstu árum vegna fólksfjölgunar. Það gerum við ekki með því að fækka þeim tækifærum sem við höfum heldur fjölga þeim. Ef við viljum á sama tíma innleiða orkuskipti í samgöngum þá gerum við það ekki öðruvísi en með því að auka raforkuvinnslu. Í þeim umbreytingum hljótum við að miða við þá orkukosti sem rammáætlun setur í orkunýtingarflokk. Þess vegna snýst Hvalárvirkjun fyrst og fremst um bættan hag alllra landsmanna en ekki bara Vestfirðinga.Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Deilur um Hvalárvirkjun Mest lesið Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun Virkjum lýðræðið Jórdís Skúladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson skrifar Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Virkjum lýðræðið Jórdís Skúladóttir skrifar Skoðun Ráðstefna um þjóðarátak í húsnæðismálum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks skrifar Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson skrifar Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Í orði en ekki á borði - stuðningur Íslands við Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Gervigreindin og atvinnulífið Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun GOGG, GOGG, GOGG og aftur GOGG Guðrún Njálsdóttir skrifar Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun „Við verðum að fylgja lögum“ Hópur listafólks skrifar Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Umræðan um Hvalárvirkjun er um margt sérstök en verst finnst mér hversu oft er farið með rangt mál. Vil ég hér reyna að varpa ljósi á nokkrar staðreyndir um virkjunaráformin og raforkuöryggi Vestfjarða. Verulegur hluti af því rafmagni sem notað er á Vestfjörðum er fluttur inn í fjórðunginn. Flutningurinn er um svokallaða Vesturlínu frá Hrútatungu en stór hluti rafmagnstruflana á Vestfjörðum er einmitt til kominn vegna truflana á Vesturlínu enda liggur hún um svæði sem er veðurfarslega mjög erfitt. Hvalárvirkjun og Vesturlína munu báðar tengjast nýju tengivirki í Kollafirði og þaðan inn á dreifikerfi Vestfjarða. Þetta gerir það að verkum að truflanir á Vesturlínu fyrir austan þennan tengipunkt koma ekki lengur að sök. Það er því rangt að afhendingaröryggi á Vestfjörðum muni ekki stórbatna með tilkomu Hvalárvirkjunar. Þar að auki gjörbreytir tilkoma þessarra mannvirkja möguleikum á að ná seinna meir raunverulegri hringtengingu um Vestfirði, sem er fjárhagslega óraunhæf án stórrar virkjunar á borð við Hvalárvirkjun.Rammaáætlun Það er svo sannarlega rétt að við Íslendingar framleiðum mikið rafmagn miðað við höfðatölu. Rammaáætlun er hins vegar einmitt tæki til þess að finna út hvað við getum hugsað okkur að virkja og hvað ekki. Hún er þannig einskonar verkfæri til að finna jafnvægi á milli nýtingar og verndar eins og sjá má af þeirri ákvörðun umhverfisráðherra nýlega að miða við rammaáætlun í verndaráætlun sinni. Fleiri stoðir í gjaldeyrisöflun Sem þjóð erum við háð útflutningi til þess að geta á móti flutt inn ýmsar vörur sem við munum aldrei geta framleitt hér á landi. Fyrir örfáum árum höfðum við nær allar okkar gjaldeyristekjur af sjávarútvegi og orkufrekum iðnaði og þá var stöðugt rætt um að fjölga þyrfti þeim stoðum sem gjaldeyrisöflunin hvíldi á. Frá þeim tíma hefur ýmiss iðnaður vaxið mikið og hinn gríðarlegi vöxtur í ferðþjónustu hefur svo gjörbreytt stöðunni til hins betra. Nú má því segja að við séum komin með fjórar sterkar stoðir í gjaldeyrisöfluninni. Ég hefði talið augljóst að þessi fjölbreytni væri mikill styrkur því ef eitthvað eitt eða jafnvel tvennt gæfi eftir þá væri fleira til staðar. Þegar vöxturinn í ferðaþjónustu var sem mestur mátti heyra fólk segja að við skyldum bara losa okkur við þessa stóriðju því við þyrftum ekkert á henni að halda lengur. Þá ættum við líka fullt af ónotuðu rafmagni og þyrftum ekkert að virkja framar. Sem betur fer var ekki hlustað á þessar raddir því þá væri ástandið ekki gæfulegt í dag þegar hægt hefur á í ferðaþjónustunni. Miðaldra spámenn Nú heyrast þær raddir að það sé alveg ómögulegt að selja raforku til gagnavera því þau séu í einhverjum “bitcoin-greftri” sem alls konar álitsgjafar segja að sé tóm vitleysa. Það má vel vera að þessar rafmyntir séu tóm vitleysa en ég man hins vegar vel eftir svona álitsgjöfum sem á sínum tíma sögðu að internetið væri nú bara bóla. Ég held að miðaldra menn eins og ég séu nefnilega ekkert endilega mjög áreiðanlegir framtíðarspámenn, þrátt fyrir að við getum veifað einhverjum fínum háskólagráðum. Svo má ekki gleyma því að megnið af starfsemi gagnavera hér á landi er einmitt vistun á gögnum – eins og nafnið ber með sér og aðeins lítill hluti sem tengist hinu svokallaða bitcoin.Viljum við hærri rafmagnsreikning? Kostnaðurinn við að byggja upp raforkuinnviði Vestfjarða hleypur á mörgum milljörðum ef ekki tugum milljarða. Í skýrslum Landsnets kemur fram að án Hvalárvirkjunar eru ekki taldar markaðslegar forsendur fyrir uppbyggingu á nýju tengivirki og nýju flutningskerfi raforku á vegum Landsnets til og frá Vestfjörðum. Slíkum kostnaði yrði að mæta með hækkun á rafmagnsreikningi heimila og fyrirtækja því Landsneti er óheimilt að leggja í kostnað við uppbyggingu flutningskerfisins nema tekjur komi á móti. Það er alveg gilt sjónarmið að ríkið eigi einfaldlega að kosta slíka uppbyggingu en þá þarf fólk líka að hafa kjark til að segja að það vilji stórhækka rafmagnsreikninginn sinn.Hrokafullt viðhorf til lítilla samfélaga Ég heyri fólk segja að íbúar í Árneshreppi séu svo fáir að aðrir verði að hafa vit fyrir þeim varðandi ákvarðanir um stórar framkvæmdir í þeirra sveitarfélagi. Þetta finnst mér ótrúlega hrokafullt því það er algjört grundvallaratriði að fulltrúar sveitarfélaganna taki ákvarðanir um framkvæmdir í eigin héraði en ekki einhverjir aðrir, svo framarlega að eignaréttur annarra sé virtur. Ég velti því fyrir mér hversu fjölmenn samfélög þurfa þá að vera til að hafa sjálfsákvörðunarrétt. Finnst þessu sama fólki við Vestfirðingar kannski bara vera of fáir til að eiga rétt á sambærilegu raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við? Það sé einfaldlega mikilvægara að varðveita ósnortið landsvæði sem aðrir landsmenn gætu kannski einhvern tímann hugsað sér að skoða?Bætt lífsgæði fyrir alla Íslendinga Ef við Íslendingar viljum halda núverandi lífsgæðum þá þurfum við ekki bara á að viðhalda þeirri gjaldeyrissköpun sem nú er til staðar heldur þurfum við að auka hana stöðugt á næstu árum vegna fólksfjölgunar. Það gerum við ekki með því að fækka þeim tækifærum sem við höfum heldur fjölga þeim. Ef við viljum á sama tíma innleiða orkuskipti í samgöngum þá gerum við það ekki öðruvísi en með því að auka raforkuvinnslu. Í þeim umbreytingum hljótum við að miða við þá orkukosti sem rammáætlun setur í orkunýtingarflokk. Þess vegna snýst Hvalárvirkjun fyrst og fremst um bættan hag alllra landsmanna en ekki bara Vestfirðinga.Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun
Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar
Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar
Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun