Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti í morgun ályktun sem Ísland hafði lagt fram í ráðinu um stöðu mannréttindamála á Filippseyjum. Með samþykkt ályktunarinnar lýsir mannréttindaráðið formlega yfir áhyggjum af ástandinu á Filippseyjum, hvetur stjórnvöld í landinu til að stöðva aftökur á fólki án dóms og laga og draga þá til ábyrgðar sem hafa staðið fyrir slíku.

Enn fremur er farið fram á að stjórnvöld á Filippseyjum sýni skrifstofu mannréttindafulltrúa Sameinuðu þjóðanna, sem og stofnunum mannréttindaráðsins, fullan samstarfsvilja. Loks er mannréttindafulltrúa Sameinuðu þjóðanna falið að standa fyrir skýrslugerð um stöðu mannréttindamála á Filippseyjum og leggja fyrir mannréttindaráðið að ári liðnu.

Atkvæðagreiðslunni lyktaði þannig að 18 studdu ályktunina, 15 sátu hjá og 14 voru á móti. Er þetta í fyrsta skipti sem Ísland lætur að sér kveða með þessum hætti í ráðinu og í fyrsta skipti sem ályktun er samþykkt á þessum vettvangi um stöðu mannréttinda á Filippseyjum.

Fulltrúi Filippseyja í ráðinu segir þjóðirnar sem greiddu atkvæði með ályktuninni hræsnara. Filippseyingar verði sérstaklega óvinir þeirra þjóða sem þykist vera vinir þeirra en séu ekki, svokallaðir falsvinir.

Mannréttindaráðið standi undir nafni

„Með því að leggja fram þessa ályktun var Ísland að fylgja eftir fyrra frumkvæði sínu. Það er afar mikilvægt enda hefur það sýnt sig að ástand mannréttindamála í Filippseyjum hefur farið stigversnandi.

Mannréttindi eru hornsteinn í utanríkisstefnu Íslands og við hétum því þegar við tókum sæti í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna að setja mark okkar á starfsemi ráðsins og láta til okkar taka þar sem þörf er á. Það höfum við gert meðal annars í málefnum Filippseyja, sem og gagnvart Sádi-Arabíu.

Ég er ánægður með niðurstöðuna í dag og tel að með samþykkt þessarar ályktunar sé mannréttindaráðið að standa undir nafni sem helsti vettvangur umræðu um mannréttindamál í heiminum,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra.

Alls voru þrjátíu og eitt ríki meðflytjendur að ályktun Íslands. Tildrög ályktunarinnar eru þau að Ísland hefur á síðustu tveimur árum þrívegis flutt sameiginlega yfirlýsingu í mannréttindaráðinu fyrir hönd fjölda ríkja um mannréttindaástandið á Filippseyjum, einkum í tengslum við aftökur án dóms og laga sem stjórnvöld hafa réttlætt á grundvelli svokallaðs stríðs gegn eiturlyfjum.

Í síðustu sameiginlegu yfirlýsingunni sem Ísland flutti, þá fyrir hönd 39 ríkja í júní 2018, var sérstaklega tekið fram að ef stjórnvöld á Filippseyjum væru ekki tilbúin til að leyfa heimsóknir og eftirlit sérfræðinga á vegum mannréttindaráðsins, eða skrifstofu mannréttindafulltrúa Sameinuðu þjóðanna, yrði mannréttindaráðið að íhuga frekari skref, þ.m.t. að mögulega samþykkja ályktun um ástandið.

Ellefu sérstakir skýrslugjafar á vegum mannréttindaráðsins sendu 7. júní síðastliðinn frá sér tilmæli til aðildarríkja ráðsins um að stíga nú skrefið til fulls og setja á laggirnar óháða rannsókn á mannréttindabrotum á Filippseyjum. Var þar vísað til þess að mannréttindaástandið í landinu færi sífellt versnandi, meðal annars væri æ algengara að baráttufólk fyrir mannréttindum yrði fyrir ofsóknum og árásum vegna gagnrýni á þær aðferðir sem stjórnvöld á Filippseyjum beittu í svonefndu stríði gegn eiturlyfjum.

Fjörutíu og sjö ríki sitja í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna og hafa þar atkvæðisrétt, þeirra á meðal bæði Ísland og Filippseyjar. Ísland tók sæti í mannréttindaráðinu í fyrsta sinn í júlí 2018. Kjörtímabili Íslands lýkur í lok þessa árs.

Verulega ósáttir

Filippseyingar hafa brugðist afar illa við tillögu Íslendinga og sakað þá um hræsni og sagt Íslendinga handbendi eiturlyfjabaróna. Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra hefur sagt málflutning Filippseyinga ekki svaraverðan.

Fulltrúi Filippseyja í mannréttindaráðinu sagði að lokinni atkvæðagreiðslu að Filippseyingar verði andstæðingar óvina sinna, liðsfélagar vina sinna en enn meiri andstæðingar falskra vina. Henni yrði ekki tekið þegjandi. Ítrekaði hann ásakanir um hræsni í garð þeirra þjóða sem greiddu atkvæði með tillögu Íslands. 

Þá sagði hann að freistingin væri mikil að ganga frá mannréttindaráðinu í ljósi þessarar niðurstöðu. Filippseyingar yrðu aftur á móti að standa áfram vörð um mannréttindi.

Þá hafði hann eftir forseta landsins að stefnu landsins í utanríkismálum yrði ekki haggað.

„Það má segja að utanríkisstefna okkar hafi í heildina snúist um að vera vinir allra og óvinir engra. Í ljósi aðstæðna í dag þá erum við nú vinir vina okkar, óvinir óvina okkar og enn meiri óvinir falskra vina. Við endurnýjum samstöðu við sanna vini sem hafa staðið með okkur í gegnum þennan farsa. En við munum ekki láta viðgangast nokkra óvirðingu eða gjörðir í annarlegum tilgangi. Það verða afleiðingar, sem munu teygja sig langt.“

Tengd skjöl

Tillaga Íslands í mannréttindaráði SÞ vegna mannréttindaástandsins á Filippseyjum