Þankabrot um skipafarþega Friðrik Rafnsson skrifar 23. apríl 2019 07:00 Það er eins með umræðuna um hinn svokallaða ferðamannaiðnað og flest annað, hún á það til að fara út og suður. Íslendingar virðast þannig enn líta á ferðamenn sem hvalreka, síldarvertíð, eitthvað sem hljóti að vera of gott til að geta varað, og haga sér alltof oft samkvæmt því.Neikvæð umræða um skemmtiferðaskip Einn anginn af umræðunni um ferðamannaiðnaðinn, sem mér finnst raunar smekklegra að kalla ferðaþjónustu, snýr að skemmtiferðaskipum og farþegum þeirrra. Yfirleitt er hún fremur neikvæð, talað um mengandi fjöldaferðamennsku, hjarðhegðun skipafarþeganna og talað um þá sem hálfgerða óværu. Erlendur ráðgjafi í ferðamálum sem hingað kom fyrir tæpu ári var jafnvel svo ósmekklegur að láta hafa þessi orð eftir sér í viðtali við fjölmiðla: „Þessir ferðamenn eru vampírur. Þeir sjúga blóð og menningu úr viðkomustöðum sínum. Þeir eyða litlum peningum og fara svo á næsta áfangastað. Þessir ferðamenn þjóna ekki hagsmunum ykkar.“ Hún virðist því lífseig, sú skoðun að skipafarþegar eyði litlu og þvælist fyrir mun verðmætari gestum. Það er hins vegar alrangt ef marka má nýbirta skýrslu Cruise Iceland, samtaka ferðaþjónustuaðila sem taka á móti skemmtiferðaskipum. Þar kemur meðal annars fram að bein efnahagsleg áhrif skemmtiferðaskipa á Íslandi námu um níu milljörðum króna í fyrra. Því er talið að skemmtiferðaskipin hafi skilað 8,8 milljörðum í formi neyslu farþega, hafnargjalda og annarra skatta, og skapi 425 bein störf. Með óbeinum áhrifum er talið að þjóðhagslegur ávinningur sé um 16 milljarðar. Langflestir ferðamenn fóru í land á Íslandi og eyddu að jafnaði um 18.000 krónum í hverri höfn. Það er sannarlega ekki tekið upp úr skítnum, eins og sagt var í minni sveit.Ósanngirni í garð forvitinna ferðalanga Burtséð frá efnahagslegum áhrifum sem virðast vera mælikvarðar alls hérlendis, þá finnst mér þessi umræða fremur ósanngjörn gagnvart öllu því góða fólki sem hingað kemur á þennan hátt. Ég þekki það af eigin reynslu sem leiðsögumaður til margra ára og fyrirlesari um borð í slíkum skipum að skipafarþegar eru allavega fólk, s.s. auðmenn sem eyða miklu (sleða-, þyrluferðir og þess háttar), vinahópar í ævintýraferðum, fjölskyldufólk, ellilífeyrisþegar, einstæðingar og ungt fólk sem er að koma hingað í fyrsta sinn og á margt hvert eflaust eftir að efnast og koma aftur síðar. Mín fjölbreyttu kynni af farþegum skemmtiferðaskipa eru þau að þetta sé upp til hópa vel upplýst, forvitið og jákvætt fólk sem hefur ferðast um heimsins höf. Hvort sem það er auðugt eða hefur haft mikið fyrir því að leggja fé til hliðar til að láta drauminn um Íslandsferð rætast lætur það ekki blekkja sig, veit sem er að verðlag hér er afar hátt, en langar samt að koma hingað og velur því þennan kost. Flestum finnst Ísland spennandi en skrítið land á hjara veraldar og að þar búi áhugaverðir eyjaskeggjar. En það vill líka öryggi, sanngjarnt verð og góða þjónustu og velur því þessa leið til að njóta sumarfrísins. Lái því hver sem vill.Vaxtarbroddur sem þarf að sinna enn betur Samkvæmt áðurnefndri skýrslu er búist við mikilli fjölgun skemmtiferðaskipa í sumar, jafnvel yfir 20% fjölgun farþega á landsvísu, og það kemur heim og saman við þá eftirspurn eftir leiðsögn, rútuakstri og annarri þjónustu um allt land í sumar. Ef þessi hluti ferðaþjónustunnar á að halda áfram að vaxa og dafna þurfum við að vera framsýn og gera ýmislegt til að tryggja vöxt og viðgang þessa hluta ferðaþjónustunnar, s.s. bæta þjónustu í höfnum, selja meira rafmagn, vatn og kost á viðkomustöðunum, leggja áherslu á að taka á móti vistvænum skipum og efla öryggis- og björgunarþjónustu eins og verða má. Allt þetta stuðlar að betri og umhverfisvænni ferðamennsku og gagnast okkur heimafólkinu líka á allan hátt, bæði á landi og á sjó. Landið okkar er heillandi fagurt, ekki síst séð frá hafi eins og sjófarendur, þar á meðal farþegar skemmtiferðaskipa, vita mætavel. Okkar er að taka vel og faglega á móti þeim eins og öðrum gestum sem hingað koma. Og þannig móttökur viljum við líka helst fá þegar við förum í frí erlendis, ekki satt? Jafnvel sem skipafarþegar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Sjá meira
Það er eins með umræðuna um hinn svokallaða ferðamannaiðnað og flest annað, hún á það til að fara út og suður. Íslendingar virðast þannig enn líta á ferðamenn sem hvalreka, síldarvertíð, eitthvað sem hljóti að vera of gott til að geta varað, og haga sér alltof oft samkvæmt því.Neikvæð umræða um skemmtiferðaskip Einn anginn af umræðunni um ferðamannaiðnaðinn, sem mér finnst raunar smekklegra að kalla ferðaþjónustu, snýr að skemmtiferðaskipum og farþegum þeirrra. Yfirleitt er hún fremur neikvæð, talað um mengandi fjöldaferðamennsku, hjarðhegðun skipafarþeganna og talað um þá sem hálfgerða óværu. Erlendur ráðgjafi í ferðamálum sem hingað kom fyrir tæpu ári var jafnvel svo ósmekklegur að láta hafa þessi orð eftir sér í viðtali við fjölmiðla: „Þessir ferðamenn eru vampírur. Þeir sjúga blóð og menningu úr viðkomustöðum sínum. Þeir eyða litlum peningum og fara svo á næsta áfangastað. Þessir ferðamenn þjóna ekki hagsmunum ykkar.“ Hún virðist því lífseig, sú skoðun að skipafarþegar eyði litlu og þvælist fyrir mun verðmætari gestum. Það er hins vegar alrangt ef marka má nýbirta skýrslu Cruise Iceland, samtaka ferðaþjónustuaðila sem taka á móti skemmtiferðaskipum. Þar kemur meðal annars fram að bein efnahagsleg áhrif skemmtiferðaskipa á Íslandi námu um níu milljörðum króna í fyrra. Því er talið að skemmtiferðaskipin hafi skilað 8,8 milljörðum í formi neyslu farþega, hafnargjalda og annarra skatta, og skapi 425 bein störf. Með óbeinum áhrifum er talið að þjóðhagslegur ávinningur sé um 16 milljarðar. Langflestir ferðamenn fóru í land á Íslandi og eyddu að jafnaði um 18.000 krónum í hverri höfn. Það er sannarlega ekki tekið upp úr skítnum, eins og sagt var í minni sveit.Ósanngirni í garð forvitinna ferðalanga Burtséð frá efnahagslegum áhrifum sem virðast vera mælikvarðar alls hérlendis, þá finnst mér þessi umræða fremur ósanngjörn gagnvart öllu því góða fólki sem hingað kemur á þennan hátt. Ég þekki það af eigin reynslu sem leiðsögumaður til margra ára og fyrirlesari um borð í slíkum skipum að skipafarþegar eru allavega fólk, s.s. auðmenn sem eyða miklu (sleða-, þyrluferðir og þess háttar), vinahópar í ævintýraferðum, fjölskyldufólk, ellilífeyrisþegar, einstæðingar og ungt fólk sem er að koma hingað í fyrsta sinn og á margt hvert eflaust eftir að efnast og koma aftur síðar. Mín fjölbreyttu kynni af farþegum skemmtiferðaskipa eru þau að þetta sé upp til hópa vel upplýst, forvitið og jákvætt fólk sem hefur ferðast um heimsins höf. Hvort sem það er auðugt eða hefur haft mikið fyrir því að leggja fé til hliðar til að láta drauminn um Íslandsferð rætast lætur það ekki blekkja sig, veit sem er að verðlag hér er afar hátt, en langar samt að koma hingað og velur því þennan kost. Flestum finnst Ísland spennandi en skrítið land á hjara veraldar og að þar búi áhugaverðir eyjaskeggjar. En það vill líka öryggi, sanngjarnt verð og góða þjónustu og velur því þessa leið til að njóta sumarfrísins. Lái því hver sem vill.Vaxtarbroddur sem þarf að sinna enn betur Samkvæmt áðurnefndri skýrslu er búist við mikilli fjölgun skemmtiferðaskipa í sumar, jafnvel yfir 20% fjölgun farþega á landsvísu, og það kemur heim og saman við þá eftirspurn eftir leiðsögn, rútuakstri og annarri þjónustu um allt land í sumar. Ef þessi hluti ferðaþjónustunnar á að halda áfram að vaxa og dafna þurfum við að vera framsýn og gera ýmislegt til að tryggja vöxt og viðgang þessa hluta ferðaþjónustunnar, s.s. bæta þjónustu í höfnum, selja meira rafmagn, vatn og kost á viðkomustöðunum, leggja áherslu á að taka á móti vistvænum skipum og efla öryggis- og björgunarþjónustu eins og verða má. Allt þetta stuðlar að betri og umhverfisvænni ferðamennsku og gagnast okkur heimafólkinu líka á allan hátt, bæði á landi og á sjó. Landið okkar er heillandi fagurt, ekki síst séð frá hafi eins og sjófarendur, þar á meðal farþegar skemmtiferðaskipa, vita mætavel. Okkar er að taka vel og faglega á móti þeim eins og öðrum gestum sem hingað koma. Og þannig móttökur viljum við líka helst fá þegar við förum í frí erlendis, ekki satt? Jafnvel sem skipafarþegar.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar