Tómas Guðbjartsson læknir og útivistarmaður, ritaði stuttan pistil á Facebooksíðu sína um helgina sem vakið hefur mikla athygli. Þar fjallar Tómas um hið mikla hitamál sem eru rafsígarettur eða veipur, eftir því hvoru megin átaklínunnar menn vilja skipa sér. Tómas áttar sig fyllilega á því að hann er að hætta sér út á sannkallað jarðsprengjusvæði:



„Ég ætla að hætta mér inn í umræðuna um rafsígarettur - með mynd sem ég tók í sjoppu í Mosfellsbæ. Þessar umbúðir segja allt um aðferðafræðina við markaðssetningu rafrettna og markhópinn, enda notar nú fjórðungur framhaldsskólanema rafrettur daglega. Er það í lagi?“ spyr Tómas.

Litadýrðinni ætlað að glepja ungmennin

Og læknirinn heldur áfram: „Hversu mörg af þessum ungmennum munu ánetjast nikótíni og byrja að reykja síðar á ævinni? Ég veit að margir hafa náð að hætta að reykja með rafrettum - sem er jákvætt - en það réttlætir ekki svona markaðssetningu. Og ekki segja mér að sú ánægjulega staðreynd að aðeins 4% framhaldsskólanema reyki sígarettur daglega sé vegna rafrettna. Sú jákvæða þróun hófst áður en rafrettur tröllriðu markaðnum.“

Eða, er það svo? Ekki að mati þess manns sem helst hefur látið þetta til sín taka opinberlega. Hann telur Tómas vaða villu og svíma; koma af fjöllum með sína nálgun á þetta fyrirbæri. Hér er að sjálfsögðu verið að tala um Guðmund Karl Snæbjörnsson lækni, óþreytandi baráttumann fyrir veipunni sem hann vill kalla svo.



Guðmundur Karl bendir á að rök Tómasar hvað varðar litadýrð á umbúðum, að slík höfði einkum til ungmenna, standist varla. Því vissulega séu litir notaðir í umbúðir á allt mögulegt sem einnig er ætlað fullorðnum. Og það sé einfaldlega bannað lögum samkvæmt að selja börnum og unglingum undir 18 ára aldri veipglussa á gufuvélarnar. Það hafi hins vegar ekki stoppað ungmenni í því að komast yfir tóbak.

Minnkandi reykingar má þakka veipunni

Guðmundur Karl svarar Tómasi ítarlega og fer í pistil hans lið fyrir lið. En, kjarni málsins er að þá greinir á um hvað veldur því að reykingar hafa dregist saman; Guðmundur Karl segir engum blöðum um það að fletta að þar eigi veipan stærstan þátt.

Og líklegt megi telja að þó rétt sé að mörg ungmenni veipi, þá væru einmitt þau ungmenni að fikta við reykingar ef ekki væri fyrir rafrettuna. Guðmundur Karl segir að „tískufyrirbærið“ veip hafi yfirtekið alla tóbaksnotkun.



„Súmmerað upp: þeir unglingar sem veipa voru 65% að reykja áður og stærstur hluti þeirra TIL VIÐBÓTAR eru þeir sem voru/eru að nota munntóbak líka! Hve stór er þá hópur þeirra sem höfðu aldrei notað tóbak (reykt og reyklaust) áður? Spurðu Rannsóknir og Greiningu að því. Áhugaverð tala það örugglega.  Í erlendumrannsóknum, Bretlandi og USA, er sá fjöldi nefnilega hverfandi lítill, eða langt undir 1% krakkanna. Hóparnir sem um ræðir voru 82.000 börn sem rannsóknir þessar náðu yfir!“