Hinn græðgisvæddi leigumarkaður Bjarni Jónsson skrifar 12. febrúar 2018 13:42 Allir eru sammála um að græðgi leigusala veldur því að leiguverð fyrir íbúðir sé óeðlilega hátt í Reykjavík. Því sé skynsamlegt að efla óhagnaðardrifin leigufélög. Í samræmi við það er stefna núverandi meirihluta í Reykjavík er að úthluta um helming allra lóða til íbúðabygginga til slíkra leigufélaga. Eitt hinna óhagnaðardrifnu leigufélaga er Búseti. Ætla mætti að félagsmenn Búseta leigðu íbúðir félagsins á afar hagstæðum kjörum. Berum nú saman leiguverð Búseta við hinn fjálsa græðgisvædda markað. Í töflunni hér að neðan eru allar þær íbúðir í Reykjavík sem auglýstar voru til leigu á mbl.is þann 9. febrúar sl., 70 fermetrar eða stærri. Einnig íbúðir sem auglýstar voru á heimasíðum Heimavalla, Almenna leigufélagsins og Búseta. Leiguverð er hæst hjá Búseta, eða 17% hærra en á Mbl, 10% hærra en á Heimavöllum og 21% hærra en hjá Almenna leigufélaginu. Gagnrýna má að úrtak sé lítið og ekki tekið tillit til gæðamunar, en það skýrir þó tæplega hvers vegna Búseti er langdýrasti kosturinn. Auk þess að greiða hærri leigu hjá Búseta þarf leigutaki að leggja fram í byrjun um 20% af kostnaði íbúðarinnar sem algjör óvissa er um hvort fáist endurgreidd. Margir mundu kalla þetta hreint og klárt okur eða græðgi og að það væri mjög ámælisvert að fólk skuli platað til að taka þátt í öðru eins rugli. Reykjavíkurborg styður svona fjárplógstarfsemi með því að úthluta bestu lóðunum til þessa félags eða annarra sambærilegra. Hvers vegna er leiga svona há hjá Búseta? Svarið fæst með því að rýna í ársskýrslu Búseta, sú nýjasta fyrir árið 2016. Leigutekjur voru ríflega 1,1 milljarður. Takið nú eftir kostnaðinum við rekstur þessa óhagnaðardrifna félags. Í laun til 14 starfsmanna og 7 stjórnarmanna sem vinna baki brotnu við að reka þetta litla félag fór 11% af leigujaldinu, samtals 118 milljónir. 5,5% til viðbótar fóru í annan rekstrakostnað skrifstofu. Í viðhald fór 13%. Þessir liðir eru um 30% af leigugjaldinu. Allir sem þekkja til reksturs fasteigna sjá að hér er gengdarlaust bruðl á ferðinni. Þessi hlutföll eru mun hærri en hjá hinum svokölluðu hagnaðardrifnu félögum og skildi engan undra. Menn fara betur með sitt eigið fé en annarra. Árið 2016 var Búseti rekinn með gífurlegum hagnaði, 3,4 milljörðum! Þú last rétt, 3,4 milljarðar. Hvernig stendur á því að óhagnaðardrifið fasteingafélag hagnast svona „svívirðilega“. Hagnaðardrifin leigufélög skiluðu hlutfallslega álíka hagnaði. Þessi hagnaður er til kominn vegna þess að íbúðir hækkuðu mjög í verði 2016 og raunar má gera ráð fyrir að íbúðarverð hækki almennt til langs tíma í takt við hagvöxt og kaupmátt. Það er þessi hækkun á fasteignaverði sem hagnaðardrifnu leigufélögin sækjast eftir og er ástæða fyrir tilvist þeirra, ekki há leiga. Þeir félagsmenn Búseta sem plataðir voru til að leggja fram um 20% af verðmæti íbúðar sem þeir leigðu svo háu verði fá ekkert af þessum hagnaði í sína vasa. Það er grátlegt að hugsa til þess að ef félagsmenn Búseta hefðu hreinlega keypt íbúðina sem þeir leigja, með 20% útborgun (í stað þess að kaupa búseturétt) og tekið restina að láni, til dæmis hjá lífeyrissjóði með 2,5% vöxtum, greiddu þeir einungis um 120 þús á mánuði í vexti og afborganir fyrir íbúð sem kostað 45 milljónir í ársbyrjun 2016. Fasteignagjöld, tryggingar og viðhald væri kannski 10-20 þús á mánuði til viðbótar, en samt er greiðsla á mánuði um 100 þúsund lægri en hjá Búseta. Hægt væri að selja þessa íbúð á 55 milljónir í dag og því hefur eigið fé aukist um 10 milljónir, auk þess sem lánið hefur greiðst niður. Þetta er ekkert annað en svik við félagsmenn Búseta. Búseti er píramídasvindl sem mun hrynja þegar ekki verður lengur hægt að plata nýja félagsmenn til að leggja fram stórfé fyrir búseturétt og greiða að auki hærri leigu en á hinum frjálsa markaði. Óhagnaðardrifin leigufélög er hugmynd sem gengur engan veginn upp í raunveruleikanum og eykur á eymd þeirra sem ætlað var að hjálpa.Höfundur er forstjóri Nordicstore ehf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Allir eru sammála um að græðgi leigusala veldur því að leiguverð fyrir íbúðir sé óeðlilega hátt í Reykjavík. Því sé skynsamlegt að efla óhagnaðardrifin leigufélög. Í samræmi við það er stefna núverandi meirihluta í Reykjavík er að úthluta um helming allra lóða til íbúðabygginga til slíkra leigufélaga. Eitt hinna óhagnaðardrifnu leigufélaga er Búseti. Ætla mætti að félagsmenn Búseta leigðu íbúðir félagsins á afar hagstæðum kjörum. Berum nú saman leiguverð Búseta við hinn fjálsa græðgisvædda markað. Í töflunni hér að neðan eru allar þær íbúðir í Reykjavík sem auglýstar voru til leigu á mbl.is þann 9. febrúar sl., 70 fermetrar eða stærri. Einnig íbúðir sem auglýstar voru á heimasíðum Heimavalla, Almenna leigufélagsins og Búseta. Leiguverð er hæst hjá Búseta, eða 17% hærra en á Mbl, 10% hærra en á Heimavöllum og 21% hærra en hjá Almenna leigufélaginu. Gagnrýna má að úrtak sé lítið og ekki tekið tillit til gæðamunar, en það skýrir þó tæplega hvers vegna Búseti er langdýrasti kosturinn. Auk þess að greiða hærri leigu hjá Búseta þarf leigutaki að leggja fram í byrjun um 20% af kostnaði íbúðarinnar sem algjör óvissa er um hvort fáist endurgreidd. Margir mundu kalla þetta hreint og klárt okur eða græðgi og að það væri mjög ámælisvert að fólk skuli platað til að taka þátt í öðru eins rugli. Reykjavíkurborg styður svona fjárplógstarfsemi með því að úthluta bestu lóðunum til þessa félags eða annarra sambærilegra. Hvers vegna er leiga svona há hjá Búseta? Svarið fæst með því að rýna í ársskýrslu Búseta, sú nýjasta fyrir árið 2016. Leigutekjur voru ríflega 1,1 milljarður. Takið nú eftir kostnaðinum við rekstur þessa óhagnaðardrifna félags. Í laun til 14 starfsmanna og 7 stjórnarmanna sem vinna baki brotnu við að reka þetta litla félag fór 11% af leigujaldinu, samtals 118 milljónir. 5,5% til viðbótar fóru í annan rekstrakostnað skrifstofu. Í viðhald fór 13%. Þessir liðir eru um 30% af leigugjaldinu. Allir sem þekkja til reksturs fasteigna sjá að hér er gengdarlaust bruðl á ferðinni. Þessi hlutföll eru mun hærri en hjá hinum svokölluðu hagnaðardrifnu félögum og skildi engan undra. Menn fara betur með sitt eigið fé en annarra. Árið 2016 var Búseti rekinn með gífurlegum hagnaði, 3,4 milljörðum! Þú last rétt, 3,4 milljarðar. Hvernig stendur á því að óhagnaðardrifið fasteingafélag hagnast svona „svívirðilega“. Hagnaðardrifin leigufélög skiluðu hlutfallslega álíka hagnaði. Þessi hagnaður er til kominn vegna þess að íbúðir hækkuðu mjög í verði 2016 og raunar má gera ráð fyrir að íbúðarverð hækki almennt til langs tíma í takt við hagvöxt og kaupmátt. Það er þessi hækkun á fasteignaverði sem hagnaðardrifnu leigufélögin sækjast eftir og er ástæða fyrir tilvist þeirra, ekki há leiga. Þeir félagsmenn Búseta sem plataðir voru til að leggja fram um 20% af verðmæti íbúðar sem þeir leigðu svo háu verði fá ekkert af þessum hagnaði í sína vasa. Það er grátlegt að hugsa til þess að ef félagsmenn Búseta hefðu hreinlega keypt íbúðina sem þeir leigja, með 20% útborgun (í stað þess að kaupa búseturétt) og tekið restina að láni, til dæmis hjá lífeyrissjóði með 2,5% vöxtum, greiddu þeir einungis um 120 þús á mánuði í vexti og afborganir fyrir íbúð sem kostað 45 milljónir í ársbyrjun 2016. Fasteignagjöld, tryggingar og viðhald væri kannski 10-20 þús á mánuði til viðbótar, en samt er greiðsla á mánuði um 100 þúsund lægri en hjá Búseta. Hægt væri að selja þessa íbúð á 55 milljónir í dag og því hefur eigið fé aukist um 10 milljónir, auk þess sem lánið hefur greiðst niður. Þetta er ekkert annað en svik við félagsmenn Búseta. Búseti er píramídasvindl sem mun hrynja þegar ekki verður lengur hægt að plata nýja félagsmenn til að leggja fram stórfé fyrir búseturétt og greiða að auki hærri leigu en á hinum frjálsa markaði. Óhagnaðardrifin leigufélög er hugmynd sem gengur engan veginn upp í raunveruleikanum og eykur á eymd þeirra sem ætlað var að hjálpa.Höfundur er forstjóri Nordicstore ehf.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar