Umferðarslys síðustu tíu ár kostað 500 milljarða Sveinn Arnarsson skrifar 23. ágúst 2018 06:00 Reiknaður kostnaður samfélagsins af umferðarslysum síðustu tíu ára er um 500 milljarðar. Brot af upphæðinni fer í uppbyggingu vegakerfisins til þess að bæta öryggi vegfarenda sem skilar sér margfalt að mati sérfræðinga. Ellefu eru látnir í umferðinni það sem af er þessu ári. Fréttablaðið/Stefán Kostnaður samfélagsins af umferðarslysum síðustu tíu árin er rúmir fimm hundruð milljarðar króna eða að meðaltali um fimmtíu milljarðar króna árlega. Á sama tíma hefur Vegagerðin fengið um 144 milljarða króna til nýframkvæmda. Þetta kemur fram í skýrslu Samgöngustofu um umferðarslys á Íslandi árið 2017. Tölurnar er unnar eftir ákveðinni aðferð sem notuð hefur verið bæði hér á landi og erlendis um áratuga skeið, svonefnd greiðsluviljaaðferð. Kostnaði vegna umferðarslysa er þannig skipt í beinan, óbeinan og óáþreifanlegan kostnað. Kostnaður vegna slysa er borinn af mörgum aðilum, bæði einstaklingum sem verða fyrir slysi, aðstandendum, vinnuveitendum auk hagkerfisins í heild og samfélagsins. „Slíkt kostnaðarmat er til þess fallið að styðja við stefnu stjórnvalda um fækkun banaslysa og alvarlegra slysa ásamt því að með þeirri aðferð er tekið tillit til velferðar einstaklinga, sem er hinn rétti mælikvarði,“ segir í rannsókn Haralds Sigþórssonar og Vilhjálms Hilmarssonar um kostnaðaf umferðarslysum sem kom út árið 2014 og var unnin með rannsóknarfé Vegagerðarinnar. Gunnar Geir Gunnarsson, sérfræðingur hjá Samgöngustofu, segir það miklu máli skipta að bæta öryggi á íslenskum vegum og þannig fækka bílslysum. „Samkvæmt þessum útreikningum þá er það staðreynd að allar fjárveitingar til að bæta öryggi í umferðinni, hvort sem það er með bættum vegasamgöngum eða aukinni löggæslu, skila sér margfalt til baka til samfélagsins.“ Ríkislögreglustjóri hefur látið hafa eftir sér tvisvar sinnum á síðustu árum að staða löggæslumála séóviðunandi. Lögreglan íslenska sé ekki í stakk búin til að standa undir öryggi og þjónustu við landsmenn í samræmi við lögbundið hlutverk hennar og að lögreglumenn séu til þess allt of fáir. „Frekari styrkingar er þörf því við blasir að tiltækur mannafli nægir ekki. Fyrir liggur ógrynni skýrslna, samantekta, greininga, og Excel-skjala frá liðnum árum sem allar fjalla um nauðsyn þess að efla lögregluna. Það var afar brýnt úrlausnarefni löngu áður en milljónir ferðamanna tóku að sækja Íslendinga heim og útlendingar að óska eftir hæli,“ segir í ársskýrslu lögreglunnar fyrir árið 2016 sem var gefin út um mitt árið 2017. Bergþór Ólason, formaður umhverfis- og samgöngunefndar þingsins, segir stóru myndina sem birtist í gögnunum sýna að gera þurfi betur í málaflokknum. „Stóra myndin er rétt. Þeir fjármunir, sem varið er til umferðaröryggis, skila sér margfalt og fjárframlag til nýframkvæmda hér á landi er of lítið. Einnig er vert að minna á það að heildarskattheimta af umferð rennur ekki nema að hálfu til baka aftur til umferðaröryggismála,“ segir Bergþór. „Efling lögreglunnar og löggæslu vítt og breitt um landið er einnig umferðaröryggismál og við þyrftum að horfa á þann hluta löggæslustarfsins í meiri mæli.“ Árið 2017 var ekki gott í íslenskri umferð. Þá létust sextán í umferðinni, 189 einstaklingar slösuðust alvarlega og tæplega 1.200 aðrir slösuðust minna. Á síðustu tíu árum hafa 127 einstaklingar látist í umferðinni á Íslandi. Árið 2017 var þriðja árið í röð þar sem flestir létust í umferðinni hér af Norður- löndum, miðað við höfðatölu. Ellefu hafa látist í umferðinni það sem af er ári. Birtist í Fréttablaðinu Samgöngur Mest lesið „Þetta hefur verið sorgleg þróun“ Innlent Maður sem lét snáka bíta sig 200 sinnum lykill að tímamótamóteitri Erlent Birti mynd af sér í páfaskrúða Erlent Innsti hringur Trump í skærum við þýsk yfirvöld Erlent „Vona að þú sofir vel“ Innlent Samfylkingin með 29 prósenta fylgi Innlent Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Innlent „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ Innlent Umsetin af krókódílum í 36 klukkutíma eftir nauðlendingu Erlent Kvartöld liðin frá jarðskjálftunum 17. júní á Suðurlandi Innlent Fleiri fréttir Sigldi ölvaður utan í annan bát og endaði í grjótgarði Kvartöld liðin frá jarðskjálftunum 17. júní á Suðurlandi Samfylkingin með 29 prósenta fylgi „Þetta hefur verið sorgleg þróun“ Mörg hundruð óseldar fasteignir og sótt í sund Rykið dustað af sólbekkjunum Nágrannaerjur, grjótkast og „víðáttuölvuðum“ veitt eftirför Nýtt 44 herbergja hjúkrunarheimili byggt í Hveragerði „Þetta er vítahringur sem endurtekur sig í sífellu!“ Öskrandi reiður í vandræðum með að leigja rafskútu Glussakerfið ónýtt eftir brunann Hefur áhyggjur af arftaka sínum Sér fram á bjarta framtíð fyrir börnin þökk sé styrknum Umtöluð frelsissvipting og stórslösuð sjónvarpsstjarna Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Tifandi tímasprengjan sem grunuð er um frelsissviptingu „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ „Vona að þú sofir vel“ Eldur í ruslabíl vestur í bæ Buðu mótherjum Björgólfs fyrst þjónustu sína Mannréttindadómstóllinn blandar sér í Vatnsendamálið „Mér finnst þetta ómöguleg framkoma“ Í leyfi frá þingstörfum og flytur til New York Óljóst hvers vegna ferðamanni var haldið í gíslingu Borgarstjóri sé brennuvargur en Framsókn í slökkviliðinu „Ég meina, hann er að missa fyrirtækið sitt“ Sindri og Védís Hervör til Kópavogsbæjar Bókhaldstækni og aukin skattheimta skýri afganginn Tæplega tíu milljarða viðsnúningur Kári var harðákveðinn að hætta ekki sem forstjóri Sjá meira
Kostnaður samfélagsins af umferðarslysum síðustu tíu árin er rúmir fimm hundruð milljarðar króna eða að meðaltali um fimmtíu milljarðar króna árlega. Á sama tíma hefur Vegagerðin fengið um 144 milljarða króna til nýframkvæmda. Þetta kemur fram í skýrslu Samgöngustofu um umferðarslys á Íslandi árið 2017. Tölurnar er unnar eftir ákveðinni aðferð sem notuð hefur verið bæði hér á landi og erlendis um áratuga skeið, svonefnd greiðsluviljaaðferð. Kostnaði vegna umferðarslysa er þannig skipt í beinan, óbeinan og óáþreifanlegan kostnað. Kostnaður vegna slysa er borinn af mörgum aðilum, bæði einstaklingum sem verða fyrir slysi, aðstandendum, vinnuveitendum auk hagkerfisins í heild og samfélagsins. „Slíkt kostnaðarmat er til þess fallið að styðja við stefnu stjórnvalda um fækkun banaslysa og alvarlegra slysa ásamt því að með þeirri aðferð er tekið tillit til velferðar einstaklinga, sem er hinn rétti mælikvarði,“ segir í rannsókn Haralds Sigþórssonar og Vilhjálms Hilmarssonar um kostnaðaf umferðarslysum sem kom út árið 2014 og var unnin með rannsóknarfé Vegagerðarinnar. Gunnar Geir Gunnarsson, sérfræðingur hjá Samgöngustofu, segir það miklu máli skipta að bæta öryggi á íslenskum vegum og þannig fækka bílslysum. „Samkvæmt þessum útreikningum þá er það staðreynd að allar fjárveitingar til að bæta öryggi í umferðinni, hvort sem það er með bættum vegasamgöngum eða aukinni löggæslu, skila sér margfalt til baka til samfélagsins.“ Ríkislögreglustjóri hefur látið hafa eftir sér tvisvar sinnum á síðustu árum að staða löggæslumála séóviðunandi. Lögreglan íslenska sé ekki í stakk búin til að standa undir öryggi og þjónustu við landsmenn í samræmi við lögbundið hlutverk hennar og að lögreglumenn séu til þess allt of fáir. „Frekari styrkingar er þörf því við blasir að tiltækur mannafli nægir ekki. Fyrir liggur ógrynni skýrslna, samantekta, greininga, og Excel-skjala frá liðnum árum sem allar fjalla um nauðsyn þess að efla lögregluna. Það var afar brýnt úrlausnarefni löngu áður en milljónir ferðamanna tóku að sækja Íslendinga heim og útlendingar að óska eftir hæli,“ segir í ársskýrslu lögreglunnar fyrir árið 2016 sem var gefin út um mitt árið 2017. Bergþór Ólason, formaður umhverfis- og samgöngunefndar þingsins, segir stóru myndina sem birtist í gögnunum sýna að gera þurfi betur í málaflokknum. „Stóra myndin er rétt. Þeir fjármunir, sem varið er til umferðaröryggis, skila sér margfalt og fjárframlag til nýframkvæmda hér á landi er of lítið. Einnig er vert að minna á það að heildarskattheimta af umferð rennur ekki nema að hálfu til baka aftur til umferðaröryggismála,“ segir Bergþór. „Efling lögreglunnar og löggæslu vítt og breitt um landið er einnig umferðaröryggismál og við þyrftum að horfa á þann hluta löggæslustarfsins í meiri mæli.“ Árið 2017 var ekki gott í íslenskri umferð. Þá létust sextán í umferðinni, 189 einstaklingar slösuðust alvarlega og tæplega 1.200 aðrir slösuðust minna. Á síðustu tíu árum hafa 127 einstaklingar látist í umferðinni á Íslandi. Árið 2017 var þriðja árið í röð þar sem flestir létust í umferðinni hér af Norður- löndum, miðað við höfðatölu. Ellefu hafa látist í umferðinni það sem af er ári.
Birtist í Fréttablaðinu Samgöngur Mest lesið „Þetta hefur verið sorgleg þróun“ Innlent Maður sem lét snáka bíta sig 200 sinnum lykill að tímamótamóteitri Erlent Birti mynd af sér í páfaskrúða Erlent Innsti hringur Trump í skærum við þýsk yfirvöld Erlent „Vona að þú sofir vel“ Innlent Samfylkingin með 29 prósenta fylgi Innlent Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Innlent „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ Innlent Umsetin af krókódílum í 36 klukkutíma eftir nauðlendingu Erlent Kvartöld liðin frá jarðskjálftunum 17. júní á Suðurlandi Innlent Fleiri fréttir Sigldi ölvaður utan í annan bát og endaði í grjótgarði Kvartöld liðin frá jarðskjálftunum 17. júní á Suðurlandi Samfylkingin með 29 prósenta fylgi „Þetta hefur verið sorgleg þróun“ Mörg hundruð óseldar fasteignir og sótt í sund Rykið dustað af sólbekkjunum Nágrannaerjur, grjótkast og „víðáttuölvuðum“ veitt eftirför Nýtt 44 herbergja hjúkrunarheimili byggt í Hveragerði „Þetta er vítahringur sem endurtekur sig í sífellu!“ Öskrandi reiður í vandræðum með að leigja rafskútu Glussakerfið ónýtt eftir brunann Hefur áhyggjur af arftaka sínum Sér fram á bjarta framtíð fyrir börnin þökk sé styrknum Umtöluð frelsissvipting og stórslösuð sjónvarpsstjarna Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Tifandi tímasprengjan sem grunuð er um frelsissviptingu „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ „Vona að þú sofir vel“ Eldur í ruslabíl vestur í bæ Buðu mótherjum Björgólfs fyrst þjónustu sína Mannréttindadómstóllinn blandar sér í Vatnsendamálið „Mér finnst þetta ómöguleg framkoma“ Í leyfi frá þingstörfum og flytur til New York Óljóst hvers vegna ferðamanni var haldið í gíslingu Borgarstjóri sé brennuvargur en Framsókn í slökkviliðinu „Ég meina, hann er að missa fyrirtækið sitt“ Sindri og Védís Hervör til Kópavogsbæjar Bókhaldstækni og aukin skattheimta skýri afganginn Tæplega tíu milljarða viðsnúningur Kári var harðákveðinn að hætta ekki sem forstjóri Sjá meira