„Það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi“ Þorbjörn Þórðarson skrifar 23. apríl 2018 18:30 Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma. Vísir/ÞÞ Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að svokölluð sérstök bindiskylda Seðlabankans hafi beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja hér á landi. Hann segir að aðstæður á Íslandi séu allt aðrar en fyrir hrun og útlendingar vilji fjárfesta á Íslandi til langs tíma. Sérstaka bindiskyldan, sem er oft nefnd innflæðishöft, felst í því að þeir sem vilja koma með gjaldeyri til Íslands til að kaupa skuldabréf þurfa að þola að 40 prósent af upphæðinni fer inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum í eitt ár. Tilgangurinn er að stemma stigu við vaxtamunarviðskiptum. Gylfi Zoëga prófessor í hagfræði og nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur varað við afnámi bindiskyldunnar og sagt að hún sé í reynd forsenda sjálfstæðrar peningastefnu. Of dökk mynd teiknuð upp Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að Seðlabankinn hafi dregið upp of dökka mynd af því hvaða afleiðingar það hefði að breyta bindiskyldunni eða draga úr henni. Aðstæður nú séu aðrar og fyrir hrun þegar nær eingöngu skammtímafjárfestar hafi komið til landsins í gegnum svokölluð jöklabréf og afleiðusamninga. „Það sem við erum að horfa á í dag, sem dæmi, er að nær eingöngu langtímafjárfestar komu inn í skuldabréf fyrir setningu innflæðishaftanna. Meðal tími þeirra fjárfestinga var tíu ár en kannski eitt til tvö ár fyrir hrun. Þannig að þetta er gjörbreytt samsetning fjárfesta,“ segir Agnar. Hann nefnir jafnframt núna séu hér erlendir fjárfestar sem vilji vera hluthafar í skráðum íslenskum fyrirtækjum og fjármagna þau. Slíkt hafi ekki verið fyrir hendi fyrir hrun. Þá segir hann að sérstaka bindiskyldan hafi síðan beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja innanlands. „Augljósu áhrifin eru auðvitað þau að vaxtakostnaður, sérstaklega vextir á föstum verðtryggðum lánum til heimila og vaxtaálag á stór fyrirtæki, hefur bæði hækkað eða staðið í stað frá því að Seðlabankinn byrjaði að lækka vexti. Á sama tíma og grunnvextir á markaði hafa fallið hafa kjör heimila og fyrirtækja staðið í stað eða hækkað,“ segir Agnar. Allt of ströng skilyrði Gamma hefur beina fjárhagslega hagsmuni af því að afnema bindiskylduna því fyrirtækið rekur sex milljarða króna skuldabréfasjóð sem sérhæfir sig í óskráðum lánveitingum, einkum til smærri fyrirtækja. „Það er gríðarlega mikil eftirspurn eftir lánveitingum hjá innlendum fyrirtækjum og eins og staðan er hjá okkur þá getum við bara aðeins veitt mjög takmarkaðan hluta af þeim lánum sem við hefðum áhuga á að veita vegna þess að það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi. Erlendir aðilar hafa sýnt áhuga á því að fjármagna íslensk fyrirtæki í gegnum skuldabréfasjóði en útfærsla bindiskilyrðanna (í sérstöku bindiskyldunni innsk.blm) er svo stíf og svo ströng að það getur enginn erlendur aðili tekið þátt í því,“ segir Agnar. En hvað vill Agnar segja við þá sem telja að hann hafi bara eigin hagsmuni að leiðarljósi í þessari umræðu? „Ég hef nú í meira en tíu ár barist fyrir bættri vaxtastefnu hjá Seðlabankanum og ég hef ekki alltaf haft beina hagsmuni af því. Ég tel að þær röksemdir sem ég hef fært fyrir þessu eigi að gilda óháð því hvort við högnumst af lægri vöxtum á Íslandi,“ segir Agnar. Mest lesið Hætta við yfirtökuna Viðskipti innlent Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Viðskipti innlent Falsaði fleiri bréf Viðskipti innlent Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Viðskipti innlent Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Viðskipti innlent Þegar gott slúður í vinnunni gerir gagn Atvinnulíf Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Viðskipti innlent Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Viðskipti innlent Fleiri fréttir Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Farþegum til landsins fjölgaði um tuttugu prósent Kvika hafi grætt töluvert á því að hafna upphaflegum tilboðum „Sem betur fer eru aðrir fiskar í sjónum“ Arion og Kvika í samrunaviðræður Eyþór hættur sem framkvæmdastjóri Hopp Svona munu stækkuð Skógarböð og hótel líta út Skrautleg saga laganna hans Bubba Sætta sig ekki við höfnun Kviku Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Lofar bongóblíðu við langþráð langborð Minnstu sparisjóðirnir sameinast Spá 2,2 prósent hagvexti í ár Trausti Sigurður og Jóhanna nýir forstöðumenn hjá VÍS Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Svikarar nýti sumarfrí til að blekkja fyrirtæki til að millifæra háar upphæðir EFTA-ríkin gera fríverslunarsamning við Mercusor-ríkin Ná að spara hver mánaðarmót en hvað svo? Sjónvarpsstöðin Sýn verður í opinni dagskrá Nokkurra ára leit að kaupanda eigna í Helguvík lokið Rafbílasala tekur við sér en nær enn ekki fyrri hæðum Tillaga Vilhjálms felld með nánast öllum atkvæðum Sjá meira
Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að svokölluð sérstök bindiskylda Seðlabankans hafi beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja hér á landi. Hann segir að aðstæður á Íslandi séu allt aðrar en fyrir hrun og útlendingar vilji fjárfesta á Íslandi til langs tíma. Sérstaka bindiskyldan, sem er oft nefnd innflæðishöft, felst í því að þeir sem vilja koma með gjaldeyri til Íslands til að kaupa skuldabréf þurfa að þola að 40 prósent af upphæðinni fer inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum í eitt ár. Tilgangurinn er að stemma stigu við vaxtamunarviðskiptum. Gylfi Zoëga prófessor í hagfræði og nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur varað við afnámi bindiskyldunnar og sagt að hún sé í reynd forsenda sjálfstæðrar peningastefnu. Of dökk mynd teiknuð upp Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að Seðlabankinn hafi dregið upp of dökka mynd af því hvaða afleiðingar það hefði að breyta bindiskyldunni eða draga úr henni. Aðstæður nú séu aðrar og fyrir hrun þegar nær eingöngu skammtímafjárfestar hafi komið til landsins í gegnum svokölluð jöklabréf og afleiðusamninga. „Það sem við erum að horfa á í dag, sem dæmi, er að nær eingöngu langtímafjárfestar komu inn í skuldabréf fyrir setningu innflæðishaftanna. Meðal tími þeirra fjárfestinga var tíu ár en kannski eitt til tvö ár fyrir hrun. Þannig að þetta er gjörbreytt samsetning fjárfesta,“ segir Agnar. Hann nefnir jafnframt núna séu hér erlendir fjárfestar sem vilji vera hluthafar í skráðum íslenskum fyrirtækjum og fjármagna þau. Slíkt hafi ekki verið fyrir hendi fyrir hrun. Þá segir hann að sérstaka bindiskyldan hafi síðan beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja innanlands. „Augljósu áhrifin eru auðvitað þau að vaxtakostnaður, sérstaklega vextir á föstum verðtryggðum lánum til heimila og vaxtaálag á stór fyrirtæki, hefur bæði hækkað eða staðið í stað frá því að Seðlabankinn byrjaði að lækka vexti. Á sama tíma og grunnvextir á markaði hafa fallið hafa kjör heimila og fyrirtækja staðið í stað eða hækkað,“ segir Agnar. Allt of ströng skilyrði Gamma hefur beina fjárhagslega hagsmuni af því að afnema bindiskylduna því fyrirtækið rekur sex milljarða króna skuldabréfasjóð sem sérhæfir sig í óskráðum lánveitingum, einkum til smærri fyrirtækja. „Það er gríðarlega mikil eftirspurn eftir lánveitingum hjá innlendum fyrirtækjum og eins og staðan er hjá okkur þá getum við bara aðeins veitt mjög takmarkaðan hluta af þeim lánum sem við hefðum áhuga á að veita vegna þess að það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi. Erlendir aðilar hafa sýnt áhuga á því að fjármagna íslensk fyrirtæki í gegnum skuldabréfasjóði en útfærsla bindiskilyrðanna (í sérstöku bindiskyldunni innsk.blm) er svo stíf og svo ströng að það getur enginn erlendur aðili tekið þátt í því,“ segir Agnar. En hvað vill Agnar segja við þá sem telja að hann hafi bara eigin hagsmuni að leiðarljósi í þessari umræðu? „Ég hef nú í meira en tíu ár barist fyrir bættri vaxtastefnu hjá Seðlabankanum og ég hef ekki alltaf haft beina hagsmuni af því. Ég tel að þær röksemdir sem ég hef fært fyrir þessu eigi að gilda óháð því hvort við högnumst af lægri vöxtum á Íslandi,“ segir Agnar.
Mest lesið Hætta við yfirtökuna Viðskipti innlent Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Viðskipti innlent Falsaði fleiri bréf Viðskipti innlent Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Viðskipti innlent Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Viðskipti innlent Þegar gott slúður í vinnunni gerir gagn Atvinnulíf Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Viðskipti innlent Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Viðskipti innlent Fleiri fréttir Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Farþegum til landsins fjölgaði um tuttugu prósent Kvika hafi grætt töluvert á því að hafna upphaflegum tilboðum „Sem betur fer eru aðrir fiskar í sjónum“ Arion og Kvika í samrunaviðræður Eyþór hættur sem framkvæmdastjóri Hopp Svona munu stækkuð Skógarböð og hótel líta út Skrautleg saga laganna hans Bubba Sætta sig ekki við höfnun Kviku Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Lofar bongóblíðu við langþráð langborð Minnstu sparisjóðirnir sameinast Spá 2,2 prósent hagvexti í ár Trausti Sigurður og Jóhanna nýir forstöðumenn hjá VÍS Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Svikarar nýti sumarfrí til að blekkja fyrirtæki til að millifæra háar upphæðir EFTA-ríkin gera fríverslunarsamning við Mercusor-ríkin Ná að spara hver mánaðarmót en hvað svo? Sjónvarpsstöðin Sýn verður í opinni dagskrá Nokkurra ára leit að kaupanda eigna í Helguvík lokið Rafbílasala tekur við sér en nær enn ekki fyrri hæðum Tillaga Vilhjálms felld með nánast öllum atkvæðum Sjá meira
Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Viðskipti innlent
Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Viðskipti innlent