„Það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi“ Þorbjörn Þórðarson skrifar 23. apríl 2018 18:30 Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma. Vísir/ÞÞ Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að svokölluð sérstök bindiskylda Seðlabankans hafi beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja hér á landi. Hann segir að aðstæður á Íslandi séu allt aðrar en fyrir hrun og útlendingar vilji fjárfesta á Íslandi til langs tíma. Sérstaka bindiskyldan, sem er oft nefnd innflæðishöft, felst í því að þeir sem vilja koma með gjaldeyri til Íslands til að kaupa skuldabréf þurfa að þola að 40 prósent af upphæðinni fer inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum í eitt ár. Tilgangurinn er að stemma stigu við vaxtamunarviðskiptum. Gylfi Zoëga prófessor í hagfræði og nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur varað við afnámi bindiskyldunnar og sagt að hún sé í reynd forsenda sjálfstæðrar peningastefnu. Of dökk mynd teiknuð upp Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að Seðlabankinn hafi dregið upp of dökka mynd af því hvaða afleiðingar það hefði að breyta bindiskyldunni eða draga úr henni. Aðstæður nú séu aðrar og fyrir hrun þegar nær eingöngu skammtímafjárfestar hafi komið til landsins í gegnum svokölluð jöklabréf og afleiðusamninga. „Það sem við erum að horfa á í dag, sem dæmi, er að nær eingöngu langtímafjárfestar komu inn í skuldabréf fyrir setningu innflæðishaftanna. Meðal tími þeirra fjárfestinga var tíu ár en kannski eitt til tvö ár fyrir hrun. Þannig að þetta er gjörbreytt samsetning fjárfesta,“ segir Agnar. Hann nefnir jafnframt núna séu hér erlendir fjárfestar sem vilji vera hluthafar í skráðum íslenskum fyrirtækjum og fjármagna þau. Slíkt hafi ekki verið fyrir hendi fyrir hrun. Þá segir hann að sérstaka bindiskyldan hafi síðan beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja innanlands. „Augljósu áhrifin eru auðvitað þau að vaxtakostnaður, sérstaklega vextir á föstum verðtryggðum lánum til heimila og vaxtaálag á stór fyrirtæki, hefur bæði hækkað eða staðið í stað frá því að Seðlabankinn byrjaði að lækka vexti. Á sama tíma og grunnvextir á markaði hafa fallið hafa kjör heimila og fyrirtækja staðið í stað eða hækkað,“ segir Agnar. Allt of ströng skilyrði Gamma hefur beina fjárhagslega hagsmuni af því að afnema bindiskylduna því fyrirtækið rekur sex milljarða króna skuldabréfasjóð sem sérhæfir sig í óskráðum lánveitingum, einkum til smærri fyrirtækja. „Það er gríðarlega mikil eftirspurn eftir lánveitingum hjá innlendum fyrirtækjum og eins og staðan er hjá okkur þá getum við bara aðeins veitt mjög takmarkaðan hluta af þeim lánum sem við hefðum áhuga á að veita vegna þess að það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi. Erlendir aðilar hafa sýnt áhuga á því að fjármagna íslensk fyrirtæki í gegnum skuldabréfasjóði en útfærsla bindiskilyrðanna (í sérstöku bindiskyldunni innsk.blm) er svo stíf og svo ströng að það getur enginn erlendur aðili tekið þátt í því,“ segir Agnar. En hvað vill Agnar segja við þá sem telja að hann hafi bara eigin hagsmuni að leiðarljósi í þessari umræðu? „Ég hef nú í meira en tíu ár barist fyrir bættri vaxtastefnu hjá Seðlabankanum og ég hef ekki alltaf haft beina hagsmuni af því. Ég tel að þær röksemdir sem ég hef fært fyrir þessu eigi að gilda óháð því hvort við högnumst af lægri vöxtum á Íslandi,“ segir Agnar. Mest lesið Tuttugu milljóna hámark sett á einstaklinga Viðskipti innlent Hvað er opið um páskana? Neytendur Rússar flytja inn eldsneyti eftir drónaárásir Viðskipti erlent Páskaeggin frá Nóa Síríus vinsælust Neytendur Hefð fyrir sumargjöf í Íslandsbanka Viðskipti innlent Stjörnugrís sektaður fyrir íslenskan fána Neytendur Lok, lok og læs hjá Gló Viðskipti innlent Trump græddi milljarða dala í dag Viðskipti erlent Ísland ekki nógu spennandi áfangastaður fyrir Ryanair Viðskipti innlent Íslendingar duglegastir í heimi að kaupa Samsonite-ferðatöskur Samstarf Fleiri fréttir Tuttugu milljóna hámark sett á einstaklinga Lok, lok og læs hjá Gló Hefð fyrir sumargjöf í Íslandsbanka Hundrað þúsund kall á haus Ísland ekki nógu spennandi áfangastaður fyrir Ryanair Yfirmaður hjá Alvotech fékk 300 milljóna kaupauka Ráðinn nýr lögfræðingur hjá ÖBÍ Húsnæðisliðnum um að kenna en von á breytingum Fundar með Bankasýslunni í dag Bankasýslan þögul sem gröfin Festi vill sættast við Samkeppniseftirlitið Verðbólga eykst á ný Deildar meiningar um hvað sagt var í símtali Segir skilið við SVÞ eftir sextán ár í starfi Ætlar ekki að tjá sig fyrir aðalfund Landsbankans Skál flytur úr mathöllinni Fyrirhuguð löggjöf muni ekki laga leigumarkað í lamasessi Telja sig hafa gert nóg til að upplýsa Bankasýsluna Bankaráð Landsbankans svarar fyrir sig Opna nýja frjósemismiðstöð á haustmánuðum Fjárfestar líta í síauknum mæli til mikilvægis kynjajafnréttis Leiðinlegt með loðnuna en svona er þetta bara Pizzan reynir að eigna sér Megaviku Domino's Ráðinn framkvæmdastjóri úr hópi 27 umsækjenda Jón hættir sem stjórnarformaður Sýnar Eydís og Þorvaldur til Genís Setur 100 milljónir í að leiðrétta erlendan fréttaflutning um eldgosin Bein útsending: Orkuöryggi – Hverju getum við áorkað? Hitnar í fasteignamarkaði vegna íbúðakaupa Grindvíkinga Forsprakki verkefnisins „Stækkaðu framtíðina“ heimsótti Landakotsskóla Sjá meira
Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að svokölluð sérstök bindiskylda Seðlabankans hafi beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja hér á landi. Hann segir að aðstæður á Íslandi séu allt aðrar en fyrir hrun og útlendingar vilji fjárfesta á Íslandi til langs tíma. Sérstaka bindiskyldan, sem er oft nefnd innflæðishöft, felst í því að þeir sem vilja koma með gjaldeyri til Íslands til að kaupa skuldabréf þurfa að þola að 40 prósent af upphæðinni fer inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum í eitt ár. Tilgangurinn er að stemma stigu við vaxtamunarviðskiptum. Gylfi Zoëga prófessor í hagfræði og nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur varað við afnámi bindiskyldunnar og sagt að hún sé í reynd forsenda sjálfstæðrar peningastefnu. Of dökk mynd teiknuð upp Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að Seðlabankinn hafi dregið upp of dökka mynd af því hvaða afleiðingar það hefði að breyta bindiskyldunni eða draga úr henni. Aðstæður nú séu aðrar og fyrir hrun þegar nær eingöngu skammtímafjárfestar hafi komið til landsins í gegnum svokölluð jöklabréf og afleiðusamninga. „Það sem við erum að horfa á í dag, sem dæmi, er að nær eingöngu langtímafjárfestar komu inn í skuldabréf fyrir setningu innflæðishaftanna. Meðal tími þeirra fjárfestinga var tíu ár en kannski eitt til tvö ár fyrir hrun. Þannig að þetta er gjörbreytt samsetning fjárfesta,“ segir Agnar. Hann nefnir jafnframt núna séu hér erlendir fjárfestar sem vilji vera hluthafar í skráðum íslenskum fyrirtækjum og fjármagna þau. Slíkt hafi ekki verið fyrir hendi fyrir hrun. Þá segir hann að sérstaka bindiskyldan hafi síðan beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja innanlands. „Augljósu áhrifin eru auðvitað þau að vaxtakostnaður, sérstaklega vextir á föstum verðtryggðum lánum til heimila og vaxtaálag á stór fyrirtæki, hefur bæði hækkað eða staðið í stað frá því að Seðlabankinn byrjaði að lækka vexti. Á sama tíma og grunnvextir á markaði hafa fallið hafa kjör heimila og fyrirtækja staðið í stað eða hækkað,“ segir Agnar. Allt of ströng skilyrði Gamma hefur beina fjárhagslega hagsmuni af því að afnema bindiskylduna því fyrirtækið rekur sex milljarða króna skuldabréfasjóð sem sérhæfir sig í óskráðum lánveitingum, einkum til smærri fyrirtækja. „Það er gríðarlega mikil eftirspurn eftir lánveitingum hjá innlendum fyrirtækjum og eins og staðan er hjá okkur þá getum við bara aðeins veitt mjög takmarkaðan hluta af þeim lánum sem við hefðum áhuga á að veita vegna þess að það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi. Erlendir aðilar hafa sýnt áhuga á því að fjármagna íslensk fyrirtæki í gegnum skuldabréfasjóði en útfærsla bindiskilyrðanna (í sérstöku bindiskyldunni innsk.blm) er svo stíf og svo ströng að það getur enginn erlendur aðili tekið þátt í því,“ segir Agnar. En hvað vill Agnar segja við þá sem telja að hann hafi bara eigin hagsmuni að leiðarljósi í þessari umræðu? „Ég hef nú í meira en tíu ár barist fyrir bættri vaxtastefnu hjá Seðlabankanum og ég hef ekki alltaf haft beina hagsmuni af því. Ég tel að þær röksemdir sem ég hef fært fyrir þessu eigi að gilda óháð því hvort við högnumst af lægri vöxtum á Íslandi,“ segir Agnar.
Mest lesið Tuttugu milljóna hámark sett á einstaklinga Viðskipti innlent Hvað er opið um páskana? Neytendur Rússar flytja inn eldsneyti eftir drónaárásir Viðskipti erlent Páskaeggin frá Nóa Síríus vinsælust Neytendur Hefð fyrir sumargjöf í Íslandsbanka Viðskipti innlent Stjörnugrís sektaður fyrir íslenskan fána Neytendur Lok, lok og læs hjá Gló Viðskipti innlent Trump græddi milljarða dala í dag Viðskipti erlent Ísland ekki nógu spennandi áfangastaður fyrir Ryanair Viðskipti innlent Íslendingar duglegastir í heimi að kaupa Samsonite-ferðatöskur Samstarf Fleiri fréttir Tuttugu milljóna hámark sett á einstaklinga Lok, lok og læs hjá Gló Hefð fyrir sumargjöf í Íslandsbanka Hundrað þúsund kall á haus Ísland ekki nógu spennandi áfangastaður fyrir Ryanair Yfirmaður hjá Alvotech fékk 300 milljóna kaupauka Ráðinn nýr lögfræðingur hjá ÖBÍ Húsnæðisliðnum um að kenna en von á breytingum Fundar með Bankasýslunni í dag Bankasýslan þögul sem gröfin Festi vill sættast við Samkeppniseftirlitið Verðbólga eykst á ný Deildar meiningar um hvað sagt var í símtali Segir skilið við SVÞ eftir sextán ár í starfi Ætlar ekki að tjá sig fyrir aðalfund Landsbankans Skál flytur úr mathöllinni Fyrirhuguð löggjöf muni ekki laga leigumarkað í lamasessi Telja sig hafa gert nóg til að upplýsa Bankasýsluna Bankaráð Landsbankans svarar fyrir sig Opna nýja frjósemismiðstöð á haustmánuðum Fjárfestar líta í síauknum mæli til mikilvægis kynjajafnréttis Leiðinlegt með loðnuna en svona er þetta bara Pizzan reynir að eigna sér Megaviku Domino's Ráðinn framkvæmdastjóri úr hópi 27 umsækjenda Jón hættir sem stjórnarformaður Sýnar Eydís og Þorvaldur til Genís Setur 100 milljónir í að leiðrétta erlendan fréttaflutning um eldgosin Bein útsending: Orkuöryggi – Hverju getum við áorkað? Hitnar í fasteignamarkaði vegna íbúðakaupa Grindvíkinga Forsprakki verkefnisins „Stækkaðu framtíðina“ heimsótti Landakotsskóla Sjá meira