Kynbundin og kynferðisleg áreitni á vinnumarkaði: „Við vitum voðalega lítið um stöðuna“ Sylvía Rut Sigfúsdóttir skrifar 22. nóvember 2017 12:00 Drífa Snædal, framkvæmdastjóri Starfsgreinasamband Íslands. Vísir/GVA „Ég held að í lang flestum tilfellum er það þolandinn sem þarf að taka skellinn eða hætta,“ segir Drífa Snædal framkvæmdastjóri Starfsgreinasamband Íslands í samtali við Vísi. Í næstu viku heldur Drífa erindi um kynbundna og kynferðislega áreitni á vinnumarkaðinum og kynbundin launamun. Erindið er hluti af dagskránni hjá 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi, sem fer af stað á laugardag. Um er að ræða alþjóðlegt átak sem felst í að draga kynbundið ofbeldi fram í dagsljósið sem mannréttindabrot. Upphafsdagurinn 25. nóvember er alþjóðlegur baráttudagur gegn ofbeldi gegn konum. Lokadagurinn 10. desember er alþjóðlegi mannréttindadagurinn. Dagsetningarnar tengja saman á táknrænan hátt ofbeldi og mannréttindi. Skylda að vera með áætlun„Við höfum séð hjá stéttarfélögum að þegar svona mál koma inn á borð til okkar að þá er í rauninni fokið í flest skjól. Þannig að það sem þarf að gerast er að vinnustaðir bregðist skjótar við, gefi skýr skilaboð um að þetta verði ekki liðið, hvert á að beina sér ef þú hefur orði fyrir áreitni sjálf eða orðið vitni af því, og ferli fer þá í gang.“ Að hennar mati vinnustaðir á Íslandi almennt ekki með tilbúna viðbragðsáætlun sem fer í gang þegar upp koma mál varðandi kynbundið ofbeldi á vinnustaðnum. „Í reglugerð sem var gefin út árið 2015, þá eiga vinnustaðir að vera með svona öryggisáætlanir. Og öryggisáætlunin á að fela í sér forvarnir og vernd gegn ofbeldi og áreitni. Þannig að það er beinlínis skylda atvinnurekenda að vera með svona áætlanir.“ Starfsgreinasambandið er með eigin viðbragðsáætlanir, sem er hluti af því ferli að vera betur í stakk búin til þess að leiðbeina vinnustöðum og starfsfólki þegar svona mál koma upp.Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kölluðu í dag eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum.Vísir/GettyÞjónninn er ekki á matseðlinum„Almennt er þetta á byrjunarstigi á Íslandi,“ segir Drífa sem telur að við séum á eftir öðrum Norðurlöndum í þessum málum. Hún segir áreitni og kynbundið ofbeldi sé verra í þjónustugeiranum en í öðrum starfsstéttum. „Við gerðum könnun árið 2015 vegna fólks í þjónustugeiranum og þá kemur í ljós að það er víða pottur brotinn, sérstaklega þar. Það hefur verið skilgreint að fólk í þeim stéttum er sérstaklega berskjaldað því að þar er óreglulegur vinnutími og áfengi um hönd og fleira,“ segir Drífa. Drífa fær inn á borð hjá sér mál tengd áreitni gegn bæði konum og körlum. „Það eru dæmi um bæði en hins vegar sýna okkar kannanir það að konur fara verr út úr því. Þegar konur verða fyrir áreiti er það frekar þannig að öryggi þeirra sem stendur ógn af því. Þannig að þetta er kynbundið, hvaða áhrif þetta hefur.“ Á fimmtudag fer af stað átak á öllum Norðurlöndunum sem ber heitið: „Við erum ekki á matseðlinum.“ Starfsgreinasambandið tekur þátt í þessu en farið er af stað með þetta átak vegna jólahátíðarinnar með tilheyrandi jólahlaðborðum. „Þó að fólk sé í þjónustuhlutverki þá ber að virða mörkin.“Vinnuveitendur axli ábyrgðHún segir að það hafi komið á óvart hversu lítið til er að rannsóknum á þessu hér á landi. „Við vitum voðalega lítið um stöðuna á vinnumarkaði. Það sem mig hefur oft dreymt um er að skoða tengsl kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum og launamun kynjanna. Hvaða áhrif þetta raunverulega hefur á stöðu fólks á vinnumarkaði, þegar það verður fyrir áreitni eða ofbeldi á vinnustöðum. Hvort það komi niður á framfærslumöguleikum, hvort það komi niður á stöðuveitingum og svo framvegis. Það vantar rannsóknir, og mætti gera betur í rannsóknum á vinnumarkaði yfir höfuð. Ég held að umræðan núna hjálpi mjög mikið til. Bæði að vinnustaðir og vinnuveitendur fara að axla þá ábyrgð sem þeir eiga að taka og eins að við förum að leita aukinnar þekkingar.“ Drífa segist fagna fréttum um að rannsaka eigi valdaójafnvægi og kynferðisofbeldi innan leiklistarinnar hér á landi og telur að almennt sé tilefni til þess að rannsaka þetta víðar í samfélaginu. Tengdar fréttir „Langt í að kynferðislegri áreitni og ofbeldi verði útrýmt á vinnumarkaði“ Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kalla eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. 22. nóvember 2017 10:37 Mest lesið Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Innlent Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Innlent Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Innlent Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Innlent Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Innlent Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Innlent Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Innlent Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Innlent Lík þriggja brimbrettakappa fundust í brunni í Mexíkó Erlent Reiðir yfir ummælum Macrons og halda æfingar með kjarnorkuvopn Erlent Fleiri fréttir Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Á vesturleiðinni en ekki á hundrað og tíu Hægagangur í viðræðum við flugvallarstarfsmenn og styttist í aðgerðir Sanngirnisbætur, kjaraviðræður og andlát á Litla-Hrauni Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Sækjast eftir frekara gæsluvarðhaldi vegna andlátsins við Kjarnagötu Tjá sig ekkert um gang Hamraborgarrannsóknarinnar Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Viðræður „á viðkvæmu stigi“ og fundi frestað til morguns Stærsti skjálftinn 3,5 að stærð Áslaug Arna mjólkar vel í fjósinu á Hvanneyri Líklega fundað fram eftir kvöldi Til vandræða á hóteli og réðst svo á mann við Hlemm Lífshættuleg meðhöndlun barna á vöggustofum og þrír eftir í bakgarðshlaupi Karlar líklegri að ljúga á kostnað annarra Hafi orðið fyrir þrýstingi úr ólíkum áttum „Ódýrt“ að gera samningana tortryggilega Leikskólar Árborgar verða lokaðir á milli jóla- og nýárs Völd óskast: Forseti allra kynslóða? Eldinum í bílnum fylgdi heljarinnar sprenging Orku- og samgöngumál efst á lista nýs sveitarfélags Viðurkennir að hafa gengið of hart fram Tíðindi í kjaradeilu flugvallarstarfsmanna og bein útsending úr Bakgarðshlaupinu Frestun verkfalla kemur til greina „Í fangelsi eins og á Litla-Hrauni gerist allt“ Sjá meira
„Ég held að í lang flestum tilfellum er það þolandinn sem þarf að taka skellinn eða hætta,“ segir Drífa Snædal framkvæmdastjóri Starfsgreinasamband Íslands í samtali við Vísi. Í næstu viku heldur Drífa erindi um kynbundna og kynferðislega áreitni á vinnumarkaðinum og kynbundin launamun. Erindið er hluti af dagskránni hjá 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi, sem fer af stað á laugardag. Um er að ræða alþjóðlegt átak sem felst í að draga kynbundið ofbeldi fram í dagsljósið sem mannréttindabrot. Upphafsdagurinn 25. nóvember er alþjóðlegur baráttudagur gegn ofbeldi gegn konum. Lokadagurinn 10. desember er alþjóðlegi mannréttindadagurinn. Dagsetningarnar tengja saman á táknrænan hátt ofbeldi og mannréttindi. Skylda að vera með áætlun„Við höfum séð hjá stéttarfélögum að þegar svona mál koma inn á borð til okkar að þá er í rauninni fokið í flest skjól. Þannig að það sem þarf að gerast er að vinnustaðir bregðist skjótar við, gefi skýr skilaboð um að þetta verði ekki liðið, hvert á að beina sér ef þú hefur orði fyrir áreitni sjálf eða orðið vitni af því, og ferli fer þá í gang.“ Að hennar mati vinnustaðir á Íslandi almennt ekki með tilbúna viðbragðsáætlun sem fer í gang þegar upp koma mál varðandi kynbundið ofbeldi á vinnustaðnum. „Í reglugerð sem var gefin út árið 2015, þá eiga vinnustaðir að vera með svona öryggisáætlanir. Og öryggisáætlunin á að fela í sér forvarnir og vernd gegn ofbeldi og áreitni. Þannig að það er beinlínis skylda atvinnurekenda að vera með svona áætlanir.“ Starfsgreinasambandið er með eigin viðbragðsáætlanir, sem er hluti af því ferli að vera betur í stakk búin til þess að leiðbeina vinnustöðum og starfsfólki þegar svona mál koma upp.Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kölluðu í dag eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum.Vísir/GettyÞjónninn er ekki á matseðlinum„Almennt er þetta á byrjunarstigi á Íslandi,“ segir Drífa sem telur að við séum á eftir öðrum Norðurlöndum í þessum málum. Hún segir áreitni og kynbundið ofbeldi sé verra í þjónustugeiranum en í öðrum starfsstéttum. „Við gerðum könnun árið 2015 vegna fólks í þjónustugeiranum og þá kemur í ljós að það er víða pottur brotinn, sérstaklega þar. Það hefur verið skilgreint að fólk í þeim stéttum er sérstaklega berskjaldað því að þar er óreglulegur vinnutími og áfengi um hönd og fleira,“ segir Drífa. Drífa fær inn á borð hjá sér mál tengd áreitni gegn bæði konum og körlum. „Það eru dæmi um bæði en hins vegar sýna okkar kannanir það að konur fara verr út úr því. Þegar konur verða fyrir áreiti er það frekar þannig að öryggi þeirra sem stendur ógn af því. Þannig að þetta er kynbundið, hvaða áhrif þetta hefur.“ Á fimmtudag fer af stað átak á öllum Norðurlöndunum sem ber heitið: „Við erum ekki á matseðlinum.“ Starfsgreinasambandið tekur þátt í þessu en farið er af stað með þetta átak vegna jólahátíðarinnar með tilheyrandi jólahlaðborðum. „Þó að fólk sé í þjónustuhlutverki þá ber að virða mörkin.“Vinnuveitendur axli ábyrgðHún segir að það hafi komið á óvart hversu lítið til er að rannsóknum á þessu hér á landi. „Við vitum voðalega lítið um stöðuna á vinnumarkaði. Það sem mig hefur oft dreymt um er að skoða tengsl kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum og launamun kynjanna. Hvaða áhrif þetta raunverulega hefur á stöðu fólks á vinnumarkaði, þegar það verður fyrir áreitni eða ofbeldi á vinnustöðum. Hvort það komi niður á framfærslumöguleikum, hvort það komi niður á stöðuveitingum og svo framvegis. Það vantar rannsóknir, og mætti gera betur í rannsóknum á vinnumarkaði yfir höfuð. Ég held að umræðan núna hjálpi mjög mikið til. Bæði að vinnustaðir og vinnuveitendur fara að axla þá ábyrgð sem þeir eiga að taka og eins að við förum að leita aukinnar þekkingar.“ Drífa segist fagna fréttum um að rannsaka eigi valdaójafnvægi og kynferðisofbeldi innan leiklistarinnar hér á landi og telur að almennt sé tilefni til þess að rannsaka þetta víðar í samfélaginu.
Tengdar fréttir „Langt í að kynferðislegri áreitni og ofbeldi verði útrýmt á vinnumarkaði“ Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kalla eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. 22. nóvember 2017 10:37 Mest lesið Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Innlent Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Innlent Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Innlent Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Innlent Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Innlent Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Innlent Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Innlent Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Innlent Lík þriggja brimbrettakappa fundust í brunni í Mexíkó Erlent Reiðir yfir ummælum Macrons og halda æfingar með kjarnorkuvopn Erlent Fleiri fréttir Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Á vesturleiðinni en ekki á hundrað og tíu Hægagangur í viðræðum við flugvallarstarfsmenn og styttist í aðgerðir Sanngirnisbætur, kjaraviðræður og andlát á Litla-Hrauni Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Sækjast eftir frekara gæsluvarðhaldi vegna andlátsins við Kjarnagötu Tjá sig ekkert um gang Hamraborgarrannsóknarinnar Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Viðræður „á viðkvæmu stigi“ og fundi frestað til morguns Stærsti skjálftinn 3,5 að stærð Áslaug Arna mjólkar vel í fjósinu á Hvanneyri Líklega fundað fram eftir kvöldi Til vandræða á hóteli og réðst svo á mann við Hlemm Lífshættuleg meðhöndlun barna á vöggustofum og þrír eftir í bakgarðshlaupi Karlar líklegri að ljúga á kostnað annarra Hafi orðið fyrir þrýstingi úr ólíkum áttum „Ódýrt“ að gera samningana tortryggilega Leikskólar Árborgar verða lokaðir á milli jóla- og nýárs Völd óskast: Forseti allra kynslóða? Eldinum í bílnum fylgdi heljarinnar sprenging Orku- og samgöngumál efst á lista nýs sveitarfélags Viðurkennir að hafa gengið of hart fram Tíðindi í kjaradeilu flugvallarstarfsmanna og bein útsending úr Bakgarðshlaupinu Frestun verkfalla kemur til greina „Í fangelsi eins og á Litla-Hrauni gerist allt“ Sjá meira
„Langt í að kynferðislegri áreitni og ofbeldi verði útrýmt á vinnumarkaði“ Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kalla eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. 22. nóvember 2017 10:37