Kynbundið ofbeldi gagnvart konum af erlendum uppruna Edythe L. Mangindin skrifar 7. desember 2017 07:00 Kynbundið ofbeldi tekur á sig mismunandi form, meðal annars líkamlegt, kynferðislegt, sálfræðilegt eða andlegt ofbeldi. Ástæðurnar eru margvíslegar, þar með talið félagslegar, efnahagslegar, menningarlegar, pólitískar og trúarlegar. Dæmi um kynbundið ofbeldi er heimilisofbeldi, misnotkun, ofbeldi á meðgöngu, kynferðislegt ofbeldi kvenna, menningarlegt kynferðisofbeldi og fjárhagslegt ofbeldi. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni getur kynbundið ofbeldi haft langvarandi áhrif á heilsu kvenna og fjölskyldur þeirra. Kynferðislegt ofbeldi og ofbeldi í nánum samböndum geta valdið þungun, sem aftur getur leitt til fóstureyðingar, kvensjúkdóma og kynsjúkdóma. Ofbeldi í nánum samböndum á meðgöngu eykur líkurnar á fósturláti, andvana fæðingum, fyrirburafæðingum og léttburafæðingum. Konur sem hafa verið beittar ofbeldi upplifa gjarnan varnarleysi, dofa, ógnun, niðurlægingu, einmanaleika, einangrun, óhamingju, leiða, þreytu og orkuleysi. Konur af erlendum uppruna eru taldar viðkvæmur hópur þegar kemur að kynbundnu ofbeldi. Samkvæmt rannsókn sem framkvæmd var árið 2016, leituðu konur frá 39 löndum til Kvennaathvarfisins. Hlutfall erlendra kvenna er hærra í Kvennaathvarfinu en úti í samfélaginu. Erlendar konur eiga síður tengslanet fjölskyldu og vini en íslenskar konur og eiga því í færri hús að venda séu þær beittar ofbeldi á heimilum sínum. Í rannsókn sem gerð var árið 2009 um erlendar konur sem höfðu leitað í Kvennaathvarfið, kom í ljós að mikill munur er á aðstöðu og upplifun þeirra eftir landfræðilegum uppruna vegna reglugerðar um frjálst flæði vinnuafls innan EES. Í sumum tilvikum eru konur frá löndum utan EES háðar maka varðandi dvalarleyfi í landinu, sem gerir þær berskjaldaðri fyrir ofbeldi eiginmanna sinna. Ókunnugleiki og tungumálaerfiðleikar auðvelda misnotkun og geta stuðlað að félagslegri einangrun. Vitað er til þess að fleiri en ein erlend kona hafa komið vegna sama manns og svo virðist sem einstaka ofbeldismenn velji kerfisbundið konur frá löndum utan EES og telji þær auðveldari fórnarlömb ofbeldis vegna stöðu þeirra í íslensku samfélagi. Sökum tungumálaörðugleika, fordóma og fjárhagslegs vanda, hafa konur af erlendum uppruna oft takmarkaðan aðgang að félags- og heilbrigðisþjónustu og húsnæði. Margar hverjar vinna í láglaunastörfum eða eru atvinnulausar þrátt fyrir að þær séu með góða menntun frá sínum heimalöndum. Það getur reynst erfitt að fá þá menntun og hæfni metna sem leiðir til þess að þær fá ekki vinnu við sitt hæfi. Kerfisbundið ofbeldi felur í sér ójafnan aðgang að heilsufarsþáttum (t.d. húsnæði, fullnægjandi heilbrigðisþjónustu og atvinnu) sem veldur því að þessar konur verða mun líklegri til þess að verða fyrir kynbundnu ofbeldi sökum þeirra viðkvæmu félagslegu stöðu. Stjórnvöld þurfa að kanna hvað orsakar kerfisbundið ofbeldi, ofbeldi milli einstaklinga og hvernig slík sambönd móta ofbeldis upplifun kvenna. Stjónvöld þurfa að gera meira en að bregðast við eftirmála ofbeldisins og komast að því hvað veldur þessu ofbeldi og hvernig má koma í veg fyrir það. Til að ná varanlegri breytingu er mikilvægt að innleiða löggjöf og þróa stefnumál sem takast á við fordóma gegn öllum konum, stuðla að kynjajafnrétti og styðja konur. Samtök kvenna af erlendum uppruna telja afar mikilvægt að auka stuðning og fræðslu um íslenskt samfélag til kvenna af erlendum uppruna. Það er nauðsynlegt að þær viti af úrræðum sem eru í boði eins og Jafningjaráðgjöf, Kvennaathvarfið og Bjarkarhlíð. Jafningjaráðgjöf er ókeypis þjónusta þar sem þjálfaðir ráðgjafar samtakanna bjóða þessar konur velkomnar, hlusta á vandamál þeirra og hjálpa þeim að af finna bestu lausnirnar í trúnaði. Jafningjaráðgjöf er annan hvern þriðjudag kl. 20:00 til kl. 22:00 á skrifstofu Samtaka kvenna af erlendum uppruna á Túngötu 14, 2. hæð. Ráðgjafarnir eru konur af erlendum uppruna sem tala ýmis tungumál, m.a. íslensku, ensku, pólsku, þýsku, rússnesku, tælensku og spænsku. Stórkostlegir hlutir gerast þegar konur styðja hver aðra. Byrjum á því að halda frið á heimilinu, svo stígum við stoltar út og dreifum friði um heiminn.Höfundur er hjúkrunarfræðingur og ljósmóðurnemi í stjórn Samtaka kvenna af erlendum uppruna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson Skoðun Skoðun Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar Skoðun Iðnaðarstefna – stökkpallur inn í næsta hagvaxtarskeið Sigurður Hannesson skrifar Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Áður en það verður of seint María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Lygin lekur niður á hökuna Jón Daníelsson skrifar Skoðun Líflínan Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ríkisfyrirtæki sem virðir ekki æðsta valdið Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Við erum hafið Guillaume Bazard skrifar Skoðun Deja Vu Sverrir Agnarsson skrifar Sjá meira
Kynbundið ofbeldi tekur á sig mismunandi form, meðal annars líkamlegt, kynferðislegt, sálfræðilegt eða andlegt ofbeldi. Ástæðurnar eru margvíslegar, þar með talið félagslegar, efnahagslegar, menningarlegar, pólitískar og trúarlegar. Dæmi um kynbundið ofbeldi er heimilisofbeldi, misnotkun, ofbeldi á meðgöngu, kynferðislegt ofbeldi kvenna, menningarlegt kynferðisofbeldi og fjárhagslegt ofbeldi. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni getur kynbundið ofbeldi haft langvarandi áhrif á heilsu kvenna og fjölskyldur þeirra. Kynferðislegt ofbeldi og ofbeldi í nánum samböndum geta valdið þungun, sem aftur getur leitt til fóstureyðingar, kvensjúkdóma og kynsjúkdóma. Ofbeldi í nánum samböndum á meðgöngu eykur líkurnar á fósturláti, andvana fæðingum, fyrirburafæðingum og léttburafæðingum. Konur sem hafa verið beittar ofbeldi upplifa gjarnan varnarleysi, dofa, ógnun, niðurlægingu, einmanaleika, einangrun, óhamingju, leiða, þreytu og orkuleysi. Konur af erlendum uppruna eru taldar viðkvæmur hópur þegar kemur að kynbundnu ofbeldi. Samkvæmt rannsókn sem framkvæmd var árið 2016, leituðu konur frá 39 löndum til Kvennaathvarfisins. Hlutfall erlendra kvenna er hærra í Kvennaathvarfinu en úti í samfélaginu. Erlendar konur eiga síður tengslanet fjölskyldu og vini en íslenskar konur og eiga því í færri hús að venda séu þær beittar ofbeldi á heimilum sínum. Í rannsókn sem gerð var árið 2009 um erlendar konur sem höfðu leitað í Kvennaathvarfið, kom í ljós að mikill munur er á aðstöðu og upplifun þeirra eftir landfræðilegum uppruna vegna reglugerðar um frjálst flæði vinnuafls innan EES. Í sumum tilvikum eru konur frá löndum utan EES háðar maka varðandi dvalarleyfi í landinu, sem gerir þær berskjaldaðri fyrir ofbeldi eiginmanna sinna. Ókunnugleiki og tungumálaerfiðleikar auðvelda misnotkun og geta stuðlað að félagslegri einangrun. Vitað er til þess að fleiri en ein erlend kona hafa komið vegna sama manns og svo virðist sem einstaka ofbeldismenn velji kerfisbundið konur frá löndum utan EES og telji þær auðveldari fórnarlömb ofbeldis vegna stöðu þeirra í íslensku samfélagi. Sökum tungumálaörðugleika, fordóma og fjárhagslegs vanda, hafa konur af erlendum uppruna oft takmarkaðan aðgang að félags- og heilbrigðisþjónustu og húsnæði. Margar hverjar vinna í láglaunastörfum eða eru atvinnulausar þrátt fyrir að þær séu með góða menntun frá sínum heimalöndum. Það getur reynst erfitt að fá þá menntun og hæfni metna sem leiðir til þess að þær fá ekki vinnu við sitt hæfi. Kerfisbundið ofbeldi felur í sér ójafnan aðgang að heilsufarsþáttum (t.d. húsnæði, fullnægjandi heilbrigðisþjónustu og atvinnu) sem veldur því að þessar konur verða mun líklegri til þess að verða fyrir kynbundnu ofbeldi sökum þeirra viðkvæmu félagslegu stöðu. Stjórnvöld þurfa að kanna hvað orsakar kerfisbundið ofbeldi, ofbeldi milli einstaklinga og hvernig slík sambönd móta ofbeldis upplifun kvenna. Stjónvöld þurfa að gera meira en að bregðast við eftirmála ofbeldisins og komast að því hvað veldur þessu ofbeldi og hvernig má koma í veg fyrir það. Til að ná varanlegri breytingu er mikilvægt að innleiða löggjöf og þróa stefnumál sem takast á við fordóma gegn öllum konum, stuðla að kynjajafnrétti og styðja konur. Samtök kvenna af erlendum uppruna telja afar mikilvægt að auka stuðning og fræðslu um íslenskt samfélag til kvenna af erlendum uppruna. Það er nauðsynlegt að þær viti af úrræðum sem eru í boði eins og Jafningjaráðgjöf, Kvennaathvarfið og Bjarkarhlíð. Jafningjaráðgjöf er ókeypis þjónusta þar sem þjálfaðir ráðgjafar samtakanna bjóða þessar konur velkomnar, hlusta á vandamál þeirra og hjálpa þeim að af finna bestu lausnirnar í trúnaði. Jafningjaráðgjöf er annan hvern þriðjudag kl. 20:00 til kl. 22:00 á skrifstofu Samtaka kvenna af erlendum uppruna á Túngötu 14, 2. hæð. Ráðgjafarnir eru konur af erlendum uppruna sem tala ýmis tungumál, m.a. íslensku, ensku, pólsku, þýsku, rússnesku, tælensku og spænsku. Stórkostlegir hlutir gerast þegar konur styðja hver aðra. Byrjum á því að halda frið á heimilinu, svo stígum við stoltar út og dreifum friði um heiminn.Höfundur er hjúkrunarfræðingur og ljósmóðurnemi í stjórn Samtaka kvenna af erlendum uppruna.
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar
Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun